Το μελάνωμα

Tου  ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΦΑΡΜΑΚΗ

Δερματολόγου

Το μελάνωμα είναι κακοήθης όγκος του δέρματος και των σπλάγχνων. Πρόκειται για κακοήθεια των μελανοκυττάρων του δέρματος, τα οποία βρίσκονται στο κατώτερο στρώμα της επιδερμίδας και παράγουν μελανίνη, τη χρωστική που προσδίδει το φυσικό χρώμα του δέρματος. Μπορεί να αναπτυχθεί είτε σε προϋπάρχοντα σπίλο (ελιά) είτε σε φαινομενικά υγιές δέρμα (exnovo). Το μελάνωμα μπορεί να έχει τη μορφή κηλίδας ή πλάκας ή οζιδίου με ποικίλα χρώματα και ασαφή όρια. Οι πιο συχνές εντοπίσεις είναι ο κορμός στους άνδρες, τα κάτω άκρα και ο κορμός στις γυναίκες.

Στο κακόηθες μελάνωμα  παρουσιάζονται δύο φάσεις ανάπτυξης οι οποίες είναι δυνατόν, σε μερικές περιπτώσεις, να επικαλύπτονται:

1.       φάση οριζόντιας ανάπτυξης, όπου τα άτυπα μελανοκύτταρα εξαπλώνονται ακτινωτά καταλαμβάνοντας μεγαλύτερη έκταση

2.       φάση κάθετης ανάπτυξης, όπου η βλάβη διηθεί τις στιβάδες του δέρματος σε βάθος και μετατρέπεται σε αμιγές κακόηθες μελάνωμα.

Συχνότητα: ενώ παλαιότερα αποτελούσε μια σχετικά σπάνια νόσο (2 περιπτώσεις/100000 κατοίκους στις ΗΠΑ το 1950) σήμερα αποτελεί μία από τις ταχύτερα εξαπλούμενες νεοπλασίες στον άνθρωπο φθάνοντας στο σημείο σε ορισμένες χώρες να αγγίζει τα ποσοστά των πιο συχνών νεοπλασιών  που είναι ο καρκίνος του μαστού και του εντέρου (10-25 περιπτώσεις/100000 κατοίκους στις ΗΠΑ το 2010). Οι  λόγοι της αυξημένης συχνότητας του μελανώματος είναι η αυξημένη έκθεση στον ήλιο, η έκθεση μεγαλύτερης επιφάνειας του δέρματος, η ευκολότερη πρόσβαση σε ηλιόλουστα μέρη, η αυξημένη χρήση του solariumκαι η μείωση της στιβάδας του όζοντος. Η επιδημιολογική εικόνα για την Ευρώπη το 2006 αντικατοπτρίζεται στα παρακάτω στοιχεία: 59700 νέες περιπτώσεις μελανώματος (46% άνδρες, 54% γυναίκες) 13200 θάνατοι (55% άνδρες, 45% γυναίκες). Για την Ελλάδα η επιδημιολογική εικόνα είναι καλύτερη ίσως γιατί το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού έχει σχετικά πιο σκουρόχρωμο δέρμα και ίσως γιατί λόγω της μεγαλύτερης ηλιοφάνειας το δέρμα μας μαθαίνει να προσαρμόζεται καλύτερα (4-5 περιστατικά μελανώματος/100000 κατοίκους το 2013).

Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου όσον αφορά στο μελάνωμα είναι οι πιο κάτω:

·         Ανοιχτόχρωμο δέρμα, μαλλιά, μάτια

·         Πολλαπλοί σπίλοι (μεγάλος αριθμός, μεγάλο μέγεθος)

·         Οικογενειακό ιστορικό μελανώματος

·         Ιστορικό καρκίνου δέρματος

·         ανοσοκαταστολή

Η Αλφαβήτα του Μελανώματος (ABCDE)

Πρόγνωση

Το μελάνωμα δίνει μεταστάσεις τόσο μέσω των λεμφαδένων, όσο και μέσω του αίματος. Ανάλογα με το πάχος και την ύπαρξη απομακρυσμένων μεταστάσεων υπολογίζεται η πρόγνωση (υπολογισμός ποσοστού επιβίωσης) των ασθενών.

Στις περιπτώσεις που το πάχος είναι μικρότερο από τα 0,75 χιλιοστά χωρίς προσβολή λεμφαδένων το ποσοστό επιβίωσης στην πενταετία ξεπερνά το 97%. Συνεπώς η έγκαιρη διάγνωση αποτελεί καθοριστικό παράγοντα ίασης, η οποίαπαρέχεται από τη χειρουργική αφαίρεση του μελανώματος. Αντιθέτως, η καθυστερημένη διάγνωση  μπορεί να επιτρέψει τη διασπορά σε εσωτερικά όργανα και συνδέεται με πτωχή πρόγνωση.

Η βιοψία αποτελεί τη μέθοδο εκλογής για τη σωστή διάγνωση. Με βάση το αποτέλεσμα της ιστολογικής εξέτασης γίνεται η σταδιοποίηση του μελανώματος, και αποφασίζεται η κατάλληλη θεραπεία.

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η θεραπευτική αντιμετώπιση του μελανώματος συνίσταται στην ευρεία χειρουργική εξαίρεση της ύποπτης περιοχής,με ή χωρίς την αφαίρεση λεμφαδένων.

Ανάλογα με την βαρύτητα της περίπτωσης η θεραπεία περιλαμβάνει επίσης τη  χορήγηση Ιντερφερόνης ή την χορήγηση χημειοθεραπευτικών σχημάτων και την ακτινοβόληση της περιοχής (ακτινοθεραπεία).

Στις περιπτώσεις των μελανωμάτων που δεν έγινε έγκαιρη διάγνωση και υπάρχουν πλέον μεταστάσεις σε λεμφαδένες ή/και συμπαγή όργανα η πολύ μεγάλη ανάπτυξη στο επίπεδο της θεραπευτικής καθώς και η πληρέστερη γνώση των βιολογικών μονοπατιών που οδηγούν στο μελάνωμα οδήγησε τα τελευταία χρόνια στις λεγόμενες  στοχευμένες βιολογικές θεραπείες, που αποτελούν μια ελπιδοφόρο εξέλιξη στην αντιμετώπιση των μεταστατικών μελανωμάτων.

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.