Σεβασμό στην παράδοση μας, στο άτομο μας, σε αυτά που κάνουν οι σύλλογοι και καλή γνώση αυτών που κάνουν οι δάσκαλοι χορού, είναι τα απαιτούμενα για να αποδίδει η δουλειά που γίνεται στους Πολιτιστικούς Συλλόγους, σύμφωνα με το δάσκαλο παραδοσιακών χορών Σαράντο Κωστίδη.
Επτά είναι οι κανόνες που πρέπει να κυριαρχούν στα πολιτιστικά μας δρώμενα για να παράγονται τα ζητούμενα αποτελέσματα:
- Στροφή στον πολιτισμό και την παράδοση. Λαός που την παράδοση ξεχνά και δε θυμάται στο λήθαργο του μαρασμού παντοτινά κοιμάται.
- Ενίσχυση όλων των πολιτιστικών συλλόγων ιδίως των χωριών.
- Συνειδητή ίδρυση πολιτιστικών συλλόγων για σωστούς σκοπούς.
- Ενότητα στο χώρο, συνεργασία πολιτιστικών φορέων, ένας κούκος δε φέρνει μόνος του την Άνοιξη.
- Σωστή επιλογή υπεύθυνων που θα αναλαμβάνουν τη διδασκαλία στα σωματεία.
- Να μην προβάλλουμε το εγώ, να στηρίζουμε το εμείς.
- Να προσπαθούμε εμείς που αποτελούμε τους συλλόγους να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Αν το καταφέρουμε θα κάνουμε καλύτερους τους συλλόγους,την Χίο, την Ελλάδα και το έθνος.
Ένα μεγάλο λάθος που κάνουν οι χοροδιδάσκαλοι είναι ότι θεωρούν τους εαυτούς τους παντογνώστες και τα χορεύουν όλα ενιαία, χορεύουν Κρήτη και Μακεδονία λες και χορεύουν Χίο.
Η διαφορά με τα τσαλίμια εκτός διδασκαλίας είναι να μην γίνονται εφέ, να μη φτάνουμε στο σημείο να κάνουμε τα τσαλίμια για να φανούμε παραποιώντας το χορό. Αυτή είναι η διαφορά, το καλό και το κακό του τσαλιμιού, άλλο το εφέ και άλλο το κάνω στο κέφι. Όλα αυτά ισχύουν.
Ο καθένας αντιλαμβάνεται διαφορετικά το χορό, δεν υπάρχει ένα κόκκινο χρώμα, είναι πολλά, έχει αποχρώσεις, αναθεωρούμε πράγματα, αλλά αυτό που με ενοχλεί είναι η θεωρία του Παντογνώστη.
Άλλη καταστροφή είναι το youtube.Το internet είναι μία τεράστια βιβλιοθήκη πληροφοριών, με τα καλά και τα κακά της. Αυτό ισχύει και για εμάς. Βλέπουν ένα video χορευτικό με κάποια βήματα που μπορεί να είναι λάθος, το θεωρούν δεδομένο και το διδάσκουν έτσι, χωρίς να ερευνούν τίποτα. Αυτό το εργαλείο πρέπει να το χρησιμοποιούμε σωστά και να ρωτάμε στις πηγές.
Χιώτες μουσικοί
Ο Σαράντος υποστηρίζει ότι τα πανηγύρια της Χίου έχουν γίνει συρτό, τσιφτετέλι και μετά τις 03:00 ζεϊμπέκικα, αυτά ισχύουν και συμβαίνουν, αν είναι καλό ή κακό, εμείς το διαμορφώσαμε, ο κόσμος, λέει.
« Εμείς το διαμορφώσαμε, από τους πολίτες και τους μουσικούς έως και τους υπεύθυνους διοργανωτές. Αυτή την κοινωνία διαμορφώσαμε τις τελευταίες δεκαετίες. Στη Χίο έχουμε αρκετούς και εξαιρετικούς μουσικούς, που έχουν διαπρέψει και στην υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά και εκτός Ελλάδας. Το αν έχουν και αυτοί μερίδιο ευθύνης στο ότι τα πανηγύρια μας έχουν χάσει την παραδοσιακή τους υφή και έχουν γίνει σκυλονησιώτικα, όπως και πανελλήνια, την ίδια ευθύνη έχουν όλοι όσοι ασχολούνται με αυτό το θέμα. Φυσικά έχει μερίδιο ευθύνης και ο μουσικός σαν καλλιτέχνης. Έχουμε πάρα πολύ καλούς μουσικούς, αλλά δεν έχουν απόλυτα οι μουσικοί την ευθύνη για την παρεκτροπή της μουσικής, είναι συνολική κοινωνική ευθύνη. Κακώς εξελίσσεται έτσι, μακάρι να γίνει κάτι και να αλλάξει όλο αυτό το πράγμα, να γυρίσουμε στην πιο παραδοσιακή μορφή γλεντιού. Το θέμα είναι να παρέμβουν οι πολιτιστικοί σύλλογοι και να εκπαιδεύσουν το κοινό στην παραδοσιακή μορφή του γλεντιού.
Από εκεί ξεφεύγουμε και πάμε στα ακούσματα του κοινού. Αν καταφέρουν οι σύλλογοι να εκπαιδεύσουν το κοινό και αρχίσουν να υπάρχουν άτομα που θα ενστερνιστούν αυτή την αντίληψη του παραδοσιακού τρόπου διασκέδασης, θεωρώ ότι θα πετύχουμε την αλλαγή αυτή στη Χίο. Οι μουσικοί μας κάνουν αυτό που κάνουν καλά στην απόδοση των κομματιών. Στο τι θα παίξουν, αυτό εξαρτάται από το κοινό. Όταν ο Χιώτης κολλάει λεφτά στο μουσικό, το «σταλό» που λένε οι ορχήστρες, θα παίξει αυτό που θέλει ο κόσμος. Θέλει να πληρωθεί για να ζήσει, έχουμε και εμείς ευθύνες γι’ αυτό. Ο κόσμος πρέπει να αλλάξει για να φτάσουμε σε πιο παραδοσιακά γλέντια, έχουμε καταξιωμένους μουσικούς που κάνουν καλά τη δουλειά τους, έχουμε κακούς, έχουμε τα πάντα, εμείς επιλέγουμε τι θα παίξουν».
Χρέος μας είναι όλα αυτά που έχουμε να τα διατηρήσουμε στο βαθμό που μας επιτρέπεται και μπορούμε και από εκεί και πέρα να τα έχουμε και να τα ζούμε στην καθημερινότητα μας. Αυτό έχουμε χάσει, αυτά που δημιουργήσαμε, τα εξελίξαμε, αλλά φτάσαμε σε ένα σημείο όπου πατήσαμε ένα απότομο χειρόφρενο με αποτέλεσμα να χάσουμε τον έλεγχο του αμαξιού που λέγεται παραδοσιακή μουσική.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Από το 1994 ξεκίνησε τους παραδοσιακούς χορούς με δάσκαλο τους Γιάννη Αργυράκη και Γιώργου Παπαρουσόπουλου στο χορευτικό του Δήμου Καμποχώρων. Ακολούθησε ο Φάρος Βαρβασίου με δάσκαλους τους Λουκά Μαχαιρά και Γιώργο Παπαρουσόπουλο. Το 1998 – 99 πήγε στο Λέοντα Αλλάτιο όπου είχε δασκάλες την Άννα Γαλάτουλα, τη Ντίνα Γκόλφη και το Σίμο Καραολάνη.
Το 2005 με την παρότρυνση του ζεύγους Δημήτρη και Γεωργίας Μάντικα ανέλαβε να διδάσκει στο βρεφονηπιακό σταθμό τους Μικρούς εξερευνητές. Στα 18 του ξεκίνησε να κάνει μαθήματα σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, μπήκε στη διαδικασία της διδαχής. Τότε έβαλε τον εαυτό του στη διαδικασία να αναζητήσει τρόπους διδασκαλίας σε παιδιά αυτής της ηλικίας, πως μπορεί να τους «ιντριγκάρει» να ασχοληθούν με τον παραδοσιακό χορό.
«Χαίρομαι που μετά από τόσα χρόνια βλέπω παιδιά που είχα μαθητές από μικρά, να ασχολούνται ακόμα με τον παραδοσιακό χορό. Γι’ αυτό παίζει πολύ σημαντικό ρόλο να ενστερνιστούν από μικρά παιδιά και να διδαχθούν την παράδοση, τον πολιτισμό μας και γενικά το Ελληνικό στοιχείο.
Να φύγουν μέσα από ένα τάμπλετ, ή από ότι χαρακτηρίζεται ο σημερινός πολιτισμός, να τα έχουμε σε μια τάξη και να τους διδάσκουμε το Ελληνικό στοιχείο, με τα καλά και τα κακά του, με ότι σημαίνει αυτό», επισημαίνει.
Το 2005 ανέλαβε Δεσμό του Φραγκομαχαλά, το Χορευτικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, το 2009 το Μορφωτικό σύλλογο του Χαλκειούς, την Αρμονία του Αγίου Γεωργίου Συκούση, το σύλλογο Ποντίων Χίου, το Εργαστήριο του Ομηρείου, το σύλλογο Λαγκάδας και αυτή τη στιγμή ασχολείται επαγγελματικά με αυτό, ζει από αυτό και χαίρεται που κατάφερε να κάνει το χόμπι του επάγγελμα.
Διδάσκει σε οκτώ πολιτιστικά σωματεία, έχει 450 μαθητές, τους θεωρεί όλους συντρόφους στην υπηρεσία της παράδοσης, χαίρεται που ενστερνίζονται την αγάπη και το μεράκι του γι’ αυτό, το κρατάνε αυτό και φτάνουν στο σημείο να το προάγουν οι ίδιοι, και αυτό είναι το πιο ιδιαίτερο της υπόθεσης, να φτάσεις να βλέπεις τους μικρούς σου μαθητές να είναι πιο «πωρωμένοι» από εσένα.
Έχει παρακολουθήσει πάρα πολλά σεμινάρια παράδοσης, πολιτισμού, παραδοσιακούς χορούς από καταξιωμένους βιωματικούς δασκάλους ή καθηγητές λαογράφους με ακαδημαϊκή παιδεία.
Η Χίος κατ’αυτόν, που ζει σε αυτό το κύκλωμα από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, βρίσκεται στο απόγειο του παραδοσιακού χορού, έχει δημιουργηθεί μια καλή μαγιά και οδηγείται στη μετεξέλιξη. Θεωρεί ότι αυτή τη στιγμή ο παραδοσιακός χορός είναι στα ανώτερα επίπεδα που υπήρξε ποτέ, παρά το ότι γίνονται σφάλματα από δασκάλους.
Η πλειοψηφία των λαθών έγιναν από τους δάσκαλους που δίδαξαν της δεκαετία του 1980 και 1990, γιατί η Ελλάδα τις δεκαετίες του 1960 και 1970 καλλιέργησε ένα εθνικό ρεπερτόριο για λόγους προβολής ενός Ελληνικού στοιχείου για τον τουρισμό. Το μάρκετινγκ της εποχής αλλοίωσε και κατέστρεψε τους παραδοσιακούς σκοπούς και χορούς. Οι δάσκαλοι των επόμενων δεκαετιών παρέλαβαν και προώθησαν και αυτοί με τη σειρά τους αυτό το μοτίβο, μας δίδασκαν κάπως ένα χορό και μετά από κάποια χρόνια τον άλλαζαν.
Ο δάσκαλος, ο χοροδιδάσκαλος, ποιος έχει την επιμέλεια, τι επίθετο θα χρησιμοποιήσω για το άτομο που είναι στο κέντρο της αίθουσας και παράγει ένα έργο, έχει συζητηθεί υπερβολικά στις μέρες μας και δεν θα έπρεπε να γίνεται αυτό. Ο δάσκαλος δεν είναι παντογνώστης, είναι ένας άνθρωπος που ερευνά, μελετά, διδάσκεται και θα διδάξει αυτό που αντιλήφθηκε, αυτό που κατάλαβε.
Υπήρχε πάντα ο μεγάλος παράγοντας του σφάλματος, και συνέβη όποιος λέει ότι δεν συνέβη υποκρίνεται. Το 2018 όμως με όλο αυτό το κομμάτι του διαδικτύου, της διάχυσης των πληροφοριών λέει ότι ήλθαμε όλοι πιο κοντά, διοργανώνονται πλέον σεμινάρια, ημερίδες και μπορεί ο καθένας να πηγαίνει να λαμβάνει πληροφορίες από σωστά καταρτισμένους δασκάλους, το ψεύτικο φεύγει, μένει το αυθεντικό, το κομμάτι που χόρευαν ο πάππους και η γιαγιά στο χωριό, το οποίο παραδόθηκε στις επόμενες γενιές, άλλαξε και εξελίχθηκε σωστά. Όπως τονίζει η παράδοση εξελίσσεται, δεν είναι στατική.
«Εμείς δεν ξέρουμε ποιάς χρονολογίας χορούς χορεύουμε. Δεν χορεύουμε όπως χόρευαν πριν 200 χρόνια, δεν έχουμε τον ίδιο σωματότυπο, εξελίσσονται ή αλλάζουν, το θέμα είναι να μην το επιβάλλουμε εμείς, να το διαμορφώσει η κοινωνία.
Αυτός που διδάσκει χορό ονομάζεται χοροδιδάσκαλος, όταν θέλει όμως να επιβάλλει κάτι αυτό είναι αλλοίωση και υπάρχουν πολλά παραδείγματα. Θέλανε να προσθέσουν το δικό τους χαρακτηριστικό ή τη δική τους άποψη σε ένα χορό χωρίς να έχουνε ενστερνισμένη τη δημοτική διαδικασία ή να μην κατάγονται από το συγκεκριμένο χωριό ή περιοχή και προσπάθησαν απλά να επιβάλλουν απόψεις για να κάνουν τη διαφορά. Αυτό θα χαθεί. Πιστεύω στα χωριά μας, πιστεύω στη νέα γενιά, αυτή τη στιγμή σε σχέση με άλλες δεκαετίες είμαστε στο καλύτερο σημείο. Φυσικά υπάρχουν ακόμη χοροδιδάσκαλοι που κάνουν λάθη, όλοι κάνουμε λάθη, το θέμα είναι να μην προβάλλουμε στον κόσμο ότι είμαστε οι παντογνώστες, ότι μόνο εμείς λέμε το σωστό και ότι όλα τα υπόλοιπα είναι λάθος. Όποιος μπαίνει σε αυτό το τρυπάκι και θεωρεί τον εαυτό του μεγάλο γνώστη της παράδοσης και του χορού, λυπάμαι που θα το πω, αλλά είναι ο πιο άσχετος».
Είναι τόσο μεγάλη η τσουκάλα της παράδοσης που δεν μπορεί ο ανθρώπινος νους να συλλάβει το μέγεθος της. Τα χωριά της Χίου, οι χοροί μας, έχουμε τόσους χορούς, τόσα ονόματα παραδοσιακών χορών που δεν τα ξέρουμε. Έχουμε μείνει όλοι και τα χορευτικά συγκροτήματα σε ένα συρτό, σε ένα Δετό, σε ένα Τρύπατο, σε έναν Πυργούσικο, σε «ένα καράβι από τη Χιό», ενώ έχουμε τόσα άλλα τα οποία πιθανά τα γνωρίζουνε και ίσως τα θυμούνται ακόμη κάτοικοι συγκεκριμένων χωριών. Υπάρχουν πολλοί άλλοι σημαντικοί σκοποί άγνωστοι, είτε επειδή δεν μας τους μετέφεραν, είτε επειδή δεν τους γνώριζαν, έτσι έσβησαν. Έχουμε αφήσει σε ένα βαθμό στο έλεος του Θεού τους χιώτικους παραδοσιακούς σκοπούς και τραγούδια σε κάποια βιβλία ή στη μνήμη κάποιων ανθρώπων που φεύγουν, έχουμε χάσει τα έθιμα μας». Αυτό συνέβαινε πάντα και συμβαίνει και θα συμβαίνει, αλλά το 2018 που έχουμε τόσο εύκολη την καταγραφή πληροφοριών, πρέπει να διατηρούμε τα ήθη και τα έθιμα μας έτσι τους δίνουμε χρόνια ζωής». Τρανό παράδειγμα αυτό που έκαναν στο Ζυφιά, που μετά από 51 χρόνια αναβίωσαν το έθιμο της γούρνας.
Παραδοσιακές φορεσιές
Θεωρεί ότι εν μέρει ο Σίμος Καραολάνης έχει ένα δίκιο σε αυτό που υποστηρίζει, αλλά υποστηρίζει ότι μέσα από τον τρόπο σκέψης του έχει συγχυστεί.
« Φυσικά και η έννοια του παραδοσιακού χορού είναι διαχρονική, ο χορός εξελίσσεται όπως εξελίσσονται τα πάντα, φυσικά με πιο αργούς ρυθμούς, γιατί όλα αυτά έχουν σχέση με την εξέλιξη της κοινωνίας. Ο χορός εξελίσσεται με το δικό του αργό ρυθμό. Φυσικά και πρέπει να προβάλλουμε την εσωτερική αξία του χορού και όχι απλά τις φορεσιές, κτλ, όπως τα εννοεί εκείνος. Λέει ότι ο ίδιος ο χορός δεν έχει βήματα, έχει αξία. Συμφωνώ και επαυξάνω και θα το υπερασπιστώ ότι έχει μια αξία και πρέπει να παρουσιάζουμε παραδοσιακούς χορούς αντιπροσωπεύοντας την αξία και τη δύναμη της βιωματικής υπόστασης ενός χορού και την όλη εσωτερικότητα που νιώθει ο χορευτής όταν χορεύει τον κάθε χορό ανάλογα με το ύφος της κάθε περιοχής που χορεύει.
Καλά κάνει και το υπερασπίζεται αυτό, αλλά με αυτά τα «πιστεύω» έρχεται και λειτουργεί εντελώς αντίθετα με τα πιστεύω και την αξία της διατήρησης γενικά της κληρονομιάς μας. Θέλοντας να προσδώσει έμφαση στην χορευτική αξία, με τον τρόπο που το αναφέρει μειώνει την υπόλοιπη αξία που έχει συνολικά η παράδοση μας. Ένα κομμάτι της είναι η παραδοσιακή μας φορεσιά που πολύ σωστά χρησιμοποιείται στις μέρες μας για τις πολιτιστικές μας εκδηλώσεις. Είναι ένα πιστό ή φτωχό αντίγραφο καθημερινής ή επίσημης φορεσιάς που φορούσαν. Εδώ υπεισέρχονται οι γνώσεις του εκάστοτε υπεύθυνου που χρησιμοποιεί τις παραδοσιακές ενδυμασίες για μια χορευτική παράσταση, να διακρίνει και να φιλτράρει ποιες είναι σωστές. Πρέπει να τιμάμε και να φοράμε την φορεσιά μας, γιατί αν δεν την φοράμε και καταλήξει πάλι να είναι ένα μουσειακό είδος στα μουσεία, θα τις ξεχάσει ο κόσμος και θα ξεχαστεί η αξία που έχει με ότι συνδέεται με αυτό. Επίσης σε μια παράσταση το κοινό δεν κάθεται απλά και ψυχαγωγείται, αλλά μαθαίνει. Πρέπει να γνωρίζει και να μαθαίνει την παραδοσιακή φορεσιά της εκάστοτε περιοχής. Όσες παραδοσιακές φορεσιές έχει η Χίος, δεν έχει όλο το Αιγαίο. Γιατί να τα ισοπεδώσουμε και να τα κάνουμε όλα το ίδιο και να μη δείξουμε τη διαφορετικότητα, εκτός από το υφολογικό μέρος της κάθε περιοχής στα βήματα.
Αυτά πρέπει να τα υπερασπιζόμαστε και να μην τα βάζουμε σε μια βιτρίνα. Πριν 20 και 30 χρόνια που δεν υπήρχε τόσο μεγάλη έμφαση στα παραδοσιακά, η πλειοψηφία των χορευτικών είχε μπει στη νοοτροπία να φοράνε ένα τζίν, ένα πουκάμισο μια ζώνη στη μέση και μια τραγιάσκα στο κεφάλι, μην ξεχνάμε τις χορογραφίες του Ελληνικού κινηματογράφου και χόρευαν έτσι τα σωματεία. Έβρισκαν πχ. ένα γιλέκο παλιό και το πετούσαν ως σαβούρα. Τώρα τι κάνουμε, το κρατάμε κειμήλιο γιατί έστω και μέσα από τη χρησιμοποίηση της παραδοσιακής φορεσιάς στις πολιτιστικές εκδηλώσεις έχουμε αρχίσει και αντιλαμβανόμαστε την αξία που έχει αυτό το ύφασμα και το κρατάμε κειμήλιο και το παραδίδουμε στα παιδιά μας. Εδώ ο Σίμος κάνει μεγάλο λάθος, καταλαβαίνω τον τρόπο με τον οποίο το σκέπτεται και το λέει, αλλά γι’ αυτό πιστεύω ότι έχει συγχυστεί στην άποψη του, γιατί προωθώντας κάτι ή θέλοντας να τονίσει την αξία του χορού διαγράφει άλλα σημαντικά κομμάτια της παράδοσης μας».
Τα πολιτιστικά σωματεία, λέει, δεν είναι μόνο χορός, έχουν πάρα πολύ μεγάλη γκάμα δράσεων, δεν είναι μόνο χορευτικά. O πολιτιστικός και μορφωτικός σύλλογος προάγει την παράδοση μας, και αυτή είναι και χορευτική και ενδυματολογική. Αυτό έχει αξία, οπότε δεν πρέπει να αγγίζουμε την παραδοσιακή ενδυμασία, πρέπει να τη σεβόμαστε, όπως το χορό. Πιστεύω ότι ο Σίμος αναγνωρίζει και αυτή την αξία, αλλά θέλοντας να τονίσει την χορευτική μειώνει την ενδυματολογική αξία. Εκεί διαφωνώ».
Γυμναστές
Ποιοί δικαιούνται να δηλώνουν ότι είναι χοροδιδάσκαλοι. Δυστυχώς ή ευτυχώς στις μέρες μας ισχύει το ότι είσαι ότι δηλώσεις σε όλους τους τομείς και τα επαγγέλματα. Δεν θα έπρεπε να συμβαίνει αυτό. Στον τομέα της ιδιαιτερότητας του χορού. Γιατρός για να είσαι και να ασχολείσαι με τις ανθρώπινες ζωές πρέπει να πληρείς κάποια δεδομένα. Δάσκαλος χορού ή υπεύθυνος σωματείου είναι ένα μετέωρο επάγγελμα, που βρίσκει ο καθένας και το κάνει. Εγώ δεν το έχω σπουδάσει, αυτή τη στιγμή στο νησί μας είναι ένα ζήτημα αν το έχουν σπουδάσει ένας ή δύο από τους 25 χοροδιδασκάλους που υπάρχουν. Οι γυμναστές στα ΤΕΦΑΑ από το 1987 και μετά έχουν ειδικότητα στον παραδοσιακό χορό. Έχουν μια ειδικότητα που ξεκίνησε ως μάθημα εξαμήνου και παίρνουν μια ειδικότητα. Έτσι πρέπει μέσα σε αυτό το εξάμηνο να έχουν μάθει όλο αυτό το κομμάτι της παράδοσης που πολλές φορές ακόμη και σε όλα τα βιβλία διδασκόταν αρκετά λάθος πράγματα, γι’ αυτό αποσύρθηκαν όλα. Φτάσαμε στο σημείο να διδάσκονται βιβλία βιωματικών, εμπειρικών δασκάλων και να είναι σωστά».
Είναι σκληρές αλήθειες αλλά πρέπει να λέγονται και ο Σαράντος δέχεται να συζητήσει δημόσια με τον καθένα και να αντιπαραθέσουν τις απόψεις τους. Αυτό συνέβαινε γιατί τις δεκαετίες του 1960 και 1970 επικράτησε αυτό το «Εθνικό ρεπερτόριο», το φολκλόρ που λέμε εμείς, έγιναν λάθη, η πλειοψηφία των γυμναστών πήρε την ειδικότητα και δεν ασχολήθηκε ποτέ. Βέβαια βγήκαν και διαμάντια. Το θέμα είναι ότι μέχρι να γίνει κάτι σωστό πέρασαν κάποια χρόνια, πάντα υπήρχαν και οι πολύ καλοί εμπειροτέχνες, όπως το ίδιο συμβαίνει και με τους μουσικούς. Μπορεί κάποιος να γίνεται ακαδημαϊκός, αλλά αυτό δεν στερεί στον καθένα το δικαίωμα να εκφράζει την τέχνη του και να εκφράζεται μέσα από αυτή.
Όποιος θέλει να ασχολείται με την παράδοση και τον πολιτισμό, με την προϋπόθεση να τα σέβεται και να σέβεται και τον εαυτό του, δεν χρειάζεται τίτλους και πτυχία. Οι τίτλοι και τα πτυχία χρειάζονται για να σου δώσουν το μορφωτικό υπόβαθρο να μπορείς να αντιλαμβάνεσαι μια μελωδία, ένα ρυθμό, το κινητικό σχήμα, τα ρυθμικά, τα μουσικά σχήματα. Αν αυτά τα έχεις μάθει με κάποιους τρόπους, όλα τα υπόλοιπα μπορείς να τα κάνεις αν το επιθυμείς και να επιμελείσαι πολιτιστικά σωματεία. Φυσικά όταν μπαίνεις σε μια διαδικασία και διδάσκεις λέγεσαι και δάσκαλος. Όμως επειδή δεν υπάρχει ένας φορέας να φιλτράρει αυτό το πράγμα, μαζί με τα διαμάντια βγαίνουν και άχρηστα πράγματα. Υπάρχουν και στη Χίο δάσκαλοι που έχουν κατακρεουργήσει τους χορούς, διδάσκουν και οι ίδιοι δεν ξέρουν να χορέψουν ένα καλαματιανό. Υπάρχει όμως και η πλευρά των βιωματικών, εμπειρικών δασκάλων, που ζουν και βιώνουν όλα όσα υπάρχουν γύρω από τα έθιμα και γνωρίζουν να τα κάνουν καλύτερα από τον κάθε ακαδημαϊκό δάσκαλο που ασχολήθηκε έξι μήνες υποχρεωτικά και πήρε ένα πτυχίο γυμναστή. Ποιος ακαδημαϊκός θα τους πει ότι αυτό που κάνουν είναι σωστό ή λάθος, αφού αυτό το κάνουν μεταφέροντας την παράδοση που ζουν;
Με αυτό το δεδομένο αυτή τη στιγμή έχουμε πολλούς βιωματικούς χοροδιδασκάλους που εισηγούνται χορούς που γνωρίζουν. Αλλά εγώ πάντα λέω τι γνωρίζω καλύτερα. Τις υπόλοιπες περιοχές τις προσεγγίζουμε βηματικά, δεν θα το κατακτήσουμε ποτέ στο απόλυτο. Υπάρχουν όμως και ακαδημαϊκοί που λένε ότι αν δεν υπήρχαν οι βιωματικοί δεν θα υπήρχαν αυτοί. Αν δεν υπήρχε ο βιωματικός δεν θα είχε δημιουργηθεί το τμήμα στην Γυμναστική Ακαδημία.
Είναι λεπτά ζητήματα, καλό είναι να τα ξεχωρίζουμε αλλά όχι μόνο ανάμεσα μας , να τα δίναμε και στον κόσμο να τα καταλάβει. Στη Χίο έχουμε μαζευτεί πολλοί δάσκαλοι, καλά κάνει ο Σίμος που λέει ότι υπάρχουν δάσκαλοι που κατακρεουργούν τον παραδοσιακό χορό, άλλα προσπαθεί να διαχωρίσει τον εαυτό του από τον τίτλο «δάσκαλος», αλλά τριάντα χρόνια φούρναρης στα τριάντα ένα έγινες αρτοποιός. Αυτό δεν είναι σωστό. Υπάρχουν δάσκαλοι που κατακρεουργούν τους χορούς, είτε είναι πτυχιούχοι της Γυμναστικής Ακαδημίας, είτε είναι εμπειρικοί. Αν κάποιος σέβεται αυτό που κάνει και ενημερώνεται συνεχώς, γίνεται κλάσεις ανώτερος. Οι σχέσεις εμπειρικού δασκάλου και γυμναστή συνδέονται και ο ένας συμπληρώνει τον άλλο, είναι αλληλένδετοι, δεν θα έπρεπε να υπάρχει ένας διαχωρισμός και η κόντρα που πολλές φορές πάει να δημιουργηθεί εσκεμμένα από κάποιους. Ο ένας χρειάζεται τον άλλο για να προχωρήσει. Στη Χίο στη συντριπτική πλειοψηφία οι δάσκαλοι είναι βιωματικοί, υπάρχουν κάποιοι που κάνουν καλά τη δουλειά τους, αλλά και κάποιοι που κάνουν λάθη. Το αν εγώ ή ο καθένας θεωρεί ότι πρέπει να τους σταυρώσει, ας προσέχει γιατί στο τέλος θα σταυρωθεί ο ίδιος».
ΤΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ
«Τα σωματεία κάνουν καλή δουλειά, πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, στη Χίο τα περισσότερα σωματεία δημιουργήθηκαν μετά τη μεταπολίτευση. Αυτή τη στιγμή κάθε χωριό έχει το σύλλογο του και υποστηρίζω ότι πρέπει να στηρίζουν τα χωριά γιατί θα σβήσουν. Δημιουργήθηκαν για να υπηρετήσουν κάποιους σκοπούς και ο κάθε σύλλογος προσπαθεί να κάνει μια δραστηριότητα για να ζωντανέψει το χωριό, έστω και το καλοκαίρι. Φτάσαμε βέβαια αυτή τη στιγμή με 600 ευρώ και με είκοσι πέντε υπογραφές να ιδρύουμε πολιτιστικό σύλλογο, φτάσαμε στο άλλο άκρο, επειδή δεν μου αρέσει κάτι στον υπάρχοντα σύλλογο και φτιάχνω έναν άλλο στο ίδιο χωριό που θα προάγει κάτι άλλο. Σε αυτό ευθύνεται και το DNA του Έλληνα, που όλοι θέλουν να είναι πρόεδροι. Τη διάσπαση την έχουμε στο γονίδια μας για να προβάλλουμε τον εαυτό μας. Αυτό είναι το μείον, αλλά από την άλλη πλευρά έχουμε συλλόγους που κάνουν πολλά πράγματα, στις πόλεις και στα χωριά. Υπάρχουν όμως και άλλοι που καταχράζονται την ευχέρεια και δημιουργούν κάποιοι ένα σύλλογο για να προβάλλουν τους εαυτούς τους και κάνουν ένα χορευτικό πέντε ατόμων που χορεύουν αυτοί, οι συγγενείς και οι φίλοι τους.
Πρέπει όσοι είναι μέσα στα σωματεία και ασχολούνται με αυτά τα πράγματα να ενημερώνουν και τον κόσμο.
Στηρίζουμε τους συλλόγους ειδικά των χωριών γιατί τα βοηθάμε να μένουν ζωντανά. Στα σωματεία πρέπει να γίνεται επιλογή ατόμων που θα αναλαμβάνουν να κάνουν κάποια πράγματα, να δραστηριοποιούνται, να μην μένουν μόνο στο πανηγύρι που πρέπει να γίνεται. Να καταγράψουν χωριά της Χίου που δεν έχουν ακόμη καταγραφεί, ή δεν έχουν καταγραφεί πλήρως».
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Από το 1994 ξεκίνησε τους παραδοσιακούς χορούς με δάσκαλο τους Γιάννη Αργυράκη και Γιώργου Παπαρουσόπουλου στο χορευτικό του Δήμου Καμποχώρων. Ακολούθησε ο Φάρος Βαρβασίου με δάσκαλους τους Λουκά Μαχαιρά και Γιώργο Παπαρουσόπουλο. Το 1998 – 99 πήγε στο Λέοντα Αλλάτιο όπου είχε δασκάλες την Άννα Γαλάτουλα, τη Ντίνα Γκόλφη και το Σίμο Καραολάνη.
Το 2005 με την παρότρυνση του ζεύγους Δημήτρη και Γεωργίας Μάντικα ανέλαβε να διδάσκει στο βρεφονηπιακό σταθμό τους Μικρούς εξερευνητές. Στα 18 του ξεκίνησε να κάνει μαθήματα σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, μπήκε στη διαδικασία της διδαχής. Τότε έβαλε τον εαυτό του στη διαδικασία να αναζητήσει τρόπους διδασκαλίας σε παιδιά αυτής της ηλικίας, πως μπορεί να τους «ιντριγκάρει» το ενδιαφέρον να ασχοληθούν με τον παραδοσιακό χορό.
«Χαίρομαι που μετά από τόσα χρόνια βλέπω παιδιά που είχα μαθητές από μικρά να ασχολούνται τώρα με τον παραδοσιακό χορό. Γι’ αυτό παίζει πολύ σημαντικό ρόλο να ενστερνιστούν από μικρά παιδιά και να διδαχθούν την παράδοση, τον πολιτισμό μας και γενικά το Ελληνικό στοιχείο.
Να φύγουν μέσα από ένα τάμπλετ, ή από ότι χαρακτηρίζεται ο σημερινός πολιτισμός, να τα έχουμε σε μια τάξη και να τους διδάσκουμε το Ελληνικό στοιχείο, με τα καλά και τα κακά του, με ότι σημαίνει αυτό», επισημαίνει
Το 2005 ανέλαβε Δεσμό του Φραγκομαχαλά, το Χορευτικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, το 2009 το Μορφωτικό σύλλογο του Χαλκειούς, την Αρμονία του Αγίου Γεωργίου Συκούση, το σύλλογο Ποντίων Χίου, το Εργαστήριο του Ομηρείου, το σύλλογο Λαγκάδας και αυτή τη στιγμή ασχολείται επαγγελματικά από αυτό, ζει από αυτό και χαίρεται που κατάφερε να κάνει το χόμπι του επάγγελμα.
Διδάσκει σε οκτώ πολιτιστικά σωματεία, έχει 450 μαθητές, τους θεωρεί όλους συντρόφους στην υπηρεσία της παράδοσης, χαίρετε που ενστερνίζονται την αγάπη και το μεράκι του γι’ αυτό, το κρατάνε αυτό και φτάνουν στο σημείο να το προάγουν οι ίδιοι, και αυτό είναι το πιο ιδιαίτερο της υπόθεσης, να φτάσει να βλέπεις τους μικρούς σου μαθητές να είναι πιο «πωρωμένοι» από εσένα.
Έχει παρακολουθήσει πάρα πολλά σεμινάρια παράδοσης, πολιτισμού, παραδοσιακούς χορούς από καταξιωμένους βιωματικούς δασκάλους ή καθηγητές λαογράφους με ακαδημαϊκή παιδεία.
facebook
youtube
instagram
X
