14.5.2021 17:20

Μαρία Κωνσταντινίδη-Σουρή: Η δυναμική χιωτοπούλα μούσα και στήριγμα του σατυρικού μας ποιητή

Η Μαρία Κωνσταντινίδου-Σουρή, σύντροφος και μέντορας του σατυρικού δημιουργού - Γνωστότατο σκίτσο του ποιητή, που τον καθιστά αναγνωρίσιμο έως σήμερα

Εκείνη ομογενής από την Πόλη, μέλος της εκεί χιακής κοινότητας και μετεγκατασταθείσα παιδούλα στην Αθήνα στο τελευταίο πέμπτο του 19ου αιώνα, εκείνος, ένας τριαντάρης «αντιγραφεύς» συμβολαιογραφείων, συναντώνται για να έλθουν εις γάμου κοινωνίαν, με τον δεδομένο και «ασφαλή» τρόπο, αυτόν του συνοικεσίου.

Τον καιρό που γνωρίζονται η Μαρία Κωνσταντινίδη είναι «Αρσακειάς», μαθήτρια στο διάσημο σχολείο θηλέων της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας και όσον αφορά το συνοικέσιο, πάντα κατά τα δεδομένα της εποχής, άποψη, πέραν των γονέων, εκφράζουν και οι οικογενειακοί φίλοι. Έτσι ο φίλος της οικογένειας Κωνσταντινίδη, ο Ανδρέας Συγγρός, αντιτάσσεται στον επικείμενο γάμο του Γεωργίου Σουρή, αφού ο μεγαλοεπιχειρηματίας και εθνικός ευεργέτης θεωρεί τον ποιητή ανάξιο (!) της νύφης.

Αντιθέτως ένας άλλος σπουδαίος φίλος της οικογενείας Κωνσταντινίδη, ο Μιχαήλ Μελάς, μετέπειτα Δήμαρχος Αθηναίων και εγκρίνει το συνοικέσιο και αναθέτει στη μεγαλύτερη κόρη του να στεφανώσει το νεαρό ζευγάρι.

Από την εποχή που ο Σουρής γνωρίζει τη Μαρία ήδη ξεκινά τη συγγραφή στίχων, τους οποίους όμως αργότερα δεν θεωρεί καλούς και διαρκώς παροτρύνει τη σύζυγό του να τους καταστρέψει. Στρέφεται στη σατιρική ποίηση, γράφοντας σε ανάλογα έντυπα της εποχής, όπως «Αριστοφάνης» του Πηγαδιώτη, «Ασμοδαίον», «Ραμπαγάς» και το «Μη χάνεσαι» του Γαβριηλίδη.

Ακατάλληλος Μετρικής

Παράλληλα, πάντα πριν το γάμο του, εγγράφεται στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, την οποία όμως γρήγορα εγκαταλείπει, αφού, -απίστευτο- αποτυγχάνει στο μάθημα της Μετρικής! Τότε είναι που αποφασίζει την έκδοση του δικού του σατυρικού περιοδικού, του ξακουστού έως σήμερα «Ρωμηού», έκδοση γραμμένη εξ ολοκλήρου με μέτρο! Εκείνος που κρίθηκε ως ακατάλληλος στο Πανεπιστήμιο στο μάθημα της Μετρικής, επί 36 συναπτά έτη συγγράφει έντυπο στηριγμένο απόλυτα και εξ ολοκλήρου στο μέτρο! Ο «Ρωμηός» πρωτοκυκλοφορεί τη 2α Απριλίου του 1883, με τον εμπνευστή και δημιουργό του Σουρή, μόλις 30 ετών.

Το φύλλο κυκλοφορεί ανελλιπώς έως την 26η Αυγούστου 1919, όταν φεύγει από τη ζωή ο Γ. Σουρής. Η επί 36 συναπτά έτη κυκλοφορία διακόπτεται μόνο ένα δίμηνο το χρόνο, για να απολαμβάνει ο εκδότης την εξοχική του κατοικία στο Νέο Φάληρο.

Ο ρόλος της Μαρίας

Πολύτιμος αρωγός, εμψυχωτής, συνοδοιπόρος, αλλά και «κέρβερος» της τάξης και της άνεσης του σπιτικού του αποδεικνύεται η Μαρία. Φροντίζει τα πάντα, από την ανατροφή των πέντε παιδιών τους, τις ανάγκες του νοικοκυριού, έως την απρόσκοπτη ενασχόληση του ποιητή με το έργο του. Εκείνος διατυπώνει τη βεβαιότητα ότι θα έρθει η στιγμή που θα απογειωθεί. Όταν μοιράζεται την πεποίθησή του αυτή με τη γυναίκα του, εκείνη όχι μόνο δεν τον συγκρατεί, αλλά τον ενισχύει κα τον αποθεώνει. Οι φίλοι του ζεύγους επιμένουν ότι η άξια Μαρία ανατρέφει έξι και όχι πέντε παιδιά, συμπεριλαμβάνοντας και το λατρεμένο της σύζυγο. Ο σατυρικός ποιητής μένει σε όλη του τη ζωή δοσμένος εξ ολοκλήρου στην ποίηση και μάλιστα σε τόσο μεγάλο βαθμό, ώστε δεν μπορεί να κάνει τίποτε άλλο μόνος του. Ο Σουρής έλεγαν, γράφει ποίηση και όλα τα υπόλοιπα είναι ευθύνη της Μαρίας. Ακόμα και τα γυαλιά του, από τη σύζυγό του τα ζητούσε. Υπήρξαν φορές, που ο ποιητής έγραφε για μέρες σκυμμένος πάνω από το επόμενο φύλλο του «Ρωμηού» του, αρνούμενος να πάει οπουδήποτε ακόμα και για κούρεμα. Τότε η σύζυγός του Μαρία αναλάμβανε και χρέη κουρέα!

Η έπαυλη του Ν. Φαλήρου- Το φιλολογικό σαλόνι Σουρή

Στην έπαυλη του ζεύγους στο Νέο Φάληρο συγκεντρώνονται όλοι οι θαυμαστές του και οι φίλοι του για να απολαύσουν την περίφημη λογοτεχνική συναναστροφή «Σουρή», της οποίας διοργανωτής είναι η Μαρία Σουρή. Ο ποιητής ή γράφει ή αναπαύεται. Το κουδούνι χτυπά από νωρίς το πρωί έως αργά το βράδυ. Ο τυπογράφος, ο ταχυδρόμος, ο εκδότης. Όλοι συναλλάσσονται και για τα πιο πρακτικά ζητήματα με την Μαρία. Ακόμα και δουλειές που απαιτούν σωματική εργασία και καταπόνηση, έρχονται εις πέρας από εκείνη. Με τη βοήθεια ενός μικρού βοηθού, του Νίκου με το παρατσούκλι «Νίκος ο Πράσινος», ετοιμάζονται τα δέματα για την αποστολή του Ρωμηού στην επαρχία. Η Μαρία Σουρή έχει δώσει αυστηρά εντολή στον τυπογράφο, μετά την εκτύπωση της εφημερίδας, να της επιστρέφει τα χειρόγραφα. Δημιουργείται έτσι, ένα πολύτιμο αρχείο του ποιητή, χρονικής διάρκειας 36 ετών.

Η δευτερότοκη κόρη του, Μυρτώ Δουμπιώτη, διασώζει σπάνια φωτογραφία με θέμα το «Φιλολογικό Σαλόνι του ζεύγους Σουρή». Σ’ αυτήν καταγράφονται οι Ι. Δαμβέργης, Μπάμπης Άννινος, Γεώργιος Ροϊλός, Άδωνις Κύρου, Κρίτων Σουρής (γιος του), Κωστής Παλαμάς, Γεώργιος Στρατήγης, Ιωάννης Πολέμης, Περικλής Γιαννόπουλος, ο ίδιος ο ποιητής, η κόρη του Έλλη Σουρή-Μοσχονά, ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, ο Γεώργιος Πωπ, ο Μιλτιάδης Μαλακάσης, ο Γεράσιμος Βώκος, ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος ή Ζαν Μωρεάς, η πεθερά του Δέσποινα Κωνσταντινίδου και ο Ανδρέας Καρκαβίτσας.

Η έπαυλη του Σουρή στην οποία διαμένει μέχρι το θάνατό του, λέγεται ότι σε μεγάλο βαθμό υπήρξε δωρεά των φίλων και των θαυμαστών του. Η Μαρία Κωνσταντινίδη-Σουρή τον ακολουθεί το 1934, προφταίνει όμως, δύο χρόνια πριν το θάνατό της, να ζήσει τη στιγμή της αναγνώρισης του αγαπημένου της, με την τοποθέτηση της προτομής του στον κήπο του Ζαππείου, από το Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός».

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ