Παιδοκεντρική παιγνιοθεραπεία: Πώς το παιχνίδι θεραπεύει;

Το 1950 η Virginia Axline ανέπτυξε την παιδοκεντρική παιγνιοθεραπεία, η οποία βασίζεται στη θεωρία ότι το παιχνίδι αποτελεί το φυσικό μέσο επικοινωνίας για το παιδί. Κατά τη διάρκεια του play therapy το παιδί μπορεί να “παίξει” τα συναισθήματά και τους προβληματισμούς του, εκφράζοντας τα με αυτόν τον διαφορετικό τρόπο αντί να τα συζητήσει όπως θα έκανε κάποιος ενήλικας.

Η παιδοκεντρική παιγνιοθεραπεία είναι μη κατευθυντική. Αυτό σημαίνει ότι ο θεραπευτής υιοθετεί έναν πιο “παθητικό” ρόλο στη θεραπεία ενώ το παιδί κατέχει πιο ενεργητικό ρόλο. Αυτός ο “παθητικός” ρόλος του θεραπευτή δεν περιορίζεται στην απλή παρακολούθηση του παιχνιδιού του παιδιού. Εκείνο επιλέγει τα παιχνίδια και τις δραστηριότητες με τις οποίες θα ασχοληθεί, ενώ τα βασικά όρια μέσα στο θεραπευτικό πλαίσιο έχουν επικοινωνηθεί από τον θεραπευτή. Ο θεραπευτής είναι εκεί ώστε να διευκολύνει το παιδί να εκφράσει και να εξερευνήσει τα συναισθήματά του μέσα από τα υλικά που έχει επιλέξει να χρησιμοποιήσει. Σέβεται τον ρυθμό και τον χρόνο του κάθε παιδιού και το ακολουθεί βήμα βήμα με ενσυναίσθηση, άνευ όρων αποδοχή και αυθεντικότητα. Φροντίζει να καθρεφτίζει τις κινήσεις, τη συμπεριφορά αλλά και τα συναισθήματα που αναδύονται. Αυτό το καθρέφτισμα είναι σημαντικό καθώς διευκολύνει το παιδί να παρατηρεί και να κατανοεί καλύτερα τον εαυτό του. Έτσι, καταλαβαίνει ότι δεν είναι μόνο του σε όλη αυτή τη διαδικασία. Βέβαια, ο θεραπευτής χρειάζεται να είναι προσεκτικός με το καθρέφτισμα του έτσι ώστε να γίνεται με φροντίδα και όχι με τρόπο που θα κάνει το παιδί να νιώσει ότι κρίνεται. Το καθρέφτισμα αλλά και όλη η διαδικασία της παιγνιοθεραπείας είναι απαλλαγμένα τόσο από την κριτική όσο και από τον έπαινο. Το παιδί δεν είναι υποχρεωμένο να λάβει υπόψη τα σχόλια του θεραπευτή και μπορεί να συνεχίσει την διαδικασία του παιχνιδιού όπως το ίδιο κρίνει. 

Παράλληλα, η οριοθέτηση είναι πολύ σημαντική, όμως στη θεραπευτική σχέση ο θεραπευτής χρειάζεται να θέσει μόνο τα απολύτως απαραίτητα όρια που θα διασφαλίσουν την ψυχική και σωματική υγεία του παιδιού. Το παιδί χρειάζεται να νιώσει ελεύθερο να εκφραστεί και να είναι όπως του ταιριάζει. Σε αυτό το σημείο η αυθεντικότητα του θεραπευτή στη σχέση είναι πολύ ουσιαστική καθώς με αυτόν τον τρόπο το παιδί διευκολύνεται να αναγνωρίσει και να διαχωρίσει τα συναισθήματά του. 

Ουσιαστικά μέσα σε όλη αυτή την διαδικασία, ο θεραπευτής εμπιστεύεται το παιδί και την εγγενή του τάση να εξελίσσεται και να αναπτύσσεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Έτσι, μέσα σε ένα ασφαλές πλαίσιο εκείνο μπορεί να φέρνει τον εαυτό του και να γίνεται αποδεκτό χωρίς όρους. Η σχέση αυτή εμπιστοσύνης που χτίζεται με τον θεραπευτή διευκολύνει το παιδί να ακούει τις ανάγκες του και εμπιστευόμενο τον εαυτό του να βρίσκει ταιριαστούς τρόπους για να λύνει τις εσωτερικές του συγκρούσεις. 

Μαρίνα Μποζάνη - Ψυχολόγος

Βιβλιογραφία

Axline, V. M. (1974). Play Therapy, New York: Ballantine books.

Cattanach, A. (2003). Introduction to Playtherapy, New York: Brunner-Routledge.

Ρόμπερτσον, Τ. (2016). Παιγνιοθεραπεία. Τόμος 1, Αθήνα: Εκδόσεις το “Έρμα”.

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.