31.10.2017 10:49

Η οστεοπόρωση με απλά ελληνικά

Η ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΟΛΓΑ ΛΟΥΚΑΔΑΚΗ δίνει συμβουλές αντιμετώπισης μιας πολύ ύπουλης και ευρέως διαδεδομένης νόσου.

Τι είναι η οστεοπόρωση;

Η οστεοπόρωση είναι νόσος που κάνει τα οστά μας πιο αδύναμα και πιο εύκολο να σπάσουν. Κάποιος με οστεοπόρωση μπορεί να σπάσει ένα κόκαλο από μια απλή πτώση, από ένα φτάρνισμα ή ακόμα κι αν σκοντάψει σε ένα έπιπλο.

Η οστεοπόρωση είναι πολύ συχνή

 Μια στις δύο γυναίκες και σχεδόν ένας στους τέσσερις άνδρες πάνω από την ηλικία των 50 ετών θα υποστεί κάταγμα λόγω της οστεοπόρωσης.

Η οστεοπόρωση είναι σοβαρή

Σοβαρό επίσης είναι και ένα κάταγμα. Ένα άτομο με οστεοπόρωση συνήθως θα υποστεί κάταγμα στο ισχίο, στη σπονδυλική στήλη ή στον καρπό. Το κάταγμα προκαλεί σημαντικό πόνο και σε πολλές περιπτώσεις χρειάζεται χειρουργική αποκατάσταση.

Τα σπονδυλικά κατάγματα προκαλούν μείωση του ύψους του ατόμου, κύφωση και αδυναμία να σταθεί τελείως όρθιος.

 Το κάταγμα ισχίου είναι ακόμα πιο σοβαρό. Πολλοί άνθρωποι που έχουν υποστεί κάταγμα ισχίου δεν μπορούν να ξαναπερπατήσουν ή να αυτοεξυπηρετηθούν.

Η οστεοπόρωση είναι ύπουλη νόσος 

Οι άνθρωποι με οστεοπόρωση δεν πονούν παρά μόνο αν υποστούν κάταγμα οπότε και μαθαίνουν πως έχουν τη νόσο.

Κινδυνεύω από οστεοπόρωση;

Κάποιες από τις αιτίες που κινδυνεύεις από οστεοπόρωση:

Μεγάλη ηλικία: Οι ηλικιωμένοι κινδυνεύουν περισσότερο, αν και οστεοπόρωση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία.

Γυναικείο φύλο: Η οστεοπόρωση είναι πιο συχνή στις γυναίκες παρά στους άνδρες. 80% των ασθενών είναι γυναίκες. Αν είσαι γυναίκα ο κίνδυνος κατάγματος ισχίου από οστεοπόρωση ισοδυναμεί με το συνδυασμένο κίνδυνο καρκίνου μαστού, ωοθηκών και μήτρας.

 20% των ασθενών με οστεοπόρωση είναι άνδρες. Αν είσαι άνδρας άνω των 50, είναι πιθανότερο να πάθεις κάταγμα από οστεοπόρωση παρά να νοσήσεις από καρκίνο του προστάτη.

Οικογενειακό ιστορικό: Αν ο ένας ή και οι δύο γονείς σου είχαν οστεοπόρωση είναι πιθανότερο να πάθεις κι εσύ. Αν κάποιος από τους γονείς σου είχε κάταγμα ως ενήλικας, έχασε ύψος μεγαλώνοντας ή είχε κύφωση μάλλον, έπασχε από οστεοπόρωση ακόμα κι αν δεν είχε τεθεί τέτοια διάγνωση.

Είμαι μικρόσωμος και λεπτός: Αν είσαι γυναίκα ή άνδρας με μικρό σκελετό είναι πιθανότερο να πάθεις οστεοπόρωση. Αυτό δε σημαίνει πως οι βαρύτεροι και πιο μεγαλόσωμοι άνθρωποι δε θα πάθουν οστεοπόρωση.

Καθημερινότητα: Η πρόσληψη επαρκούς ποσότητας βιταμίνης D, ασβεστίου και η τακτική άσκηση είναι απαραίτητα για την υγεία των οστών σου. Εξίσου καλό είναι να τρως φρούτα και λαχανικά. Από την άλλη το κάπνισμα, η κακή διατροφή, η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ και η έλλειψη άσκησης μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια οστικής μάζας και οστεοπόρωση.

Άλλα νοσήματα: Νοσήματα όπως η κοιλιοκάκη, ο διαβήτης, οι διατροφικές διαταραχές (π.χ. ψυχογενής ανορεξία, βουλιμία) και η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορούν να προκαλέσουν οστεοπόρωση. Ρώτησε το ιατρό σου αν έχεις κάποιο νόσημα ή διαταραχή που θα μπορούσε να συμβάλλει στην εμφάνιση οστεοπόρωσης.

Φάρμακα: Πολλά φάρμακα προκαλούν οστεοπόρωση. Η κορτιζόνη για παράδειγμα που μπορεί να παίρνει κάποιος για αλλεργίες, άσθμα, αρθρίτιδα, νόσο Crohn, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο κτλ. Κάποια φάρμακα για τον καρκίνο του μαστού, του προστάτη, για την κατάθλιψη και τις επιληπτικές κρίσεις μπορεί επίσης να προκαλέσουν οστεοπόρωση. Ρώτησε το ιατρό σου αν τα φάρμακα που πιθανώς λαμβάνεις μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητες να πάθεις οστεοπόρωση.

 

 Πόσο ασβέστιο και βιταμίνη D χρειάζομαι?

 

 

 

 

 

 

Εγκυμοσύνη και θηλασμός

Εγκυμοσύνη και θηλασμός

Ηλικία

1....3

4.....8

9.....18

19.....49

50 και πάνω

Έως 18

Από 19 και πάνω

Ημερήσιες ανάγκες σε Ca

500 mg

800 mg

1300 mg

1000 mg

1200 mg

1300 mg

1000 mg

Hμερήσιες ανάγκες σε βιτ. D

400IU*

400IU*

400IU*

400IU-800IU

800IU-1000IU

400IU-800IU

400IU-800IU

*Συστάσεις της Αμερικανικής Παιδιατρικής Εταιρίας

 

 

Ποιές τροφές είναι καλές για τα οστά μου;

To ασβέστιο βρίσκεται σε πολλές τροφές και μπορεί να βοηθήσει την υγεία των οστών μας. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποιες τροφές και η περιεκτικότητα τους σε ασβέστιο

Τροφή

Ποσότητα

Περιεκτικότητα σε ασβέστιο (mg)

Γάλα (ανεξαρτήτως λιπαρών)

1 φλυτζάνι

300

Γιαούρτι (ανεξαρτήτως λιπαρών)

1 κεσεδάκι

415

Παγωτό (ανεξαρτήτως λιπαρών)

1 μερίδα(1-2 μπάλες)

140-210

Τυρί τσένταρ

30γρ

205

Τυρί μοτσαρέλα

30γρ

205

Τυρί φέτα

40γρ

130

Τυρί γραβιέρα

40γρ

400

Σαρδέλες

1 μερίδα(100γρ)

380

Σολωμός κονσέρβα

1 μερίδα

220

Σύκα

4

506

Πορτοκάλια

1 μέτριο

35

Βερίκοκα-αποξηραμένα

50γρ

35

  

 

Πώς διαλέγω συμπλήρωμα ασβεστίου;

Αν δεν λαμβάνεις αρκετό ασβέστιο από τη διατροφή σου ίσως χρειάζεσαι συμπλήρωμα ασβεστίου. Ο ιατρός σου μπορεί να σε βοηθήσει να επιλέξεις το κατάλληλο.

Το πόσο επιπλέον ασβέστιο χρειάζεσαι εξαρτάται από το πόσο ασβέστιο παίρνεις από την καθημερινή σου διατροφή. Είναι σημαντικό να γνωρίζεις πως η υπερβολική λήψη ασβεστίου μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στον οργανισμό σου. Τα παρακάτω tips μπορεί να σου φανούν χρήσιμα:

  • ·Διάβασε προσεκτικά το φύλλο οδηγιών στη συσκευασία του ασβεστίου. Εκεί αναγράφεται η ποσότητα του ασβεστίου καθώς και πόσα χάπια μπορείς να λαμβάνεις για να συμπληρώσεις την απαιτούμενη ποσότητα ασβεστίου.
  • ·Ρώτησε τον ιατρό σου αν μπορείς να πάρεις συμπλήρωμα μαζί με τα υπόλοιπα φάρμακά σου. Για παράδειγμα, δεν πρέπει να πάρεις συμπλήρωμα ασβεστίου ταυτόχρονα με σίδηρο.
  • ·Να λαμβάνεις το συμπλήρωμα ασβεστίου μαζί με το φαγητό καλύτερα. Το κιτρικό ασβέστιο μπορείς να το πάρεις και ανεξαρτήτως τροφής.
  • ·Μην πάρεις όλο το συμπλήρωμα ασβεστίου με μιάς. Ο οργανισμός σου απορροφά καλύτερα μια δόση 500mg τη φορά.

 

Γιατί είναι απαραίτητη η βιταμίνη D;

To σώμα μας χρειάζεται τη βιταμίνη D για να απορροφήσει το ασβέστιο. Μπορείς να πάρεις μικρές ποσότητες από βιταμίνη D από τροφές όπως το συκώτι, ο κρόκος του αυγού και τα λιπαρά ψάρια όπως ο τόνος, ο σολωμός και το σκουμπρί. Μερικά τρόφιμα είναι ενισχυμένα με βιταμίνη D, διάβασε τις ετικέτες στις συσκευασίες τους.

Το δέρμα μας μπορεί να συνθέσει βιταμίνη D από την έκθεση στον ήλιο, όμως η υπερβολική έκθεση στον ήλιο είναι βλαβερή. Είναι σημαντικό να φοράς αντιηλιακό για να προστατευθείς όμως αυτά τα προϊόντα εμποδίζουν το δέρμα να συνθέσει βιταμίνη D.

Πολλοί άνθρωποι χρειάζονται συμπλήρωμα βιταμίνης D για να φθάσουν στα επιθυμητά επίπεδα. Συμβουλεύσου τον ιατρό σου ποια εξέταση αίματος είναι απαραίτητη για να δεις τα επίπεδα της βιταμίνης στο αίμα σου.

 

Πώς μπορώ να μάθω αν έχω γερά οστά;

Μπορείς να μάθεις αν έχεις οστεοπόρωση ή αν κινδυνεύεις από αυτή με το να κάνεις Μέτρηση Οστικής Πυκνότητας (ΜΟΠ).

Οι συστάσεις αφορούν η μέτρηση να γίνει με DXA στο ισχίο και στη σπονδυλική στήλη (Dual energy x-ray absorptiometry, Μέτρηση οστικής πυκνότητας με διπλή φωτονιακή απορροφησιόμετρηση ΜΟΠ.)

Συζήτησε με το ιατρό σου αν χρειάζεσαι ΜΟΠ.

 Αν είσαι γυναίκα στην εμμηνόπαυση ή άνδρας 50 χρονών και πάνω θα πρέπει να μάθεις τους παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση. Αν όντως έχεις κάποιους παράγοντες κινδύνου, ίσως να χρειάζεσαι ΜΟΠ.

Αν είσαι γυναίκα πάνω από 65 ή άνδρας πάνω από 70 και δεν έχεις ξανακάνει ΜΟΠ, τότε καλό θα ήταν να κάνεις. Ο ασφαλιστικός σου φορέας σου αποζημιώνει μία μέτρηση κάθε 2 χρόνια.

 

Ποιές ασκήσεις θα ωφελήσουν την υγεία των οστών μου;

Όπως οι μυς σου έτσι και τα οστά σου γίνονται πιο δυνατά με την άσκηση. Ασκήσεις με βάρη και αντιστάσεις είναι απαραίτητες για να χτίσεις γερά οστά και να τα διατηρήσεις δυνατά.

Ασκήσεις που αναγκάζουν τα οστά σου να υποστηρίζουν το βάρος του σώματός σου είναι ευεργετικές. Τέτοιες ασκήσεις είναι ο χορός, η πεζοπορία, το αερόμπικ, το περπάτημα και η άσκηση σε ελλειπτικό μηχάνημα.

Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών που περιλαμβάνουν δραστηριότητες όπου κάνεις ασκήσεις έναντι της βαρύτητας: ασκήσεις με αλτήρες ή  ελαστικές ταινίες, μηχανήματα με βάρη.

Συμβουλεύσου τον ιατρό σου πριν ξεκινήσεις κάποιο πρόγραμμα ασκήσεων, ιδίως αν πάσχεις από καρδιοπάθεια, σακχαρώδη διαβήτη, υψηλή αρτηριακή πίεση, προβλήματα ισορροπίας ή οποιαδήποτε άλλη ιατρική πάθηση.

Ο ιατρός σου ίσως σε παραπέμψει σε φυσιοθεραπευτή, που μπορεί να σου δείξει ασκήσεις οι οποίες είναι ασφαλείς και ευεργετικές για την υγεία των οστών σου.

 

Τι πρέπει να κάνω αν πάσχω από οστεοπόρωση;

Μπορείς να διατηρήσεις τα οστά σου δυνατά με την άσκηση, την επαρκή πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D και με τη διακοπή του καπνίσματος. Αυτές είναι σημαντικές καθημερινές συνήθειες που ποτέ δεν είναι αργά να υιοθετήσεις!

Αν πάσχεις από οστεοπόρωση ή κινδυνεύεις να νοσήσεις από αυτήν, ρώτησε τον ιατρό σου ποια είναι η κατάλληλη αντι-οστεοπορωτική θεραπεία για σένα. Υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα τέτοια φάρμακα που βοηθούν έναντι της οστεοπόρωσης και των καταγμάτων.

 

 

ΟΛΓΑ Γ. ΛΟΥΚΑΔΑΚH

ΙΑΤΡΟΣ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ

MD, Msc EMEUNET MEMBER

Ειδήσεις σήμερα. Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Τα νέα της Χίου κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας. Γίνετε συνδρομητής της εφημερίδας «πολίτης» συμπληρώνοντας την ηλεκτρονική φόρμα εδώ.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ