Η διοικητική διαίρεση οποιουδήποτε Κράτους αποτελεί το θεμέλιο για την επιτυχημένη διακυβέρνηση του. Οποιαδήποτε διαίρεση για να προσαρμοστεί απαιτείται μακρύς χρόνος, ο οποίος ακόμη και τη σφαλερή διαίρεση μπορεί να θεραπεύσει προσαρμόζοντάς την βιωμένη διακυβέρνηση στο θεμελιώδη σωστό διοικητικό ή αυτοδιοκητικό θεσμό, χωρίς ωστόσο να θίγονται παρά μόνο οι μη θεμελιώδεις κανόνες του.
Γι’ αυτό το λόγο οι διοικητικές διαιρέσεις του κράτους δεν γίνονται «κάθε τόσο και λιγάκι». Διαμορφώνονται από την παράδοση, καθώς διαχειρίζονται ανθρώπινο υλικό για το οποίο η παράδοση αποτελεί ζωτικό στοιχείο «εκ των ουκ άνευ» σε ένα φρόνιμο και σοβαρό κράτος ή μικρότερο τόπο της επικρατείας του, προκειμένου για την Αυτοδιοίκηση.
Οι δήμοι δεν είναι Ιερείς Μητροπόλεις, που διχοτομούνται ή τριχοτομούνται κατά τις ανάγκες νεοσσών ή αδικημένων Μητροπολιτών, διότι εκεί «το ισόβιον του αρχιερέως» εμποδίζει την ανανέωση και τη διόρθωση.
Από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, «το εντός και εκτός» απαξιωμένο ελληνικό κράτος, από το Σύνταγμα μέχρι τους νόμους της αυτοδιοίκησης του, δεν κάνει άλλη δουλειά από το να τους μεταρρυθμίζει στο όνομα της, δήθεν, προόδου, προσαρμόζοντάς τους στα κομματικά και ανομολόγητα συμφέροντα των διαχειριστών της εξουσίας ή ακόμη και σε ένα νεύμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού πρόκειται για διαχείριση καλοφάγωτων ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Τα κονδύλια μπορούσε να τα πάρει χωρίς να μεταβάλλει κάθε τόσο τις διοικητικές διαιρέσεις και να τα διαχειριστεί με τρόπο καλό και περισσότερο σύμφωνο με την παραδοσιακή διοικητική διαίρεση του, προκειμένου για νησιωτικές περιοχές, που μας ενδιαφέρουν εδώ. Το δεύτερο νησιωτικό κράτος της Ε.Ε. έπρεπε με πρωτοβουλία του να έχει διαμορφώσει εκείνο τον τρόπο χρηματοδότησης του στο Ευρωπαϊκό φόρουμ, τουλάχιστον πριν πτωχεύσει.
Για πολλοστή φορά μέσα στην τελευταία 30ετία επανέρχεται στο προσκήνιο η διοικητική διαίρεση στην Αυτοδιοίκηση, περιοριζόμενη μάλιστα στη διάσπαση ή μη των δήμων, ενώ το εγκληματικό λάθος τόσο του Καποδιστριακού όσο και του Καλλικρατικού νόμου ήταν η κατάργηση του παραδοσιακού θεσμού της «κοινότητας», όπως ομολογημένα διαπιστώθηκε. Ο «Καλλικράτης» επανέφερε τις Κοινότητες και τον Πρόεδρο, που λειτουργούσαν πριν και μετά τη σύσταση του Ελληνικού Κράτους αυτοδιοικητικά και αποφασιστικά, αλλά με ρόλο συμβουλευτικό και σκιώδους εκπροσώπησης στους δήμους, χωρίς εξουσία στη λήψη των αποφάσεων, ώστε να μπλοκάρει σε αυτό η δυσλειτουργία των δήμων και όχι στην Καλλικρατική έκφανση τους, που εσφαλμένα αποδίδεται σήμερα εδώ και σε ορισμένα άλλα νησιά.
Όμως, τόσο στους δήμους όσο και στην περιφέρεια στα νησιά, όπως έχουμε επισημάνει και σε προηγούμενα άρθρα μας (πολίτης 14 Φεβρουαρίου 2013, 11 Μαρτίου 2015 και άλλα σποραδικά) η δυσλειτουργία των θεσμών της αυτοδιοίκησης οφείλεται στην απερίσκεπτή αγνόηση από αυτούς της νησιωτικής ιδιαιτερότητας τους, δηλαδή της ίδιας της πραγματικότητας, που πρέπει να διαποτίζει και να τρέφει τους θεσμούς, όπως γινόταν πριν από τις παραπάνω θεσμοθετήσεις.
Ειδικότερα οι πρόσφατα απαξιωθέντες θεσμοί στους Δήμους και στην Περιφέρεια που αγνοούν την νησιωτικότητα καταδικάζουν το θαλασσινό πλεονέκτημα των νησιών σε πτωχοπροδρομικό μειονέκτημα, που σήμερα έχει καταντήσει καθημερινό «κλαψούρισμα» των φυγόπονων πολιτικών και φορολογικό «τερτίπι» των επιχειρηματιών, που υποκρίνονται πως δεν βλέπουν ότι η οδική απόσταση μεταξύ Πάτρας και Θεσσαλονίκης μειώθηκε σε περίπου 4 ώρες, όσες χρειαζόμαστε εμείς για να πάμε στη διπλανή πρωτεύουσα της Περιφέρειας, Μυτιλήνη.
Καιρός να αφήσουν τα «κλαψουρίσματά» της δύστυχης νησιωτικότητας και να εντείνουν τις προσπάθειες τους στη βελτίωση της θαλάσσιας συγκοινωνίας μας κέντρου – νησιών μεταξύ τους και με το εξωτερικό με περισσότερα και ταχύτερα πλοία, πράγμα εφικτό. Οι ηγεσίες των νησιών και του Κράτους πρέπει να αντιληφθούν ότι αυτές οι θαλάσσιες συγκοινωνίες αποτελούν υπαρκτική υπόσταση του Νησιωτικού Κράτους. Πιστεύω ότι σ’ αυτήν την θαλασσινή κακοδαιμονία των συγκοινωνιών οφείλεται και η επί αμέτρητα χρόνια στασιμότητα της αεροπορικής μας τραγωδίας με τον παραπλανητικό όρο «αεροδρόμιο», σύνδεση που τρέφεται και είναι συμπληρωματική στην όλη επικοινωνία του νησιού με τον έξω κόσμο και την περαιτέρω ανάπτυξη του.
Απομόνωση υπάρχει στα νησιά, αλλά ευτυχώς αυτή είναι θαλάσσια, για να καλλιεργεί την εξωστρέφεια μας και όχι για να παίζουμε μεταξύ μας τον «Καραγκιόζη – Μεγαλέξανδρο», όπως γίνεται σε όλες τις εκφάνσεις της προνομιούχας νησιωτικής μας ζωής, απαράδεκτο σήμερα, κάτω από τα μαύρο σύννεφο του Προσφυγικού, του Οικονομικού και όχι μόνον.
Η νησιωτικότητα δεν είναι κατάρα αλλά πλεονέκτημα, είχα γράψει σε προηγούμενο άρθρο μου και η απόδειξη είναι ότι αυτή γεννά και συντηρεί τη μεγάλη βιομηχανία μας, τον Τουρισμό. Τη μόνη ελληνική πηγή αισιοδοξίας σήμερα. Οι αρχαιότητες της επίσης είναι γνωστό ότι οφείλονται στη νησιωτική της ιδιαιτερότητα, στην ανάπτυξη του απίθανου Αιγαιακού Πολιτισμού της, προς τιμήν του οποίου είναι αναγκαίο ο όρος «νησιωτικότητα», στην εννοιολογική του αντίληψη, να επανέλθει στη σωστή και γενέθλια σημασία του και όχι στη σημερινή φτωχοπροδρομική και παρακμιακή διαστρέβλωση του. Ας αναρωτηθούμε μήπως είμαστε εμείς οι μειονεκτούντες και όχι η νησιωτικότητα;
Θα απαντήσω παραπέμποντας σε πρόσφατο άρθρο περασμένης Κυριακής της «Καθημερινής» του διαπρεπούς καθηγητή της γεωπολιτικής στην Σορβόνη κ. Γιώργου Πρεβελάκη με τίτλο «Γεωπολιτική της θάλασσας και αναξιοποίητα πλεονεκτήματα», στο όποιο σχολιάζει τα δύο βιβλία με κοινό τίτλο «sea power», το πρόσφατο, του ναυάρχου πρώην διοικητή του ΝΑΤΟ ομογενή Τζειμς Σταυρίδη και το επικαλούμενο παλαιότερο του Άλφρεντ Θέτερ Μεϊχαν, μεγαλύτερου διανοητή του 19ου αιώνα όπως τον χαρακτηρίζει ο Πρεβελάκης, για να υποστηρίξει ότι «η ηπειρωτική» γεωπολιτική και γενικότερη πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε βάρος της θαλάσσιας, επηρέασε προς αυτή την κατεύθυνση (ηπειρωτική) και την ελληνική πολιτική, παρότι η Ελλάδα είναι ναυτικό κράτος με γενικότερα συμφέροντα που καθορίζονται από την ναυτική και συνεπώς και νησιωτική ιδιομορφία της. Επικαλούμενος την παρατήρηση του Τζ. Σταυρίδη ότι τις περισσότερες φορές η μοίρα της ανθρωπότητας κρίθηκε στη θάλασσα, αυτό θα συμβεί και στο μέλλον, ο Πρεβελάκης καταλήγει ότι «έστω και χωρίς ελπίδα για άμεσες ριζοσπαστικές τομές» περιοριζόμενος στο ελλαδικό πρόβλημα της σχέσης «Ελλαδισμού και θάλασσας» θεωρεί αναγκαία «την απόκτηση καθαρής συναίσθησης των δυνατοτήτων και των εμποδίων» αυτής της σχέσης. Από εκεί όμως, που ξεπετάγεται η ευθύνη ημών των νησιωτών και της ηγεσίας μας, είναι η επίκληση στο άρθρο του αποσπάσματος από το βιβλίο του Μεϊχάν ότι «η θαλάσσια ισχύς ( sea power) στηρίζεται σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: στη γεωγραφία (που είναι όλη δική μας), στην ανάπτυξη της ακτογραμμής (που είναι μέλημα δικό μας) και στον χαρακτήρα του λαού» (που είναι επίσης εξολοκλήρου δικό μας). Συνεπώς η φροντίδα για το παρόν και το μέλλον της Χίου είναι όλη δική μας.
Υπενθυμίζω επίσης ότι πριν από το Βrexit στη Βρετανία, σε άρθρα που δημοσιεύθηκαν και στα ελληνικά στην «Καθημερινή» ο τότε πρωθυπουργός Κάμερον, προκειμένου να αποτρέψει το επερχόμενο Brexit, αναφέρθηκε άμεσα στη νησιωτικότητα της Βρετανίας και την ιδιομορφία της αυτή, στην ανάγκη μεταρρυθμίσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ έμμεσα η σημερινή πρωθυπουργός Τ. Μέι σε άρθρο της στα ελληνικά στην «Καθημερινή», προκειμένου να καθησυχάσει τους συμμάχους της για την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε αυτήν την διαφορετικότητα και την ιδιομορφία λειτουργίας του κράτους της απέδωσε την αποχώρηση από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, επικαλούμενη την ναυτική υπεροχή της Βρετανίας για τη συμμετοχή της και στο μέλλον στην πρόοδο και την ασφάλεια της Ευρώπης. Η «νησιωτικότητα» συνεπώς δεν μπορεί να καταντά παρακλητικός λόγος «ελεήσθε τον αόμματο», αλλά αποτελεί δυναμικό μοχλό δημιουργίας προϋποθέσεων ανάπτυξης των νησιών.
Στα νησιά η διοικητική διαίρεση πρέπει να προσαρμοστεί στην νησιωτικότητα τους (καλώς εννοούμενη) και να απαλλαγούν από την αποστεωμένη και νησιωτικά άσχετη Περιφέρεια, από μία διανησιωτική Περιφέρεια σε όλο το Αιγαίο που θα αναγνωρίζει την διαφορετικότητα κάθε νησιού.
Κάθε νησί θα συμμετέχει ισότιμα και κυριαρχικά στη λήψη των αποφάσεων και ιδιαίτερα στη λήψη εκείνων που το αφορούν. Κυρίως όμως θα θωρακίζει τη συνεργασία της Περιφέρειας με τους ενιαίους δήμους των νησιών, θεσμικά, με όργανα και αρμοδιότητες συνδεδεμένες και προσανατολισμένες στην από κοινού διαχείριση των προβλημάτων. Αυτό επιπλέον θα αποτελεί και σοβαρό λόγο αποφυγής της πολυδιάσπασης των δήμων, που θα δυσχέραινε τη συνεργασία με την Περιφέρεια.
Υπό τις σημερινές συνθήκες, η αποδυνάμωση του ισχυρού ενιαίου Δήμου θα ήταν καταστροφική και στην αντιμετώπιση του προσφυγικού. Καθόσον η επαναφορά π.χ. ενός Δήμου ανίσχυρου και χωρίς δημότες στα Βορειόχωρα για προσφυγικές ανάγκες θα διευκόλυνε την βαθμιαία εποίκηση, των «ασυνείδητα» βέβαια, στο γνώριμο πνεύμα της κάλυψης των σχολικών κενών στην εκπαίδευση αλλά ακόμη και «ενσυνείδητα» από την ανάγκη και την πίεση απαλλαγής των κατοικημένων περιοχών από την τάση του περιορισμού τους σε ορεινή ακατοίκητη περιοχή.
Δεν θα αποφύγω εδώ τον πειρασμό να υπενθυμίσω το άλλο προηγούμενο της Αρχαιότητας. Στον ίδιο δρόμο προς την Βόρεια ορεινή Χίο, δημιουργήθηκε ο καταυλισμός των δούλων εκείνης της εποχής, που τους φρόντιζαν βέβαια καλύτερα λόγω της εμπορικής τους αξίας από ό,τι σήμερα τους πρόσφυγες. Πάρα ταύτα επαναστάτησαν, υπό την ηγεσία του Δρίμακου, στον καταυλισμό που σήμερα ονομάζουμε «σωρούς» στο Ρημόκαστρο του Αίπους και είχε ως αποτέλεσμα τη σύσταση κόμματος των δούλων και τη συμμετοχή τους στην Διοίκηση της τότε Δημοκρατικής Χίου. Το προσφυγικό, τόσο στη σχέση του με το Κράτος όσο και στην εγγενή προβληματική του, απαιτεί παγχιακή αντιμετώπιση του από ένα ενιαίο και ισχυρό Δήμο, που θα εκφράζει ενιαία ολόκληρη τη Χιακή κοινωνία. Το προσφυγικό δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποσπασματικά και χωροταξικά σε μεγάλα ή μικρά στρατόπεδα- Hot Spot φυλακές ψυχών στα νησιά. Όποιος το επιχειρεί αποβλέπει σε ανομολόγητους σκοπούς και βλάπτει τη Χίο και τα άλλα νησιά.
facebook
youtube
instagram
X
