19.11.2025 13:05

''Η Χιακή Νεκρόπολη του W. NORWOOD'' του Λονδίνου

Ομιλία Πάνου Πιτσάκη Πολιτικού Επιστήμονα

Από τότε που ο Αισχύλος περιέγραψε με αιώνια σοφία την εξουσία των Νεκρών, όπως την απέδωσε με σύντομο τρόπο, άριστα, στην νεώτερη εποχή μας ο Σικελιανός με το υπέροχο "Οι Νεκροί Κυβερνούν" αν δεν κάμνω λάθος στην κατοχική κηδεία του Παλαμά, η φράση αυτή ταυτίστηκε με την εξουσία της παράδοσης και ζει κατ' εξοχήν στα Νεκροταφεία στις άλλως καλούμενες Νεκροπόλεις, που είναι οι πολιτείες των νεκρών που διακυβερνούν το παρόν και το μέλλον μέσω της παράδοσης και της μνήμης, εξ ου και οι τιμές των μνημείων και ο βαθύτερος σεβασμός που νοιώθουμε στη μνήμη των νεκρών.

Η παράδοση είναι ο βιώμενος χρόνος του πολιτισμού και όπως μας παραδίδει ο Σεφέρης η παράδοση δεν έχει γεωγραφικά όρια, λέγοντας κατά την απονομή των βραβείων Nobel ότι "η πατρίδα μου είναι μικρή αλλά έχει μεγάλη παράδοση" εννοούσε βέβαια την Ελλάδα ολόκληρη, αλλά η μικροσκοπική Χίος με την παγκόσμια εξακτινωμένη με τον Όμηρο και τον Πολιτισμό της παράδοση είναι πιο συνταρακτικό παράδειγμα, για να την επικαλεσθούμε σήμερα για το μέλλον μας.

Γι' αυτό η αναζήτηση της παράδοσης όπου γης, αποτελεί για μας και το νησί πλούτον. Αυτό άλλωστε επιτυγχάνεται τόσο με την σημερινή ομιλία όσο και με το σπουδαίο βιβλίο που εκδόθηκε πρόσφατα από τον επίσης φίλο Κώστα Καββάδα και τις εκδόσεις Άλφα Πι για "την Χιακή Νεκρόπολη του NORWOOD" του Λονδίνου, στο οποίο συγκεντρώνονται όλα σχεδόν τα διαπρέψαντα ονόματα ιδιαίτερα των τελευταίων αιώνων που έπαιξαν κορυφαίο ρόλο στην διατήρηση του κυνηγημένου ελληνισμού και την διαμόρφωση του νέου ελληνικού κράτους. Αναφέρομαι στους Ράλληδες, στους Πετροκόκκινους, στους Μαυρογορδάτους, στους Σκυλίτσιδες και τόσους άλλους, που δεν εγκατέλειψαν την Χίο, ακόμη και στην πιο πλανεύτρα οικονομική τους ακμή και γέμισαν την Χίο από αξιόλογα έργα και ανυπολόγιστης αξίας, χιακής υπερηφάνειας, που οφείλουμε να την καλλιεργήσουμε ευρύτερα και όχι με την σημερινή περιωρισμενη στο Νησί μικροεπιχείρηση της μικροπολιτικής και της μυωπικής ματιάς του φυσικού βελινεκούς των οφθαλμών μας, διότι η Χίος δεν είναι αυτού του επιπέδου.

Η Χίος είναι η παράδοση, η πολιτιστική και οικονομική της μεγαλουργία και κυρίως η εξαίρετη δραστηριότητα, ο μόχθος, η μεγαλοσύνη και η κοινωνικότητα του χαρακτήρα των Χιωτών, μαζί με την αδιαφιλονίκητη αγάπη μας για το Νησί, κυρίως όλων των αξίων αποδήμων τέκνων της που την κάμνουν περίφανη και πολυσυζητημένη σε όλα τα πλάτη και τα μήκη της γης. Ναι η Χίος είναι και η εξαίρετη Ομογένεια της που την θυμόμαστε μόνο όταν πρόκειται να την αρμέξουμε και την ξεχνάμε όλο τον άλλο καιρό.

Η Ομογένεια όμως για να διατηρήσει την επαφή της με τις ρίζες της Χίου χρειάζεται ανάλογη αποδοχή, άλλως σιγά - σιγά απομακρύνεται από την Χίο. Ήδη το βλέπουμε αυτό, όσοι εμβαθύνουμε λίγο και σε τέτοια ζητήματα, σαν οταν καταγράφουν, τα χιώτικα νησιώτικα τραγούδια σε Σμυρναίϊκα, γιατί υπάρχει μεγαλύτερο ακροατήριο. Να ξεχνιούνται ακόμη και αυτοί οι Συριανοί, ότι είναι νεώτερο δημιούργημα, των καταφυγόντων Χιωτών της καταστροφής, στην ναυτιλία και την διακόσμηση της όμορφης πόλης τους με αξιόλογα μνημεία Χιακής κατασκευής και έμπνευσης. Θα αναφερθώ σ' ένα πρόσφατο διορθωτικό της αδιαφορίας μας παράδειγμα που έγινε καθυστερημένα έστω, από τον Δικηγορικό Σύλλογο Χίου με την αποδοση τιμών στην ξεχασμένη Σκυλίτσαινα, αείμνηστη Έλενα Βενιζέλου, η οποία ακόμη και στα δύσκολα τελευταία της χρόνια, μας τίμησε με την παρουσία της σε κάποιο "Ομήρεια" στη Δασκαλόπετρα. Βεβαίως το νησί ήταν πάντοτε Βενιζελικό, αλλά όχι για την εξ αγχιστείας σχέση του με την Έλενα, αλλά εξαιτίας της αριστερόστροφης πολιτικής του Βενιζελισμού.

Οι ιστορία όμως της Χίου οφείλει να εστιάσει στην επιρροή της Έλενας Σκυλίτση και την διαπρέπουσα στην Αγγλία οικογένειά της στην δεδομένη φιλοαγγλική πολιτική του Βενιζέλου η οποία απεδείχθει και φιλελληνική πολιτική της Αγγλίας.

Για το θέμα της εκτίμησης που συζήτουμε θα συνεχίσω σ' αυτό το παράδειγμα του Βενιζέλου γιατί έχουμε απέναντί μας, τους Κρητικούς, που βρίσκονται στον αντίποδα της νοοτροπίας μας, να οικειοποιούνται τα πάντα από τον Βενιζελισμό μέχρι σήμερα προς όφελος της Κρήτης, βέβαια.

Πάνω σ' αυτό το θέμα θα επιμείνω και σήμερα σε μια παλαιότερη πρότασή μου που είχα κάνει σ' ένα άρθρο μου στον "Πολίτη" παλαιότερα.

Να συσταθεί στη Χίο ένα Forum υπό την προεδρία του Μητροπολίτη, για τον ιστορικό σεβασμό που δείχνει πάντοτε ο Χίος στην Εκκλησία και για να αποφεύγονται οι πολιτικοποιήσεις των συζητήσεων στο Forum, που θα συνέρχεται κάθε καλοκαίρι με διάφορες εκδηλώσεις. Θα συμμετέχουν οι παντός είδους ανώτεροι άρχοντες και διαπρεπείς ομογενείς καθώς και ανιδιοτελείς ντόπιοι, στο οποίο θα συζητούνται όλα τα μεγάλα ζητήματα της Χίου, από τα έργα μέχρι τα Εθνικά και νησιωτικά ζητήματα. Με την πρόταση αυτή θέλω να ολοκληρώσω την σκέψη μου, επικαλούμενος την πεποίθηση μου, ότι η ομογένεια αποτελεί και σήμερα όχι μόνο το στέρεο πολιτιστικό και οικονομικό έδαφος μιας Μείζονος Χίου, αλλά είναι απαραίτητη και για την επιβίωση της Ελάσσονος Χίου και την ανάπτυξη της, καθόσον όπως γνωρίζουμε εύκολα περιπίπτει στο τέλμα και την αδράνεια και συνεπώς η Ομογένεια μπορεί να αναριπήσει την εξωστρέφειά της.

Με το Forum μπορεί να έλθει και η πολιτιστική ενασχόλησή μας στη λαϊκή γενικότερη δραστηριοποίηση της και στον καθ' αυτό σκοπό της οργανωμένη και όχι διάσπαρτη και ιδιωτικοποιημένη, όπως την είχαμε το περασμένο καλοκαίρι...

Θα τελειώσω με το τεράστιο ερευνητικό συγγραφικό έργο του φίλου και αγαπητού Κώστα Καββάδα που μας χάρισε σήμερα, συμπληρωματικά με την κύρια ομιλία, από το Λονδίνο ηλεκτρονικά, την ζωντάνια αυτής της ελληνογενούς Νεκρόπολης της Αγγλίας με την μεγάλη χιακή παράδοση και μας έδωσε για περαιτέρω έρευνα και το υπέροχο ερευνητικό βιβλίο του στο οποίο αναφέρθηκα ήδη και προσθέτω ακόμη τα προηγούμενα βιβλία του, το δίτομο για τις "σφραγίδες της Χίου", στο χρονικό μιας πεντηκονταετίας" που αφορά την Χιακή Κοινότητα του Λονδίνου, το βιβλίο για "τον Πέτρο Άντωβικ" και το αγγλικό "HELLAS LIBERTY" καθώς στο επίσης ερευνητικό βιβλίο για τον πατέρα του "Στέφανο Καββάδα" και πλήθος δημοσιευμάτων για διάφορα "ιστορικά θέματα της Χίου".

Μαζί με τα ευχαριστήρια μας και την ευγνωμοσύνη μας για το χρήσιμο αυτό συγγραφικό έργο του κ. Καββάδα ιδιαίτερα με το βιβλίο του για την Νεκρόπολη που συμπληρώνει την σημερινή υπέροχη κύρια ομιλία του Φιλοτεχνικού. Να ελπίσουμε να επιστρέψουν ξανά πίσω στο ευλογημένο νησί του Ομήρου, η Παράδοση, η Δόξα και η Περηφάνεια και όλη αυτή η Οδύσσειακή περιπέτεια των επιτυχημένων Χιωτών ταξιδευτών της ιστορίας του, που καταγράφουν τα μάρμαρα αυτής της εξαίρετης Νεκρόπολης.

Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο.

Ειδήσεις σήμερα

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ