Στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Ημερών Συντήρησης, μία πρωτοβουλία που υλοποιείται κάθε Οκτώβριο σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία ανά την Ευρώπη, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χίου ετοιμάζεται να ανοίξει στο κοινό τα «άδυτα» των εργαστηρίων της, με στόχο να φέρει στο προσκήνιο έναν λιγότερο γνωστό αλλά απολύτως καθοριστικό κρίκο της αλυσίδας της πολιτιστικής διαχείρισης: αυτόν των συντηρητών αρχαιοτήτων και έργων τέχνης.
Όπως επισήμανε η Δέσποινα Τσαρδάκα, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χίου, «αυτό που έχουμε συνηθίσει να ακούμε όταν μιλάμε για αρχαιολογικές ανασκαφές ή για μουσεία και εκθέσεις, είναι πάντα να τα συνδέουμε με τις δράσεις των αρχαιολόγων. Αυτό δεν είναι αληθινό. Ο αρχαιολόγος για να μπορέσει να κάνει τη δουλειά του, χρειάζεται μια σειρά από άλλες ειδικότητες».
Ανάμεσά τους, εξέχουσα θέση κατέχουν οι συντηρητές, των οποίων το έργο εκτείνεται από τη στιγμή της εύρεσης ενός αρχαιολογικού ευρήματος έως την παρουσίασή του στο κοινό, μέσα από τη βιτρίνα ενός μουσείου.
Στο πλαίσιο της φετινής διοργάνωσης, η Εφορεία ετοιμάζει δράση που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή, στο Οσμανιέ Τζαμί στον Φραγκομαχαλά. Εκεί, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει από κοντά τα στάδια της συντήρησης κεραμικής – από την ανασκαφή, την τεκμηρίωση και την καταγραφή, έως την αποκατάσταση και την έκθεση των αντικειμένων.
Ο Ευστράτιος Γιάννακας, Συντηρητής Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, εξήγησε τον πολυσύνθετο ρόλο του επαγγέλματος: «Ο συντηρητής δεν είναι μόνο για την ανασκαφή. Είναι τυχογραφίες, ψηφιδωτά, ξύλινα, λίθινα αντικείμενα. Μετά την αποκάλυψή τους, γίνεται καθαρισμός, επεξεργασία και φροντίζουμε να σταματήσουμε τη φθορά του χρόνου. Αυτό είναι το βασικό μας καθήκον, για να παραδώσουμε αυτήν τη μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά στον τόπο μας».
Η κεραμική που συντηρείται στο τέμενος προέρχεται από διάφορες περιοχές του νησιού και χρονολογείται από τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο. Όπως δήλωσε ο Βασίλης Αγιαννίδης, Συντηρητής Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, «μας αρέσει και το μνημείο και η δουλειά. Τα ευρήματα από τις ανασκαφές, μαζί με την τοποθεσία τους, μας δίνουν μια εικόνα της συνύπαρξης πολιτισμών και κοινοτήτων. Το τέμενος βρίσκεται απέναντι από καθολική εκκλησία, κοντά σε εβραϊκή γειτονιά. Είναι ευχάριστο να ξέρεις ότι σε κάποιες περιόδους της ιστορίας, όλοι αυτοί οι άνθρωποι ζούσαν αρμονικά».
Παράλληλα, τα ευρήματα που απλώνονται για καταγραφή αποκαλύπτουν την πολυπολιτισμικότητα του νησιού: κεραμικά από τα Αρμόλια, πινάκια βυζαντινά, γενοβέζικα πιάτα, ακόμα και αρχαιοελληνικά ευρήματα.
Την τελική φάση της διαδικασίας, περιέγραψε η Κωνσταντίνα Κανταλή, Συντηρήτρια Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, εξηγώντας τι συμβαίνει από τη στιγμή που τα ευρήματα φτάνουν στο εργαστήριο: «Αφού μας φέρουν τις σακούλες από την ανασκαφή, τα πλένουμε αρχικά με βούρτσες και νερό ή απορρυπαντικά, ανάλογα με την περίπτωση. Τα αφήνουμε να στεγνώσουν, τα απλώνουμε, γίνεται καταγραφή από τους αρχαιολόγους, και ακολουθεί η συγκόλληση και η συμπλήρωση. Τέλος, αποκαθίστανται ώστε να μπορούν να εκτεθούν στα μουσεία και να τα θαυμάσετε».
Η παρουσία των συντηρητών στις δράσεις της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χίου δεν είναι μόνο υποστηρικτική. Είναι απολύτως απαραίτητη για την κατανόηση και διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, από το στάδιο της ανασκαφής έως την εκπαιδευτική αξιοποίησή της μέσα από τις εκθέσεις.
Όπως υπογράμμισε η Δέσποινα Τσαρδάκα, «στην παρουσίαση, στην έκθεση των αντικειμένων αυτών, μετά από όλη αυτή την μακρά διαδικασία, το κοινό βλέπει το τελικό αποτέλεσμα, αγνοώντας όμως τη συμβολή των συντηρητών. Η δράση αυτή είναι μία αφορμή να τους αναδείξουμε».
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο.
facebook
youtube
instagram
X
