Για 2, 5 εβδομάδες μια νομαδική φιλοξενία 12 ερευνητών έλαβε χώρα στο χωριό Κεράμου της Χίου με πρόθεση να συγχρωτιστεί με το πνεύμα του τόπου (genius bocci), τις ορχιδέες, τη βιοποικιλότητα της Αμανής και τα χωριά της περιοχής και με φόντο την πιθανολογούμενη εξόρυξη αντιμονίου στη βόρεια Χίο.
Σε μια εποχή γενικότερης επισφάλειας και θρυμματισμένων υποκειμενικοτήτων, η αναζήτηση νέων μορφών κοινοτικής ζωής και συμβιωτικής συνύπαρξης με τον ανθρώπινο αλλά και πέρα από τον ανθρώπινο κόσμο, που δεν παράγει πολιτικές κυριαρχίας και αποκλεισμού, είναι αναγκαία. Μέσα στην ασφυξία μιας εξατομικευμένης ζωής που εξαντλείται σε στιγμιαία παρόντα όλοι αναζητούμε ένα κοινοτικό αγκυροβόλιο. Ένα καταφύγιο που θα λειτουργεί όχι ως χώρος απομονωτισμού άλλα ως χώρος εκκόλαψης (to hatch) πειραματικών ταυτοτήτων και μορφών έκφρασης. Ένα ανθρωποκεντρικό / νεοφιλελεύθερο και πλέον φασίζων μοντέλο της ζωής εγκαθιδρύεται σε ένα από-αφηγηματοποιήμενο κόσμο ρυπαίνοντας τις ήδη επιβαρυμένες του επικράτειες. Ο Μπένγιαμιν έγραφε ότι η αφήγηση θεραπεύει. Έχουμε ανάγκη από νέα αφηγήματα, περισσότερο υβριδικά, διαολεμένα ποικιλόμορφα που θα βλασταίνουν νέους σπόρους στο εξαντλημένο χωράφι της ύστερης νεωτερικότητας.
Ο Χακίμ Μπέη μιλούσε κάποτε για προσωρινές αυτόνομες ζώνες (ΤΑΖ): εφήμερες νησίδες αυτονομίας, τελετουργικά περάσματα, μορφές αντίστασης που δεν θεσμοποιούνται. Ένας φίλος στην Κέραμο μιλούσε για επιτελέσεις που δεν επιτελούνται αλλά ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ, προκύπτουν ως μια παρεκτροπή ή ως μιας φυσική απόληξη μιας παρεκκλίνουσας διεργασίας. Ο Ντερριντά ορίζει το συμβάν ως μια ριζική ρήξη με μια πρότερη κατάσταση πραγμάτων.Για να λάβει χώρα ένα συμβάν, για να είναι δυνατόν, πρέπει να είναι, ως συμβάν, ως επινόηση, η έλευση του αδύνατου. Περπατήματα, τελετές, περάσματα, συναντήσεις, αυτοσχεδιασμοί, κομποστοποιήσεις ελλείψεις και ασυνέχειες συνέθεσαν ένα δυναμικό, ετερογενές πεδίο στην Κέραμο όπου όλα ήταν πιθανά και διεκδικήσιμα.
Στο πυρήνα της δράσης μας το βάδισμα. Περπατάμε το τοπίο, γινόμαστε τοπίο, μεταβολίζουμε τοπίο, δημιουργούμε τοπίο καθώς προχωράμε - no hay camino, se hace camino al andar έλεγε χαμογελώντας η Περουβιάνα Ελιάνα συμμετέχουσα στη φιλοξενία. Οι καταστασιάκοι στο Παρίσι αποκαλύπταν νέα χωρικά τοπία μέσα στις ήδη υπάρχουσες διαδρομές, σχεδιάζαν ψυχογεωγραφικούς χάρτες μέσα από τα χωροχρονικά τους βιώματα. Στην Κέραμο ένας καταστασιακός χάρτης του τόπου σχεδιάζονταν καθημερινά με το μεταβαλλόμενο μολύβι της συνειρμικότητας. Είναι άραγε ο τόπος μια καθορισμένη δομή, υπολογισμένη στις αποκλίσεις της ή ένα δυναμικό πεδίο αισθητηριακών εγγραφών, προστριβών και συμβιώσεων, από τα ανθρώπινα και μη ανθρώπινα ίχνη; Ως πελεγρίνοι μιας άλλης εποχής οδοιπορούσαμε στην Κέραμο συλλέγοντας θραύσματα τόπου (εικόνες, μυρωδιές, στιγμές, μνήμες, υπολείμματα του δάσους) τα οποία στη συνέχεια μεταφράζαμε σε δυνητικότητες σε σχέση με τον χώρο, με την ύπαρξη μας και την μετέωρη παρουσία της σε ένα επισφαλή κόσμο. Η μεθοδολογία απλή, ορισμένη και συγχρόνως διάτρητη από παρεκκλίσεις και προσαρμογές: η διαδικασία υποκαθιστούσε το αντικείμενο της έρευνας, η αποδόμηση ήταν εγγενές στοιχείο της κατασκευής, σε μια ποιητική ιχνηλάτιση πραγματικών ή συμβολικών γεωγραφιών που κυοφορούνται μυστικά μέσα στο σημαίνον του τόπου. Η ριζοσπαστική ετερότητα του Άλλου- τα φυτά και τα δέντρα τα ζώα και τα πουλιά, οι 7 κάτοικοι της Κεράμου, οι μύθοι και τα στοιχειώματα του χωριού, οι παιδικές μνήμες, οι ασύνειδες προτροπές - εμφιλοχωρεί σε ένα επίπλαστο χώρο ατομικότητας και τον διαστέλλει. Η ταυτότητα παύει να είναι ερμηνεύσιμη και στατική γίνεται νομαδική και αποκτάει αφήγηση.
Ο νομαδικός υποκειμενισμός δεν αφορά το «μετακινείται κανείς» φυσικά, αλλά το «σκέφτεται και ζει διαφορετικά», έξω από τα οριοθετημένα συστήματα κανονικότητας. «Ο νομαδισμός είναι μια τεχνική απο-ταυτοποίησης, μια στρατηγική επανεφεύρεσης του εαυτού μέσα από σχέσεις, επιθυμίες και διασταυρώσεις με το Άλλον» γράφει η Rozi Οι νομαδικές κοινότητες, σε αυτό το πλαίσιο, δεν θεμελιώνονται πάνω σε μια ουσιοκρατική ενότητα, αλλά σε σχέσεις διαφοράς, ετερογένειας, ασυνέχειας. Είναι μορφές «κοινότητας χωρίς ταυτότητα» — θα έλεγε και ο Jean-Luc Nancy. Στο πυρήνα της δράσης ένα διαρκές μπλέξιμο ταυτοτήτων, πιθανοτήτων, προθέσεων και τροπικοτήτων. Οι Delueze και Guattari χρησιμοποιούν το παράδειγμα της σχέσης μεταξύ ορχιδέας και σφήκας και ονομάζουν τη διαδικασία αυτής της διαρκής συναρμογής γίγνεσθαι. Σε αυτά τα σημεία επαφής μεταξύ του ανθρώπου και του μη ανθρώπινου κόσμου, μεταξύ ετερογενών ταυτοτήτων, μεταξύ ζωής και θανάτου γεννιέται ένας ενδιάμεσος χώρος που κατοικεί η ζωή, υβριδική, έμπλεη αντιφάσεων και παραδοξοτήτων που διαρκώς μεταστοιχειώνεται από τη μια μορφή ύπαρξης στην άλλη. Η ζωή άλλωστε δεν είναι παρά μια συνεχής στιγμή, ένα επαναλαμβανόμενο και στροβιλιζόμενο σπίν που ταυτόχρονα διαπραγματεύεται, συνυφαίνεται και μεταφράζεται. Όπως γράφει ο Ντελέζ “να είσαι παρών όταν όλα αλλάζουν θέση, όταν όλα κινούνται συθέμελα και με μια χειρονομία, μια λέξη και όλα να έρχονται στη θέση τους πριν κατρακυλήσουν ξανά στο χάος”. Ίσως το μυστικό αυτών των ετερογενών συνυπάρξεων είναι ότι δεν υπακούν κάποια λογική αποτελέσματος ή επίδοσης, καθώς προσκρούουν στην αδιευκρίνιστη λογική της ποίησης, η ενσάρκωση της οποίας παραμένει τόσο άπιαστη όσο το σώμα ενός ανθρώπου, ή ενός ζώου ή ενός βράχου.
Η νομαδική ερευνητική φιλοξενία πραγματοποιήθηκε στη Κέραμο της Χίου από το Carr (Chios Art & Research Retreat) σε συνεργασία με το Caravan Project.
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες και ερευνητές :
Δημήτρης Αμελαδιώτης, Eliana Otta, Ισμήνη Black, Γιώργος Σαμαντάς, Κατερίνα Μαρκουλάκη, Γιώργης Νουκάκης, Στέλιος Χριστοφόρου
Στη μνήμη του φίλου και δασκάλου του Γιώργου Χαλάτση, που μας έμαθε να περπατάμε τα μονοπάτια του νησιού και…προχωρώντας να μαθαίνουμε το δρόμο. Ο Γιώργος φεύγοντας άφησε πίσω του ένα εκτενές αποτύπωμα μονοπατιών, τη μεγάλη διαδρομή (περίπου 90 χλμ από τη νότια στη βόρεια Χίο)
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
