Ο όρος αυτός εφαρμόζεται, προκειμένου να περιγραφεί ο περιορισμός της κινητικότητας του ώμου σε όλες τις κατευθύνσεις κατά τις παθητικές και ενεργητικές κινήσεις.
Ο Godman εισήγαγε τον όρο παγωμένος ώμος το 1934, για να περιγράψει ασθενείς οι οποίοι παρουσίαζαν επώδυνη απώλεια της κίνησης του ώμου με φυσιολογικά ακτινογραφικά ευρήματα.
Το 1946 ο Nevioser ονόμασε την κατάσταση « συμφυτικήθυλακίτιδα», στηριζόμενος στην ακτινογραφική εμφάνιση της άρθρωσης μετά από ακτινογραφία η οποία καταδεικνύει « συμφύσεις» του αρθρικού θύλακα της γληνοβραχιονίου άρθρωσης, περιορίζοντας τον συνολικό όγκο του αρθρικού διαστήματος.
Είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη πυκνών συμφύσεων και θυλακικών περιορισμών, ιδιαίτερα στην θυλακική πτυχή, και όχι από αρθρικές αλλαγές στον χόνδρο και στο οστό, όπως συμβαίνει στην ρευματοειδή αρθρίτιδα η την οστεοαρθρίτιδα.
Οι ασθενείς με συμφυτικήθυλακίτιδα έχουν έναν επώδυνο περιορισμό, τόσο της ενεργητικής όσο και της παθητικής κίνησης της γλυνοβραχιονίουάρθρωσης σε όλα τα επίπεδα.
Αυτή η κατάσταση πιο συχνά συμβαίνει σε ασθενείς 40 έως 60 ετών με μεγαλύτερη συχνότητα στις γυναίκες η οποία αρχίζει συνήθως αιφνίδια από τον ένα ώμο, με πόνο στον ύπνο και περιορισμό της κινητικότητας χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη γνωστή αιτία.
Ο πόνος εντοπίζεται στην πρόσθια - έξω επιφάνεια του ώμου και στο βραχίονα με ακτινοβολία μερικές φορές προς τον ώμο και το πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Η συμφυτικήθυλακίτιδα ( frozenshoulder )χαρακτηρίζεται κλασικά από τρία στάδια. Η χρονική διάρκεια κάθε σταδίου ποικίλλει ,αλλά τυπικά το πρώτο στάδιο διαρκεί από 3 έως 6 μήνες, το δεύτερο στάδιο από 3 έως 18 μήνες και το τελευταίο στάδιο από 3 έως 6 μήνες .
Πρώτο στάδιο είναι η φάση της “ψύξης” , το οποίο χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση ενός νυγμώδους άλγους στον ώμο.Το άλγος είναι συνήθως πιο έντονο τηνύχτα και στις δραστηριότητες και μπορεί να συσχετιστεί με ένα αίσθημα δυσφορίας. που ακτινοβολεί κατά μήκος του βραχίονα. Συχνά, κάποιο συγκεκριμένο τραυματικόγεγονός δεν αναφέρεται από τον ασθενή. Καθώς τα συμπτώματα προχωρούν,λιγοστεύουν οι θέσεις που είναι βολικές για το βραχίονα. Οι περισσότεροι ασθενείςθα τοποθετήσουν τελικά το βραχίονα σε προσαγωγή και έσω στροφή. Αυτή η θέσηαντιπροσωπεύει την “ουδέτερη ισομετρική θέση χαλαρής τάσης για τον υπό φλεγμονή γληνοβραχιόνιοθύλακα, το δικέφαλο και τους στροφείς του τενόντιου πετάλου”.
Δυστυχώς , πολλοί από τους ασθενείς αντιμετωπίζονται αρχικά μεακινητοποίηση, η οποία μόνο επιδεινώνει τη διαδικασία της “ψύξης”.
Δεύτερο στάδιο είναι η φάση της προοδευτικής δυσκαμψίας ή “παγωμένης” φάση. Το άλγος κατά την ανάπαυση συνήθως μειώνεται σε αυτήν τηφάση , παρουσιάζεται μόνο στην κίνηση και ο ασθενής καταλήγει με έναν ώμοπου έχει περιορισμένη κίνηση σε όλα τα επίπεδα.Εμφανίζονται περιοριστικές κινήσεις στην γληνοβραχιόνια άρθρωση καιαντισταθμιστικές κινήσεις της ωμοπλάτης. Εμφανίζεται ατροφία στο δελτοειδή ,τους μυς του μυοτενόντιου πετάλου, το δικέφαλο και τον τρικέφαλο βραχιόνιο.Κατά τη διάρκεια εκτέλεσης διάφορων δραστηριοτήτων, ένα διαξιφιστικό, οξύαίσθημα δυσφορίας εμφανίζεται, καθώς ο ασθενής πλησιάζει τα περιορισμένα όρια του σφικτού αρθρικού θυλάκα. Το άλγος κατά τη νύχτα είναι σύνηθες και δεναντιμετωπίζεται εύκολα με τα φάρμακα και τη χρήση φυσικών μέσων. Το στάδιοαυτό μπορεί να διαρκέσει από 3 έως 18 μήνες.
Τρίτο στάδιο Το τελικό στάδιο είναι η φάση της “λύσης” ή της “απόψυξης”. Δεν υπάρχεικαθόλου πόνος και φλεγμονή του αρθρικού υμένα, αλλά σημαντικός θυλακικόςπεριορισμός και συμφύσεις. Το στάδιο αυτό χαρακτηρίζεται από αργή ανάνηψη της κίνησης και μερικοί ασθενείς ποτέ δεν ξανακερδίζουν το φυσιολογικό εύρος κίνησης.
Η επιθετική θεραπεία με φυσικοθεραπεία, κλειστούς χειρισμούς ή χειρουργικήαπελευθέρωση μπορούν να επιταχύνουν την ανάνηψη, μετακινώντας τον ασθενήαπό το παγωμένο στάδιο στη φάση της “απόψυξης”, εφόσον οι ασκήσεις για τοROM (επίτευξη πλήρους εύρους κίνησης ) εφαρμόζεται καθημερινά.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
Η αξιολόγηση αποτελεί ένα σημαντικότατο τμήμα της σωστής προσέγγισηςτου ασθενούς η οποία σε συνδυασμό με την θεραπεία είναι δύο παράμετροι που συνδέονται στενά.Ηθεραπεία στηρίζεται και σχεδιάζεται σύμφωνα με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης.
Η αξιολόγηση γίνεται στην έναρξη της θεραπείας για τον προσδιορισμό των στόχωναυτής και στη συνέχεια του θεραπευτικού προγράμματος για την εκτίμηση της αποτελεσματικότητας του θεραπευτικού πλάνου που προηγήθηκε.
Ξεκινάμε την αξιολόγηση, λαμβάνοντας το ιστορικό του ασθενούς.Θα πρέπει να δοθεί προσοχή, ώστε να συγκεντρωθούν συγκεκριμένεςπληροφορίες μέσα από κάποιες ερωτήσεις που καλό θα είναι να είναι ακριβείς.
Μερικές από τις ερωτήσεις που γίνονται κατά τη λήψη ιστορικού είναι οι εξής :
- Πώς ακριβώς παρουσιάστηκε το πρόβλημα ;
- Αν υπάρχει κάποιο ιστορικό τραυματισμού στο παρελθόν
- Αν πάσχει από κάποια άλλη νόσο ο ασθενής
- Αν παίρνει φάρμακα για κάποιο λόγο
- Τι δουλειά κάνει ;
- Αν υπάρχει πόνος και τι είδους είναι αυτός (Πώς τον χαρακτηρίζει ο ασθενής,οξύ, δυνατό, ήπιο κλπ)
- Αν ο πόνος αντανακλά κατά μήκος του χεριού ή προς τον αυχένα. Αν οπόνος αντανακλά προς τα κάτω στο χέρι, τότε αποτελεί ένδειξη για βλάβη τουαυχένα και του ώμου, αν πηγαίνει προς τα πάνω στον αυχένα αποτελεί πρόβλημααπό τον αυχένα και αν υπάρχει και πόνος στο στήθος θα πρέπει να γίνει έλεγχος γιαενδοθωρακική βλάβη.
- Αν υπάρχει πόνος τη νύχτα : Ο πόνος κατά την ανάπαυση αποτελεί σημείοκάποιας φλεγμονώδους κατάστασης ή μπορεί να είναι ένδειξη νευρολογικήςπροέλευσης και παθολογίας.
- Αν υπάρχουν κάποιες κινήσεις οι οποίες προκαλούν πόνο στον ασθενή ήπροβλήματα στην κίνηση ή ενοχλήσεις. Η αν υπάρχουν κάποιες θέσεις πουανακουφίζουν από τον πόνο.
Μετά από την ολοκλήρωση της αρχικής αξιολόγησης ο εξεταστής έχει μιαγενική εικόνα για την κατάσταση του ασθενούς και γνωρίζει ή έχειπροσανατολιστεί πάνω - κάτω ποιες δομές έχουν προσβληθεί. Σε αυτό τοσημείο της εξέτασης είναι χρήσιμο να γίνουν κάποια ειδικά τεστ που θαβοηθήσουν στην εξακρίβωση των παραπάνω ευρημάτων. Μεγάλο βαθμό βοήθειας δίνει το ιστορικό της ωμικής ζώνης και η γενική επισκόπηση του ώμο
ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ - ΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ
Πρώτα αξιολογούνται οι ενεργητικές κινήσεις και μάλιστα με τέτοιο τρόπο,ώστε οι επώδυνες κινήσεις να πραγματοποιούνται τελευταίες
Η σειρά ελέγχου των μυών της ωμικής ζώνης περιλαμβάνει τις έξι κινήσεις :απαγωγή, προσαγωγή, έκταση, κάμψη, στροφή προς τα μέσα, στροφή προς τα έξω:
- Απαγωγή (165 - 180 μοίρες)
- Προσαγωγή (50 - 75 μοίρες)
- Έκταση (50 - 60 μοίρες)
- Κάμψη (170 - 180 μοίρες)
- Έσω στροφή (60 -100 μοίρες)
- Έξω στροφή (80 - 90 μοίρες
ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Η φυσικοθεραπεία παίζει τον πρωταρχικό ρόλο. Μαζί με τα μηχανήματα ανακούφισης και αντιφλεγμονώδους δράσης ,η προσεκτική κινησιοθεραπεία παίζει τον σημαντικότερο ρόλο για την αποκατάσταση του εύρους της τροχιάς, ενώ σημαντική είναι και η εκπαίδευση του ασθενούς για συνέχιση των προγραμμάτων και στο σπίτι
Γενικοί θεραπευτικοί στόχοι και πλάνο θεραπείας
Α. Περιορισμοί του πόνου, του μυϊκού σπασμού και της φλεγμονής: Επιτυγχάνεται με φυσικά μέσα, ακινητοποίηση του μέλους και αποφυγή θέσεων που αναπτύσσουν τάσεις στην περιοχή
Β. Διατήρηση της ακεραιότητας και της κινητικότητας του μαλακού ιστού της άρθρωσης με κινητικοποίηση στα όρια του πόνου
Γ. Διατήρηση της ακεραιότητας και της λειτουργικότητας των συσχετιζόμενων περιοχών με ασκήσεις υποβοηθούμενες και ελεύθερες ενεργητικές.
Δ. Βαθμιαία αποκατάσταση της κινητικότητας της άρθρωσης, μυών και μαλακών μορίων ,με την βοήθεια υποβοηθούμενων ,ενεργητικών ασκήσεων στα όρια του πόνου, εφαρμογή mobilizazion για αύξηση ενδοαθρικής κίνησης ,διατάσεις ,εγκάρσια μάλαξη .
Ε. Βαθμιαία ενδυνάμωση των μυών της ωμικής ζώνης, με ισομετρικές ασκήσεις, ασκήσεις κλειστής κινητικής αλυσίδας, ασκήσεις ιδιοδεκτικής νευρομυικής διευκόλυνσης (P.N.F),πλειομετρικές ασκήσεις ,και με την βελτίωση ROM( επίτευξη πλήρους εύρους κίνησης ) με ασκήσεις σε ανοιχτή και κλειστή αλυσίδα .
ΣΤ. Μείωση πόνου με διάφορα φυσιοθεραπευτικά μέσα .
Ζ. Ενημέρωση και εκπαίδευση του ασθενούς για το σωστό πρόγραμμα που θα εφαρμόζει κατ οίκον
To άρθρο αυτό επιμελήθηκε ο Καρύτης Νίκος (Φυσικοθεραπευτής, απόφοιτοςA.I.A.SΣαλέρνου Ιταλίας,μέλος του Π.Σ.Φ )υπό την αιγίδα των Φυσικοθεραπευτών Χίου.
facebook
youtube
instagram
X
