30.9.2025 12:50

Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος: Συμπτώματα, αιτίες και τρόποι υποστήριξης

Γράφει η Παιδίατρος Καλυμνιού Μαριαλένα, MD, MSc

Τι είναι η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος;

Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) αναφέρεται σε μια σειρά από καταστάσεις που ξεκινούν νωρίς στη ζωή και μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά επικοινωνούν και αλληλεπιδρούν με τους άλλους. Τα παιδιά με αυτισμό έχουν διαφορές στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλός τους αναπτύσσει και κατανοεί τις πληροφορίες, κάτι που με τη σειρά του επηρεάζει τον τρόπο που λειτουργούν στο σπίτι, στο σχολείο και στην κοινότητα.

Κάθε άτομο με αυτισμό είναι διαφορετικό και υπάρχει μια ευρεία γκάμα σοβαρότητας των συμπτωμάτων του αυτισμού. Για αυτόν τον λόγο, ο αυτισμός περιγράφεται ως «φάσμα».

 

Ποια είναι τα Σημεία & Συμπτώματα της Διαταραχής Αυτιστικού Φάσματος;

Τα συμπτώματα δεν είναι κοινά από αυτιστικό σε αυτιστικό άτομο. Κάποια αυτιστικά παιδιά έχουν μαθησιακά προβλήματα, ενώ άλλα τα πάνε καλά στο σχολείο. Κάποια παιδιά δυσκολεύονται να μιλήσουν, άλλα έχουν καλές δεξιότητες ομιλίας και γλώσσας. Κάποια άτομα με αυτισμό έχουν μικρό ενδιαφέρον για άλλους, ενώ κάποια θέλουν να κάνουν φίλους, αλλά έχουν πρόβλημα με τις κοινωνικές δεξιότητες. Κάποια παιδιά χρειάζονται μόνο λίγη υποστήριξη, ενώ άλλα χρειάζονται περισσότερη.

Τα αυτιστικά παιδιά συχνά έχουν προβλήματα με τη γλώσσα του σώματος, την οπτική επαφή και τις αισθήσεις τους — όπως υπερβολική ευαισθησία σε ήχους ή αφή ή μη γνώση πότε πεινάνε ή αρρωσταίνουν. Μπορεί να έχουν πρόβλημα με τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και την οικοδόμηση και διατήρηση σχέσεων. Τα παιδιά μπορεί να έχουν έντονα και ασυνήθιστα ενδιαφέροντα και την ανάγκη να διατηρούν τα πράγματα τα ίδια, όπως τα γεύματα ή τις καθημερινές ρουτίνες.

Ο παιδίατρος κατά την παρακολούθηση της ανάπτυξης , διαπιστώνει ότι δεν κατακτώνται συγκεκριμένα ορόσημα ή άλλοτε χάνονται δεξιότητες που ήδη έχουν κατακτηθεί.

Στα νήπια, οι γονείς μπορεί να παρατηρήσουν:

  • κακή οπτική επαφή
  • παιδιά που δεν ανταποκρίνονται στο όνομά τους
  • καθυστέρηση στην ομιλία
  • χρήση μόνο λίγων χειρονομιών (χαϊδεύοντας, χειροκροτώντας, δείχνοντας)
  • δεν μοιράζονται ενδιαφέροντα με άλλους
  • ασυνήθιστους τρόπους κίνησης των χεριών, των δακτύλων ή ολόκληρου του σώματος
  • πολύ μεγάλη εστίαση ή προσκόλληση σε ασυνήθιστα αντικείμενα
  • ελάχιστη έως καθόλου μίμηση άλλων ή προσποίηση
  • τελετουργίες όπως επανάληψη πραγμάτων ξανά και ξανά ή ευθυγράμμιση αντικειμένων

Τα μεγαλύτερα αυτιστικά παιδιά μπορεί επίσης να έχουν προβλήματα με το παιχνίδι προσποίησης και τη δημιουργία φιλιών.

Τι προκαλεί τον αυτισμό;

Η ακριβής αιτία του αυτισμού δεν είναι γνωστή. Είναι πιθανό ένας συνδυασμός διαφορετικών παραγόντων να οδηγεί σε αλλαγές στον τρόπο που αναπτύσσεται ο εγκέφαλος πριν γεννηθεί ένα μωρό. Για ορισμένους ανθρώπους, μπορεί να υπάρχει σύνδεση με συγκεκριμένα γονίδια.

Άλλες καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των προβλημάτων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή της γέννησης, η προωρότητα, η μεγάλη ηλικία των γονέων, έκθεση της μητέρας σε ιούς και λοιμώξεις κατά την εγκυμοσύνη καθώς και περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να παίζουν ρόλο.

Έρευνες έχουν δείξει ένα πράγμα σίγουρα: Τα εμβόλια και τα φάρμακα δεν προκαλούν αυτισμό.

Πώς ξεκίνησε λοιπόν η ιδέα ότι τα εμβόλια παίζουν κάποιο ρόλο; Μεγάλο μέρος της ευθύνης φέρει μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 1998, η οποία υπέδειξε ότι το εμβόλιο MMR (ιλαράς-παρωτίτιδας-ερυθράς), ή η μόλυνση με τον ίδιο τον ιό της ιλαράς που απαντάται φυσικά, μπορεί να προκαλέσει αυτισμό. Έκτοτε, πολλές επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ εμβολίων - ή οποιουδήποτε από τα συστατικά τους - και αυτισμού.

Επίσης, η έρευνα που χρησιμοποιήθηκε σε αυτήν τη μελέτη του 1998 διαπιστώθηκε ότι ήταν ψευδής, ο γιατρός που τη συνέταξε έχασε την ιατρική του άδεια και το ιατρικό περιοδικό που τη δημοσίευσε απέσυρε την εργασία (αυτό σημαίνει ότι πιστεύουν ότι δεν έπρεπε ποτέ να είχε δημοσιευτεί).

Παρά τα συντριπτικά στοιχεία ότι τα εμβόλια είναι ασφαλή και αποτελεσματικά, ορισμένοι γονείς εξακολουθούν να αποφασίζουν να μην εμβολιάσουν τα παιδιά τους ή να καθυστερήσουν τους εμβολιασμούς. Αλλά αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο - ασθένειες που προλαμβάνονται με εμβόλια, όπως η ιλαρά, εξακολουθούν να υπάρχουν. Ένα μη εμβολιασμένο παιδί που κολλάει μια ασθένεια που μπορεί να προληφθεί, θα μπορούσε να αρρωστήσει πολύ ή ακόμα και να πεθάνει, όπως και άλλοι άνθρωποι γύρω από το παιδί.

Η ζημιά όμως έχει ήδη γίνει και επιδεινώθηκε σημαντικά από την πολιτική Τραμπ και Κένεντι. Συγκεκριμένα, στην Αμερική από τον Ιανουάριο και έως τον Αύγουστο του 2025 καταγράφηκαν 768 λοιμώξεις από ιλαρά στην πρόσφατη επιδημία, πάνω από 2/3 αφορούσαν παιδιά, 99 άτομα νοσηλεύτηκαν και δυστυχώς πέθαναν δύο μικρά παιδιά από μια νόσο για την οποία υπάρχει εμβόλιο από το 1963!

Καμία επιστημονική σύνδεση δεν υπάρχει για τη χρήση παρακεταμόλης στην εγκυμοσύνη και την εμφάνιση αυτισμού.

 

Πώς διαγιγνώσκεται η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος;

Οι παιδίατροι θα πρέπει να αναζητούν σημάδια και συμπτώματα αυτισμού σε κάθε προληπτικό έλεγχο, να ρωτούν για τυχόν ανησυχίες που έχουν οι γονείς και να κάνουν συγκεκριμένα τεστ ελέγχου στις επισκέψεις στους 18 μήνες και στα 2 χρόνια.

Εάν κάποια σημάδια υποδηλώνουν ότι ένα παιδί έχει ΔΑΦ, ο παιδίατρος θα συστήσει μια πλήρη αξιολόγηση. Αυτό περιλαμβάνει μια ομάδα ειδικών:

  • παιδοαναπτυξιολόγο
  • εργοθεραπευτή
  • λογοθεραπευτή
  • παιδοψυχολόγο

 

Παρέμβαση & Υποστήριξη

Πώς Αντιμετωπίζεται ο Αυτισμός;

Όσο νωρίτερα ξεκινήσει η παρέμβαση για παιδιά με αυτισμό, τόσο το καλύτερο. Ανάλογα με τις ανάγκες ενός παιδιού, μπορεί να χρειαστεί θεραπεία συμπεριφοράς, λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, παράλληλη στήριξη στο σχολείο. Φαρμακευτική αγωγή χορηγείται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, για την ύφεση συμπτωμάτων όπως η επιθετικότητα, η υπερκινητικότητα, το άγχος, η κατάθλιψη και τα προβλήματα ύπνου.

Τα παιδιά μπορούν να επωφεληθούν από υποστηρικτικές θεραπείες όπως η μουσική, η τέχνη και οι θεραπείες με ζώα. Αυτές οι προσεγγίσεις μπορούν να φέρουν χαρά και να δώσουν στα παιδιά νέους τρόπους επικοινωνίας με τον κόσμο. Υπάρχει ελάχιστη έρευνα που να δείχνει τα οφέλη εναλλακτικών θεραπευτικών προσεγγίσεων στον αυτισμό, όπως οι αλλαγές στη διατροφή ή τα συμπληρώματα.

Οι στόχοι περιλαμβάνουν την καλύτερη επικοινωνία των παιδιών, το παιχνίδι με άλλους, την εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων, τη μείωση επαναλαμβανόμενων ή ενοχλητικών συμπεριφορών, τη βελτίωση της μάθησης, την ασφάλεια και τη φροντίδα του σώματός τους.

Εάν έχετε ανησυχίες σχετικά με οποιοδήποτε σύμπτωμα του παιδιού σας, μιλήστε με τον γιατρό σας . Αν ανησυχείτε για κάποιο εμβόλιο που συνιστάται για το παιδί σας, ρωτήστε για τα οφέλη και τους κινδύνους κάθε εμβολίου και γιατί είναι τόσο σημαντικά.

Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο.

Ειδήσεις σήμερα

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ