ΕΑΕΠ- Τα νέα σχολεία σε δυσ-λειτουργία

Το άρθρο αυτό γράφεται με σκοπό να προωθήσει τη συζήτηση για τα ΕΑΕΠ, να αναδείξει δυσλειτουργίες, ανεπάρκειες και να προτείνει λύσεις για τη βελτίωση της λειτουργίας τους, με στόχο να επιτευχθεί ο σκοπός της δημιουργίας τους.

Τα δημοτικά σχολεία διακρίνονται σε:

α/Ολοήμερο σχολείο (ΕΑΕΠ) με: i) «κλειστού τύπου» πρόγραμμα σπουδών συνολικής εβδομαδιαίας διάρκειας 30-35 ωρών, που να αφορά όλα τα δημοτικά σχολεία από εξαθέσια και πάνω και ii) «ανοικτού τύπου» πρόγραμμα προαιρετικών σπουδών συνολικής εβδομαδιαίας διάρκειας έως 10 ωρών (από 14.15 έως 16.00 μ.μ.). Στα μαθήματα επιλογής του προγράμματος προαιρετικών σπουδών περιλαμβάνονται η δεύτερη ξένη γλώσσα, η μουσική, τα εικαστικά, η θεατρολογία, η φυσική αγωγή και εν γένει βιωματικές και πολιτιστικές δράσεις.

β) Κλασικό σχολείο με «κλειστού τύπου» πρόγραμμα σπουδών συνολικής εβδομαδιαίας διάρκειας 25-30 ωρών (από 8 π.μ έως 13.00 μ.μ.), το οποίο  αφορά όλα τα υπόλοιπα (με λιγότερα από έξι τμήματα) δημοτικά σχολεία.

Για να δούμε όμως τα σχολεία ΕΑΕΠ ανταποκρίνονται στον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκαν;

Καταρχήν στα ΕΑΕΠ το υποχρεωτικό σχολικό ωράριο διευρύνεται μέχρι τις 14:00 με αύξηση των μαθησιακών αντικειμένων και των διδακτικών ωρών σε ορισμένα από αυτά. Συγκεκριμένα προβλέπεται:

1.Εισαγωγή των Αγγλικών στις Α ́ και Β ́ τάξεις και αύξηση των ωρών διδασκαλίας στις υπόλοιπες τάξεις του δημοτικού με στόχο την τυπική και ουσιαστική εκμάθηση ξένων γλωσσών, κατά τη φοίτηση των μαθητών στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση με παράλληλη δυνατότητα πιστοποίησης του επίπεδου σπουδών.

2.Εισαγωγή του μαθήματος της Πληροφορικής σε όλες τις τάξεις υποχρεωτικού ωραρίου του δημοτικού.

3.Αυξάνονται οι διδακτικές ώρες της Αισθητικής Αγωγής (Εικαστικά, Μουσική, Θεατρική Αγωγή) και εισάγεται η Θεατρική Αγωγή στο υποχρεωτικό ωράριο σε όλες τις τάξεις.

4.Εισαγωγή του θεσμού της φιλαναγνωσίας στο πλαίσιο του γλωσσικού μαθήματος.

5.Οι ώρες του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής αυξάνονται κατά 2 για τις Α ́, Β ́, Γ ́ και ∆ ́ τάξεις, εκ των οποίων η μια διδακτική ώρα θα διατίθεται για χορούς.

ΑΝΟΡΘΟΓΡΑΦΙΕΣ

Στόχος υπουργείου 1:

Ανανέωση των μεθόδων διδασκαλίας, οι όποιες από μετωπικές πρέπει να μετατραπούν σε μαθητοκεντρικές - συνεργατικές - διερευνητικές - βιωματικές - διαθεματικές, με τη χρήση των νέων τεχνολογιών.

Εκπαιδευτική πραγματικότητα:

Προάγονται οι βιωματικές δράσεις και η διαθεματική προσέγγιση αλλά στο βαθμό που συμβαίνει και στα κλασικά σχολεία. Όχι κάτι καινοτόμο!!!

Για τη διερευνητική μάθηση η συζήτηση είναι μεγάλη… Πολλά λόγια και εξαγγελίες αλλά οι πράξεις και η πραγματικότητα είναι αρκετά μακριά. Επίσης το σχολικό-εκπαιδευτικό πλαίσιο δεν υποστηρίζει σε καμιά περίπτωση τέτοια είδους μάθηση.

Όσο για την μάθηση μέσω Νέων Τεχνολογιών, πολλά ΕΑΕΠ δεν έχουν καν τον απαραίτητο εξοπλισμό δηλαδή υπολογιστή στην τάξη και προβολέα (για διαδραστικό πίνακα ούτε λόγος). Και όσα έχουν, τα κατάφεραν με ίδιους πόρους ή δωρεές από ιδιωτικούς φορείς και τους συλλόγους γονέων. Αλλά αλήθεια πως είναι δυνατόν η Πολιτεία να επιλέγει και να χαρακτηρίζει ως ΕΑΕΠ σχολεία που δεν έχουν τον απαραίτητο, για την επίτευξη των στόχων που αυτή θέτει, υλικοτεχνικό εξοπλισμό; Ή ακόμα γιατί δε φροντίζει ώστε να τα εξοπλίσει; Βασίζεται στην εύρεση πόρων από τους διευθυντές; Δωρεές;

Βασική προϋπόθεση είναι όλες οι τάξεις να είναι πλήρως εξοπλισμένες.

Ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται λοιπόν; Την απάντηση μένει να δώσουν οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται σε αυτά καθώς και οι μαθητές που αποφοιτούν από τα ΕΑΕΠ.

Στόχος 2

Το Σχολείο με ΕΑΕΠ αποτελεί ένα σχολείο ανοικτό στην κοινωνία, στις ιδέες, στη γνώση και στο μέλλον, ψηφιακό, καινοτόμο, για μαθητές που είναι η επένδυση του μέλλοντος.

Εκπαιδευτική πραγματικότητα:

Θεωρητικά (και πολύ συχνά πρακτικά) τα σχολεία είναι ανοιχτά στην κοινωνία, στη γνώση (και πώς να μην είναι..), στο μέλλον; Ωραία λόγια…

Ψηφιακό, καινοτόμο. Ας μας εξηγήσει κάποιος τι ακριβώς εμπεριέχεται στην έννοια «ψηφιακό». Να υπάρχει ιστοσελίδα στο σχολείο από την οποία θα ενημερώνονται οι γονείς και θα προβάλλονται οι δράσεις του σχολείου; Και ποιοι θα αναλάβουν τη διαχείρισή της; Οι δάσκαλοι με τον φόρτο της τάξης, της διόρθωσης και προετοιμασίας στο σπίτι, της διενέργειας εκπαιδευτικών προγραμμάτων; Όλα εναπόκεινται λοιπόν στην καλή διάθεση των δασκάλων; Πάρε και την ιστοσελίδα να «γεμίσεις» τον χρόνο σου… μέχρι να τρελαθείς!!!

Η καινοτομία απαιτεί έρευνα, εμπειρία, τεχνογνωσία, χρόνο, μέσα, πόρους και χρήμα… Τι από αυτά διατίθεται στο ΕΑΕΠ; Ή βαφτίζουμε κάτι –εύκολα- ως καινοτόμο για να συμπληρώνουμε τα γραφειοκρατικά φυλλάδια που γεμίζουν τις ντουλάπες των σχολείων, των συμβούλων και των υπευθύνων εκπαιδευτικών προγραμμάτων; Έτσι για παράδειγμα και ο καθαρισμός μιας παραλίας βαφτίζεται καινοτομία. Αυτό όμως δεν είναι καινοτομία. Είναι δράση! Πολύ χρήσιμη και ουσιαστική αλλά όχι καινοτομία!

Στόχος 3

Εισαγωγή των Αγγλικών στις Α ́ και Β ́ τάξεις και αύξηση των ωρών διδασκαλίας στις υπόλοιπες τάξεις του δημοτικού με στόχο την τυπική και ουσιαστική εκμάθηση ξένων γλωσσών, κατά τη φοίτηση των μαθητών στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση με παράλληλη δυνατότητα πιστοποίησης του επιπέδου σπουδών

Εκπαιδευτική πραγματικότητα:

Εδώ θα χρησιμοποιήσω αυτό που έγραψε η δασκάλα Δέσποινα Κυριακώδη:

«Η εισαγωγή 4 ωρών για το μάθημα της Αγγλικής γλώσσας από την Α΄ Δημοτικού, δεν φαίνεται να βελτιώνει τις γνώσεις των μαθητών ούτε να τους απομακρύνει από τις απογευματινές ώρες του φροντιστηρίου. Η χορήγηση πιστοποιητικού γλωσσομάθειας με το τέλος του δημοτικού, όπως είχε οριστεί στους στόχους της ίδρυσης των ΕΑΕΠ δεν έχει ποτέ εφαρμοστεί».

Χωρίς βέβαια να ευθύνονται γι αυτό οι εκπαιδευτικοί της αγγλικής γλώσσας. Ας θεσμοθετηθεί επιτέλους το πλαίσιο, ας τους δοθούν οι απαραίτητες οδηγίες, ας επιμορφωθούν, ας εφαρμοστεί η πιστοποίηση εντός του σχολείου!!! Για να αλλάξει και η αντιμετώπιση μαθητών και γονέων απέναντι στα ξενόγλωσσα μαθήματα στο σχολείο.

Καταλληλότητα κτιριακών υποδομών

Η ακαταλληλότητα των κτιριακών υποδομών είναι γνωστή και εμφανής!!! Έχουν γίνει προσπάθειες να αναβαθμιστούν κτιριακά σχολεία αλλά τα προβλήματα παραμένουν πολλά. Οι αίθουσες μικρές, λίγες… «φθαρμένες», «ταλαιπωρημένες».

Αίθουσα μουσικής σπάνια βρίσκεις… αίθουσα αισθητικής αγωγής σπάνια βρίσκεις…

Τα εργαστήρια πληροφορικής υπολειτουργούν.

Εργαστήρια φυσικών επιστημών συχνά απλά δεν υπάρχουν. Μόνο κάτι παλιές ντουλάπες με όργανα φυσικής, σκουριασμένα!!!

Επιμέρους στόχος που θέτει το υπουργείο στο πρόγραμμα των ΕΑΕΠ είναι η ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας. Μόνο που σε αρκετά σχολεία δεν υπάρχει οργανωμένη βιβλιοθήκη! Και επειδή η φιλαναγνωσία σημαίνει αγάπη για το διάβασμα σίγουρα δεν μπορεί να πραγματωθεί στη συμβατική τάξη αλλά σε ένα ήσυχο, οργανωμένο και φιλικό περιβάλλον βιβλιοθήκης όπου το παιδί παράλληλα με το διάβασμα λογοτεχνικών βιβλίων θα μπορεί να ερευνά στα πλαίσια εργασιών που του ανατίθενται.

Πάλι θα χρησιμοποιήσω απόσπασμα της Δ. Κυριακώδη:

«Τα σχολεία ΕΑΕΠ λειτουργούν με ανεπαρκείς υποδομές. Δεν υπάρχουν γυμναστήρια για το μάθημα της φυσικής Αγωγής στο οποίο έχουν διπλασιαστεί οι ώρες διδασκαλίας και διεξάγεται είτε στην αυλή του σχολείου είτε στους χώρους σχολικών εκδηλώσεων που φιλοξενεί περισσότερα από ένα τμήματα τους χειμερινούς μήνες.

Ομοίως, τα μάθημα της Θεατρολογίας και της Μουσικής περιορίζονται στα όρια της αίθουσας διδασκαλίας με τα θρανία και τις καρέκλες των μαθητών».

Αλήθεια πως είναι δυνατόν να μιλάμε για μαθητοκεντρική, ψηφιακή και καινοτόμο μάθηση όταν τέτοιες υποδομές δεν υπάρχουν; Αυτό είναι το σχολείο «ανοιχτό» στο μέλλον;

Εξοπλισμός

Κατά καιρούς στέλνεται στα ΕΑΕΠ (μιας και είναι από χρηματοδότηση ΕΣΠΑ) εξοπλισμός, όπως κινητά εργαστήρια πληροφορικής, αργαλειοί, όργανα γυμναστηρίου, γραφεία, θρανία κτλ..

Καλώς στέλνονται αυτά. Αλλά εξηγήστε μου… πως είναι δυνατόν το κινητό εργαστήριο να μετακινηθεί όταν το σχολείο έχει 2 ορόφους, 2 διαφορετικά κτίρια και γενικά ανισόπεδη υποδομή… αποτέλεσμα των διαχρονικών προσθηκών (χωρίς σοβαρό λειτουργικό-εκπαιδευτικό σχεδιασμό).

Θα μάθουμε να ράβουμε στον αργαλειό… χωρίς βέβαια να υπάρχει κάποιος που να γνωρίζει πώς να τον δουλέψει…

Όργανα γυμναστηρίου; Χωρίς αίθουσα ίσως;

Ναι, να σταλούν αυτά… Αλλά αφού πρώτα σταλούν τα βασικά. Αφού εξοπλιστούν οι τάξεις με την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή. Αφού λυθούν τα κτιριακά προβλήματα. Έλλειψη σχεδιασμού!!!

Εκπαιδευτικά κενά

Πότε στελεχώνονται πλήρως τα ΕΑΕΠ; Οκτώβρη, Νοέμβρη… ίσως και Φεβρουάριο!!! Οι στόχοι και ο προγραμματισμός πάνε περίπατο!!! Πρέπει να υπάρξει μόνιμο προσωπικό, με οργανικές θέσεις για όλες τις ειδικότητες.

Συμπεράσματα

1. Τα ΕΑΕΠ επιτυγχάνουν ελάχιστα τους στόχους για τους οποίους δημιουργήθηκαν. Δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στον σκοπό τους.

Η Δέσποινα Κυριακώδη αναφέρει:

«Ενώ τα νέα ΔΕΠΠΣ με τη διαθεματική και διεπιστημονική προσέγγιση απαιτούν περισσότερο χρόνο για τη διδασκαλία των διαφόρων γνωστικών αντικειμένων, ο διδακτικός χρόνος δεν επαρκεί αφού ο εκπαιδευτικός πρέπει να εγκαταλείψει την αίθουσα  για να αντικατασταθεί από άλλον συνάδελφο. Συχνά το μάθημα δεν ολοκληρώνεται και γίνεται προσπάθεια συμπληρωματικής διδασκαλίας την επόμενη ή μεθεπόμενη ώρα. Θεωρούμε ότι αυτό αντενδείκνυται από παιδαγωγική και μαθησιακή σκοπιά, ιδιαίτερα για παιδιά με ελλειμματική προσοχή και μαθησιακά προβλήματα».

«Ο κατακερματισμός των γνωστικών αντικειμένων ξεκινά από την Α΄ δημοτικού, με πολλούς εκπαιδευτικούς (6 -7) διαφορετικών ειδικοτήτων να εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία. Εξαιτίας της μικρής ηλικίας των μαθητών αφενός η κόπωση είναι μεγάλη (ωράριο 8:10 – 14:00) αφετέρου δυσχεραίνει η οικοδόμηση της παιδαγωγικής σχέσης με τους μαθητές. Παρατηρούνται αυξημένες δυσκολίες ελέγχου της τάξης, ιδιαίτερα καθώς κυλούν οι ώρες, με αποτέλεσμα τις τελευταίες ώρες να είναι επίπονο να διδαχθούν αποτελεσματικά αντικείμενα όπως η Ιστορία, τα Μαθηματικά, τις Φυσικές Επιστήμες».

1. Τα ΕΑΕΠ δίνουν την εντύπωση ότι δημιουργηθήκαν απλά για να επιμηκυνθεί το σχολικό ωράριο ως τις 14:00, όταν και σχολούν οι γονείς από τις εργασίες τους.
2. Τα ΕΑΕΠ δίνουν την εντύπωση ότι απλά είναι ένα πρόγραμμα ΕΣΠΑ που πρέπει να υλοποιηθεί πρόχειρα και χωρίς επαρκή σχεδιασμό απλά για να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση από την Ε.Ε.
3. Τα ΕΑΕΠ πρέπει να στηριχθούν τόσο υλικοτεχνικά όσο και παιδαγωγικά.

Προτάσεις

Μερικές σκέψεις- προτάσεις για την αναβάθμιση και λειτουργική αξιοποίηση των ΕΑΕΠ:

1. Να βελτιωθούν οι υποδομές ώστε να ανταποκρίνονται στους στόχους και την εκπαιδευτική λειτουργικότητα του σχολείου.
2. Να δημιουργηθούν αίθουσες ειδικοτήτων (μουσικής, εικαστικών, θεατρικής αγωγής, αγγλικών κτλ) καθώς και εργαστήρια φυσικής.
3. Να εξοπλιστούν όλες οι τάξεις με την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή.
4. Να δημιουργηθεί σε κάθε ΕΑΕΠ χώρος φιλαναγνωσίας- βιβλιοθήκης.
5. Να δημιουργηθεί ομάδα εμπειρογνωμόνων- δασκάλων, καθηγητών (ανά περιφέρεια ίσως), η οποία θα εκπαιδευτεί πάνω στη σωστή λειτουργία των ΕΑΕΠ και η οποία θα επισκέπτεται ανά διαστήματα τα ΕΑΕΠ για να παράσχει στους εκπαιδευτικούς την αναγκαία ενημέρωση και βοήθεια αλλά και να οργανώνει τις δομές (αίθουσες;- προγράμματα, ψηφιακό σχολείο- διερευνητική μάθηση- εργαστήρια κτλ.). Να λειτουργεί δηλαδή ως ομάδα υποστήριξης των ΕΑΕΠ.
6. Να δημιουργούν οι απαραίτητες οργανικές θέσεις για όλες τις ειδικότητες ώστε με το ξεκίνημα της σχολικής χρονιάς το σχολείο να λειτουργεί άρτια.
7. Να θεσμοθετηθεί επιτέλους το πλαίσιο για να εφαρμοστεί η πιστοποίηση των ξένων γλωσσών εντός του σχολείου!!!
8. Να γίνει κάποια έρευνα που θα συγκρίνει τα μαθησιακά αποτελέσματα των μαθητών που προέρχονται από ΕΑΕΠ και των άλλων από μη ΕΑΕΠ.
9. Να υπάρξουν ζώνες μαθημάτων εντός του  σχολικού προγράμματος ώστε να μην υπάρχει διάσπαση των γνωστικών αντικειμένων.
10. Να υπάρξει ουσιαστική- πρακτική και όχι μόνο θεωρητική επιμόρφωση όλων των εμπλεκομένων στα ΕΑΕΠ.

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.