27.3.2017 11:15

Στα μονοπάτια της Ιστορίας - Οδυσσέας Ανδρούτσος

                                                               Ο γυιός τ' Ανδρούτσου στη Γραβιά στηλώνει το κορμί του

κι επάνω του σα να 'τανεθεόκτιστο κοτρώνι,

                                                               συντρίβεται η Αρβανιτιά με τον Ομέρ Βρυώνη.

Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (Απόσπασμα από το ιστορικό μυθιστόρημα " Μαντώ Μαυρογένους" )

 

Καθώς τα χρόνια περνούν και η ιστορική μνήμη βαθαίνει, έρχονται μπροστά μαςιδιαίτερα αυτές τις ημέρες του εορτασμού της 25ης Μαρτίου, ολοζώντανες οι μορφές των ηρώωντου Εικοσιένα . Σύμβολα που δεν είναι απλώς εθνικά, αλλά οικουμενικά γιατί έχουν τη δύναμη να αφυπνίζουν συνειδήσεις, να πλουτίζουν την ύπαρξη με τη λάμψη του ατόφιου και του μεγαλειώδες, αυτού που τους καταξίωσε στη μνήμη και στη ψυχή του λαού και τους χάρισε την αθανασία. Πάμφωτοι, αληθινοί και ωραίοι, πολεμιστές αγέρωχοι, τραγουδιστές της λευτεριάς, της παλληκαριάς και της θυσίας, έχουν το προνόμιο να μένουν δεμένοι αιώνια με την Ελλάδα.  

 Μια τέτοια μορφή αυστηρή και υπέροχη είναι του Οδυσσέα Ανδρούτσου . Γιός του ξακουστού κλεφταρματωλού Ανδρέα Ανδρίτσου, μορφή με ίσκιο βαρύ, ζυμωμένη με αίμα και θυσία που όχι μόνο δεν είναι εύκολο, αλλά ίσως είναι αδύνατο να γίνει αντιληπτή με όλη τη σημασία της. Η ολιγόχρονη ζωή του είναι κάτι πολύ περισσότερο από την ύψιστης σπουδαιότητας μάχη στο Χάνι της Γραβιάς. Ακόμα και η εικόνα που βλέπουμε στα σχολεία είναι κατ΄ εικασία. Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες και με τη φιλοτεχνημένη προσωπογραφία του ο Οδυσσέας Ανδρούτσος ήταν άνδρας ωραίος αρρενωπός, με χρώματα ανοιχτά και φυσιογνωμία γλυκιά, αγέρωχη. Μονάχος στην τραγική του μοίρα, ελεύθερος και γενναίος, στάθηκε στο ηρωικό υπόβαθρο, στο ιδανικό εκείνο που ανεβάζει την ύπαρξη και τον κόσμο ολόκληρο. Δεν θα σταθώ στον άδικο, φρικτό θάνατο του ήρωα που όπως και η ζωή του είναι ανάλογη μεγάλων ανδρών. Θα πω μόνο πως στις κρισιμότερες στιγμές του το έθνος και για μια ακόμα φορά στην ιστορία του, εξαιτίας της απαίσιας διχόνοιας, στερήθηκε ένα πολέμαρχο ίσης αξίας με ένα Κολοκοτρώνη, ένα Καραϊσκάκη και  επιπλέον νου πολιτικό.  Η αγωνία, η λαχτάρα του για ελευθερία της πατρίδας αποδεικνύεται διαυγέστατα στις περίφημες επιστολές του, που αποτελούν γραπτά μνημεία της επανάστασης του 1821 και της νεοελληνικής πεζογραφίας. Στην υπέροχη επιστολή του προς τους Γαλαξιδιώτες γράφει:

 " Ηγαπημένοι μου Γαλαξειδιώταις ,

ήτανε, φαίνεται, από τον Θεόν γραμμένο ν' αδράξωμε τα άρματα μίαν ημέρα και να χυθούμε καταπάνου στους τυράννους μας, που τόσα χρόνια ανελεήμονα μας τυραγνεύουν. Τί την θέλομεν, βρε αδέρφια, αυτήν την πολυπικραμένη ζωή, να ζούμε από κάτω στη σκλαβιά και το σπαθί των Τούρκων ν' ακονιέται στα κεφάλια μας; Δεν τηράτε που τίποτε δεν μας απόμεινε; Αι εκκλησίαις μας γενήκανε τζαμιά και αχούρια των Τούρκων, κανένας δεν μπορεί να πη πως τάχα έχει τίποτε ιδικό του, γιατί το ταχύ βρίσκεται φτωχός, σα διακονιάρης στη στράτα. Αι φαμελιαίς μας και τα παιδιά μας, είναι στα χέρια και τη διάκρισι των Τούρκων. Τίποτε, αδέρφια, δεν μας έμεινε, δεν είναι πρέποντας να σταυρώσωμε  τα χέρια και να τηράμε τον ουρανό, ο Θεός μας έδωσε χέρια, γνώσι και νου. Ας ρωτήσωμε την καρδιά μας και ό, τι μας απαντυχαίνη, ας το βάλωμε γρήγορα σε πράξιν και ας είμεθα, αδέλφια, βέβαιοι πως ο Χριστός μας, ο πολυαγαπημένος, θα βάλη το χέρι επάνω μας. Ό, τι θα κάμωμε, πρέποντας είναι να το κάμωμε μίαν ώρα αρχήτερα, γιατί ύστερα θα χτυπάμε τα κεφάλια μας. Τώρα η Τουρκία είναι μπερδεμένη σε πολέμους και δεν έχει ασκέρια να στείλει καταπάνου μας. Ας ωφεληθούμεν από την περίστασιν οπού ο Θεός, ακούοντας τα δίκαια παράπονά μας, μας έστειλε δια ελόγου μας. Μία ώρα πρέποντας είναι να ξεσπάση αυτό το μαράζι, οπού μας τρώγει την καρδιά. Στ' άρματα, αδέλφια! Ή να ξεσκλαβωθούμεν ή όλοι να πεθάνωμε και βέβαια καλλίτερο θάνατο δεν μπορεί να προτιμήση κάθε χριστιανός και Έλληνας. Εγώ, καθώς το γνωρίζετε καλώτατα, αγαπητοί μου Γαλαξειδιώταις, ημπορώ να ζήσω βασιλικά, με πλούτια, τιμαίς και δόξαις. Οι Τούρκοι ό, τι και αν ζητήσω, μου το δίνουνε παρακαλώντας, γιατί το σπαθί του Οδυσσέως δεν χωρατεύει. Έπειτα κοντά στα άλλα θυμούνται τον πατέρα μου, που τους εζεμάτισε. Μα σας λέγω την πάσα αλήθεια, αδέλφια, δεν θέλω εγώ μονάχα να καλοπερνάω και το γένος μου να βογγάη στη σκλαβιά, μου καίεται η καρδία μου σαν βλέπω και συλλογούμαι πως ακόμα οι Τούρκοι μας τυραγνεύουν ".

Αποτείνεται και στον Κοραή, τον προσκαλεί, ζητά τις συμβουλές του: " Όθεν και τας συμβουλάς σου επιθυμώ ομού με πολλούς άλλους και την παρουσίαν σου εις την Ελλάδα θεωρώ αναγκαιοτάτην. Αφού ηγωνίσθης τόσους χρόνους να διδάσκης μακρόθεν τους δυστυχείς σου ομογενείς, δεν είναι πλέον δίκαιον, σήμερον να έλθης και να συντρέξης εις την ανεξαρτησίαν και αυτονομίαν της Ελλάδος προσωπικώς; Αν γράψης εις τους ολίγους σου χρόνους τα υψηλότερα πράγματα και η Ελλάς πέση, τις η ωφέλεια; Αν όλοι οι μετά ταύτα αιώνες στεφανώσωσι τους κόπους σου με τους λαμπρότερους επαίνους και η Ελλάς μείνη πάλιν υπό ζυγόν, ποία πλέον δόξα; Αν συ εις ολίγα λόγια, αποθανατισθής συγγράφων και η πατρίς σου παραδοθή εις τας χείρας του αγρίου τυράννου ή εις τη διάκρισιν των ανθρωπίνων παθών, τι εκέρδισας ";

Ο Κοραής θα δικαιολογηθεί για το βαθύ του γήρας και θα απαντήσει μεταξύ  άλλω ν :  "Δάκρυα λύπης κατέβρεξαν τους οφθαλμούς μου ότι όλα τα τέκνα της Ελλάδος δεν ομοιάζουν του Οδυσσέα".

Επίσης προσκαλεί το Νεόφυτο Βάμβα που κατοικεί στα Επτάνησα, απευθύνεται και σ' εκείνον, γράφει σε γλώσσα καθαρή, γνήσια: " Τι ετρούπωσες, ορέ καλόγηρε, αυτού στη Φραγκιά και με ευχαίς και κατάραιςθέλης να βοηθήσης τη δυστυχισμένην πατρίδα; Σαν την αγαπάς έλα εδώ να ίδης τας πληγάς της και να τη βοηθήσηςπαραστεκόμενος...".

Ως κατακλείδα θα παραθέσω τα χαρακτηριστικά λόγια του ιστορικού Δημ. Φωτιάδη, από το βιβλίο " άπαντα για τον Οδυσσέα Ανδρούτσο " :  Η Ιστορία αργά ή γρήγορα, πάντα σωστά καταδικάζει ή δικαιώνει. Και λέγοντας Ιστορία δεν εννοώ τόσο εκείνη που γράφεται από τους ιστορικούς, μα εκείνη που διαπλάθεται μέσα στη μνήμη, στο αίσθημα και στη συνείδηση του λαού. Στο νου, στην καρδιά και στην ψυχή του. Και στην περίπτωση του Ανδρούτσου στάθηκε για μια ακόμη φορά σωστή. Έπειτα από 147 χρόνια που πέρασαν από τον άδικο χαμό του ο Ανδρούτσος έχει υψωθεί σε πανεθνικό ήρωα. Όσο για τους διώχτες του και τους δήμιούς του, αυτούς ο λαός μας τους χαρακτήρισε εγκληματίες.

 

 

 

Ειδήσεις σήμερα. Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Τα νέα της Χίου κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας. Γίνετε συνδρομητής της εφημερίδας «πολίτης» συμπληρώνοντας την ηλεκτρονική φόρμα εδώ.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ