Το πρώτο αθλητικό σωματείο που όμως είναι, όχι μόνο σε ενεργή δράση, αλλά και με έντονη παρουσία έως σήμερα, είναι δημιούργημα του Χιακής καταγωγής δημάρχου Πειραιά Παύλου Δαμαλά, γιου του Αμβροσίου Δαμαλά, επίσης δημάρχου Πειραιά και με επιπρόσθετη θητεία ως δημάρχου Ερμούπολης.
Ο αρχαιότερος εν ενεργεία αθλητικός σύλλογος στην Ελλάδα και όχι μόνο, αφού είναι και ο αρχαιότερος των Βαλκανίων, είναι κωπηλατικός, με την έγκριση του καταστατικού του να υλοποιείται με Βασιλικό Διάταγμα στις 15 Ιουνίου 1885, ημερομηνία που οι ιδρυτές ορίζουν ως ημερομηνία ίδρυσης.
Η ίδρυση συντελείται από μία ομάδα 52 εκλεκτών πολιτών της κοινωνικής και επαγγελματικής ζωής του Πειραιά με κύριο εμπνευστή τον Παύλο Δαμαλά και πρώτο πρόεδρο τον πρώην Δήμαρχο Θεόδωρο Ρετσίνα. Στη μακρά πορεία του συμβάλουν πολλά μέλη, μεταξύ των οποίων οι Αλέξανδρος Ζαϊμης, Γεώργιος Χατζηανέστης, Παύλος Κουντουριώτης, Μελετόπουλος, Κολληγάς, Οριγώνης, Σκουζές, Στάης, κ.α.
Συνιδρυτές του Ομίλου είναι έγκριτοι και επιφανείς Πειραιώτες, με ανάμεσά τους, τους επίσης χιακής καταγωγής Π. Νεγρεπόντε και Δημοσθένη Ομηρίδη-Σκυλίτση.
Το εμβληματικό κτήριο στο Πασαλιμάνι
Οι πρώτες εγκαταστάσεις του Ομίλου Ερετών, αρχικά Ομίλου Ερετών Φαλήρου, τοποθετούνται στην τότε γωνία του Φαληρικού Όρμου, κάτω από την Καστέλα, στα όρια του Φαλήρου με τον Πειραιά. Το 1888 οι ιδρυτές αποφασίζουν την μεταφορά του στο κέντρο του Πειραιά, στο Πασαλιμάνι, όπου εξακολουθεί να στεγάζεται ως σήμερα.
Η οικοδόμηση του κτηρίου ξεκινά 1891με τη βόρεια πλευρά του να ολοκληρώνεται τρία χρόνια μετά. Οι αδροί κυφωτοί γωνιόλιθοι χαρακτηρίζουν τις όψεις του αν και έχει υποστεί μεταγενέστερες μετατροπές. Το κτήριο είναι χαρακτηρισμένο από το Υπουργείο Πολιτισμού ως διατηρητέο ιστορικής μνήμης.
Ουσιαστικά η ιστορία του Ομίλου Ερετών συνδέεται με την ιστορία της Ελληνικής Κωπηλασίας. Ονομάζεται «Ερετών», από τα αρχαία ελληνικά σύμφωνα με τα οποία «ερέτης» σημαίνει κωπηλάτης.
Ο Παύλος Δαμαλάς με την οικογένειά του έχουν ζήσει δεκαετίες στη Γαλλία, όπου ο αδελφός του Αριστείδης είναι νυμφευμένος με τη μεγάλη Σάρα Μπερνάρ, υλοποιεί την ιδέα της δημιουργίας ενός κωπηλατικού σωματείου.
Έκτοτε, αναγνωρίζοντας τη συμβολή του Δαμαλά στην ανάπτυξη της κωπηλασίας ο Όμιλος Ερετών διοργανώνει ετήσιους αγώνες στη μνήμη του. Εκείνη την εποχή η Γαλλική Ομοσπονδία διοργανώνει ένα διαρκές κύπελλο στο Παρίσι στη μνήμη Δαμαλά, γεγονός που δείχνει ότι η προσφορά του στο άθλημα είναι αναγνωρισμένη διεθνώς.
Το 1886 διοργανώνονται οι πρώτοι κωπηλατικοί αγώνες στην Ελλάδα, με συμμετοχή πληρωμάτων των πολεμικών πλοίων Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας που ναυλοχούν στον Φαληρικό Όρμο.
Το 1896 έχει καθοριστική συμμετοχή στην διοργάνωση των κωπηλατικών αγωνισμάτων της Α΄ Ολυμπιάδας, αναλαμβάνοντας την διοργάνωση της Κωπηλασίας στο Φάληρο με τον πρόεδρο της οργανωτικής επιτροπής το Θεόδωρο Ρετσίνα και ψυχή της διοργάνωσης τον Π. Δαμαλά. Τα μέλη της οικογένειας Ρετσίνα αποτελούν τους πιο ένθερμους υποστηρικτές του Π. Δαμαλά στις αυτοδιοικητικές εκλογές, ώστε να εκλεγεί Πρώτος Πολίτης της πόλης του Πειραιά..
Μια λαμπρή διαδρομή έως σήμερα
Ο Όμιλος λειτουργεί απρόσκοπτα και αδιάλειπτα ως σήμερα, παρά τους πολέμους, την Κατοχή, τον εμφύλιο και τις καταστροφές που τα δεινά αυτά επιφέρουν.
Το 1906 συμβάλλει αποφασιστικά στη διοργάνωση των πρώτων Πανελλήνιων αγώνων κωπηλασίας. Συμμετέχει σε αγώνες στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, στη Σύρο και στους Πανιώνιους Αγώνες στη Σμύρνη που διοργανώνουν τοπικοί όμιλοι. Πρωτοστατεί στη δημιουργία κωπηλατικών σωματείων σε διάφορα μέρη της Ελλάδας και το 1927 αποτελεί ιδρυτικό μέλος της «Ελληνικής Ένωσης Φιλάθλων Ναυτικών Σωματείων».
Η αγωνιστική δράση του ξεκινά πολύ γρήγορα και μόλις στις 8 Ιουνίου 1886 αναλαμβάνει τη διοργάνωση τους πρώτους επίσημους αγώνες με τη συμμετοχή του Πολεμικού Ναυτικού, ενώ στις 5 Ιουνίου 1894 διοργανώνει Διεθνείς λεμβοδρομίες υπέρ του Γηροκομείου Πειραιά.
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 1896 μέλη του Ομίλου Ερετών συμμετέχουν στη Κεντρική Οργανωτική Επιτροπή και στην Εθνική Επιτροπή Ναυτικών Αγωνισμάτων, με τον Παύλο Δαμαλά να αναλαμβάνει γραμματέας της τελευταίας.
Το 1907 πρωτοπορεί για τα τότε δεδομένα και δημιουργεί στο αγωνιστικό του τμήμα, γυναικεία ομάδα.
Στην Μεσολυμπιάδα του 1906 ο όμιλος συμμετέχει με δικό του πλήρωμα με τους Παπακώστα, Φεράλδη και Ρετσινόπουλο.
Στην Ολυμπιάδα του 1928 συμμετέχει με δικό του πλήρωμα και σκάφος τύπου τετρακώπου με πηδαλιούχο κατασκευής 1924 που διασώζεται μέχρι σήμερα στο Μουσείο του Ομίλου Ερετών.
Στην Ολυμπιάδα του 1948 δίνει το παρόν με τη συμμετοχή δικού του πληρώματος αποτελούμενο από τους Ιάκωβο Διακουμάκο, Γιώργο Βενιέρη και Γρηγόρη Εμμανουήλ στο αγώνισμα της δικώπου.
Η παρουσία του Ομίλου Ερετών στους Ολυμπιακούς αγώνες συνεχίζεται με τον Κώστα Κοντομανώλη που το 1980 και το 1984 στέφεται Ολυμπιονίκης καταλαμβάνοντας την έκτη νίκη στο αγώνισμα του σκιφ Ανδρών και στους δύο Ολυμπιακούς Αγώνες.
Τιμές, συμμετοχές και διακρίσεις
Η τεράστια προσφορά του Ομίλου Ερετών στα αγωνιστικά και κοινωνικά δρώμενα είναι μεγάλη, στο πέρασμα των χρόνων.
Για τον λόγο αυτό βραβεύεται από την Ακαδημία Αθηνών, από την Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, την Ελληνική Κωπηλατική Ομοσπονδία, το ΣΕΓΑΣ, την ΕΘΕΛ, τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, το Δήμο Πειραιά.
Δίνει συνεχείς μάχες σε φαινόμενα των καιρών της κάθε εποχής, υπερπηδώντας εμπόδια, πολέμους, κοινωνικές αναταράξεις, διδάσκοντας την δύναμη του αθλητισμού.
Είναι το πρώτο αθλητικό σωματείο, πρωτοποριακό ως εκ τούτου, το οποίο ξεκινά το γυναικείο αθλητισμό στην Ελλάδα.
Είναι το πρώτο κωπηλατικό σωματείο που ξεκινά το 1994 το πρόγραμμα εκμάθησης κωπηλασίας για άτομα με ειδικές ανάγκες (νοητική στέρηση), και επιτυγχάνει με αμιγές πλήρωμα να κερδίσει με τα Ελληνικά χρώματα την 3η Παγκόσμια Νίκη στο αγώνισμα της τετρακώπου με πηδαλιούχο (Α.Μ.Ε.Α.), στο Μιλάνο με τους αθλητές: Μοναχό Κωνσταντίνο, Αξαγοράρη Αντώνη, Κιτρομηλίδη Αθανάσιο, Γιουρούκη Λάμπρο και Πολλάκη Χρήστο, ως πηδαλιούχο.
Ο Όμιλος Ερετών μπορεί να περηφανεύεται για τη μεγάλη του προσφορά στο άθλημα αφού στη μακρά πορεία του αναδεικνύει Ολυμπιονίκες, παγκόσμιους πρωταθλητές, βαλκανιονίκες, με πιο πρόσφατους τους Κώστα Κοντομανώλη, Ιουλία Τσίντζου, Γιάννη Μαραγκό, Δημοσθένη Κούβαρη, Χαράλαμπο Βλάχο, Βασίλη Τζανίνη, Ιωάννα Νικολακάκη, Απόστολο Γιανατζή, Δημήτρη Στασινό, Ζήση Μπουκουβάλα, Ελένη Ντελέζου, αλλά επίσης και πλειάδα άλλων αθλητών που στέφθονται πανελληνιονίκες.
Ο Όμιλος Ερετών είναι το πρώτο κωπηλατικό σωματείο στην Ελλάδα που έχει δημιουργήσει, τα τελευταία 20 χρόνια, πρόγραμμα άσκησης ατόμων που επιθυμούν να γνωρίσουν το άθλημα και να ασκηθούν, διαθέτοντας τον αθλητικό εξοπλισμό του και προπονητική ομάδα ικανή να μυήσει τους ενδιαφερόμενους στην ομορφιά του αθλήματος της κωπηλασίας.
Στο Μουσείο Κωπηλασίας, που διατηρεί στο Πασαλιμάνι, προβάλλονται εκθέματα παλαιά κωπηλατικά σκάφη, ιστορικά βιβλία, κύπελλα, μετάλλια και όλο τον αθλητικό εξοπλισμό που χρησιμοποιεί στα 140 χρόνια λειτουργίας και αθλητικής δράσης του.
Το Νοέμβριο του 2024 διοργανώνει με την Ελληνική Κωπηλατική Ομοσπονδία και το Δήμο Πειραιά, το 3ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Κλειστής Κωπηλασίας , που είναι μια νέα μορφή του αθλήματος . Ο αγώνας αυτός με συμμέτοχή εννιακοσίων και πλέον αθλητών και αθλουμένων, σε 42 αγωνίσματα όλων των ηλικιακών κατηγοριών και Α.ΜΕ.Α., Special Olympics, λαμβάνει χώρα στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, προσφέροντας ένα κορυφαίο αθλητικό γεγονός το οποίο έχει διεθνή εμβέλεια αφού διοργανώνεται επίσης από την Παγκόσμια Κωπηλατική Ομοσπονδία, το ανάλογο Ευρωπαϊκό και Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Ο Όμιλος Ερετών ακολουθώντας πάντα την εξέλιξη του αθλήματος, δραστηριοποιείται εκτός από την κλασική κωπηλασία και στην παράκτια κωπηλασία έχοντας στις τάξεις του πολλούς Πανελληνιονίκες και σκάφη αυτής της κατηγορίας η οποία εντάσσεται στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2028. Επίσης αναπτύσσει και την κλειστή κωπηλασία που αποτελεί τα τελευταία χρόνια μια νέα μορφή του αθλήματος με μεγάλη ανάπτυξη.
Πηγές:
http://www.omilosereton.gr/
https://peiraiko-kyma.gr/
https://el.wikipedia.org/Damalas
https://zostonpirea.gr/wp/archives/36976
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.