Η αρχαία φιλοσοφία μπορεί να μεταδοθεί με εύληπτο τρόπο

Σημείο συνάντησης η Δασκαλόπετρα. Σήμα κατατεθέν του Βροντάδου και της Χίου ολόκληρης. H συνέντευξη με έναν Βρονταδούση δάσκαλο της φιλοσοφίας και μάλιστα πρόσφατα βραβευμένο με το κρατικό βραβείο λογοτεχνικής μετάφρασης  -απόδοσης έργου της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά- (2015), για τη μετάφραση του έργου «Μικρά Φυσικά» του Αριστοτέλη (εκδ. Νήσος 2014), δεν θα μπορούσε να φιλοξενηθεί σε καλύτερο τόπο. Με τη χαρακτηριστική σεμνότητα που τον διακρίνει, ο διδάκτωρ φιλοσοφίας Ηλίας Γεωργούλας εξηγεί τη σπουδαιότητα  της γνώσης των αρχαίων φιλοσοφικών κειμένων, μας δίνει μια γεύση από τον Αριστοτέλη, μιλά για την ηθική ικανοποίησή του από την κατάκτηση του βραβείου και για τα μελλοντικά του σχέδια.

Χαρούμενος για την κατάκτηση του κρατικού λογοτεχνικού βραβείου δηλώνει: Ήταν μια δύσκολη δουλειά που απαιτούσε πολύωρη καθημερινή έρευνα και συγγραφή, (από το 2008 έως το 2014). Είχα ξεχάσει ότι συμμετείχα στον θεσμό… Νιώθω ικανοποιημένος και με διάθεση να συνεχίσω να κάνω αυτό που ξέρω και αγαπώ.

• Πριν τον Αριστοτέλη ασχολήθηκα με την ψυχοφυσιολογία του πλατωνικού Τίμαιου. Αυτό ήταν το αντικείμενο της διατριβής μου.
• Ο Αριστοτέλης στα «Μικρά Φυσικά» εξετάζει, για παράδειγμα, αντιθέσεις: θερμό -ψυχρό, υγρό-ξηρό κλπ. Η υγεία, λέει, είναι θέμα ισορροπίας αυτών των αντιθέτων. Η φύση τελικά μας δείχνει δρόμους…
• Όσον αφορά τις αισθήσεις, η ψυχή, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, «κινεί» το σώμα. Ενεργοποιεί τα αισθητήρια όργανα, τα οποία σχετίζονται με τα τέσσερα στοιχεία: τη γη, τον αέρα, τη φωτιά και το νερό. Με αυτή την οπτική η ψυχή ενεργοποιεί την ύλη. Ο Αριστοτέλης γενικά δουλεύει με την παρατήρηση και τη λογική κι η σύγχρονη επιστήμη του χρωστά πολλά γι’ αυτό.
• Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι δεν έχουν τελειώσει. Όσο ερευνάς τόσο βρίσκεις νέα δεδομένα.
• Η αρχαία φιλοσοφία ασκεί τον νου. Μας κάνει πιο παρατηρητικούς. Διδάσκει τον διάλογο και τη λογική.
• Οι νέοι συνήθως δεν μελετούν την αρχαία φιλοσοφία γιατί έχουν φοβία και άγχος ότι δεν θα την κατανοήσουν. Ίσως φταίμε και εμείς οι δάσκαλοι, που ορισμένες φορές, εξαιτίας του πάθους μας, παίρνουμε πολλά ως δεδομένα και δεν επενδύουμε στη μετάδοσή τους αφήνοντας το ακροατήριο στην  αμηχανία του.
• Ίσως πρέπει να χαμηλώσουμε τους τόνους -ακόμη και να «θυσιάσουμε» κάποιες λεπτομέρειες- διδάσκοντας με απλό και κατανοητό τρόπο για να διευκολυνθεί και ο αμύητος.
• Θεωρώ ότι τα αρχαία ελληνικά κείμενα δεν είναι δυσπρόσιτα. Η διδασκαλία τους χρειάζεται έμπνευση και το ακροατήριο ενθάρρυνση. Ο δάσκαλος επιτυγχάνει τον στόχο του όταν πείθει τους μαθητές του να κάνουν διάλογο,  να σκέφτονται, να βρίσκουν λύσεις, έστω κι αν στη συνέχεια μπορεί αυτές να ακυρωθούν.
• Είναι κρίμα να έχουμε πρόσβαση στους αρχαίους φιλοσόφους και να μην ανανεώνουμε τη γνώση μας γι’ αυτούς. Λίγοι μαθητές γνωρίζουν, για παράδειγμα, ότι ο Αριστοτέλης έχει ασχοληθεί  με ολόκληρη τη φύση, με κάθε ζώο ξεχωριστά και κάθε μέρος του. Ο Αριστοτέλης ήταν ακριβής και παρατηρητικός. Ήταν θα λέγαμε η Google της εποχής. Προσπάθησε να καταγράψει τα πάντα. Αυτό είναι  σπουδαίο.
• Από το 1995 διδάσκω στον ιδιωτικό τομέα φιλολογικά μαθήματα για να βιοπορίζομαι ενώ παράλληλα ασχολούμαι με την έρευνα, τη συγγραφή και τη διδασκαλία στο Πανεπιστήμιο ως συμβασιούχος. Έρευνα και βιοπορισμός δύσκολα συνδυάζονται.
• Στην Ελλάδα της κρίσης η έρευνα επιβιώνει με πολλές δυσκολίες. Έχουμε καλούς ερευνητές αλλά σε πολλές περιπτώσεις λείπει το οικονομικό υπόβαθρο. Το καθεστώς των προσλήψεων συμβασιούχων διδασκόντων δεν βοηθά.
• Ήταν πρόκληση να συνδυάσουμε με τον Φίλιππο Μανδηλαρά τη φιλοσοφία με τη δημιουργική γραφή. Ήταν δύσκολο το αντικείμενο και υπήρχε απειρία και από εμάς και από το κοινό. Ήταν κάτι πρωτοποριακό για τη Χίο. Υπό άλλες συνθήκες θα το επιχειρούσα ξανά.
• Είμαι ευχαριστημένος από την πορεία μου, δεδομένων των συνθηκών... Προς το παρόν έχω στο νου μου κάποιο σχέδιο που αφορά τη μετάδοση της αρχαίας ελληνικής σκέψης στους μη εξοικειωμένους με το αντικείμενο.
• Η φιλοσοφία είναι για όλους μπορούμε να τη χαρακτηρίσουμε και θεραπευτική, ένα μέσο για να βελτιώνεται κανείς.
• Χρωστάω πολλά στον δάσκαλό μου, κ. Β. Κάλφα. Μου έδωσε κίνητρο να μελετώ, παρότι δεν ήμουν από τους άριστους φοιτητές όταν ξεκίνησα τις μεταπτυχιακές σπουδές μαζί του. Το Πανεπιστήμιο, προφανώς, δεν είναι μόνο για τους φοιτητές του 10.

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.