Μεταναστευτικές δομές: ερωτήματα χωρίς απαντήσεις

Μεγάλο χρονικό διάστημα έχει απασχοληθεί η τοπική μας κοινωνία με το θέμα της δομής για μετανάστες. Κορυφαία, και απολύτως λανθασμένα, πέρσι με την επιχείρηση των ΜΑΤ σε Χίο και Λέσβο. Στο διάστημα αυτό έχουν κατατεθεί επιχειρήματα ένθεν και κακείθεν, με «αξιοποίηση» θεμάτων που προκαλούν ανησυχία στους πολίτες, ενώ δεν έχουν λείψει και απόπειρες διχασμού. 

Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν ερωτήματα με σημαίνουσα σημασία που δεν έχουν απαντηθεί. Ερωτήματα που δεν σχετίζονται με απλοϊκές προσεγγίσεις, ούτε και με καταρρέοντα επιχειρήματα που διαψεύδονται από την πραγματικότητα. Κορυφαία σε αυτά είναι το περίφημο «κλειστό» των δομών που τελικά είναι μόνο ένα σύστημα καταγραφής των εισερχομένων και εξερχομένων. Ή ο αριθμός «λάστιχο» της χωρητικότητας από 5.000+40%, 4.000, 3000 και ΠΡΟΚΕΚΑ, 1.500 γενικός πληθυσμός.... και τελικό αποτέλεσμα φαίνεται να είναι «ότι προκύψει ανάλογα με το πού θα γίνει, αλλά όχι συνολικά κάτω από 3.000».

Ερωτήματα μείζονος κρισιμότητας των οποίων η απάντηση αποφεύγεται. Ή μάλλον κάποιοι υπεκφεύγουν από την απάντησή τους. Κρισιμότητα που καταδεικνύεται μετά την ανακοίνωση των τελικών προτάσεων - κειμένων που συνιστούν το «Σύμφωνο Μετανάστευσης». Ερωτήματα που αν και υπερβαίνουν την «τοπικότητα», καθίστανται ουσιώδους σημασίας και για αυτήν αλλά και ευρύτερα για τη Χώρα.

Μεταξύ αυτών, πρωτεύων ερώτημα αποτελεί το γιατί ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου είναι «επισπεύδων» της δημιουργίας δομών που κατά πλάσμα δικαίου για τις υποχρεωτικές διαδικασίες διαλογής – ελέγχου ασφαλείας και των συνοριακών διαδικασιών ασύλου και επιστροφής δεν θα θεωρούνται ευρωπαϊκό έδαφος; 

Το τραγικό της υπόθεσης είναι ότι ο ίδιος προσυπογράφει ότι αυτές οι διαδικασίες «αγνοούν την πραγματικότητα επί του εδάφους» και «μετατρέπουν τα εξωτερικά σύνορα σε κλειστές ζώνες διέλευσης».

Γιατί όταν το «Σύμφωνο Μετανάστευσης επικεντρώνεται στην ευθύνη των Κρατών Μελών της πρώτης γραμμής, που είναι ήδη εκτεθειμένα σε δυσανάλογες πιέσεις, ενώ ο μηχανισμός αλληλεγγύης παραμένει αβέβαιος» θα πρέπει η Ελλάδα ως χώρα πρώτης γραμμής να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τα σύνορά της με δημιουργία δομών, είτε κλειστών, είτε ανοικτών, είτε ημίκλειστων;

Γιατί με τόση εμμονή υποστηρίζεται η δημιουργία δομών όταν ο εμφανιζόμενος ως πυλώνας για τη λειτουργία τους «διαδικασίες επιστροφής», καταρρέει πριν καν εφαρμοστεί; Και στην περίπτωσή μας οι επιστροφές όχι μόνο είναι αβέβαιες αλλά ο καθοριστικός παράγοντας υλοποίησής τους είναι η «καλή θέληση της Τουρκίας», η οποία μόλις πρόσφατα απέρριψε το αίτημα για επιστροφή 1.450 ατόμων. Άλλωστε όλοι γίναμε μάρτυρες στο πρόσφατο παρελθόν ότι μόλις σταμάτησε η περίοδος της χρηματοδότησης της κοινής δήλωσης άνοιξαν οι κρουνοί των ροών. 

Περαιτέρω ακόμη και στην περίπτωση που υπάρξει μία ανανέωση της κοινής δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας και νέα χρηματοδότηση τι είναι εκείνο που εξασφαλίζει την εφαρμογή της ως προς τις επιστροφές; Η επιτήρηση από κάποιον οργανισμό ή κάποιους εμπειρογνώμονες κύρους; Εδώ η Τουρκία αγνοεί και παραχαράσσει δεδομένα κείμενα διεθνών συμφωνιών και θα σταματήσει σε «δηλώσεις» που είναι απλώς πολιτικές διακηρύξεις; Πώς είναι δυνατό να εμφανιζόμαστε ως επισπεύδοντες στο να δοθεί εκ νέου καθοριστικός ρόλος στην Τουρκία για το μεταναστευτικό; 

Αντίστροφα, δεν έχει περάσει από κανενός το μυαλό να χρησιμοποιηθεί ακριβώς η αντίδραση των νησιωτών ως το μεγάλο και ανυπέρβλητο εμπόδιο να εφαρμοστούν τέτοιες πολιτικές;

Σε ποια λειτουργία δομών με όρους «ασφάλειας» και «ταχύτητας» μπορεί να προσδοκά κάποιος όταν θα πρέπει όλη η διαδικασία ασύλου να γίνεται στα σύνορα; Ακόμη και εάν όπως λέει ο κ. Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου ο χρόνος είναι κατά μέσο όρο οι 4 μήνες (άλλη μία δημιουργική αριθμητική: 1ος βαθμός στις 25 ημέρες, 2ος βαθμός σε 6 μήνες, μέσος όρος οι 4 μήνες), αυτό αφορά μόνο στο διοικητικό και όχι στο συνολικό χρόνο καθώς δεδομένων προσφυγών από όσους δεν λάβουν άσυλο ο συνολικός χρόνος είναι άγνωστος και σαφώς πολυετής. Η πρόβλεψη του Συμφώνου Μετανάστευσης είναι ότι μέχρι να υπάρξει τελεσίδικη απόφαση όλοι οι αιτούντες θα παραμένουν στα σύνορα.

Δημιουργείται με άλλα λόγια «γεωγραφικός περιορισμός» από το ίδιο το σύμφωνο. Και εφόσον δεν μπορεί να περιορίζεται όποιος ζητά άσυλο, όλοι αυτοί θα κυκλοφορούν ελεύθερα «κοντά στα σύνορα», «στην κλειστή ζώνη διέλευσης», δηλαδή σε όλη τη Χίο. Περαιτέρω, ακόμη και όσοι είναι σε διαδικασία επιστροφής, που όπως σημειώθηκε θα εξαρτάται κυρίως από την Τουρκία, αν δεν καθίσταται δυνατή η επιστροφή τους εντός 6 μηνών θα πρέπει επίσης να κυκλοφορούν ελεύθεροι και πάλι κοντά στα σύνορα. Δημιουργείται δηλαδή και δεύτερη εστία μακροχρόνιας παραμονής επί της συνοριακής γραμμής.

Πρόσφατα (10/4) ο εμπνευστής της κοινής δήλωσης κ. Κνάους, ο οποίος έχει ήδη συντάξει και το κείμενο της «αναθεώρησης», μεταξύ των επιχειρημάτων που παρέθεσε για την ανάγκη της «νέας» δήλωσης ήταν ότι όσο αυτή καθυστερεί τόσο θα εμπεδώνεται στην ΕΕ η άποψη πως δεν χρειάζεται αλλά η λύση βρίσκεται στη συνέχιση της αυστηρής επιτήρησης των συνόρων για να αποτρέπονται οι ροές. Εμείς, λοιπόν, γιατί θα πρέπει να «ετοιμαζόμαστε για ροές» με τη δημιουργία δομών όταν ακόμη και αρκετοί στην Ευρώπη βλέπουν ότι υπάρχει και ο δρόμος της αυστηρής επιτήρησης των συνόρων; Αξιοσημείωτο, επίσης είναι ότι στο κείμενο που προτείνει προβλέπεται συγκεκριμένος υποχρεωτικός αριθμός μετεγκαταστάσεων από την Τουρκία ο οποίος όμως δεν συσχετίζεται με τις επιστροφές αλλά με πιθανές μετεγκαταστάσεις από τις δομές των νησιών. Από πότε τα νησιά και η Τουρκία θεωρούνται ίδιος «χώρος» για να υπάρχει τέτοιος συσχετισμός;

Με αυτά δεδομένα - και πολλά άλλα - γιατί για εμάς το ερώτημα που τίθεται είναι εάν η δομή θα φτιαχτεί στο Θόλος, στις Μπαμπακιές, στο 17 ή όπου αλλού και όχι το πότε θα κλείσει η ΒΙΑΛ και μόνο; Είναι δυνατό να μπορεί να σταθεί δεδομένων αυτών σοβαρή υποστήριξη για δημιουργία δομών στη συνοριακή ζώνη;

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.