Στο σημερινό σημείωμα θα γράψω δυο λόγια για ένα ερώτημα που μου έθεσαν πιστοί χριστιανοί και που αφορά στην εκφορά της ευχής «Καλή Παναγιά», την οποία χρησιμοποιούμε την περίοδο του Δεκαπενταυγούστου.
Άλλοι αναφέρουν ότι είναι σωστή και άλλοι ότι είναι λάθος.
Μάλιστα, Μητροπολίτης της Στερεάς Ελλάδας, πριν μήνες, σχολίασε ότι είναι θεολογικά λάθος, διότι -είπε- το «Καλός, Καλή, Καλό» αναφέρονται σε γεγονότα και χρονικές περιόδους και όχι σε πρόσωπο (όπως είναι η Παναγία). Βέβαια, ότι αναφέρει κάθε Μητροπολίτης μπορεί να είναι σωστό, αλλά μπορεί να είναι και λάθος. Δεν συνιστά η γνώμη ενός Επισκόπου θέσφατον για την Εκκλησία. Θέσφατον αποτελούν μόνο η Αγία Γραφή και οι θεόπνευστες Αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων. Γι΄ αυτό θα διαφωνήσω με τα λεγόμενα του εν λόγω Μητροπολίτου στο συγκεκριμένο ζήτημα, καίτοι τον εκτιμώ ως πολύ καλό θεολόγο και Επίσκοπο, εξηγώντας κατωτέρω γιατί.
Όταν ο λαός εύχεται «Καλό Πάσχα», εννοεί «με το καλό να εορτάσουμε το Πάσχα». Υπάρχει κακό Πάσχα; Όχι, διότι το Πάσχα σημαίνει πέρασμα (από τη δουλεία στην ελευθερία, από τον θάνατο στη ζωή).
Όταν ο λαός εύχεται «Καλή Ανάσταση» εννοεί «με το καλό να εορτάσουμε την Ανάσταση (του Χριστού)». Υπάρχει κακή Ανάσταση; Όχι, διότι η Ανάσταση του Χριστού προμήνυσε τη σωτηρία όλων των κεκοιμημένων και την ανάσταση όλων των νεκρών κατά την επικείμενη Δευτέρα Παρουσία Του, δηλαδή την αιώνια σωτηρία ζώντων και τεθνεώτων.
Όταν ο λαός εύχεται «Καλά Χριστούγεννα» εννοεί «με το καλό να εορτάσουμε τα Χριστούγεννα». Υπάρχουν κακά Χριστούγεννα; Όχι, διότι τα Χριστούγεννα σήμαναν τη σωτηρία της ανθρωπότητας με τον ερχομό του Κυρίου στη γη. Αναφέρει ο Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας: «Θεός ενηνθρώπησεν ίνα υμείς θεοποιηθώμεν» (Έγινε άνθρωπος ο Θεός για να θεοποιηθεί ο άνθρωπος-δηλαδή να αγιάσει).
Όταν ο λαός μας εύχεται για κάποιον κεκοιμημένο «Καλό Παράδεισο» εννοεί «με το καλό να πάει στον Παράδεισο» (δηλαδή «μακάρι να πάει στον Παράδεισο»). Υπάρχει κακός παράδεισος; Ασφαλώς όχι, διότι ο Παράδεισος είναι ο χώρος αναψυχής των αγαθών και μετανοημένων ψυχών, που ο Θεός έχει ετοιμάσει για όσους Τον αγαπούν, Τον ομολογούν και τηρούν έμπρακτα τις εντολές Του.
Όταν ο λαός εύχεται «Καλή Παναγιά» εννοεί «με το καλό να εορτάσουμε της Παναγίας». Και είναι δεδομένο ότι, μόνο στην εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου λέμε ότι εκείνη η εορτή είναι «της Παναγίας». Ούτε το Γενέσιό της, ούτε τα Εισόδιά της, ούτε ο Ευαγγελισμός της, ούτε καμία άλλη εορτή Θεομητορική ή Δεσποτοθεομητορική. Δεν υπάρχει κακή Παναγία, αλλά μόνον μία Παναγία η οποία είναι καλή («χαίρε η μόνη άμωμος εν γυναιξί και καλή» - Ωδή Θ΄ Ακαθίστου Ύμνου).
Για να γίνουν κατανοητά όσα λέγω, θα κάμω χρήση ενός παραδείγματος από ένα Μυστήριο της Αγίας μας Εκκλησίας, το Μυστήριο της Χειροτονίας. Στη Χειροτονία, όταν γίνει πλέον αυτή και ο τελετουργός Αρχιερεύς δίδει τα άμφια στον νεοχειροτονηθέντα για να τα φορέσει, απευθύνεται στον πιστό λαό και αναφωνεί «Άξιος». Εκεί, η εκφορά του λόγου «Άξιος» είναι μεν ευκτική (δηλαδή είθε να είναι πάντα άξιος ο νεοχειροτονηθείς), αλλά είναι και επιβεβαιωτική (όντως είναι άξιος, αφού η Εκκλησία τον έκρινε ικανό προς χειροτονία). Εάν η ρήση (ευχή) δεν ήταν -εκτός από ευκτική- και επιβεβαιωτική, δεν θα είχε νόημα να εκφέρεται κατόπιν εορτής (αφού έχει ήδη τελεστεί η χειροτονία). Έτσι, εσφαλμένα νομίζουν ορισμένοι ότι, εάν κάποιος αντιφωνήσει «ανάξιος» η χειροτονία δεν ολοκληρώνεται. Και τούτο διότι, απλούστατα, έχει ήδη γίνει (στην περίπτωση αυτή ακολουθείται κατόπιν άλλη διαδικασία).
Συνεπώς, όταν λέμε «καλή Παναγιά» έχουμε ευχή («με το καλό να εορτάσουμε της Παναγίας»), αλλά έχουμε και επιβεβαίωση του γεγονότος ότι, η Παναγία μας είναι «η μόνη άμωμος εν γυναιξί και καλή».
Την ευχή «καλή Παναγιά» χρησιμοποιούσαν και Άγιοι της Εκκλησίας μας (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης, Άγιος Παίσιος ο Αγιορείτης, κ.α.). Οι Άγιοι αυτοί έσφαλαν εκφέροντάς την; Μη γένοιτο ! Το όλο ζήτημα είναι θέμα ερμηνείας και μόνον.
Το λοιπόν, οι θεολόγοι ας «μην αποδεκατούμεν το ηδύοσμον και το άνηθον, και το κύμινον και αφήνομεν τα βαρύτερα του νόμου, την κρίσιν και το έλεον και την πίστιν». Καθότι «ταύτα έδει ποιήσαι, κακείνα μη αφιέναι» (Ματθ. ΚΓ΄, 23).
Και επιπλέον, ας μην λησμονούμε ότι και από τα Εκκλησιαστικά γεγονότα έδωσε η Εκκλησία μας την επωνυμία σε ανθρώπους (π.χ. Πασχάλης, Αναστάσης) αλλά και εξ ιερών και θείων ιδιοτήτων (π.χ. Σωτήρης, Χρήστος, Θεολόγος, Χρυσόστομος, Δαμασκηνός, Χρυσοβαλάντου, Χερουβείμ, Σεραφείμ, Άγγελος, Ταξιάρχης, Μυρτιδιώτισσα-Μυρτώ, κ.α.).
Άρα, καλόν είναι να λέμε «Καλό Δεκαπενταύγουστο», όμως δεν είναι λάθος να λέμε και «Καλή Παναγιά». Μόνον οι εχθροί της πίστης μας πλήττονται όταν, κατά την εκφορά του λόγου, υπάρχει μνεία σε ιερά πρόσωπα της Εκκλησίας μας.
Ταύτα πάντα με αγάπη !
facebook
youtube
instagram
X
