Δέσποινα Κανάρη το γένος Μανιάτη: Η σύζυγος του κορυφαίου ήρωα - μπουρλοτιέρη της Επανάστασης

Την ανάρτηση που έκανε το γύρο του διαδικτύου, αλιεύσαμε από την ηλεκτρονική σελίδα «ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΟΡΕΙΑ» του Συλλόγου Ορθοδόξων Τυφλών Ελλάδος και αφορά μαρτυρία για τη σύζυγο του Ψαριανού μπουρλοτιέρη της Επανάστασης Κωνσταντή Κανάρη.

Περιγράφεται η εμπειρία της Σουηδής περιηγήτριας Φρειδερίκης Μπρέμερ, όταν το 1859, επισκεπτόμενη το νεοσύστατο ελληνικό κράτος, θεώρησε τιμή και υποχρέωση να γνωρίσει τον γηραιό ήρωα Κανάρη και τη σύντροφό του Δέσποινα , το γένος Μανιάτη. Το ζεύγος είχε αποκτήσει μια κόρη, τη Μαρία και έξι γιούς, εκ των οποίων ο μικρότερος, ο Αριστείδης, σκοτώθηκε το 1862 στις ταραχές που οδήγησαν στην έξωση του Όθωνα.

Ο Ναύαρχος, διάσημος παγκοσμίως για την πυρπόληση του τουρκικού στόλου έξω από τη Χίο, εκδικούμενος τον Όλεθρο του 1822, είχε χρηματίσει βουλευτής, τρεις φορές πρωθυπουργός και μέλος της τριμελούς εθνικής αντιπροσωπείας, η οποία στην Κοπεγχάγη πρόσφερε το ελληνικό στέμμα στο νεαρό τότε πρίγκιπα Γεώργιο της Δανίας. Η Μπρέμερ από την πλευρά της, θεωρείται από τις πρωτοπόρους του παγκόσμιου γυναικείου κινήματος, όταν τον Αύγουστο του 1854 δημοσιεύει στους «Τάιμς» μια έκκληση για διεθνή συνεργασία των γυναικών.

Επίσκεψη στην Κυψέλη

Η Φ. Μπρέμερ, η οποία όσο λίγοι ξένοι είδε με οξυδέρκεια τα ελληνικά πράγματα, φτάνοντας στην Αθήνα, το πρώτο που θεωρεί χρέος της να κάνει ήταν να επισκεφθεί τον ενδοξότερο από τους ζώντες αγωνιστές, τον Κωνσταντίνο Κανάρη. Τον βρήκε στη φτωχική του κατοικία, στη συνοικία Κυψέλη.
Η ζωηρή εντύπωση από τον πυρπολητή, που δόξασε την Ελλάδα, όσο ίσως την δόξασε μόνο το Μεσολόγγι, δεν σκίασε την επίσης ζωηρή εντύπωσή της από τη γυναίκα του Κανάρη. Και ιδού τι μας λέγει γι’ αυτήν:
Η κυρία Κανάρη στεκόταν σιωπηλή και άκουε τη διήγηση του συζύγου της με συμπάθεια και ενδιαφέρον. Προχώρησα προς αυτή και την ρώτησα με το διερμηνέα μου, ποιά ήταν τα συναισθήματά της, όταν ο Κανάρης έφυγε από το νησί για να επιχειρήσει κάποιον από τους επικίνδυνους άθλους του. Μου απάντησε ότι θα ήθελε να μην έμενε μόνη, αλλά να ήταν μαζί του στο πυρπολικό. «Μόνο η σκέψη της πατρίδας με συγκρατούσε», πρόσθεσε.
Και εξακολουθεί: «Εκείνη τη νύχτα που ο Κανάρης τίναξε στον αέρα τη ναυαρχίδα του Καπετάν, Πασά, γέννησε με μεγάλους πόνους το πρώτο της παιδί. Και όταν άκουσε ότι ο λαός επευφημούσε και με αναμμένες λαμπάδες συνόδευε τον πυρπολητή στην εκκλησία των Ψαρών, με δυσκολία οι γυναίκες που παράστεκαν στον τοκετό της, κατόρθωσαν να την εμποδίσουν να τρέξει και εκείνη κοντά του». Και συμπληρώνει η Δέσποινα: «Όταν έπειτα ήρθε ο Κωνσταντής στο σπίτι και κατάλαβα από τα καψίματα στο δέρμα και τα φρύδια τον κίνδυνο που διέφυγε, τότε δεν μπόρεσα να κρατηθώ. Μου έτρεχαν ποτάμι τα δάκρυα και τόση ήταν η συγκίνησή μου, ώστε μόλις και μετά βίας μπόρεσα να αισθανθώ και εγώ τη χαρά του αντρός μου, που έπαιρνε στα χέρια του το πρώτο παιδί μας».

Ωραία και γενναία γυναίκα

«Με βαθιά συναίσθηση του τι έλεγε και με περιπαθή απλότητα μου διηγήθηκε όλα αυτά η γηραιά κυρία», λέγει η περιηγήτρια. Και καταλήγει συγκινημένη η Μπρέμερ:
«Δεν μπορώ να περιγράψω την ευχαρίστησή μου από την επίσκεψη αυτή στο γηραιό και ηρωικό ελληνικό ζεύγος, το οποίο τώρα, στο ειρηνικό του γήρας, έφερε στη μνήμη μου το αρχαίο εκείνο πρότυπο όλων των αρμονικών συζύγων, το ζεύγος των συζύγων της Φρυγίας, που ζήτησαν από τους θεούς, όταν κάποτε τους επισκέφθηκαν στο σπίτι τους, μια χάρη και μόνο: «να πεθάνουν την ίδια μέρα!»».
Ωραία και γενναία γυναίκα και με χαρίσματα πολλά και με ένα παιδί πάντοτε στην αγκαλιά εμφανίζουν οι περιηγητές τη Δέσποινα Κανάρη. Και όταν το 1881 έκλεισε τα μάτια, μία εφημερίδα της εποχής περιγράφει τη διάσωσή της κατά την καταστροφή των Ψαρών και σημειώνει:
«Εν μέσω της συγχύσεως του πυρός και του σιδήρου, καίτοι ήτο έγκυος, λαβούσα τα δύο τέκνα αυτής, ερρίφθη εις την θάλασσαν – διότι ήτο αρίστη κολυμβήτρια – και έσωσε ταύτα, σωθείσα και αυτή εν τη λέμβω του πενθερού της».

«Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός Νεότητος»
Ε. Π. Φωτιάδης.=Από το Αναγνωστικό της ΣΤ’ τάξεως του Δημοτικού σχολείου.
Εν Αθήναις 1964 Οργανισμός Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.

(Σημείωση: Ο Ναύαρχος Κωνσταντής Κανάρης έφυγε από τη ζωή το 1877, όμως προηγουμένως είχε χάσει τα πέντε από τα επτά παιδιά του, εκ των οποίων δύο μακριά, σε ξένη γη).

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.