Στ’ άρματα, στ’ άρματα εμπρός στον αγώνα για την χιλιάκριβη τη Λευτεριά

Δεν μπορούσε ο λαός μας να υποφέρει μοιρολατρικά τους βαρβάρους που μοίρασαν τη χώρα μας και το θανατικό που έσπειραν ανάμεσα μας. Γι αυτό ξεκίνησε σχεδόν αμέσως να προβάλλεται αντίσταση εναντίον των κατακτητών. Αρχικά υπήρξε προϊόν αυθόρμητων ενεργειών μεμονωμένων πολιτών και μικρών ομάδων  αλλά σταδιακά απόκτησε οργανωμένη μορφή με την ίδρυση αντιστασιακών οργανώσεων. Έτσι και στο νησί μας , καίτοι αποκομμένο από τον κύριο κορμό της Πατρίδας, εν τούτοις  απλοί πολίτες και βαρκάρηδες απέκρυπταν Έλληνες Επέτειος Εθνικής Αντίστασης 1941- 1944 και συμμάχους στρατιώτες που κατέφθαναν στο νησί, τους υπέθαλπταν και συνέχεια τους μετέφεραν στα απέναντι παράλια. Γνωστά τα μοναστήρια Ταξιαρχάκι στα Νένητα, Μερσινίδι στο Βροντάδο και Παναγιά στα Αγιάσματα, για τέτοια  δράση.

Ο Γιάννης Παπαστεφάνου με τη βοήθεια του τεχνικού Στυλιανού Κυδώνη ενώνει το υποβρύχιο καλώδιο Χίου- Τσεσμέ κι έχει καθημερινή επαφή με τις απέναντι συμμαχικές αρχές δείνοντας πληροφορίες. Ο υποτελώνης στην Αιγνούσα Δημοσθένης Μωραϊτης έρχεται σχεδόν σε επικοινωνία καθημερινά με τους εις το Κιόστε ευρισκομένους συμμάχους και δίνει πληροφορίες καθώς και αποστέλλει απέναντι πολλούςπου έχουν καταφύγει στο νησί.

Μεγαλύτερη δράση έχει ο γιατρός Ζύμαρης ο οποίος στο τέλος συνελήφθη και μεταφέρθηκε  στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως της Θεσσαλονίκης.  Αποτέλεσμα για Μωραϊτηκαι Παπαστεφάνου ήταν να τους υποψιασθούν οι γερμανοί  και μόλις πρόλαβαν αυτοί οι δυο  να καταφύγουν απέναντι, αλλά σε τρείς μέρες συνέλαβαν οι Γερμανοί τον Αγάπιο Πλατή ο οποίος έκρυβε στο σπίτι του την ομάδα αξιωματικών Σπύρου Παπούλια .

Αυτούς τους  έστειλαν  πίσω   οι Τούρκοι  όταν βγήκαν εκεί. Όταν επέστρεψαν παρουσιάστηκαν ως έμποροι  οπότε τους ανέλαβε ο δικηγόρος Ιωάννης Καλούδης και τους ξανάστειλε στηνΤουρκία. Συνελήφθη όμως από τους Γερμανούς και τράβηξε πολλά μαρτύρια.

Επισης ο γιατρός Στραβελάκης έκρυβε τον Κατσώταν αλλά πρόλαβε ο λιμενάρχης Αστεριάδης να τους στείλει και τους δυό απέναντι μαζί με άλλους αξιωματικούς. Πολλοί βαρκάρηδες και πολίτες συνελήφθησαν και εστάλησαν στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως στη Θεσσαλονίκη με τα γνωστά για αυτούς κακά αποτελέσματα.Δυο  εξόριστοι κομμουνιστές ο Αμπαζής και Κατολέων που κατόρθωσαν να δραπετεύσουν από τον  εξόριστο τόπο που τους είχαν κλείσει, και φθάνοντας στη Χίο, η πρώτη τους ενέργεια ήταν να σχηματισθούν οργανώσεις αντίστασης. Δεν πρόλαβαν όμως γιατί συνελήφθησαν και τους εξαφάνισαν. Η ιδέα όμως καρποφόρησε.  Γλύκας, Μαυράκης,Ψωμαδάκης, Ψωράκης, Καζάναςσυναντώται κάπου στου Γρου και σχηματίζουν την Αντιφασιστική  Οργάνωση.

Ακολούθησε  η ίδρυση τς Φιλικής  Εταιρείας από τους Α. Λοϊζον, Μ. Παραδείσην, Μ. Κάβουρα και Γ. Οικονόμου και   ο  Εθνικός Δημοκρατικός  Ελληνικός  Σύνδεσμος (ΕΔΕΣ), από τους Η. Καναβούτση, Α. Αμύγδαλο  Γ. Κατσόγιαννο, και γιατρό Νύχα. Στο τέλος αυτές οι οργανώσεις ενώθηκαν το 1943 κάτω από το όνομα του ΕΑΜ Χίου. Η άφιξη της Συμμαχικής Αποστολής που άρχισε να συνεργάζεται με το ΕΑΜ, ανέπτυξε ούτο μεγάλη αντιστασιακή δράση. Δημιουργήθηκε γραφείο πληροφοριών, ομάδα σαμποτέρ, αλλά και ίδρυση του ΕΛΑΝ.

Τρία καΐκια (τα- Ελευθερία, Πιπίνος και Κανάρης), εξοπλισμένα και με αντιστασιακούς πλήρωμα,  περιπολούσαν από Λαγκάδα, μέσα το διαπόρι Χίου-Τσεσμέ έως τα Ψαρά. Συνελάμβαναν καΐκια μαυραγοριτών με φορτία που πολλά από αυτά  ανήκαν στους γερμανούς. Έπαιρναν τα τρόφιμα και τα μοίραζαν στο κόσμο που πεινούσε και τα καΐκια τα πήγαιναν απέναντι στο λιμανάκι της Αγριλιάς για τους Συμμάχους. Οι Γερμανοί έφεραν ραδιογωνιόμετρα για να ανακαλύψουν τον ασύρματο της Αποστολής αλλά χάριν της μετακινήσεως του φιλοξενούμενος στα σπίτια γεναίων πραγματικά ανθρώπων της Αντίστασης που γνώριζαν τον κίνδυνο που διέτρεχαν αν οι Γερμανοί ανακάλυπταν τον ασύρματο στο σπίτι τους, δεν πέτυχαν οι Γερμανοί του σκοπού τους.  Το γραφείο πληροφοριών  έπαιρνε πληροφορίες για τις κινήσεις και οχυρά των Γερμανών από όλο το νησί. Ακόμη και μέσα από το αυστηρά περιφρουρούμενο οχυρό τους, το λεγόμενο Τρίγωνο.  Ιδού μια σειρά πληροφοριών μέσα από αυτό, αντιγραμμένο από το Αρχείο της Συμμαχικής Αποστολής αδημοσίευτο.

(12/8/44. Ληφθέντα χθές τηλ/τα.

1) Τηλ/μα  διου εντέλλονται αι ενταύθα Γερμανικαί αρχαί όπως εξετάσουν εάν τις  εκ των Χίων πολιτών επιθυμεί να μεταβεί εις Γερμανίαν να εργασθεί δια λογ/σμόν του Γερμανικού στρατού. Η σχετική ανακοίνωση θα τοιχοκολληθεί σήμερον.

2) τηλ/τα δι ου ο είς φρούραρχος εντέλλεται όπως μεταβή εις Εθνικήν Τράπεζαν και ζητήσει 6.000.000.000 δια τας ανάγκας του ενταύθα Γερμανικού στρατού. Δύναμις Γερμανικού πεζικού ενταύθα. Σύμφωνα με ένα τηλ/μα που απεστάλη εις Θες/νίκην και Λήμνον είναι η ακόλουθος. Αξιωματικοί 2 υπαξιωματικοί 28 στρατιώτες 126. Επιβατηγά αυτοκίνητα 1 μικρόν φορτηγόν 2 ( το ιταλικόν και ένα άλλο).

Πολυβόλα 13.Αντιαρματικόν πολυβόλον 1. Τυφέκια 103. Πιστόλια 39. Αυτόματα πιστόλια με δεσμίδες άνω των 20 σφαιρών 10. Το αντιαρματικό πυροβόλον ευρίσκεται μέσα στο γκαράζ όπισθεν της οικίας Μιχαληνού ένθα εστεγάζετο πρότερον η Γερμανική στρατονομία σήμερον το καζίνο, ήτοι το καφενείο του στρατού. Αποθήκες πυρομαχικών υπάρχουν τρείς μέσα στο τρίγωνο. 1) δια σφαίρες όπλων και πολυβόλων εις υπόγειον της οικίας Τσαμπλάκου. 2) δια νάρκας εις οικίανΚαραβάΙωαν. παραπλεύρως Φρουραρχείου. 3) δια βλήματα αντιαρματικού εις μονόροφονοικίαν όπισθεν διορόφου οικίας ένθα κατώκειο Γεώργιος Μενής έναντι οικίας Τσαμπλάκου. 2) Τηλεγραφεία υπάρχουν τρία μέσα στο τρίγωνο. 1)Στρατού Ξηράς  κάτωθι  οικίας Μιχαληνού έναντι Αγιασμένου. 2) Ναυτικού εις βίλλαν «Βράχος» μηχανικού Κωστάλα. 3) Αστυνομίας εις οικίανΓεωργιλή ένθα επιβατικόν αυτοκίνητον νοούμεν  το λάφυρο πολέμου της ερήμου, το οποίον μετέφερον ενταύθα).

Ποίος άραγε είναι αυτός ο ανώνυμος  αντιστασιακός που κατόρθωσε να εκμαιεύσει λεπτομερώς αυτές τις πληροφορίες μέσα από το οχυρωμένο κρυσφήγετο των Γερμανών , το λεγόμενο Τρίγωνο, οι οποίες στάλησαν στο γραφείο πληροφοριών του ΕΑΜ και εκείθεν δι ασυρμάτου στο Στρατηγείο Μέσης Ανατολής;

Νοέμβριος 2013.Παναγ. Καρασούλης.

ΥΣΤ: Εμπρός  λοιπόν και τώρα,  Αντίσταση  όλων μας για να ελευθερωθούμε από την  Χούντα της Τρόικας. 

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.