Σε παλαιότερες εποχές τρόμαζε η κοινωνία στο άκουσμα του. Είχε προσλάβει διαστάσεις μπαμπούλα, σαν κάτι που θα βάλει χέρι σε τσέπες και περιουσιακά στοιχεία. Σταδιακά όλοι συμφωνούν ότι η έλλειψη χωροταξίας ευθύνεται για πολλά από τα δεινά του τόπου. Οι δημοτικές παρατάξεις στο σύνολο τους ομονοούν υπέρ της αναγκαιότητας του, η κάθε μια φυσικά από τη δική της σκοπιά.
1. Θεωρείτε ότι αποτελεί αδυναμία στρατηγικής ενός τόπου να μην έχει καταφέρει να συμφωνήσει σε ένα Γενικό Πολεοδομικό Σχεδιασμό εδώ και δεκαετίες ή αποτελεί μια ευκαιρία, με βάση τα λαθεμένα παραδείγματα άλλων περιοχών, να οριοθετήσει σωστά και με αναπτυξιακά δεδομένα την χωροταξία του σήμερα;
ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΓΙΑ ΤΗ ΧΙΟ ΜΑΣ
«Προσαρμογή στα δικά μας δεδομένα»
Η έλλειψη Γ.Π.Σ. (Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου) αποτελεί αναμφισβήτητα αδυναμία για τη στρατηγική ανάπτυξη ενός τόπου. Γι’ αυτή την αδυναμία έχει γίνει πολύς λόγος.
Όμως η εκπόνηση ΓΠΣ και ΣΧΟΑΠΠ( Σχέδιο χωρικής οικιστικής Ανάπτυξης Ανοιχτής Πόλης) αποτελεί εκ των πραγμάτων μια ευκαιρία για τη διόρθωση των «κακώς κείμενων» στον τομέα αυτό.
Στη διαδικασία αυτή, τόσο τα ορθά, όσο και τα λαθεμένα παραδείγματα άλλων περιοχών είναι το ίδιο χρήσιμα και θα αξιοποιηθούν, προσαρμοζόμενα στα δικά μας ιδιαίτερα δεδομένα.
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΙΟ
«Συστατικό στοιχείο των δυτικών δημοκρατιών»
Η έλλειψη χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού αποτελεί σίγουρα μειονέκτημα ενός τόπου, ακόμη και εάν αυτός είναι άστοχος ή λανθασμένος. Για περισσότερο από ενάμιση αιώνα η ανάπτυξη του πολιτισμένου κόσμου βασίζεται στην ύπαρξη σχεδιασμού, ο οποίος τροποποιείται σταδιακά, ανάλογα με τις κοινωνικές και αναπτυξιακές ανάγκες. Μάλιστα, στις δυτικές δημοκρατίες ο χωροταξικός σχεδιασμός αποτελεί συστατικό τους στοιχείο, μιας και μέσα από αυτόν εξασφαλίζεται η ισότητα των πολιτών απέναντι στο νόμο, δημιουργείται μια ισχυρή άμυνα στην επιβολή του δίκαιου του ισχυροτέρου και διασφαλίζεται ουσιαστικά το θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα στην ιδιοκτησία. Αντίθετα, όταν λείπει ο θεσμοθετημένος πολεοδομικός σχεδιασμός δίνεται η ευκαιρία για πρακτικές που τροφοδοτούν τις σχέσεις αλληλεξάρτησης πολιτικής εξουσίας και οικονομικών συμφερόντων, μεγάλων και μικρών. Σήμερα, που η Χίος, πολύ κακώς, βρίσκεται χωρίς ολοκληρωμένο χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, είναι υποχρέωσή μας αυτός να γίνει ακολουθώντας τις σύγχρονες επιστημονικές αντιλήψεις και αξιοποιώντας τα, αρνητικά ή θετικά, παραδείγματα και εμπειρίες.
ΧΙΑΚΗ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑ
«Αδυναμία η απουσία του»
Σαφέστατα ναι, αποτελεί αδυναμία η απουσία Γενικού Πολεοδομικού Σχεδιασμού. Είναι η πηγή από την οποία προκύπτουν μια σειρά από προβλήματα για την πόλη και τους πολίτες (κυκλοφοριακό, κοινόχρηστες υποδομές, ρυμοτομία). Η πόλη της Χίου αποτελεί θλιβερή εξαίρεση πανελλαδικά καθώς αναπτύσσεται και εξελίσσεται –με ελάχιστες εξαιρέσεις- όχι στη βάση οργανωμένης πολεοδόμησης αλλά κατά κύριο λόγο με συνεχείς επεκτάσεις προϋφιστάμενων οικισμών του 1923. Οι όποιες προσπάθειες οργάνωσης του χώρου υπονομεύθηκαν διαχρονικά, τόσο από τους εκάστοτε τοπικούς άρχοντες όσο και από μικροσυμφέροντα τα οποία άσκησαν ασφυκτικές πιέσεις με τελική επικράτηση του ατομικού έναντι του συλλογικού. Αποτέλεσμα η κατάσταση που βιώνουμε σήμερα όλοι στο κέντρο αλλά και στις γειτονιές. Τα δημόσια έργα υποδομών και μεταφορών, οι αναπλάσεις και τα έργα στο παραλιακό μέτωπο της πόλης αντιμετωπίσθηκαν αποσπασματικά και μεμονωμένα, μειώνοντας κατακόρυφα τη βιωσιμότητα της πόλης, την ποιότητα ζωής των κατοίκων και την ελκυστικότητά της.
ΛΑΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ
«Οικοδομείται από προθέσεις και συμφέροντα»
Προφανώς η έλλειψη ΓΠΣ αποτελεί αδυναμία. Να σημειώσουμε ότι η Χίος είναι από τις ελάχιστες περιοχές που δεν έχει ΓΠΣ στην Ελλάδα. Επίσης να θυμηθούμε στο τέλος της 10ετίας ‘80 και αρχές 10ετίας ‘90 τις αντιδράσεις που είχαν υπάρξει στην πόλη της Χίου και στο Βροντάδο όταν άρχισε να εκπονείται το ΓΠΣ σύμφωνα μ ε τον ισχύοντα νόμο τότε 1337/83. Ο κόσμος δικαιολογημένα δεν είχε πειστεί για την αναγκαιότητα των προτάσεων και ο φόβος για τις εισφορές σε γη και χρήμα, για αποζημιώσεις και απαλλοτριώσεις έφεραν την καθολική αντίδραση. Σήμερα με το Ν.2508./97 ρυθμίζονται τα των οικιστικών πραγμάτων και των ΓΠΣ.
Αλλά κάθε σχεδιασμός πρέπει να υπηρετεί ένα σκοπό, τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των πολιτών, τις ανάγκες τους ως φυσικό δικαίωμα και επομένως αυτοί θα πρέπει να έχουν καθοριστικό ρόλο σε αυτόν το σχεδιασμό, ξεκινώντας από το είδος και την προοπτική της κατεύθυνσης που θέλουμε για τον τόπο.
Το σημερινό ΓΠΣ που εκπονείται στο Δήμο Χίου θα πρέπει να σταθεί σε όλα αυτά δεδομένου ότι είχε ανατεθεί από το 2009 στους μελετητές ( προ ενιαίου Δήμου) και θα πρέπει να τροποποιηθεί και να λάβει υπόψη του και τον Βροντάδο που έχει παραμείνει εκτός καθώς και τα περιφερειακά εκπονούμενα ΣΧΟΑΑΠ των πρώην Δήμων.
Τέλος , ένα ΓΠΣ δεν οικοδομείται από προθέσεις αλλά από τα συμφέροντα αυτών που κυβερνούν και της τάξης που εκπροσωπούν, άρα εμείς με αυτό το κριτήριον τοποθετούμαστε υπέρ ή κατά.
2. Πολύς λόγος γίνεται για το γεγονός ότι η πόλη (πρωτίστως) αλλά και ευρύτερα οι οικισμοί στενάζουν κάτω από άναρχη δόμηση χωρίς όρια και κανόνες, χωρίς μπούσουλα που θα μας ορίζει ότι εδώ γίνεται αυτό και εκεί το άλλο. Προλαβαίνουμε να προκαλέσουμε «τάξη» στην ευρύτερη αταξία;
ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΓΙΑ ΤΗ ΧΙΟ ΜΑΣ
«Εντολή ενοποίησης»
Πρωτίστως πρέπει να διευκρινισθεί ότι σε περιοχές εντός πόλεων και οικισμών, αλλά και εκτός αυτών, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι υπάρχει η έννοια της άναρχης δόμησης, δεδομένου ότι δομούνται με συγκεκριμένα – κατά περίπτωση – προεδρικά διατάγματα.
Οι διαδικασίες των ΣΧΟΑΠΠ προβλέπουν ρυθμίσεις και σταδιακή προσαρμογή, ώστε να μην προκύψουν προβλήματα στους πολίτες.
Η δημοτική αρχή έχει δώσει εντολή για την ενοποίηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Χίου με το ΣΧΟΑΠΠ Αγ. Μηνά, Καμποχώρων, Ομηρούπολης. Όταν αυτά φθάσουν στη Β1 φάση, θα ενοποιηθούν και θα καθορισθούν ορθολογικότερα οι χρήσεις γης για την ευρύτερη ανατολική περιοχή του νησιού μας.
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΙΟ
«Ποτέ δεν είναι αργά»
Η αντιμετώπιση της «αταξίας» που ήδη έχει προκληθεί είναι ένα από τα αντικείμενα της πολεοδομικής επιστήμης. Μάλιστα, στην Ελλάδα, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ‘80, η τροποποίηση της ήδη διαμορφωμένης κατάστασης ήταν η κύρια κατεύθυνση τόσο της Επιχείρησης Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης όσο και του οικιστικού νόμου. Δυστυχώς οι κοντόφθαλμες πολιτικές επιλογές αλλά και οι ιδιοτελείς πρακτικές που επικράτησαν στον τόπο μας δεν μας έχουν επιτρέψει να απολαύσουμε τα στρατηγικά πλεονεκτήματα που δίνει η ύπαρξη σχεδιασμού. Ωστόσο, ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσει η διόρθωση των λαθών, μιας και η αναπτυξιακή διαδικασία και ανθρώπινη δραστηριότητα στον χώρο είναι κάτι διαρκές και δυναμικό. Εξάλλου, ο στόχος του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού δεν είναι να επιβάλει την «τάξη» άμεσα, αλλά να διαμορφώσει τις συνθήκες που μακροπρόθεσμα θα αναβαθμίσουν την ποιότητα ζωής των πολιτών. Και ακριβώς επειδή είναι μακροπρόθεσμοι οι στόχοι σπανίως αποτελεί πολιτική επιλογή στην πατρίδα μας.
ΧΙΑΚΗ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑ
«Το άπλωμα της πόλης θα αναπαράγει την εικόνα του κέντρου;»
Αποτελεί ευκαιρία η διαβούλευση για το νέο ΓΠΣ της πόλης. Η πόλη της Χίου συγκεντρώνει περισσότερο από το 60% του πραγματικού πληθυσμού του νησιού και έχει εξαιρετικά δυσμενή αναλογία ελεύθερου χώρου προς τον δομημένο. Περιθώρια να αλλάξει η κατάσταση υπάρχουν. Πρώτα από όλα χρειάζεται πολιτική βούληση ώστε να αντιμετωπισθεί το ζήτημα πέρα από τον ορίζοντα της θητείας μιας δημοτικής αρχής. Για την πόλη χρειάζονται πλέον δραστικές παρεμβάσεις σε πολλούς τομείς ώστε να γίνει πόλη φιλική προς τον κάτοικο και τον επισκέπτη. Στο νέο ΓΠΣ και για τις εκτάσεις που προτείνει για πολεοδόμηση πρέπει να σκεφθούμε διπλά – ως κοινωνία- αν το άπλωμα της πόλης θα αναπαράγει την εικόνα του κέντρου ή θα αντισταθμίσει τα προβλήματά της με χαμηλούς συντελεστές δόμησης και κάλυψης, αδόμητες εκτάσεις και προβλέψεις για τον συνολικό χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία του αστικού συγκροτήματος του νησιού. Στους παραλιακούς οικισμούς των χωριών στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχουν σχέδια και αυτοί εξελίσσονται με τρόπο που παράγει κοινωνικές συγκρούσεις και συνολική υποβάθμιση. Εδώ απαιτείται η άμεση ολοκλήρωση των ΣΧΟΟΑΠ, η διασύνδεσή τους και η εκπόνηση για περιοχές που δεν έχουν προκηρυχτεί.
ΛΑΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ
«Συγκερασμός ΣΧΟΑΑΠ και Γ.Π.Σ.»
Πάντα μπορεί να εφαρμοστεί «τάξη», άμα το αποφασίσουμε εμείς οι ίδιοι , αλλά το ζήτημα είναι η τάξη να έχει γνώμονα όχι τα κέρδη των εμπλεκόμενων με το εμπόριο γης ή κατοικίας και άλλων επιχειρηματικών χρήσεων, αλλά τη ζωή του απλού λαού.
Σε αυτό το πλαίσιο μπορούμε να διερευνήσουμε σε επιστημονικό επίπεδο την σύγκληση και τον συγκερασμό και τελικά την από κοινού αξιολόγηση τόσο των ΣΧΟΑΑΠ όσο και του ΓΠΣ στον ενιαίο πλέον Δήμο και οπωσδήποτε να περιληφθεί ο Βροντάδος, που αποτελεί εκ των πραγμάτων συνέχεια της πόλης. Και εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε πως σε μια εκπονούμενη μελέτη για τον Βροντάδο θα πρέπει να διατηρηθούν τα στοιχεία και η μορφή των κατοικιών που τον καθορίζουν και τον διαφοροποιούν σε σχέση με άλλους οικισμούς (κατοικίες με αύλειο χώρο, χαρακτηριστικά «κηπούπολης» κλπ.)
Σε όλο αυτό το τοπίο που διαμορφώνεται τον πρώτο λόγο έχουν οι εργαζόμενοι και συνταξιούχοι, τελικοί αποδέκτες και χρήστες των σχεδιασμών και αυτό αποτελεί για τη ΛΑΣ προαπαιτούμενο για την όποια έγκριση του αναρτημένου σήμερα σχεδίου στο Δήμο Χίου.
3. Κάθε αναγκαία αλλαγή ή προσαρμογή εύλογα προκαλεί αντιδράσεις και συγκρούσεις. Κυκλοφοριακές, χωροταξικές, αισθητικές και αναπτυξιακές επιλογές κουβαλούν το λεγόμενο «πολιτικό κόστος» στην εφαρμογή τους. Πόσο διατεθειμένοι είστε να προχωρήσετε σε όσα προτείνει το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Χίου που ολοκληρώνεται και που αναπόφευκτα θα φέρουν τα «πάνω- κάτω» στην πρωτεύουσα;
ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΓΙΑ ΤΗ ΧΙΟ ΜΑΣ
«Ελάχιστες οι εισφορές σε γη»
Η αποτυχία ολοκλήρωσης και εφαρμογής των προηγούμενων ΓΠΣ οφείλεται πρωτίστως στην έλλειψη ουσιαστικής διαβούλευσης και κατανόησης των πραγματικών αναγκών.
Η δημοτική αρχή, αφού εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες διαβούλευσης, όπως άλλωστε έγινε με το ΣΧΟΑΠΠ του Αγ. Μηνά, προτίθεται να διαφυλάξει πρωτίστως τις ήδη πολεοδομημένες και κατοικημένες περιοχές και να πολεοδομήσει εκείνες που δεν έχουν σχέδιο και στις οποίες προβλέπεται η ανάπτυξη της πόλης μας τα επόμενα χρόνια.
Οι εισφορές σε γη θα είναι οι ελάχιστα απαραίτητες, ώστε να διανοιχτούν δρόμοι και να ρυμοτομηθούν οι νέες εκτάσεις. Από αυτές τις διανοίξεις θα ωφεληθούν τα μέγιστα οι ιδιοκτησίες. Οι χώροι πρασίνου θα πλαισιώσουν περιφερειακά τον αστικό ιστό.
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΙΟ
«Απαιτεί πολιτικούς με δυνατότητες να εμπνέουν»
Ο σωστός πολεοδομικός σχεδιασμός δεν φέρνει τα «πάνω-κάτω» ξαφνικά, αλλά σταδιακά και μεθοδευμένα, ώστε να γίνονται αποδεκτά από το κοινωνικό σύνολο και, το κυριότερο, να ανταποκρίνονται σε πραγματικές ανάγκες. Η σήμερα αποκαλούμενη κοινωνική διαβούλευση αποτελεί θεμελιώδες εργαλείο της πολεοδομίας εδώ και πολλές δεκαετίες και ονομάζεται συμμετοχικός σχεδιασμός, χάρη στον οποίο το κοινωνικό σύνολο εξοικειώνεται με τις σχεδιαζόμενες αλλαγές και είναι έτοιμο να συμμετάσχει στη λύση. Αυτό απαιτεί πολιτική φαντασία, θάρρος και πίστη στις δυνατότητες τόσο της κοινωνίας, όσο και του σχεδιασμού ως αναπτυξιακού εργαλείου. Απαιτεί πολιτικούς που μπορούν να εμπνεύσουν και να οδηγήσουν το κοινωνικό σύνολο και όχι να ακολουθούν τα ευκαιριακά μικροσυμφέροντα και να ωθούνται από αγελαίες συμπεριφορές. Σίγουρα, το άγχος επανεκλογής ή άμεσης πολιτικής καταξίωσης δεν βοηθούν σε αυτή την κατεύθυνση. Η «Πρωτοβουλία» γεννήθηκε από την ανάγκη να εφαρμοσθούν εκείνες οι πολιτικές που θα βοηθήσουν μακροπρόθεσμα τον τόπο χωρίς να υπολογίζονται τα ψηφοθηρικά κέρδη.
ΧΙΑΚΗ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑ
«Χρεοκόπησαν οι νοοτροπίες Λαμπρινούδη»
Σε ό,τι αφορά τη Χιακή Συμπολιτεία προτεραιότητα μας είναι οι προτάσεις και οι θέσεις μας να βάζουν πάνω από όλα το συμφέρον των πολλών και του τόπου. Χρεοκόπησαν, πέρα από την οικονομία, και οι νοοτροπίες των αιρετών και των πολιτικών που μας οδήγησαν στο σπιράλ της κατάρρευσης. Με τον πιο έντονο τρόπο αυτό το ζούμε και στη Χίο με τον απερχόμενο δήμαρχο κ. Λαμπρινούδη σε κάθε πτυχή της λειτουργίας του Δήμου. Το νέο ΓΠΣ έχει μια σειρά από προτάσεις με τις οποίες δεν συμφωνούμε (λ.χ λιμάνι στο Κοντάρι) ή είναι ανεφάρμοστες (πάρκινγκ κάτω από την πλατεία), ενώ σε άλλα σημεία δεν προτείνει τις αλλαγές εκείνες που απαιτούνται ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής στη πόλη. Υπάρχουν και αρκετά σημεία που μας βρίσκουν σύμφωνους. Σε κάθε περίπτωση θα συμμετάσχουμε ενεργά στην τελική διαμόρφωση του με κριτήριο η πόλη της Χίου να αντιστοιχηθεί με τις ανάγκες των κατοίκων και να της δίνει ανθρώπινη και ποιοτική προοπτική.
ΛΑΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ
«Να ακουμπά στις λαϊκές ανάγκες»
Είναι σίγουρο ότι καμιά αλλαγή δεν επιτεύχθηκε χωρίς αντιρρήσεις και κανείς θα ήταν αφελής αν πίστευε ότι και τη μεγαλύτερη συναίνεση να είχε το σημερινό ΓΠΣ, πάλι αντιρρήσεις θα υπήρχαν. Τα ΓΠΣ όμως δεν είναι ουδέτερα. Πολεοδόμος είναι το κράτος των επιχειρηματιών, των τραπεζιτών κλπ, που διαμορφώνουν το χώρο προς όφελός τους. Δείτε την Αθήνα να καταλάβετε. Δείτε τον Καρφά, τη δόμηση γύρω από το λιμάνι κλπ. Άρα κύριο είναι να καταλάβει ο λαός ότι πολεοδομείς για τον ίδιο και όχι για τους δυνάστες του. Αυταπάτες δεν έχουμε για το ποιος λοιπόν σήμερα πολεοδομεί, άλλωστε αποκαλυπτικά είναι τα γενικά χωροταξικά Τουρισμού, που αλώνουν παραλίες, αρχαιολογικούς χώρους , ό,τι φανταστείς.
Για τη ΛΑΣ είναι δεδομένο όμως ότι πρέπει να υπάρχει ΓΠΣ και Σχέδιο Πόλης και η υλοποίηση αλλά και χωροθέτηση πρέπει να ακουμπά στις λαϊκές ανάγκες και στην μελλοντική ανάπτυξη των οικισμών, με δράση και αγώνα του λαού για να ανατρέψει τη σημερινή κατάσταση και πρώτο λόγο στους κατοίκους και στους φορείς για τις όποιες αλλαγές που θα εφαρμοστούν και θα πρέπει να γίνουν. Για μας πολιτικό κόστος που το πληρώνει ο λαός, είναι η συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, τα τοπικά τους φερέφωνα, σημερινή δημοτική αρχή και άλλοι μνηστήρες ίδιας απόχρωσης. Αναλαμβάνουμε λοιπόν ευθύνες να απαλλαγούμε από όλους αυτούς και να υπηρετήσουμε το λαό με όποιο κόστος.
facebook
youtube
instagram
X
