26.1.2022 11:34

Κωνσταντίνος Κοκκινάκης: Ο εκ των διευθυντών της προεπαναστατικής εφημερίδας «ΛΟΓΙΟΣ ΕΡΜΗΣ»

Γεννημένος στην Χίο το 1781 ο Κωνσταντίνος Κοκκινάκης, λαμβάνει τα πρώτα μαθήματα από τον αδελφό του Θεοδόσιο που ήταν δάσκαλος. Διδάσκεται ελληνικά, ιταλικά και μαθηματικά, για να συνεχίσει τις σπουδές του σε σχολεία της Κωνσταντινούπολης και του Βουκουρεστίου.
Περί το 1800 μεταβαίνει στη Βιέννη με σκοπό να συνεχίσει εκεί τις σπουδές του, αλλά σύντομα και λόγω οικονομικών δυσχερειών, αρχίζει να εργάζεται σε εμπορικό γραφείο της αυστριακής πρωτεύουσας.
Στο μεγάλο διάστημα που ζει στη Βιέννη αναπτύσσει δραστηριότητα ως συγγραφέας, ποιητής, μεταφραστής πολλών θεατρικών έργων αλλά και εγχειριδίων εκπαιδευτικού χαρακτήρα.      

                                        

Θα μεταφράσει από τα γαλλικά και γερμανικά αρκετά θεατρικά, κυρίως, έργα. Έτσι, το 1801 θα κυκλοφορήσει στη Βιέννη την κωμωδία του Kotzebue «Πτωχεία και Ανδρεία» και τα δραματικά έργα του ίδιου συγγραφέα «Μισανθρωπία και Μετάνοια». Το τελευταίο είναι αφιερωμένο στους εκδότες του, αδελφούς Ιωάννη και Θεόδωρο Μπακάλογλου.

Η δραστηριότητά του αυτή θα συνεχιστεί το 1806, οπότε κατόπιν συστάσεως του Αδαμαντίου Κοραή μεταφράζει στην καθομιλουμένη το γνωστό έργο του Μολιέρου «Ταρτούφος», για να ακολουθήσει τα επόμενα χρόνια η «Ιστορία του εμπορίου Επιτομή» του Ιωσήφ Νόβακ το 1809. Το συγκεκριμένο εγχειρίδιο απευθύνεται κυρίως στους Έλληνες εμπόρους της πόλης, με δαπάνες των οποίων και εκδόθηκε. Το 1812 θα αποδώσει στα ελληνικά το «Επιτομή της Γενικής Ιστορίας» του Γάλλου Δομαιρόν που κυκλοφορεί σε τρεις τόμους, και εν συνεχεία την κωμωδία του Μολιέρου «Ο Φιλάργυρος» (1816). Το 1818 και μετά από παράκληση των υπευθύνων του ελληνικού θεάτρου της Οδησσού, θα μεταφράσει το ρωσικό ιστορικό δράμα «Στρελίτζοι» του I.M. Babo, το οποίο αφιερώνει στην εκεί ελληνική κοινότητα.

Συνδιευθυντής στο «Λόγιο Ερμή»

Από το 1816 αναλαμβάνει από κοινού με το Θεόκλητο Φαρμακίδη την έκδοση του περιοδικού «Ερμής ο Λόγιος» πάντα με παρότρυνση του Κοραή.  Παραμένει στη θέση αυτή συνεχίζοντας το έργο του και μετά την αποχώρηση του συνεργάτη του.                                                                          

Το περιοδικό αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης, σχεδόν από την αρχική του έκδοση, όμως μετά το 1816, που αναλαμβάνει τη διεύθυνσή του ο Κοκκινάκης, υπάρχει ανάκαμψη, αφού τουλάχιστον η κυκλοφορία του καθίσταται συνεχής και συνεπής.   Κάθε 1η και 15η εκάστου μηνός ο «Λ.Ε» κυκλοφορεί,  όταν κατά την περίοδο 1814–1815, η κατάσταση ήταν ιδιαίτερα κρίσιμη καθώς εκδόθηκαν μόνο 7 τεύχη το 1814, και μόνο ένα το 1815 το οποίο ασκούσε πολεμική στον ιδεολογικό αντίπαλο του Κοραή ως προς το γλωσσικό ζήτημα, το Νεόφυτο Δούκα.                                                             

Την ίδια περίοδο αναλαμβάνει την αρχισυνταξία ο Άνθιμος Γαζής και κατά τα επόμενα έτη το περιοδικό επιδοτείται από τους ηγεμόνες της Οθωμανικής διοίκησης στη Μολδοβλαχία, τους Σκαρλάτο Καλλιμάχη και Μιχαήλ Σούτζο.                                                                                    

Έκτοτε η λειτουργία του περιοδικού συνεχίζεται απρόσκοπτη μέχρι την έναρξη της Επανάστασης του 1821, έτος κατά το οποίο κυκλοφορούν εννέα τεύχη και συγκεκριμένα έως το Μάιο.                                                          

Σε ειδικό παράρτημα του τεύχους της 1ης Απριλίου του 1821 υπάρχει το κείμενο ελληνικής μετάφρασης άρθρου της αυστριακής εφημερίδας Wiener Zeitung,  το οποίο αναφέρεται στην εξέγερση του Αλέξανδρου Υψηλάντη και του Τούντορ Βλαντιμιρέσκου στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες της Μολδοβλαχίας ως πρώιμο έναυσμα της Ελληνικής Επανάστασης.                                                                                                         

Το  τέλος της έκδοσης «Ερμής ο Λόγιος»                                                

Ο Κοκκινάκης διευθύνει το έντυπο έως και το 1821, έτος κατά το οποίο θα δεχθεί -αμέσως μετά την έναρξη της επανάστασης- εντονότατες πιέσεις από την αυστριακή κυβέρνηση προκειμένου να σταματήσει την έκδοση του.

Η έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης βρήκε τη διαμάχη για το γλωσσικό ζήτημα σε ένταση. Οι αφορισμοί του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε' δεν δημοσιεύονται από τους Έλληνες δημοσιογράφους της Βιέννης με την πρόφαση πως χρειάζεται ειδική άδεια από την αυστριακή λογοκρισία.

Ωστόσο επεμβαίνει ο επιτετραμμένος της Τουρκίας στην Βιέννη Ιωάννης Μαυρογένης, ο οποίος καλεί με έγγραφο του τον αντικαγκελλάριο Βαρώνο Sturmer να επιληφθεί  και να «επιβάλει» στα ελληνόγλωσσα έντυπα τη δημοσίευση των πατριαρχικών αφορισμών.                                  

Και ενώ ο Δημήτριος Αλεξανδρίδης του «Ελληνικού Τηλέγραφου» υποκύπτει και τους δημοσιεύει, ο Κοκκινάκης και ο Σταγειρίτης, του περιοδικού «Καλλιόπη», αρνούνται τη δημοσίευση, υπακούοντας στην πατριωτική επιταγή της συνείδησης.

Η σθεναρή τους αντίσταση προξενεί νέα επέμβαση από τον Μαυρογένη που οδηγεί τον «Λόγιο Ερμή» και την «Καλλιόπη» να δημοσιεύσουν μεν τους αφορισμούς του Πατριάρχη αλλά και να διακόψουν οριστικά την έκδοσή τους.

Στην αυστριακή φυλακή

Ο Κ. Κοκκινάκης συλλαμβάνεται από την αυστριακή αστυνομία με την κατηγορία της συμμετοχής στις επαναστατικές ενέργειες των Ελλήνων και φυλακίζεται μαζί με άλλους συμπατριώτες του για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Θα αφεθεί  ελεύθερος το 1825 και επιστρέφει στην Ελλάδα. Τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου αποδέχεται στην Αίγινα πρόταση της κυβέρνησης να εργαστεί για την αναδιοργάνωση της εκπαίδευσης και επιφορτίζεται με την ευθύνη της μετάφρασης ξένων διδακτικών συγγραμμάτων, που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ως σχολικά εγχειρίδια. Αποδίδει στα ελληνικά το γαλλικό έργο του Φραγκήρου με τίτλο «Διδασκαλία της διαγραφικής» ή γραμμικής ιχνογραφίας, που προοριζόταν για χρήση στα αλληλοδιδακτικά σχολεία, και εν συνεχεία μεταφράζει την «Καθολική Ιστορία» του Γερμανού Ροτιγέρου. Θα πεθάνει στις 16 Φεβρουαρίου του 1831 και θα ταφεί στην Αίγινα στο κτήμα του φίλου του Αλέξανδρου Κοντοσταύλου, γνωστού και επιφανούς Χίου της Διασποράς.


 Πηγές:

  1. https://www.kapodistrias.info
  2. http://ikee.lib.auth.gr/ (ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΜΜΕ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ)
  3. WIKIPEDIA

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ