Ανησυχητική και με σταθερή επιδείνωση είναι η εικόνα που αποτυπώνεται από τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τη φυσική κίνηση του πληθυσμού στο Βόρειο Αιγαίο και συγκεκριμένα στη Χίο, τη Λέσβο και τη Σάμο, για την περίοδο 2004-2024. Το πλέον ανησυχητικό εύρημα των δεδομένων είναι ότι η Χίος καταγράφει τη μεγαλύτερη αναλογικά πτώση γεννήσεων από όλα τα νησιά της περιφέρειας, με τις γεννήσεις να μειώνονται κατά 42% σε 20 χρόνια, χωρίς να διαφαίνεται σημάδι αντιστροφής της τάσης.
Η ανάλυση των στοιχείων για τη Χίο δείχνει ότι το 2004 γεννήθηκαν 457 παιδιά, αριθμός που παρέμεινε σχετικά σταθερός με μικρές αυξομειώσεις μέχρι το 2010, όταν και καταγράφηκαν 559 γεννήσεις. Το έτος 2008 αποτέλεσε το υψηλότερο σημείο της εικοσαετίας με 561 γεννήσεις. Από το σημείο αυτό και μετά, η τάση είναι μόνιμα πτωτική.
Το 2022 οι γεννήσεις είχαν ήδη μειωθεί στις 374, για να φθάσουν το 2023 στις 399, και το 2024 στις 393, δηλαδή μειώθηκαν κατά 168 σε σχέση με το 2008. Η διαχρονική μείωση αποτυπώνει τη ραγδαία πληθυσμιακή αποδυνάμωση του νησιού, που επηρεάζει όλους τους τομείς της κοινωνικής και οικονομικής ζωής: από τα σχολεία και τις υπηρεσίες, μέχρι τις επενδύσεις, την εργασία και τη δημογραφική σύνθεση.
Η Λέσβος, με πληθυσμό σαφώς μεγαλύτερο από της Χίου, παρουσίασε 1.050 γεννήσεις το 2009, οι οποίες μειώθηκαν στις 714 το 2024, καταγράφοντας πτώση σχεδόν 30%. Αντίστοιχα, η Σάμος από τις 388 γεννήσεις το 2008 βρέθηκε το 2024 με μόλις 255, χάνοντας 23% του γεννητικού της δυναμικού.
Το πρόβλημα είναι δομικό και συστημικό και δεν αφορά μεμονωμένα νησιά, αλλά το σύνολο του Βορείου Αιγαίου. Οι αιτίες είναι πολυπαραγοντικές: οικονομική ανασφάλεια, εγκατάλειψη της περιφέρειας από νέους ανθρώπους, περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και μητρότητας, αλλά και η απροθυμία των νέων ζευγαριών να δημιουργήσουν οικογένεια υπό αντίξοες συνθήκες.
Σε περιφερειακό επίπεδο, το Βόρειο Αιγαίο κατέγραψε:
1.378 γεννήσεις
2.388 θανάτους
Το φυσικό ισοζύγιο είναι αρνητικό κατά 1.010 άτομα. Με απλά λόγια, το 2024, ο πληθυσμός της Περιφέρειας μειώθηκε κατά 1.010 άτομα, εξαιτίας της υπερίσχυσης των θανάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ούτε ένα από τα τρία νησιωτικά σύνολα της Περιφέρειας δεν είχε θετικό ισοζύγιο. Και τα τρία (Χίος, Λέσβος-Λήμνος, Σάμος-Ικαρία) συμμετέχουν στην καθοδική πορεία με σαφείς αριθμούς και χωρίς ενδείξεις αντιστροφής.
| Περιφερειακή Ενότητα (2024 τελικά στοιχεία) | Γεννήσεις | Θάνατοι | Ισοζύγιο |
|---|---|---|---|
| Χίος | 399 | 639 | -240 |
| Λέσβος & Λήμνος | 714 | 1.238 | -524 |
| Σάμος & Ικαρία | 255 | 511 | -256 |
| Σύνολο | 1.378 | 2.388 | -1.010 |
Σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το Νότιο Αιγαίο κατέγραψε το 2024:
3.002 γεννήσεις
3.152 θανάτους
Το φυσικό ισοζύγιο είναι αρνητικό κατά 150 άτομα, ένδειξη ότι και αυτή η Περιφέρεια, παρά τις αυξημένες γεννήσεις λόγω τουριστικών και αστικών κέντρων όπως η Ρόδος και η Κως, δεν καταφέρνει να ισοσκελίσει τις απώλειες.
Η διαφορά έγκειται στο ότι οι μεγάλες μονάδες διατηρούν ακόμη γεννητικότητα που αναπληρώνει εν μέρει τις απώλειες. Όμως, η πτωτική τάση είναι παρούσα, και το δημογραφικό πρόβλημα είναι ήδη ενεργό και στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
Η συνεχής απώλεια πληθυσμού από τη φυσική κίνηση επιφέρει πολλαπλές επιπτώσεις:
Μείωση μαθητών – κλείσιμο σχολείων
Υποβάθμιση υπηρεσιών υγείας
Μείωση εργατικού δυναμικού
Ερήμωση χωριών και περιφερειακών περιοχών
Ανάσχεση κάθε αναπτυξιακής πρωτοβουλίας
Η πληθυσμιακή εξάντληση είναι σήμερα η μεγαλύτερη απειλή για τη βιωσιμότητα των νησιών του Αιγαίου, και ιδίως για τη Χίο, τη Λέσβο και τη Σάμο, που στερούνται τόσο πληθυσμιακής ανανέωσης όσο και μεταναστευτικών ροών εσωτερικής ενίσχυσης.
Η αντιμετώπιση του προβλήματος απαιτεί εθνικού επιπέδου παρεμβάσεις με περιφερειακό χαρακτήρα:
Οικονομικά και κοινωνικά κίνητρα για νέες οικογένειες
Φορολογικές ελαφρύνσεις σε περιοχές με υπογεννητικότητα
Στήριξη της γονιμότητας και της μητρότητας
Ενίσχυση των υπηρεσιών πρώτης γραμμής στην περιφέρεια
Χωρίς τέτοιες πρωτοβουλίες, η επόμενη δεκαετία θα είναι καθοριστική για τη δημογραφική επιβίωση των νησιών.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο.
facebook
youtube
instagram
X
