Η μαστίχα της Χίου, το «δάκρυ» του μαστιχόδεντρου που εμφανίζεται στα χαραγμένα σημεία και ρέει στο χώμα, μας κάνει περήφανους καθώς κατακτά τις παγκόσμιες αγορές και κάνει γνωστή τη χώρα μας.
Είναι πολύ σημαντικό στους δύσκολους καιρούς που ζούμε να μιλάμε για προϊόντα που γεννά η ελληνική γη και γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία σε όλο τον κόσμο.
Για το λόγο αυτό, το star.gr μίλησε με τον Διευθυντή Έρευνας και Ανάπτυξης της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών, κο Ηλία Σμυρνιούδη, ο οποίος μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στη διαδικασία καλλιέργειας, παραγωγής και προώθησης της Μαστίχας, για τη συμβολή της Ένωσης στην επιστημονική έρευνα του προϊόντος, αλλά και για την καθιέρωση του προϊόντος στην φαρμακολογία.
2016: ρεκόρ πωλήσεων της τελευταίας 15ετίας
Όπως μας εξήγησε, η μαστίχα είναι το καμάρι του νησιού της Χίου, παράγεται στο νότιο τμήμα της, ενώ γνωρίζει τεράστια επιτυχία σε όλο τον κόσμο. «Περίπου το 80-85% της ετήσιας παραγωγής- δηλαδή γύρω στους 120-125 τόνους-, εξάγεται σε περισσότερες από 45-50 χώρες σε όλο τον κόσμο ενώ το υπόλοιπο καταναλώνεται στηνΕλλάδα», αναφέρει χαρακτηριστικά προσθέτοντας: «Σημαντικό στοιχείο είναι ότι αλλάζει η χρήση της μαστίχας στις χώρες που εξάγεται. Δηλαδή από ένα μπαχαρικό, πλέον έχουμε πάει στη χρήση της μαστίχας ως φάρμακο. Τα τελευταία 5 χρόνια, οι πωλήσεις σε φαρμακευτικές εταιρείες για χρήση της μαστίχας σε φαρμακευτικά σκευάσματα, έχουν σχεδόν δεκαπλασιαστεί! Επίσης το 2016 είχαμε το ρεκόρ πωλήσεων της τελευταίας 15ετίας καθώς πουλήθηκαν σχεδόν 160 τόνοι»!
«Σημαντικές αγορές για εμάς που η μαστίχα χρησιμοποιείται κυρίως ως μπαχαρικό, αλλά και ως θυμίαμα, είναι η Μέση Ανατολή η Αίγυπτος και η Βόρεια Αφρική, ενώ στον φαρμακευτικό τομέα σημαντικές αγορές είναι η Γερμανία, η Αμερική, η Κορέα, η Ιαπωνία, η Τουρκία και άλλες χώρες της Ευρώπης», τονίζει.
Η θρεπτική και φαρμακευτική αξία της μαστίχας
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η μαστίχα της Χίου αναγνωρίστηκε από τα αρχαία χρόνια, τόσο για το ιδιαίτερο άρωμα της, όσο και για τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Έχει καταγραφεί ως η πρώτη φυσική τσίκλα του αρχαίου κόσμου, που χρησιμοποιούνταν για τον καθαρισμό των δοντιών και τη φρεσκάδα της αναπνοής. Την χρησιμοποιούσαν ακόμη στην κοσμετολογία για καθαρισμό του προσώπου και του σώματος. Συμμετείχε ως δραστικό συστατικό σε μια σειρά από φαρμακευτικές συνταγές και γιατροσόφια, που έχουν κατά καιρούς καταγραφεί στις διεθνείς φαρμακοποιίες.
Στις μέρες μας, η επιστημονική κοινότητα με ορθές και επιστημονικά αποδεκτές μεθόδους, βασισμένες σε αποτελέσματα εργαστηριακών ερευνών και κλινικών μελετών, και οι οποίες πραγματοποιούνται από ανεξάρτητους ερευνητές στην Ελλάδα και διεθνώς, σταδιακά αποκαλύπτουν ότι η φυσική Μαστίχα Χίου διαθέτει μοναδικές ευεργετικές και θεραπευτικές ιδιότητες, επιβεβαιώνοντας με αυτό τον τρόπο τα όσα και ιστορικά έχουν καταγραφεί.
Συγκεκριμένα, έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά η ευεργετική δράση της μαστίχας κατά παθήσεων του πεπτικού συστήματος, έλκος στομάχου και φλεγμονώδεις κολίτιδες, η συμβολή της στη στοματική υγιεινή, η σημαντική αντιμικροβιακή και αντιφλεγμονώδης δράση της και το γεγονός ότι αποτελεί φυσικό αντιοξειδωτικό. Παράλληλα, η μαστίχα Χίου, συμβάλει στην επούλωση τραυμάτων και στην ανάπλαση της επιδερμίδας.
Νεότερα επιστημονικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι η μαστίχα Χίου μπορεί να διαθέτει και σημαντικές μεταβολικές δράσεις κυρίως υπολιπιδαιμικές και αντιδιαβητικές, οι οποίες αποτελούν ήδη αντικείμενο περαιτέρω έρευνας. Σειρά μελετών έχει αποδώσει στη μαστίχα Χίου και αντικαρκινική δράση.
«Η Ένωση έχει δώσει μεγάλο βάρος στην ανάδειξη των ιδιοτήτων με κλινικές μελέτες της μαστίχας την τελευταία δεκαετία και αυτό το έκανε με την χρηματοδότηση μελετών. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα μια πολύ σημαντική διάκριση της μαστίχας: μπήκε στη μονογραφία του ευρωπαϊκού οργανισμού φαρμάκου που αυτό σημαίνει ότι η μαστίχα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως φυσικό φάρμακο κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις», λέει ο κύριος Σμυρνιούδης τονίζοντας ότι «η Μαστίχα Χίου έχει αναγνωρισθεί παγκοσμίως και έχει κατακτήσει πολλές φορές αρκετά βραβεία. Έχουμε πάρει βραβείο για την συσκευασία, αλλά έχει αποσπάσει αρκετά βραβεία και η θυγατρική μας εταιρεία, η MEDITERRA».
Η μαστίχα ως Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης
Η μαστίχα Χίου από το 1997, έχει χαρακτηρισθεί ως Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.), βάσει του υπ’ αριθμ. 123/1997 Κανονισμού (L0224/24-1-97) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχει καταχωρηθεί στον σχετικό Κοινοτικό Κατάλογο των Προϊόντων Π.Ο.Π. Ως Π.Ο.Π χαρακτηρίζεται το προϊόν, του οποίου τα χαρακτηριστικά οφείλονται κυρίως ή αποκλειστικά στο γεωγραφικό περιβάλλον, ενώ η παραγωγή, η μεταποίηση και η επεξεργασία του λαμβάνουν χώρα σε οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή. Σύμφωνα με τον παραπάνω κανονισμό, η μαστίχα Χίου προστατεύεται από την πώληση οιασδήποτε ανταγωνιστικής απομίμησης που θα υπεξαιρούσε τη φήμη της Ονομασίας Προέλευσης. Για το λόγο αυτό επιδοτείται ο κάθε παραγωγός με 10 ευρώ το κιλό.
Για ποιο λόγο όμως ιδρύθηκε η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου; «Η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών ιδρύθηκε το 1938 από έναν εμπνευσμένο γιατρό τον Γεώργιο Σταγκούλη, ο οποίος στόχευε να βοηθήσει τους μαστιχοπαραγωγούς να πουλήσουν την μαστίχα τους σε ικανοποιητική τιμή, περιορίζοντας ταυτόχρονα την εκμετάλλευσή τους από τους εμπόρους. Η Ένωση όλη αυτή τη διάρκεια κατάφερε να αξιοποιήσει τη μαστίχα, να συνεχίσει τις εξαγωγές ενώ τα τελευταία 15 χρόνια η προσπάθεια της είναι να αλλάξει τη χρήση της μαστίχας από το απλό τρόφιμο στο λειτουργικό τρόφιμο, στο φάρμακο το οποίο σε μεγάλο ποσοστό το έχει πετύχει», εξηγεί ο κύριος Σμυρνιούδης.
Όμως οι δραστηριότητες της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου δεν σταματούν εδώ, καθώς διαθέτει τρία εργοστάσια. Όπως μας αναφέρει ο κος Σμυρνιούδης, «το ένα εργοστάσιο ανήκει στην θυγατρική της, την MEDITERRA AΒΕΣΕ, η οποία έχει αναλάβει κυρίως το εμπορικό κομμάτι της Ένωσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εκεί, παράγονται περισσότερα από 150 προϊόντα από μαστίχα, κυρίως ζαχαρώδη, όπως λουκούμια, γλυκά, ζυμαρικά και τα προϊόντα που πωλούνται στα Mastiha Shop. Στο δεύτερο εργοστάσιο γίνεται επεξεργασία της φυσικής Μαστίχας και η παρασκευή παραφαρμακευτικών προϊόντων, όπως είναι οι κάψουλες με Μαστίχα, ταμπλέτες ενώ στο τρίτο γίνεται η παραγωγή της τσίχλας ΕΛΜΑ και του μαστιχελαίου (αιθέραιο έλαιο από απόσταξη μαστίχας) το οποίο χρησιμοποιείται σε κοσμετολογία και τρόφιμα επειδή έχει ισχυρές αντιμικροβιακές ιδιότητες και δίνει το άρωμα της μαστίχας, το οποίο είναι και αυτό προϊόν Π.Ο.Π (Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης)».
Aυτή τη στιγμή η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών είναι δευτεροβάθμιος αναγκαστικός συνεταιρισμός και αποτελείται από 20 πρωτοβάθμιους αγροτικούς συνεταιρισμούς από τα 24 μαστιχοχώρια της Χίου.
«Ο παραγωγός λόγω της αναγκαστικότητας του συνεταιρισμού η οποία είναι αμφίδρομη, είναι υποχρεωμένος να παραδίδει την μαστίχα στην Ένωση και η Ένωση είναι αναγκασμένη να την αγοράζει. Σε ότι αφορά στην τιμή που λαμβάνει ο παραγωγός υπάρχει κάποια εγκύκλιος που ψηφίζεται από την γενική συνέλευση που απαρτίζεται από 72 παράγωγους. Η μέση τιμή χωρίς επιδοτήσεις είναι περίπου στα 70-75 ευρώ και μπορεί να φτάσει μέχρι τα 85 ευρώ το κιλό η μαστίχα. Η τιμή έχει να με την καθαρότητα της μαστίχας όπως την παραδίδει ο παραγωγός»,τονίζει ο κύριος Σμυρνιούδης.
Ωστόσο, η καλλιέργεια της Μαστίχας δεν είναι εύκολη υπόθεση.
«Υπάρχει μία συγκεκριμένη διαδικασία, που πρέπει να ακολουθηθεί. Μέσα Ιουλίου έως τέλος Σεπτεμβρίου ξεκινάει το κέντημα πλήγωμα του δέντρου, όπως λέμε της Μαστίχας, που σημαίνει ότι χαράζουμε το δέντρο, κάθε βδομάδα μέχρι τέλος Αυγούστου. Αφού περάσουν 20 ημέρες ξεκινάει η συλλογή της από τον μαστιχοπαραγωγό. Γίνεται ένας πρώτος καθαρισμός. Έπειτα, την παραδίδει στην Ένωση την χρονική περίοδο από τον Δεκέμβριο μέχρι και τον Μάιο. Τέλος, η Ένωσή μας την επεξεργάζεται σύμφωνα με τα στάνταρ της Ένωσης, την συσκευάζει και την πουλάει είτε με τη μορφή ρητίνη είτε με τη μορφή σκόνης, σε φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες φτιάχνουν τα δικά τους σκευάσματα ή παράγουμε εμείς τα δικά μας», προσθέτει ο ίδιος.
Όταν κάποιος αποφασίσει να φυτέψει ένα μαστιχόδεντρο απαιτούνται 5-7 χρόνια για να ξεκινήσει να παράγει Μαστίχα. Στην αρχή η ποσότητα είναι περίπου στα 50 γραμμάρια. Έπειτα θα πρέπει να περάσουν ακόμα 5-7 χρόνια για να δώσει το δέντρο το μέγιστο της παραγωγής του που είναι περίπου 200-250 γραμμάρια.
Για να γίνει κάποιος μέλος της Ένωσης θα πρέπει είτε να έχει στην κατοχή του μαστιχόδεντρα, είτε να τα νοικιάζει.
Όμως και οι δυσκολίες για την Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου, δεν είναι λίγες: «Η μαστίχα λόγω του ότι είναι σημαία για το κράτος αφού είναι εξαγώγιμο προϊόν, έχει μια καλή αντιμετώπιση σε ό, τι έχει να κάνει με προγράμματα, με σχέδια επιχειρηματικά κλπ. Σημαντικό πρόβλημα για εμάς είναι ότι επειδή πρόκειται για μια καλλιέργεια που θέλει πολλά εργατικά, η φορολογία την καθιστά πλέον απαγορευτική. Αποθαρρύνει δηλαδή τον παραγωγό από το να παράξει μαστίχα».
Τέλος ο κύριος Σμυρνιούδης λέει πως Μαστίχα για τους Χιώτες σημαίνει πολιτισμός, ζωή!
Ρεπορτάζ: Μαρία Κυπραίου
facebook
youtube
instagram
X
