Έλληνας συγγραφέας ο Εμμανουήλ Ροΐδης, από τους πιο πνευματώδεις των ελληνικών γραμμάτων, καταλείπει έργο που αποτελείται από πολλά διαφορετικά είδη, όπως μυθιστορήματα, διηγήματα, κριτικές μελέτες, κείμενα πολιτικού περιεχομένου, μεταφράσεις και χρονογραφήματα. Ευφυής και ετοιμόλογος, τα αποφθέγματά του παραμένουν ακόμη και σήμερα επίκαιρα, όσο και εύστοχα.
Το 1866 ολοκληρώνει την συγγραφή του πρώτου του μυθιστορήματος «Πάπισσα Ιωάννα», έργο που σατιρίζει τον κλήρο της Δυτικής Εκκλησίας την περίοδο του μεσαίωνα. Το βιβλίο αφορίστηκε από την Ιερά Σύνοδο, αλλά τον καταξιώνει διεθνώς, παραμένει άλλωστε το πιο πολυδιαβασμένο του μυθιστόρημα. Το 1875 εκδίδει με το Θέμο Άννινο το εβδομαδιαίο σατιρικό περιοδικό «Ασμοδαίος».
Τα αποφθέγματά του συγκεντρωμένα σε ειδική ενότητα της ιστοσελίδας https://www.gnomikologikon.gr/ , μεταφέρονται εδώ αυτούσια και με την ορθογραφία της εποχής του δημιουργού
Ελαττώματα «Έκαστος τόπος έχει την πληγήν του: Η Αγγλία την ομίχλην, η Αίγυπτος τας οφθαλμίας, η Βλαχία τας ακρίδας και η Ελλάς τους Έλληνας».
Νόμοι και Δίκαιον «Είς νόμος απαιτείται εις αυτήν τη χώραν, ο οποίος να επιτάσσει την εφαρμογήν όλων των υπολοίπων νόμων».
Ανταγωνισμός «Στην Ελλάδα, άπαντες οι έχοντες ονύχια αγωνίζονται να σπαράξωσιν τους έχοντας πτερά».
Διαφθορά «Ως οι Ινδοί εις φυλάς, ούτω και οι Έλληνες διαιρούνται εις τρεις κατηγορίας:
Α) Εις συμπολιτευομένους, ήτοι έχοντας κοχλιάριον να βυθίζωσιν εις την χύτραν του προϋπολογισμού. Β) Εις αντιπολιτευομένους, ήτοι μη έχοντας κοχλιάριον και ζητούντας εν παντί τρόπω να λάβωσιν τοιούτον. Γ) Εις εργαζομένους, ήτοι ούτε έχοντας κοχλιάριον ούτε ζητούντας, αλλ’ επιφορισμένους να γεμίζωσι την χύτραν διά του ιδρώτος των»
Αγάπη και Έρωτας «Πλατωνικός έρωτας ίσον μαλακόν παξιμάδιον δια τους μη έχοντας οδόντας».
Κόμμα «Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν’ αναγιγνώσκωσι και ν’ αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπό ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι να αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι».
Άντρας και Γυναίκα «Απαραίτητος όρος αρμονικής συμβιώσεως με γυναίκα φιλάρεσκον είναι ν’ αποκρύπτη τις επιμελώς δύο τινά: τα εννέα δέκατα της αγάπης του και το ήμισυ τουλάχιστον της περιουσίας του».
Απαξίωση «Σέβομαι τους νεκρούς, και όταν ακόμη είναι ζωντανοί».
Ελληνισμός «Ο Έλλην προτιμά συνήθως την ομαλωτέραν οδόν, έστω και άγουσαν εις βάραθρον».
Κλοπή «Γνωρίζει δώδεκα τρόπους να προσπορίζεται χρήματα εκ των οποίων ο τιμιότερος είναι η κλοπή».(για διατελέσαντα υπουργό)!!
Επιμονή «Όταν έχει κανείς το δικαίωμα να λαθεύει απεριόριστα, είναι βέβαιος πως κάποτε θα πετύχει».
Άγνοια «Εξειδίκευση είναι η διέξοδος της άγνοιας προς μίαν κατεύθυνσιν».
Έθνη και χώρες «Όπως όλοι οι Εσκιμώοι αλιείς, όλοι οι Άραβες ιππείς, και όλοι οι αρχαίοι Πάρθοι τοξόται, ούτως και όλοι οι σημερινοί Έλληνες είναι πολιτευταί, όλοι ψηφοθήραι, όλοι κομματάρχαι και εκ τούτου και κάπως ρήτορες εξ ανάγκης!»
Αλήθεια και ψέμα «Ο Έλλην στέργει συνήθως να είπη την αλήθειαν, ουχί όμως και να την γράψη».
Ποίηση «Ο αληθής ποιητής πρέπει να ομοιάζη την δρυν, ήτις όσον υψηλότερα αίρει την κεφαλήν προς τον ουρανόν, τόσον βαθύτερον βυθίζει την ρίζαν εις την γην».
Εξωτερική Εμφάνιση «Η θέα των ποδών της διεσκέδασε την ερωτικήν μου μέθην ως φιάλη αμμωνίας τιθεμένη υπό την ρίνα οινοβαρούς».
Αχρειότητα «Η θέσις των παρ’ ημίν πολιτευομένων πολύ ομοιάζει την των αυτοκρατόρων της Βυζαντινής Ρώμης, οίτινες προς κατάληψιν του θρόνου συνεμάχουν μετά Φράγκων, Τούρκων και Βουλγάρων, εις ους αυτοί τε και οι υπήκοοι αυτών επλήρωνον έπειτα λύτρα».
Γηρατειά «Η θεία πρόνοια παραθέτει ημίν ως επιδόρπιον παν ό,τι δύσπεπτον και αηδές, τας ρυτίδας, την ποδάγραν, την πλήξιν και την εγκατάλειψιν».
Ερωτισμός «Η μυθολογία ουδεμίαν αποδίδει ερωτικήν παρεκτροπήν εις τας Χάριτας, ίσως διότι ήσαν πάντοτε ομού και αι τρεις».
Ποίηση «Το απλώς επωφελές και χρήσιμον δεν είναι ποιητικής εξυμνήσεως δεκτικόν».
Ηλικίαι «Αι Μούσαι, ως όλαι αι γεροντοκόραι, αγαπώσι τους μόλις γενειώντας νεανίσκους. Αληθές είναι ότι απαντώνται ενίοτε ώριμοι άνδρες ποιούντες καλούς στίχους, αλλά μόνον μεταξύ εκείνων οίτινες νέοι όντες εποίησαν καλλιτέρους».
Κλάμα & Δάκρυα «Οι σχολαστικοί μας ωνόμασαν, πιθανώς, το μανδύλιον «ρινόμακτρον», διότι μόνον η μύτη των συγκινείται και τρέχει, τους δε οφθαλμούς ουδέποτε ησθάνθησαν την ανάγκην ν’ απομάξωσιν».
Σύνεση & Σωφροσύνη «Το σκέπτεσθαι φρονίμως είναι πολλάκις συνώνυμον του μη σκέπτεσθαι».
Εξουσία «Το βασιλικόν σκήπτρον καλώς εξεταζόμενον ουδέν άλλο είναι ή λαβή μάστιγος».
Πίστη «Μια οιαδήποτε πίστις εις οιονδήποτε πράγμα είναι άκαμπτος πανοπλία, ήτις διατηρεί τον άνθρωπον ορθόν καίτοι πληγωμένον».
Θάνατος «Οι πρώτοι χριστιανοί κατηγόρουν πλην των άλλων τους ειδωλολάτρας ημών προγόνους, ότι ουδ’ αυτόν τον θάνατον κατώρθωσαν να παραστήσωσι φοβερόν ή τουλάχιστον σοβαρόν, αλλ’ εικόνισαν αυτόν υπό την μορφήν κοιμωμένου εφήβου, αδελφού του Ύπνου και πρωτεξαδέλφου του Αδώνιδος και του Ναρκίσσου».
facebook
youtube
instagram
X
