Η Ερμούπολη Σύρου και ο άρρηκτος δεσμός της με τους Χιώτες πρόσφυγες

Οι πρώτοι οικιστές της σημερινής Ερμούπολης είναι Χιώτες που κατάφεραν να σωθούν από τη λαίλαπα της Μεγάλης Σφαγής στον τόπο τους. Εξυπακούεται ότι πρόκειται για πρόσωπα με οικονομική και βεβαίως κοινωνική επιφάνεια. Οι  πρόσφυγες, θύματα των σφαγών που είχε εξαπολύσει ο τουρκικός στόλος σε Χίο αρχικά, αλλά και Ψαρά, Κυδωνιές και άλλα μέρη του Αιγαίου, αναζητούν καταφύγιο σε ασφαλέστερα νησιά, κυρίως στις Κυκλάδες, όπου το οθωμανικό στοιχείο είναι σχεδόν ανύπαρκτο.    Αρχικά περί τους 30.000 πρόσφυγες είχαν εγκατασταθεί στην Τήνο, λόγω όμως της πανούκλας που είχε ενσκήψει μεταφέρθηκαν στην Σύρο σε καλύβες ή στην Άνω Σύρο. Μια άλλη εκδοχή , μη επιβεβαιωμένη όμως, ισχυρίζεται ότι οι Τήνιοι  δεν υπήρξαν και πολύ πρόθυμοι στην υποδοχή προσφύγων.

Η ασφάλεια στο «νησί του Πάπα»                                                                      

Ο κατά κύριο λόγο καθολικός πληθυσμός της Σύρου, έθετε το νησί  υπό την προστασία των δυτικών μεγάλων δυνάμεων της εποχής. Έτσι οι πρόσφυγες αναζήτησαν στο νησί της Σύρου κυρίως ασφάλεια. Από τις εσωτερικές αυτές μεταναστεύσεις, εξάλλου, έχουν πάρει το όνομά τους κάποιες συνοικίες της Ερμούπολης, όπως το «Βροντάδο». Το 1823 οι πρόσφυγες έκτισαν τον ιερό ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στην κορυφή ενός μικρού  λόφου γύρω από τον οποίο έχει χτιστεί η Ερμούπολη. Σε έναν άλλο υψηλότερο , πάνω από τη συνοικία του Βροντάδου, έκτισαν το ναό της Αναστάσεως. Ο τρίτος και μεγαλύτερος λόφος φέρει τον καθολικό επισκοπικό ναό του Αγίου Γεωργίου, γύρω από τον οποίο αναπτύσσεται ο μεσαιωνικός οικισμός της Άνω Σύρου.
Οι ονοματοδοσίες – αφιερώσεις  των ιερών ναών δεν είναι καθόλου τυχαίες, τουναντίον μάλιστα.  Η πρόταση του ονόματος του ναού της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού, κατατέθηκε από τον πρόσφυγα Χιώτη Λουκά Ράλλη, γενάρχη του συριανού κλάδου της επιφανούς Βυζαντινής προελεύσεως οικογενείας, με σκοπό να δοξασθεί η «Σωτηρία του Γένους». Στο ίδιο σκεπτικό ο μεταγενέστερος Ναός της Αναστάσεως  αφιερώνεται στην «Ανάσταση του Έθνους». Το1833, 11 χρόνια από τη στιγμή που έφτασαν οι πρώτοι πρόσφυγες στο νησί, οικοδομείται το πρώτο δημόσιο Γυμνάσιο της ελεύθερης Ελλάδας με γυμνασιάρχη τον, εκ Χίου εκδιωχθέντα  Νεόφυτο Βάμβα.  Από τους επιφανείς διευθυντές του , χρόνια αργότερα ξεχωρίζει ο Γεώργιος Ζολώτας.

Αστική τάξη χιακής προέλευσης                                                                         

Μεταξύ των ετών 1840 και 1880 η Ερμούπολη αναπτύσσεται  ραγδαία και μετατρέπεται  σε κοσμοπολίτικη πόλη, απόρροια μαζικής εξωτερικής εισόδου μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, με αναπτυγμένη αστική τάξη, πρωτοστατούντων των Χιωτών. Το 1856 αναφέρεται ως η δεύτερη πόλη μετά την Αθήνα σε πληθυσμό. Το 1844 η αρτισύστατη Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ίδρυσε το πρώτο υποκατάστημά της στην Ερμούπολη και το 1848 άρχισε να χτίζεται η αριστοκρατική συνοικία της Σύρου, τα Βαπόρια και ναός του Αγίου Νικολάου. Ένας ναός που έχει χαρακτηριστεί ως ο λαμπρότερος σε μεγαλοπρέπεια σε όλον τον ελλαδικό χώρο, αν εξαιρέσει βεβαίως κανείς τους περικαλλείς ναούς του Αγίου Όρους των ρωσικών μοναστηριών.Στην κτητορική πλάκα του Αγίου Νικολάου διαβάζει κανείς τα ονόματα όλης της αφρόκρεμας  των Χίων επιφανών επικοιστών της Σύρου.

                                                                      (Πηγή: http://www.globalview.gr/)

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.