24.6.2016 10:05

Βαγγέλης Ηλιόπουλος: «Οι λογοτεχνικοί ήρωες πρέπει να είναι ασυνήθιστοι»

ΕΜΠΝΕΟΜΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΑΠΟ ΕΚΕΙΝΑ ΠΟΥ «ΚΑΙΝΕ» ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΜΟΥ

Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους και πιο αγαπημένους συγγραφείς παιδικών βιβλίων. Τα παιδιά λατρεύουν τον  ήρωα Τριγωνοψαρούλη που ξεκίνησε τις περιπέτειες του το 1997 και συνεχίζει ακάθεκτος μέχρι και σήμερα να προσελκύει το ενδιαφέρον των παιδιών ολόκληρου του κόσμου, αφού οι ιστορίες του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες μεταξύ των οποίων τα Κορεάτικα και τα Κινεζικά.

Ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος, ο αγαπημένος συγγραφέας μικρών και μεγάλων βρέθηκε προ ημερών στο νησί μας συμμετέχοντας με τον Βιβλιοπόντικά του στα εγκαίνια της μικρής ανταλλακτικής Βιβλιοθήκης «Κοραής»  και μίλησε στον «π» για τα βιβλία του και την μέχρι σήμερα συγγραφική του πορεία. 

Ερωτ: Πότε ξεκινήσατε να γράφετε  βιβλία για παιδιά;

Απ: Το 1991 που υπηρετούσα στο Πολεμικό Ναυτικό και είχα χρόνο μπροστά σε έναν υπολογιστή περιμένοντας μήπως έρθει σήμα πολέμου, το οποίο ευτυχώς δεν ήρθε ποτέ. . Τότε όλες οι ιστορίες που έλεγα στους μαθητές μου και όλα όσα ήθελα να επικοινωνήσω με τους γύρω μου βρήκαν το δρόμο της έκφρασης κι έγιναν παραμύθια. Πρώτο βέβαια μια ερωτική ιστορία που έμελλε να γίνει το πρώτο βιβλίο μου.

 Ερωτ: Ως  παιδί διαβάζατε βιβλία; Υπήρχε κάποιο αγαπημένο σας;

Απ: Μεγάλωσα σε ένα σπίτι με πολλά βιβλία. Βέβαια ήταν βιβλία για ενήλικες αλλά αυτό δεν με εμπόδισε πολύ νωρίς να γνωρίσω τον Καζαντζάκη, τον Λουντέμη, τον Φραγκιά, τον Σαμαράκη. Μικρότερος είχα μυηθεί στον κόσμο των κλασικών παραμυθιών. Αν πρέπει να ξεχωρίσω κάποια κι από τις δυο κατηγορίες θα ξεχωρίσω (όπως όλοι της γενιάς μου) το Ένα παιδί μετράει τα άστρα του Μενέλαου Λουντέμη και την Πεντάμορφη και το τέρας.

 Ερωτ: Έχετε αδυναμία σε κάποιον ήρωα των βιβλίων σας;

Απ: Τους αγαπώ όλους γιατί έχουμε περάσει πολλές ώρες μαζί στη διάρκεια της γραφής. Βέβαια με τον Τριγωνοψαρούλη έχω περάσει τις περισσότερες αφού έως τώρα οι περιπέτειές του είναι ήδη οκτώ βιβλία. Αγαπώ πολύ και τον Θωμά στο νέο νεανικό βιβλίο που γράφω εδώ και πέντε χρόνια «Θωμάς Q.Bit Ταξιδιώτης στο κάτοπτρο του χρόνου» Ελπίζω να τον αγαπήσει και το νεανικό κοινό. 

 Ερωτ: Από πού εμπνέεστε για να γράψετε ένα βιβλίο  και πόσο διάστημα απαιτείται για να το ολοκληρώσετε;

Απ:Εμπνέομαι από τα πάντα και βέβαια από όσα με απασχολούν και «καίνε» την ψυχή μου. Δεν μπορώ να γράψω για ένα θέμα που δεν με βασανίζει. Η διάρκεια της γραφής εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Έχω γράψει μια ιστορία βραχείας φόρμας σε πέντε εβδομάδες κι γράφω το νέο νεανικό μου μυθιστόρημα πέντε χρόνια. Στην περίπτωση αυτή ίσως το παράκανα. Όμως όσο στις ιστορίες και στα παραμύθια είμαι γρήγορος, είμαι εξαιρετικά αργός στα νεανικά μυθιστορήματα έχω βγάλει πέντε! Κάθε 3 – 4 χρόνια ένα.

 Ερωτ: Στην εποχή που ζούμε τα παιδιά είναι «κολλημένα» στην τηλεόραση, τα tablet και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Με τι τρόπο μπορούμε να προσελκύσουμε το  ενδιαφέρον ενός παιδιού για να διαβάσει ένα βιβλίο;

 Απ: Με το παράδειγμά μας – ας μας δουν να διαβάζουμε

Με το να συζητάμε τα βιβλία

Με το να παίζουμε τα βιβλία

ΜΕ τη διάδραση, δηλαδή με το να αφήνουμε ελεύθερη τη φαντασία τους ελεύθερη να δώσουν στο βιβλίο της προεκτάσεις που εκείνα θέλουν. Την «αδυναμία» του βιβλίου να κινείται να τραγουδά να μιλά ας την κάνουμε δύναμη. Μιλάμε, τραγουδάμε, χορεύουμε εμείς για λογαριασμό του.

 Ερωτ: Πόσο απαιτητικό είναι το παιδικό κοινό στο οποίο απευθύνεστε;

Απ:Εξαιρετικά! Το παιδί θέλει αλήθεια. Γιατί κι εκείνο είναι ειλικρινές και αυθόρμητο. Το παιδί δεν ξέρει από συμβάσεις και κοινωνικά αποδεκτές συμπεριφορές. Το παιδί θα σου εκφράσει την αλήθεια κι αυτό είναι μαγικό. Είμαστε τυχεροί όσοι γράφουμε για παιδιά. Ακόμη κι αν καμιά φορά η κριτική τους είναι σκληρή, είναι αληθινή κι αυτό της δίνει αξία.  

 Ερωτ: Υπάρχουν κριτήρια με τα οποία πρέπει να επιλέξουμε ένα βιβλίο για τα παιδιά μας;

Απ:         1. Να τα ενδιαφέρει το θέμα του και να είναι συναρπαστική η πλοκή του

  1. Να έχει λογοτεχνική γραφή και εικόνες αισθητικά δικαιωμένες
  2. Να αγγίζει το συναίσθημα και να απογειώνει τη φαντασία
  3. Να αφήνει αίσθημα αισιοδοξίας και διάθεσης για ζωή
  4. Να αρέσει και σε εσάς και να μη βαριούνται οι γονείς να το διαβάσουν

 

 Ερωτ: «Η Ζαρωμένη Κάλτσα» ήταν το πρώτο σας βιβλίο το οποίο εκδόθηκε μετά από πολλές δυσκολίες(αρχικά απορρίφθηκε από τον πρώτο εκδοτικό οίκο που απευθυνθήκατε). Πόσο δύσκολο είναι ένας νέος συγγραφέας να πείσει τους μεγάλους εκδοτικούς οίκους να προχωρήσουν στην έκδοση ενός βιβλίου; Με τι κριτήρια συνήθως γίνεται;

 Απ: Μετά από 20 Χρόνια ζούμε μια άλλη εποχή που τα πράγματα έχουν αλλάξει. Οι εκδόσεις που αναφέρεστε είχαν μόλις βγάλει «Τα ροζ παπουτσάκια». Δεν διάβασαν καν την κάλτσα μου. Ο αείμνηστος Πέτρος Σταθάτος στις Εκδόσεις Δελφίνι διέκρινε το ταλέντο μου και τρία χρόνια μετά κυκλοφόρησε το βιβλίο «Η περιπέτεια της ζαρωμένης κάλτσας». Όμως είχα ήδη δώσει τον Τριγωνοψαρούλη στις Εκδόσεις Πατάκη που τον κυκλοφόρησαν το 1997. Τότε υπήρχαν εφημερίδες, με σταθερές στήλες για παιδικά βιβλία. Τότε υπήρχαν Κριτικοί Λογοτεχνίας που ασχολούντο μόνο με τα παιδικά βιβλία. Σήμερα; Όλα είναι αλλιώς. Πρέπει να πείσεις τον εκδότη ότι πέρα από καλός συγγραφέας, είσαι και καλός στις παρουσιάσεις, στις δημόσιες σχέσεις, στα social media. Γεγονός καθόλου βέβαιο και καθόλου απαραίτητο.  

  Ερωτ: Μετά την επιτυχία της «Ζαρωμένης κάλτσας» ήρθε ο Τριγωνοψαρούλης ο οποίος συνεχίζει ακάθεκτος τις περιπέτειές του. Δεν σας έχει κουράσει η ενασχόληση με τον ίδιο ήρωα τόσα χρόνια;

 Απ: Καθόλου. Όχι μόνο δεν με έχει κουράσει αλλά ανυπομονώ πότε θα γράφω την επόμενη συνέχεια. Σχεδόν πια σκέφτομαι όπως αυτός ή αυτός σκέφτεται όπως εγώ. Πάντως έχει μια ακατανίκητη τάση να σχολιάζει την πραγματικότητα και αυτό δεν μπορεί να το σταματήσει ποτέ.

 Ερωτ:   Το επάγγελμά σας είναι δάσκαλος. Αντιλαμβάνεται ένας δάσκαλος τα ταλέντα ενός μαθητή του και αν ναι πώς μπορεί να τον βοηθήσει;

 Απ:Όσο αφήνει η ελληνική εκπαίδευση να καλλιεργήσουμε τη δημιουργικότητα των μαθητών μας, μπορούμε να τους βοηθήσουμε να ανακαλύψουν τις κλίσεις και τα ταλέντα τους. Κι αφού τα ανακαλύψουν, να τους παρέχουμε τις συνθήκες που θα τα αναπτύξουν. Δυστυχώς συχνά αυτό γίνεται εκτός σχολείου κι αυτό πονά όλους τους δασκάλους.

 Ερωτ: Πρόσφατα επισκεφτήκατε το νησί μας συμμετέχοντας στα εγκαίνια της Μικρής Ανταλλακτικής Βιβλιοθήκης «Κοραής». Πιστεύεται ότι θα υπάρξει ανταπόκριση και συμμετοχή του κόσμου σε αυτό το εγχείρημα της Βιβλιοθήκης «Κοραής» ;

 Απ: Η διεθνής πρακτική έχει αποδείξει ότι οι ελεύθερες βιβλιοθήκες προσελκύουν ένα κοινό που ίσως να μην ερχόταν στη Βιβλιοθήκη. Επίσης επειδή δεν έχουν ωράριο και ηλικιακούς περιορισμούς είναι πιο προσιτές στο ευρύ κοινό. Άρα από την αρχή έχει κατασκευαστεί για να πετύχει. Ιδιαίτερα σε ένα βιβλιόφιλο κοινό όπως αυτό της Χίου, η επιτυχία είναι δεδομένη.

 Ερωτ: Ασχοληθήκατε με το ΙΒΒΥ και το ΕΨΥΠΕ. Τι γεύση σας άφησαν;

 Απ: Ο εθελοντισμός είναι για εμένα προτεραιότητα και ποτέ δεν θα πάψω να είμαι εθελοντής. Η ΙΒΒΥ αγωνίζεται για τη Φιλαναγνωσία και την προώθηση του  καλού παιδικού βιβλίου. Η ΕΨΥΠΕ ενδιαφερόταν για την ψυχική υγεία τω παιδιών. Δυο ξεχωριστές μη κερδοσκοπικές οργανώσεις που δεν μπορέσαμε να στηρίξουμε

 Ερωτ: Έχετε ανακηρυχθεί αγγελιοφόρος ψυχικής υγείας στα σχολεία από το ΕΨΥΠΕ. Τι ακριβώς κάνετε;

 Απ: Επισκέπτομαι σχολεία. Μιλώ σε γονείς και εκπαιδευτικούς. Και το κυριότερο συζητώ και διαδρώ με τα παιδιά. Κι όλα αυτά για να ανοίξει η συζήτηση για θέματα που ταλαιπωρούν την ψυχούλα τους αλλά δεν τα μοιράζονται συνήθως με κανέναν.

 Ερωτ: Οι ήρωες των βιβλίων σας δεν είναι συνηθισμένοι. Γιατί επιλέγετε το μη συνηθισμένο;

 Απ: Γιατί για να είσαι ήρωας λογοτεχνικός, σε παραμύθι ή ιστορία, πρέπει να είσαι ασυνήθιστος. Αυτοί έχουν λογοτεχνικό ενδιαφέρον για εμένα και αυτούς επεδίωκα συνήθως να φτιάχνω. Άλλωστε την αποδοχή του διαφορετικού υποστηρίζω. Πώς να μην έχω ήρωες διαφορετικούς;

 Ερωτ: Τα παιδιά σήμερα βιώνουν σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι στο παρελθόν το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού. Γιατί έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις και πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους;

 Απ: Μια κοινωνία που πάσχει και περνά μια οικονομική κρίση που την διαλύει πώς να μην φορτώνει την οικογένεια με βία. Κι η οικογένεια που έχει βία, πώς να μην δώσει βία. Τα παιδιά είναι ευαίσθητοι αισθητήρες των τάσεων της κοινωνίας. Κι αυτή τη βία που βγάζουν με το Bullying από κάπου την έχουν εισπράξει. Μπορεί το σημερινό σχολείο να παρέμβει στην οικογένεια και στον κοινωνικό περιβάλλον. 

Ειδήσεις σήμερα. Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Τα νέα της Χίου κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας. Γίνετε συνδρομητής της εφημερίδας «πολίτης» συμπληρώνοντας την ηλεκτρονική φόρμα εδώ.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ