Η 6η Οκτωβρίου έχει ανακηρυχθεί από την UNESCO ως Παγκόσμια Ημέρα Γεωποικιλότητας, υπενθυμίζοντας διεθνώς τον κρίσιμο ρόλο της γεωποικιλότητας ως θεμέλιο της βιοποικιλότητας, της αειφορίας και της διατήρησης των φυσικών οικοσυστημάτων. Στο πλαίσιο αυτής της ημέρας, η περίπτωση της Χίου αναδεικνύει την έλλειψη θεσμικής μέριμνας για την προστασία της γεωκληρονομιάς του νησιού.
Το τελευταίο διάστημα, σε διαδικτυακές κοινότητες, κυκλοφορούν φωτογραφίες και αναρτήσεις συλλεκτών γεωλογικών δειγμάτων, οι οποίοι δραστηριοποιούνται σε περιοχές της Χίου, συλλέγοντας απολιθώματα — κυρίως αμμωνίτες — τα οποία εντάσσονται σε ιδιωτικές συλλογές εντός και εκτός Ελλάδας. Ορισμένα εξ αυτών αποκαλύφθηκαν έπειτα από τη μεγάλη πυρκαγιά του Ιουνίου, η οποία κατέστρεψε τη βλάστηση και άφησε ακάλυπτα τα γεωλογικά στρώματα.
Οι αμμωνίτες, προϊστορικοί θαλάσσιοι οργανισμοί που έζησαν από τον Παλαιοζωικό έως τον Μεσοζωικό αιώνα, αποτελούν σημαντικό στοιχείο της παλαιοντολογικής έρευνας και της γεωιστορικής τεκμηρίωσης. Η ανεξέλεγκτη απομάκρυνσή τους από το φυσικό τους περιβάλλον, ελλείψει θεσμικής προστασίας, υποβαθμίζει τη συνολική επιστημονική αξία των απολιθοφόρων θέσεων.
Το ισχύον νομικό πλαίσιο, και συγκεκριμένα ο Ν. 3937/2011 για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας, προβλέπει την απαγόρευση πράξεων που ενδέχεται να προκαλέσουν φθορά ή αλλοίωση προστατευόμενων φυσικών σχηματισμών. Ωστόσο, η εφαρμογή του προϋποθέτει την έκδοση ειδικής απόφασης χαρακτηρισμού των περιοχών ως προστατευόμενων, η οποία δεν υφίσταται για γνωστές απολιθοφόρες θέσεις στη Χίο, μεταξύ των οποίων και εκείνες της κεντρικής ενδοχώρας.
Η απουσία αυτής της θεσμικής θωράκισης επιτρέπει τη δραστηριότητα συλλεκτών χωρίς νομικές κυρώσεις, γεγονός που προκαλεί ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα και υπονομεύει κάθε προοπτική αξιοποίησης του φυσικού κεφαλαίου του νησιού.
Παρά το γεγονός ότι η Χίος διαθέτει πλούσιο γεωλογικό υπόβαθρο και πληθώρα απολιθοφόρων περιοχών με δυνητικό ενδιαφέρον για την έρευνα, την περιβαλλοντική εκπαίδευση και τον θεματικό τουρισμό, δεν έχει αναληφθεί καμία συντονισμένη προσπάθεια θεσμικής κατοχύρωσης ή αξιοποίησης. Η απουσία εξειδικευμένου τοπικού φορέα διαχείρισης περιβάλλοντος αποτελεί επιπλέον τροχοπέδη για κάθε αναπτυξιακή προοπτική στον συγκεκριμένο τομέα.
Οι κατά καιρούς αναφορές περί ένταξης της Χίου στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO έχουν παραμείνει εξαγγελίες χωρίς συνέχεια, στερώντας από το νησί το πλαίσιο διεθνούς αναγνώρισης και προστασίας που απολαμβάνουν αντίστοιχες περιοχές στη χώρα.
Η σημερινή συγκυρία καθιστά επιτακτική την ανάγκη:
για εκπόνηση στρατηγικού σχεδίου γεωπροστασίας,
για θεσμική κατοχύρωση των γεωτόπων του νησιού,
και για διεκδίκηση της ένταξης στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων.
Η γεωκληρονομιά της Χίου δεν αποτελεί μόνο επιστημονικό τεκμήριο, αλλά και αναξιοποίητο αναπτυξιακό πόρο, που χρήζει άμεσης θεσμικής προστασίας.
Νόμος διατήρησης βιοποικιλότητας
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο.
facebook
youtube
instagram
X
