Με την αίθουσα του αναγνωστηρίου κατάμεστη, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 28 Μαΐου 2025, στις 7:00 το απόγευμα, η παρουσίαση του λευκώματος «Αδαμάντιος Κοραής – Η αλληλογραφία της Επανάστασης 1821-1830», που εξέδωσε η Δημόσια Κεντρική Ιστορική Βιβλιοθήκη Χίου «Κοραής». Η νέα αυτή έκδοση περιλαμβάνει 27 επιστολές του Αδαμάντιου Κοραή με προσωπικότητες της εποχής, αναδεικνύοντας τη σθεναρή του προσπάθεια να ενισχύσει τον εθνικό αγώνα, την Παιδεία, την Εκπαίδευση και την πνευματική αναγέννηση του Έθνους, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάκαμψη της γενέτειράς του, της Χίου.
Το λεύκωμα παρουσίασαν ο ιστορικός και επί χρόνια βασικό στέλεχος της Βιβλιοθήκης Κώστας Ζαφείρης και ο καθηγητής Αγγλικής Γλώσσας Μιχάλης Πλακωτάρης, οι οποίοι εργάστηκαν ουσιαστικά για την υλοποίηση της έκδοσης.
Το έργο αποτελεί εύχρηστο και επιμελώς διαρθρωμένο εγχειρίδιο, που αποτυπώνει το κοινωνικοπολιτικό κλίμα της εποχής και τον αγώνα για την ανεξαρτησία, συνδυασμένο με την προαγωγή της γνώσης, της γλώσσας και την εκπαιδευτική αναγέννηση της Χίου. Όπως σημειώνεται στην έκδοση, «με οδηγό την εκπαίδευση και θεμέλιο το Ιστορικό Γυμνάσιο Χίου που ανοικοδομήθηκε, η Χίος αναζητούσε την αναγέννησή της».
Ο Κώστας Ζαφείρης επιμελήθηκε την επιλογή των επιστολών, δίνοντας έμφαση σε εκείνες που προσφέρουν μια πλήρη και αυθεντική «γεύση» του πνεύματος του Κοραή, ενώ ο Μιχάλης Πλακωτάρης, με προηγούμενη εμπειρία συνεργασίας με τον εκλιπόντα και ιδιαίτερα αγαπητό Κώστα Μερούση, μετέφρασε πλήθος επιστολών, όπως εκείνες προς τον Τόμας Τζέφερσον, διατηρώντας αναλλοίωτο το ύφος και την πολιτική σκέψη του Κοραή.
Για την παρούσα έκδοση εργάστηκαν μεθοδικά η προϊσταμένη της Βιβλιοθήκης Άννα Χαζίρη, ο πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου Παύλος Καλογεράκης, η αντιπρόεδρος Καλλιόπη Κάρμαντζη, όλα τα μέλη και το προσωπικό της Βιβλιοθήκης. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στο Τυπογραφείο «Έντυπο», με τον Γιάννη Σαλιάρη στην οργάνωση παραγωγής και τον Αντώνη Ζαννίκο στον σχεδιασμό, που συνέβαλαν στην άρτια και αισθητικά προσεγμένη ολοκλήρωση του έργου.
Για πρώτη φορά παρουσιάζονται καλαίσθητα αναπαραγμένες οι 27 χειρόγραφες επιστολές του Αδαμάντιου Κοραή, όπως τις έγραψε με πένα και μελάνι – με την υπογραφή του να κοσμεί το εξώφυλλο. Παρά τις παλαιότερες δημοσιεύσεις των κειμένων, πρόκειται για την πρώτη φορά που κυκλοφορεί έντυπο με την αυθεντική χειρόγραφη μορφή των επιστολών, τόσο στα ελληνικά όσο και στα αγγλικά.
Όλα τα χειρόγραφα του Κοραή φυλάσσονται στην Ιστορική Δημόσια Βιβλιοθήκη «Κοραής» της Χίου, έναν από τους σημαντικότερους βιβλιοθεσμούς της χώρας. Η ιστορία της ξεκινά ήδη από το 1792, σε άρρηκτη σύνδεση με το Γυμνάσιο Χίου, το οποίο αποτέλεσε φάρο παιδείας στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Ο Αδαμάντιος Κοραής, αν και αρχικά πίστευε πως η πνευματική ανόρθωση προηγείται της επανάστασης, «όταν ξέσπασε ο Αγώνας του 1821, τον στήριξε με κάθε μέσο που διέθετε, όπως αποδεικνύεται και από τις πολυάριθμες επιστολές του».
Κατά την παρουσίαση, ο Κώστας Ζαφείρης υπογράμμισε: «Ο δεκάχρονος αγώνας για την ανεξαρτησία της Ελλάδας σχεδόν συμπίπτει με την τελευταία δεκαετία της ζωής του Κοραή. Είναι η περίοδος της κορύφωσης της δράσης και της πνευματικής του ωριμότητας. Μέσα από τις επιστολές του, βλέπουμε την ελευθερία, την παιδεία και τη γλώσσα να παίρνουν σάρκα και οστά μέσα από τις θυσίες των Ελλήνων».
Στην εκδήλωση παρέστησαν εκπρόσωποι της εκπαιδευτικής και πολιτιστικής ζωής της Χίου, καθώς και ο αντιδήμαρχος Γιώργος Χαλκιάς, ο αντιδήμαρχος Πέτρος Μαθιούδης, ο περιφερειακός σύμβουλος Γιώργης Αμπαζής, εκπρόσωποι των αρχών και η πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Χίου Ανθίππη Ζαννάρα.
Ο Κοραής αλληλογραφούσε με σημαντικές προσωπικότητες όπως οι Κωνσταντίνος Κανάρης, Οδυσσέας Ανδρούτσος, Ιωάννης Καποδίστριας, Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, Ιωάννης Βαρβάκης, Θωμάς Τζέφερσον και πολλοί άλλοι.
Ο Κώστας Ζαφείρης επεσήμανε και μία προγενέστερη επιστολή του Κοραή, η οποία δεν συμπεριλαμβάνεται στο λεύκωμα αλλά αποδεικνύει την αγάπη και τη διορατικότητά του για τη Χίο. «Η επανάκαμψη της Χίου δεν θα επέλθει με την αναστήλωση των αρχοντικών της, αλλά όταν ξαναλειτουργήσει το Γυμνάσιο Χίου», έγραφε χαρακτηριστικά.
Όπως σημειώνει και η ανακοίνωση της Βιβλιοθήκης, το λεύκωμα δεν προορίζεται ως ακαδημαϊκή μελέτη, αλλά ως συλλεκτικό και παιδευτικό εργαλείο, που απευθύνεται σε κάθε Χιώτη και Έλληνα, προκειμένου «να αναστοχαστεί το ιστορικό βάθος και το πνευματικό ανάστημα των πρωτεργατών της Επανάστασης».
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.