Η μεγάλη εντύπωση και το αποτύπωμα που άφησε η προεπαναστατική λειτουργία της Σχολής της Χίου, ήταν τεράστια και βαθιά, ειδικά στις τάξεις των Διανοουμένων και των Λογίων της εποχής σε όλο τον κόσμο... Μια Σχολή με μια εκπαιδευτική δραστηριότητα, ανεκτίμητα χρήσιμη για τους Χιώτες και όχι μόνο... Μακάρι να είμαστε πάντα σε αυτό το νησί ανοιχτόμυαλοι, διορατικοί και θετικά πρωτοπόροι... Σε αυτή τη Σχολή ήταν αφιερωμένη η Βραδια Τοπικής Ιστορίας του Σαββάτου στο '' Αντίβαρο ''... που διευρύνει τις σκέψεις και τους ορίζοντές μας, με τα ιστορικά και κοινωνικά θέματα, που παρουσιάζει στις εκδηλώσεις του.
Απ΄ ότι φαίνεται, από πολύ παλιά ( κι από τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας ), υπάρχει πάντα μια έντονη συνεχόμενη προσπάθεια των Χιωτών να αποκτήσουν Σχολεία, αναζητούν πόρους, καλούν γνωστούς Δασκάλους της εποχής να διδάξουν στη Χίο, επιστρατεύουν Λογίους, ψάχνουν βιβλία, αξιοποιούν υποτροφίες και κληροδοτήματα... κι αυτό πρέπει να 'ναι εκείνο που σώζει τον τόπο τούτο, από τη μονοδιάστατη κατάσταση του '' ζειν '' ( που το χει ο Χιώτης με το εμπόριο και τη ναυτιλία )... και τον αναβαθμίζει στο '' ευ ζειν '' που σηκώνει κι άλλους ψηλά... κι αυτό οδήγησε στην ίδρυση της περιώνυμης Σχολής της Χίου το 1792... Ενός μοναδικού σχολείου για τα δεδομένα της εποχής του ( με βιβλιοθήκη και τυπογραφείο ) και με ακτινοβολία σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο ( με μαθητές ακόμα κι από την Ευρώπη και την Αμερική )... Ένα σχολείο που πρωτοστάτησε στην πνευματική αφύπνιση του Γένους, που ήταν προϋπόθεση ενδυνάμωσης, για την πραγματοποίηση της Επανάστασης του 1821.
Μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση λοιπόν, για την περίφημη Σχολή της Χίου ( που ήταν και το πρώτο οργανωμένο Ορθόδοξο δικό μας Σχολείο... γιατί υπήρχαν προγενέστερα μικρά Καθολικά και Ιησουιτών Διδακτήρια ), αλλά και για την κρίσιμη αναμέτρησή της, ανάμεσα στους εκπροσώπους του Ευρωπα'ι'κού Διαφωτισμού ( που πηγάζει από την Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία ) και στους συντηρητικούς κύκλους ( κυρίως της Εκκλησίας)... για τις πάμπολλες περιπέτειες και τις αγωνίες της Σχολής, για τα εκπαιδευτικά της προγράμματα και για τα χρόνια της άνθησής της μέχρι την καταστροφή της το 1822 ( την ξαναστήσανε οι Χιώτες αργότερα )... πραγματοποιήθηκε, το Σάββατο 24 Φεβρουαρίου 2024 στις 7 το βράδυ, η 5η κατά σειρά Βραδιά Τοπικής Ιστορίας στον Κοινωνικό Χώρο '' Αντίβαρο '' ( Καλοπλύτου 44 ), με εισηγητή τον γνωστό σε όλους μας Ιστορικό και Συγγραφέα Κώστα Ζαφείρη, που περιέγραψε με τον πιο εύληπτο και ουσιαστικό τρόπο, τα γεγονότα και την ιστορία της Σχολής, μέσα από έργα, μαρτυρίες και αλληλογραφία δασκάλων, μαθητών και ξένων επισκεπτών της Χίου... ενώ παράλληλα, με οδηγό τις ιστορικές πηγές προσέγγισε και σκιαγράφησε, τις προσωπικότητες και τη δράση του Αδαμάντιου Κοραή, του Αθανάσιου Πάριου, του Νεόφυτου Βάμβα και άλλων, που ήταν οι πρωταγωνιστές της ίδρυσης και της εκπαιδευτικής ζωής της Σχολής της Χίου... αλλά και της σφοδρής αναμέτρησης ανάμεσα στους διαφωτιστές και τους συντηρητικούς...
Ευτυχώς, ως επί το πλείστον, επικράτησαν οι διαφωτιστές... και ευτυχώς για μας, ο Τούρκος '' επόπτης και δεσμοφύλακας ''... άργησε να καταλάβει τη σημασία και τη συμβολή της Εκπαίδευσης, στην επιτυχημένη αναζήτηση της ανεξαρτησίας και της ελευθερίας...
Με μια πλατιά και διεισδητική ματιά, χωρίς βαρύγδουπες εκφράσεις και έννοιες, ο Κώστας Ζαφείρης, περιέγραψε με επιτυχία τα γεγονότα και το κλίμα της εποχής, όπως αυτό μεταφέρθηκε στην εκπαιδευτική και πνευματική πραγματικότητα της Χίου... και τότε... και μέχρι σήμερα... δίνοντας στον καθένα να καταλάβει, ότι όλα σταθμίζονται σε σχέση με την εποχή τους και όχι με κρίσεις εκ των υστέρων... που σίγουρα πάντα γίνονται... κι έχουν κι αυτές την αξία τους.
Η συζήτηση που ακολούθησε με το κοινό, ήταν ουσιαστική ( με απορίες και προσεγγίσεις )... και στην εκδήλωση συμμετείχαν ουσιώδεις άνθρωποι της εκπαίδευσης, των γραμμάτων και του πολιτισμού της Χίου.
Στην περιώνυμη και πρωτοποριακή για την εποχή της Σχολή της Χίου, διδασκόταν... από τα πρώτα χρόνια... Γραμματική, Ρητορική, διάφορα μέρη της Φιλοσοφίας, Μαθηματικά και Θεολογικά... και στην πορεία το εκπαιδευτικό πρόγραμμα εμπλουτίστηκε, με... Λατινικά, Γαλλικά, Τουρκικά, Χημεία, Ζωγραφική, Εκκλησιαστική Μουσική και Ναυτικά... Η Σχολή της Χίου είναι το πρώτο ελληνόφωνο σχολείο που εισάγει τη Χημεία ( με εποπτικά μέσα και πειράματα ) στα μαθήματά του...
Στη Χίο επίσης από εκείνη την εποχή έγιναν κινήσεις για τη συμμετοχή των γυναικών στην εκπαίδευση... που μπορεί να μην ήταν επισήμως μέσα... όμως υπάρχουν μαρτυρίες που επιβεβαιώνουν ότι κάποιες γυναίκες ελάμβαναν εκπαίδευση και κάποιες, δίδασκαν κι όλας.
Τη Σχολή, συνέχεια την διαπερνά... και την σπρώχνει από δω κι από κει, χωρίς όμως να την φθείρει και να την βγάζει από το στόχο και το δρόμο της... η Ιδεολογική και Πολιτική Διαμάχη της εποχής, ανάμεσα, στους Διαφωτιστές ( υπέρμαχους του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης ) που θεωρούν απαραίτητες τις νέες γνώσεις και ιδέες... και στους συντηρητικούς κύκλους, που αυτά τα ίδια, τα θεωρούν καταστροφικά και αθεϊστικά και τα βλέπουν με μεγάλη δυσπιστία... Όλα αυτά, μάλλον αναζωπυρώνουν τη θετική δράση της... και τους φωτισμένους δασκάλους του γένους...
Όλοι οι Χιώτες και αυτό είναι τιμή τους, απόδημοι, έμποροι, ακόμα και τα κορίτσια από τις προίκες τους, έδωσαν τον οβολό και τη συνεισφορά τους για την ξακουστή Σχολή της Χίου, στην οποία η φοίτηση ήταν δωρεάν... Την πρωτοποριακή για την εποχή της Σχολή της Χίου, που δεν είναι άλλη από το Ιστορικό Γυμνάσιο Αρρένων Χίου, που όσες φορές και να καταστράφηκε οι Χιώτες το ξανάστησαν δίπλα στη Μητρόπολή τους... και στέκει περήφανα κι αντικριστά με την Ιστορική Δημόσια Βιβλιοθήκη '' Κοραή '' που είναι ένας θησαυρός και αναπόσπαστο μέλος του σχολείου από γεννήσεως του... αλλά και το αντίστροφο... Δυο '' συγκοινωνούντα δοχεία '' που '' ακτινοβολούν '' μαζί... η Βιβλιοθήκη και το Γυμνάσιο... Κόσμημα, εργαλείο και όπλο για τον κόσμο της Χίου...γιατί η γνώση είναι δύναμη...
Όλα αυτά και άλλα πολλά ειπώθηκαν και δημιούργησαν κι άλλες σκέψεις, στην 5η κατά σειρά Βραδιά Τοπικής Ιστορίας στον Κοινωνικό Χώρο '' Αντίβαρο '', με θέμα, '' Η Σχολή της Χίου 1792 - 1822 και η αναμέτρηση Διαφωτιστών - Συντηρητικών ''... Καλό είναι να τα ακούσετε από το στόμα του Κώστα Ζαφείρη, βλέποντας το σχετικό βίντεο στην ηλεκτρονική σελίδα του '' ΠΟΛΙΤΗ ''... γιατί έχει πολλά ενδιαφέροντα που ελέχθησαν με τον πιο εύγλωττο, κατανοητό και χρήσιμο τρόπο.
Καθώς φαίνεται οι Σαββατιάτικες Βραδιές Τοπικής Ιστορίας στο '' Αντίβαρο '', έγιναν μια πολύ όμορφη, χρήσιμη, ευχάριστη και εποικοδομητική συνήθεια... Την ερχομένη Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου 6.30 το απόγευμα πραγματοποιείται στο '' Αντίβαρο '' ενημερωτική συνάντηση σχετικά με τις ανεμογεννήτριες και τα φωτοβολταϊκά, το Σάββατο 9 Μαρτίου πάλι στο '' Αντίβαρο '' μια εκδήλωση αφιερωμένη στην Ημέρα της Γυναίκας με ομιλητές και από την Αθήνα και από το Κέντρο Συμβουλευτικής του Δήμου Χίου και το Σάββατο 23 Μαρτίου είναι προσκεκλημένος στο '' Αντίβαρο '' ο Συγγραφέας Σπύρος Αλεξίου που έχει γράψει ένα βιβλίο για το 1821 και θα μιλήσει σε μια Βραδιά Τοπικής Ιστορίας, με επίκεντρο τη Σφαγή της Χίου.
facebook
youtube
instagram
X
