Η Μάνα. Μια λέξη τόσο μικρή, μα τόσο περιεκτική γεμάτη νόημα και αναμνήσεις. Μια διαχρονική παρουσία που καθορίζει ζωές, διαμορφώνει ψυχές, στηρίζει κοινωνίες. Στην Ελλάδα, η μάνα δεν είναι απλώς ρόλος, είναι σύμβολο. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, η μορφή της Ελληνίδας μάνας διασχίζει την ιστορία φορώντας άλλοτε χιτώνα, άλλοτε ποδιά, και σήμερα ίσως ένα επαγγελματικό κοστούμι αλλά πάντοτε με το ίδιο βλέμμα, αυτό της άδολης αγάπης.
Στην αρχαιότητα, λατρεύτηκε ως Δήμητρα, θεά της γης, της μητρότητας και της γονιμότητας. Ήταν εκείνη που αναζητούσε την κόρη της Περσεφόνη στα έγκατα της γης, μια αλληγορία για κάθε μάνα που παλεύει να κρατήσει το παιδί της κοντά στο φως, μακριά από τα σκοτάδια της ζωής. Στο Βυζάντιο, στο πλευρό της μάνας στεκόταν η Παναγία, η Μάνα όλου του κόσμου. Η Υπεραγία Θεοτόκος, που πόνεσε, υπέμεινε, σιώπησε, προσευχήθηκε, και σήκωσε το βάρος της θυσίας του Παιδιού της. Εκείνη είναι το αιώνιο πρότυπο της θυσιαστικής μητρικής αγάπης.
Στο πέρασμα των χρόνων συναντάμε τις μανάδες της ελληνικής υπαίθρου. Η μάνα-αγρότισσα, με τα χέρια ροζιασμένα απ’ τη δουλειά και το βλέμμα γλυκό σαν μέλι, που ξυπνούσε πριν τον ήλιο και κοιμόταν μετά το φεγγάρι, για να φροντίσει τα πάντα. Και στα νησιά μας η μάνα-σύζυγος ναυτικού, που γινόταν πατέρας και μητέρα μαζί. Μια γυναίκα που μεγάλωνε παιδιά με την απουσία να κάθεται στο τραπέζι, αλλά με την αγάπη να πλημμυρίζει το σπίτι. Αυστηρή και μαζί τρυφερή πάσχιζε να φέρει οικογενειακή ισορροπία και να γεμίσει τα καινά από την έλλειψη του πατέρα.
Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να κάνουμε για τις μάνες της αγάπης, εκείνες που δεν κυοφόρησαν, αλλά διάλεξαν να γίνουν μάνες με την καρδιά. Υιοθέτησαν παιδιά, τους χάρισαν πατρίδα, οικογένεια, όνομα, και κυρίως αγάπη άνευ όρων. Διδάσκουν ότι μητέρα δεν είναι αυτή που γεννά μόνο, αλλά αυτή που αγαπά και προσφέρει την ίδια της την ψυχή για να μεγαλώσει τα παιδιά της.
Δεν πρέπει να ξεχάσουμε και την μάνα του πολέμου. Εκείνη που στέκεται όρθια μέσα στα ερείπια, σκεπάζει το παιδί της με τη σάρκα της για να το προστατέψει. Εκείνη που ψάχνει λίγο ψωμί για να διασκεδάσει την πείνα των παιδιών της, που κάνει προσευχή να έρθει γρήγορα η ειρήνη και δεν γονατίζει μπροστά στις κακουχίες που της επιφύλαξε η εποχή. Είναι η ηρωίδα της σκληρής πραγματικότητας, που κουβαλά και συνεχίζει τη ζωή ακόμα και στα πιο σκοτεινά μονοπάτια της προσφυγιάς.
Σκύβουμε με σεβασμό και στις μανούλες που έχουν φύγει από τη ζωή. Στις γυναίκες που άφησαν πίσω τους άδειες παιδικές αγκαλιές. Το πέρασμά τους από την ζωή άφησε σημάδι ανεξίτηλο. Η φωνή τους αντηχεί ακόμα στους τοίχους του σπιτιού, στα αντικείμενα που δεν μετακινήθηκαν ποτέ, στην ψυχή των παιδιών, μικρών ή μεγάλων. Μπορεί να μην είναι παρούσες, αλλά δεν έφυγαν ποτέ.
Τέλος, η σύγχρονη μάνα είναι ένα πολυεργαλείο ζωής. Δουλεύει, νοικοκυρεύει, μεγαλώνει παιδιά, φροντίζει σχέσεις, επωμίζεται βάρη χωρίς διάλειμμα. Ζει σε μια κοινωνία απαιτητική, που συχνά δεν αναγνωρίζει τον κόπο της. Κι όμως, εκείνη συνεχίζει. Δεν ζητά τίποτα, μα αξίζει τα πάντα.
Σήμερα είναι η στιγμή να στρέψουμε το βλέμμα και στο εθνικό μας πρόβλημα: το δημογραφικό. Η Ελλάδα γερνάει. Οι γεννήσεις λιγοστεύουν, τα σχολεία κλείνουν, τα χωριά σιωπούν. Οι νέες γυναίκες αποφεύγουν τη μητρότητα, όχι από απουσία αγάπης, αλλά από έλλειψη στήριξης. Αν θέλουμε μέλλον, πρέπει να στηρίξουμε τη μάνα.
Προτάσεις, για οικονομικά κίνητρα για τις οικογένειες με παιδιά, για επέκταση και ευελιξία των αδειών μητρότητας και πατρότητας, για δημιουργία περισσότερων βρεφονηπιακών σταθμών, για φορολογικά και στεγαστικά οφέλη για πολύτεκνες και τρίτεκνες οικογένειες, για υποστήριξη των μονογονεϊκών οικογενειών και των υιοθεσιών, για εκστρατείες ενημέρωσης που θα παρουσιάζουν τη μητρότητα όχι ως βάρος, αλλά ως δύναμη και προοπτική, έχουν ακουστεί πολλάκις αλλά χωρίς να έχουν φέρει σημαντικά αποτελέσματα. Ίσως γιατί για το κράτος είναι σημαντικότερο να αγοράσεις ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο μιας και το επιδοτεί με σχεδόν 10.000 ευρώ την ώρα που για την γέννηση ενός παιδιού δίνει 2.000 ευρώ.
Ήρθε η στιγμή να γίνει κατανοητό από όλους ότι χωρίς τη μάνα, δεν υπάρχει αύριο. Χωρίς γέννες, δεν υπάρχει Ελλάδα. Και χωρίς στήριξη της μητρότητας, δεν υπάρχει ελπίδα. Δεν αρκεί μια μέρα γιορτής και τιμής. Με πράξεις και θετικές πολιτικές η πολιτεία οφείλει να στηρίξει έμπρακτα την μάνα και στο πρόσωπο της τον θεσμό της οικογένειας.
Ας ευχηθούμε σήμερα Χρόνια Πολλά σε όλες τις Μάνες, όπου κι αν βρίσκονται. Αυτές που μας έφεραν στη ζωή, αυτές που μας κράτησαν στα χέρια τους, αυτές που είναι ακόμα εδώ ή μας κοιτούν από ψηλά. Μια αγκαλιά τους χωράει ολόκληρο τον κόσμο.
Γεώργιος Ισιδώρου Αμέντας
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.