Μεταφορές, περιβάλλον & ανάπτυξη

Το σύστημα μεταφορών για όλους μας, και ειδικά για το νησιωτικό χώρο, έχει αναλογίες με το κυκλοφοριακό σύστημα στον ανθρώπινο οργανισμό. Έχει καθοριστικές επιπτώσεις στη διακίνηση ανθρώπων και αγαθών, στις τοπικές οικονομίες, στο τουριστικό προϊόν, αλλά κυρίως στην καθημερινότητα, στην ποιότητα ζωής μονίμων κατοίκων και επισκεπτών.

Για πολλά χρόνια οι παρεμβάσεις και ο σχεδιασμός μας, ως δημόσιων φορέων, βασιζόταν στο τρίπτυχο «λειτουργικότητα – ασφάλεια – προσβασιμότητα». Δεν ισχυρίζομαι ότι αυτός ο στόχος έχει επιτευχθεί, υπάρχουν πολλά που πρέπει ακόμα να κάνουμε, στο οδικό δίκτυο απομακρυσμένων περιοχών για παράδειγμα. Ωστόσο έχουν γίνει πολλά και σημαντικά βήματα στην κατεύθυνση αυτή.

Τα τελευταία χρόνια μια ακόμα σημαντική παράμετρος προστίθεται στο τρίπτυχο που προανέφερα. Η παράμετρος των «πράσινων μεταφορών».  Η παράμετρος που θέτει ως μέτρο επιτυχίας των συστημάτων μεταφορών την ελαχιστοποίηση της επιβάρυνσης στο περιβάλλον (θόρυβος, ρύπανση κ.ά) και την προώθηση ήπιων μορφών κυκλοφορίας.

Ως προς το κριτήριο αυτό ο νησιωτικός χώρος παρουσιάζει δυο ιδιαιτερότητες, μια θετική και μια αρνητική:

• Από τη μια πλευρά τα νησιωτικά συστήματα μεταφορών, επειδή είναι μικρότερα και εντοπισμένα, προσφέρονται σε ορθολογικό σχεδιασμό και δραστικές παρεμβάσεις.
• Από την άλλη πλευρά βέβαια, εξαιτίας του μεταφορικού κόστους και της νησιωτικότητας, οι παρεμβάσεις αυτές έχουν πολλαπλάσιο κόστος απ’ ότι στον ηπειρωτικό χώρο.

Ως Περιφερειακή Αρχή έχουμε στην ευθύνη μας το σχεδιασμό και τη συντήρηση του Εθνικού & Επαρχιακού Οδικού Δικτύου των νησιών. Μπορούμε από την άποψη αυτή να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε παρεμβάσεις που θα προωθούν και θα υποστηρίζουν τις πράσινες μεταφορές: τη μείωση του κυκλοφοριακού φόρτου, την εξοικονόμηση ενέργειας, την ελαχιστοποίηση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.

Υπάρχουν όμως κρίσιμα ερωτήματα τα οποία πρέπει να απαντηθούν. Ενδεικτικά καταθέτω τρία από αυτά:

• Πως θα σχεδιαστεί και θα υλοποιηθεί ένα δημόσιο σύστημα μεταφορών, λειτουργικό και φιλικό στο περιβάλλον, που τελικά θα αποθαρρύνει τη χρήση ιδιωτικών μέσων, και μάλιστα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης;
• Πως θα συνδυάσουμε το σύστημα μεταφορών, με την εποχικότητα της ζήτησης, η οποία στα νησιά είναι σαφώς αυξημένη κατά τη θερινή περίοδο;
• Μέσα από ποιες ενέργειες, θα υπάρξει ουσιαστικός αντίκτυπος στη νοοτροπία των πολιτών, στη νοοτροπία όλων μας, ώστε να στηρίξουμε έμπρακτα ανάλογες πρωτοβουλίες;

Θέλω να είμαι σαφής και ειλικρινής. Στις παρούσες συνθήκες οικονομικής κρίσης, ούτε η αυτοδιοίκηση ούτε ιδιωτικοί συγκοινωνιακοί φορείς (όπως τα αστικά και υπεραστικά ΚΤΕΛ για παράδειγμα) μπορούν να επωμιστούν το οικονομικό βάρος για αλλαγές και δράσεις τέτοιου μεγέθους. Ανάλογες πρωτοβουλίες μπορούν να είναι βιώσιμες μόνο στο βαθμό που θα υπάρξει αποφασιστική ενίσχυση από την πλευρά της Ε.Ε. στο πλαίσιο της νέας Προγραμματικής Περιόδου.

Γι’ αυτό το λόγο, ερευνητικά προγράμματα όπως αυτό που συζητάμε, με την κατάληξή τους σε τεκμηριωμένα επιστημονικά συμπεράσματα, με τη διερεύνηση και μελέτη  των ιδιαίτερων συνθηκών των νησιών μας και τη στοιχειοθέτηση συγκεκριμένων υλοποιήσιμων προτάσεων, μπορούν να είναι αποφασιστικός αρωγός των τοπικών αρχών για την επίτευξη του κοινού μας στόχου.

* Το κείμενο αποτελεί παρέμβαση του Στ. Κάρμαντζη στην 3^η Δημόσια Διαβούλευση «Ανάπτυξη Πράσινων Μεταφορών στο Νησιωτικό Χώρο»

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.