Ολόκληρη η συζήτηση για την αναγκαστικότητα, έτσι όπως αυτή εξελίχθηκε στη Βουλή, η ερώτηση του βουλευτή Ανδρ. Μιχαηλίδη και η απάντηση του υπουργού Αγροτική Ανάπτυξης και τροφίμων, περιέχονται στο απόσπασμα των πρακτικών της συνεδρίασης από όπου μπορούν να αντληθούν χρήσιμα συμπεράσματα.
Τα πρακτικά
”Επόμενη, λοιπόν, είναι η υπ’ αριθμόν 517/9-2-2016 πρώτη επίκαιρη ερώτηση του πρώτου κύκλου του Βουλευτή Χίου του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Ανδρέα Μιχαηλίδη προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σχετικά με την πιθανότητα κατάργησης του αναγκαστικού χαρακτήρα της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου.
Στην ερώτηση θα απαντήσει ο κ. Αποστόλου.
Κύριε Μιχαηλίδη, έχετε τον λόγο για δύο λεπτά.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ: Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, το τελευταίο διάστημα εκπρόσωποι και στελέχη της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου γίνονται δέκτες ανεπίσημης, προφορικής πληροφόρησης από διάφορες πηγές ότι στο επικείμενο νομοσχέδιο που θα ρυθμίζει ζητήματα αγροτικών συνεταιρισμών, υπάρχει η πρόθεση να προβλεφθεί η κατάργηση όλων των αναγκαστικών αγροτικών συνεταιρισμών.
Ανάμεσα στους συνεταιρισμούς αυτούς είναι και η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου, η οποία αποτελεί έναν αναγκαστικό αγροτικό συνεταιρισμό από το 1938. Αποτελεί τη συλλογική έκφραση είκοσι πρωτοβάθμιων συνεταιρισμών των είκοσι τεσσάρων μαστιχοχωρίων που βρίσκονται στη νότια Χίο. Η διοίκησή της ασκείται από εννεαμελές συμβούλιο, τα μέλη του οποίου προέρχονται αποκλειστικά από τις τάξεις των μαστιχοπαραγωγών και τα οποία εκλέγονται κάθε τέσσερα χρόνια από τη Γενική Συνέλευση, που αποτελεί και το κυρίαρχο όργανο της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου.
Σήμερα, η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου αριθμεί τεσσερισήμισι χιλιάδες περίπου φυσικά μέλη. Ο αναγκαστικός χαρακτήρας της Ένωσης αποτέλεσε μια αποτελεσματική, όπως έχει αποδειχθεί, λύση στην ανάγκη προστασίας, ιδίως των μικρών μαστιχοπαραγωγών, έναντι της εκμετάλλευσής τους από την κερδοσκοπία των μεσαζόντων της εποχής.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι κυρίως αυτούς, τους μικρούς παραγωγούς, το 80% των συνολικά δύο χιλιάδων περίπου μαστιχοπαραγωγών, οι οποίοι παράγουν έως εκατό κιλά, έχει προστατεύσει και ωφελήσει η αναγκαστικότητα του συνεταιρισμού, επιτρέποντάς τους να αποκομίζουν ένα ικανοποιητικό όσο και αναγκαίο, ιδιαίτερα τις εποχές μας, συμπλήρωμα στο εισόδημά τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα δέντρα να καλλιεργούνται στο σύνολό τους και νέες εκτάσεις να φυτεύονται συνεχώς, γεγονός που δίνει νέα ζωή στην ύπαιθρο της νότιας Χίου.
Η Ένωση είναι ο αποκλειστικός φορέας διαχείρισης της μαστίχας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το μονοπώλιο της Ένωσης αφορά μόνο την πρώτη ύλη και όχι τα παράγωγά της. Έτσι αφενός προστατεύεται ο παραγωγός και αφετέρου διασφαλίζεται η ποιότητα και η φήμη της μαστίχας.
Επιπροσθέτως, η αναγκαστικότητα της Ένωσης εξασφαλίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό και την απόδοση φόρων στα κρατικά ταμεία, καθώς ελαχιστοποιεί τα περιθώρια παράτυπης διακίνησης της μαστίχας και άρα της φοροδιαφυγής.
Κύριε Υπουργέ, με βάση τα παραπάνω και επειδή η πιθανολογούμενη κατάργηση της αναγκαστικότητας δημιουργεί εύλογη ανησυχία στις τάξεις των μαστιχοπαραγωγών και της Ένωσής τους, ο αναγκαστικός χαρακτήρας της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου είναι απολύτως σημαντικός για τη βιωσιμότητα αυτής της κυριολεκτικά μοναδικής καλλιέργειας. Ο αναγκαστικός χαρακτήρας της Ένωσης συνεισφέρει καθοριστικά στη διατήρηση του πρωτογενούς τομέα παραγωγής του αγροτικού πληθυσμού στη Χίο.
Τέλος, ο αναγκαστικός χαρακτήρας της Ένωσης έχει αποτελέσει αναγκαία συνθήκη για την ανάπτυξη, κατά τα τελευταία χρόνια, στους κρίσιμους τομείς των εξαγωγών, της έρευνας και της καινοτομίας.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Αναστασία Χριστοδουλοπούλου): Κύριε Μιχαηλίδη, συντομεύστε, παρακαλώ.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ: Ερωτώ, λοιπόν, να διευκρινίσετε, παρακαλώ, εάν υπάρχει πράγματι η πρόθεση για άρση του αναγκαστικού χαρακτήρα της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου και εάν υπάρχει κάποια υποχρέωση –ενδεχομένως- της χώρας, που να καθιστά αναπότρεπτη την κατάργηση του αναγκαστικού χαρακτήρα της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου.
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Αναστασία Χριστοδουλοπούλου): Στη δευτερολογία σας να περιοριστείτε, κύριε Μιχαηλίδη.
Ορίστε, κύριε Αποστόλου, έχετε τρία λεπτά.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ (Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Αγαπητέ συνάδελφε, δεν θα διαφωνήσω μαζί σας σχετικά με τις όντως υπηρεσίες που πρόσφερε η αναγκαστικότητα στη μαστίχα, που όχι μόνο πρόσφερε διέξοδο για την παραγωγή της Χίου, αλλά έφτασε και σε ένα σημείο μάλιστα να υπάρχει μία κατανάλωση, η οποία υπερβαίνει και την παραγωγή του νησιού.
Θα σας έλεγα ότι παράλληλα ένα άλλο χαρακτηριστικό κατάφερε να συνδεθεί με τη Χίο και να αποτελέσει πολιτιστικό υλικό της UNESCO , αυτό που λέμε «άυλη πολιτιστική κληρονομιά».
Άρα, όλα αυτά που είπατε πραγματικά ανταποκρίνονται σε μια κατάσταση που όντως είναι προς τη θετική κατεύθυνση όσον αφορά την προσφορά της αναγκαστικότητας στη μαστίχα. Όμως, δυστυχώς, -και δεν είναι τωρινό, από το 1930 είχε αρχίσει μια, θα έλεγα, διαφοροποίηση πολλών σχετικά με την αναγκαιότητα των αναγκαστικών συνεταιρισμών- δέχτηκαν κριτική, κυρίως από εκπροσώπους των ελεύθερων συνεταιρισμών, λέγοντας από την πλευρά τους ότι παραβιάζονται ουσιαστικά οι συνθήκες, οι βασικές αρχές του συνεργατισμού, που είναι η ελεύθερη συμμετοχή των μελών, ανεξαρτήτως των ιδιοτήτων τους, ανεξαρτήτως του προϊόντος που προσκομίζουν.
Σήμερα αυτές οι ενστάσεις για τη λειτουργία των αναγκαστικών συνεταιρισμών έχουν φτάσει και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχουν φτάσει και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μέσα από το οποίο έχουμε συγκεκριμένη απόφαση για συγκεκριμένο αναγκαστικό συνεταιρισμό της χώρας μας.
Όσο για τους αναγκαστικούς συνεταιρισμούς της Χίου καθώς και την Ένωσή τους, για μας είναι τόσο σημαντική η προσφορά τους, που θέλουμε να εξακολουθήσουν να λειτουργούν, να διέπονται δηλαδή από τους ισχύοντες μέχρι σήμερα νόμους και διατάγματα της χώρας μας, όσον αφορά την αναγκαστικότητα λειτουργίας των συνεταιρισμών.
Ξεκαθαρίζω, όμως, ένα πράγμα: ότι σε περίπτωση που υπάρξουν πιέσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Θεσμούς ή εκδοθούν δικαστικές αποφάσεις, τότε με Κοινή Υπουργική Απόφαση -το τονίζω- θα καθοριστεί ένα πλαίσιο λειτουργίας, που ουσιαστικά δεν θέλουμε να μας δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα.
Όπως, λοιπόν, αντιλαμβάνεστε, αγαπητέ συνάδελφε, και εμείς πραγματικά θα προσπαθήσουμε να μην δημιουργηθεί πρόβλημα με την αναγκαστικότητα. Όμως, να το ξέρετε, ότι, για να περιφρουρηθεί η αναγκαστικότητα στη συγκεκριμένη περίπτωση, χρειάζεται η συμμετοχή και άλλων παραγόντων και ιδιαίτερα τοπικών. Δεν θέλω να σας πω περισσότερα.
ΠΡΟΕΔΡΕΟΥΣΑ (Αναστασία Χριστοδουλοπούλου): Ευχαριστούμε.
Κύριε Μιχαηλίδη, έχετε τον λόγο.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ: Τα στοιχεία, κύριε Υπουργέ, που έχει επιδείξει στις δραστηριότητές της η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου κατά τα τελευταία χρόνια, δηλαδή η διαφοροποίηση των χρήσεων της μαστίχας μέσω της καινοτόμου αξιοποίησης και της έρευνας καθώς και η έντονη εξωστρέφεια, αποτελούν παράδειγμα, τολμώ να πω, για τη μελλοντική ανάπτυξη και αναγκαία ανασυγκρότηση της αγροτικής παραγωγής στη χώρα μας.
Η μαστίχα αποτελεί επώνυμο προϊόν, εξαγωγικό, με υψηλή προστιθέμενη αξία. Θεωρώ ότι η αναγκαστικότητα του Συνεταιρισμού απετέλεσε αναγκαία προϋπόθεση αυτής της ανάπτυξης, καθώς έκανε δυνατή την επένδυση σημαντικών κεφαλαίων και την προσέλευση και άλλων επενδυτών, η οποία επένδυση με τη σειρά της πολλαπλασίασε τα οφέλη όχι μόνο για τους μαστιχοπαραγωγούς και την Ένωση Μαστιχοπαραγωγών αλλά και την ελληνική οικονομία συνολικά.
Εκτός του ότι η μαστίχα αποτελεί φυσικό μονοπώλιο και άρα η αναγκαστικότητα δεν πλήττει άλλες παραγωγικές μονάδες και εκτός του ότι ποτέ δεν έχει εκφραστεί αντίρρηση για την αναγκαστικότητα από τις τάξεις των μαστιχοπαραγωγών, ο τρόπος αξιοποίησης της μαστίχας καθιστά σαθρό κάθε επιχείρημα περί υπονόμευσης του ελεύθερου ανταγωνισμού λόγω της ανγκαστικότητας.
Οι επενδύσεις και οι νέες μορφές αξιοποίησης του προϊόντος δημιούργησαν αναπτυξιακή δυναμική, έφεραν νέες θέσεις εργασίας, τόνωσαν την τοπική κοινωνία και οικονομία και τολμώ, επίσης, να πω, κύριε Υπουργέ, ότι δημιούργησαν και αυτό που λέμε «συνεταιριστική συνείδηση» στους παραγωγούς.
Ο συνδυασμός τους συνεταιριστικού πνεύματος και της εξωστρεφούς και καινοτόμου αναπτυξιακής δράσης της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου έχει φέρει σήμερα εξαιρετικά αποτελέσματα και, εκτός του ότι η πιθανή κατάργηση της αναγκαστικότητας της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών βρίσκει αντίθετους το σύνολο των μαστιχοπαραγωγών, είναι και οικονομικά ανορθολογική.
Ο αναγκαστικός χαρακτήρας πρέπει όχι μόνο να διατηρηθεί, αλλά και να θωρακιστεί περαιτέρω.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Αναστασία Χριστοδουλοπούλου): Κύριε Αποστόλου, έχετε τον λόγο.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ (Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Κύριε συνάδελφε, πραγματικά θα συμφωνήσω με όλα όσα είπατε, όσον αφορά την προσφορά της αναγκαστικότητας. Εγώ θα σας πάω και λίγο πιο πέρα. Είναι τόσο μεγάλη, που πιστεύω ότι ακόμη κι αν συμβεί το απευκταίο, έχει δημιουργηθεί μια τέτοια συνείδηση συνεταιριστικής λειτουργίας σε όλους τους κατοίκους της Χίου, σε όλους τους μαστιχοπαραγωγούς, που ουσιαστικά δεν θα επηρεάσει καθόλου την κατάσταση.
Παρ’ όλα αυτά, όμως, επαναλαμβάνω, ότι για μας ισχύουν σήμερα τα διατάγματα, οι υπουργικές αποφάσεις που υπηρετούν την αναγκαστικότητα και αυτή η κατάσταση θα συνεχίσει μέχρι να αναγκαστούμε να προσεγγίσουμε το πλαίσιο διαφορετικά -αυτό στο μέλλον, αλλά εύχομαι να μην υπάρξει- και ταυτόχρονα, βεβαίως και οποιαδήποτε επίπτωση, ιδιαίτερα στη λειτουργία του Συνεταιρισμού στη Χίο".
facebook
youtube
instagram
X
