Η Ελλάδα έχει να περιμένει πολλά ακόμη από την Ευρώπη

Σημείο συνάντησης οι Μύλοι στα Ταμπάκικα, ένα από τα ομορφότερα και πολυφωτογραφημένα σημεία του νησιού μας. Συνομιλητής ένας από τους πιο οξυδερκείς πολιτικούς αναλυτές που διαθέτει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια.

Ο καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, επισκέπτης καθηγητής στο Κολλέγιο της Ευρώπης Bruges στο Βέλγιο και πρώην διευθυντής στρατηγικού σχεδιασμού και σύμβουλος των πρωθυπουργών Λουκά Παπαδήμα και Παναγιώτη Πικραμμένου,   Γιώργος Παγουλάτος, βρέθηκε στη Χίο την περασμένη εβδομάδα, προκειμένου να συμμετάσχει στην εκδήλωση της ΝΟΔΕ Χίου με θέμα «Η Κρίση και η Ευρωπαϊκή Προοπτική της Ελλάδας».

Ο Γιώργος Παγουλάτος ανήκει στη γενιά των νέων που είχαν την τύχη να δουν την οικοδόμηση μιας Ευρώπης ανοιχτών συνόρων, πολλαπλών ευκαιριών και αλληλεγγύης, αισιόδοξης και ευημερούσας, με πίστη στο μέλλον.

Τώρα, ως καθηγητής, καλείται να απαντήσει στα ερωτήματα της δικής μας γενιάς, που είδε τα ευρωπαϊκά της όνειρα να γκρεμίζονται μέσα σε μία δεκαετία.

- Σε μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων, με τον πλούσιο Βορρά και τον φτωχό Νότο, και με έξαρση των εθνικιστικών ρευμάτων, τι αναμένουμε να αναδείξει το νέο Ευρωκοινοβούλιο στις εκλογές του Μαΐου του 2019;

Γ.Π.: Οι ευρωπαϊκές εκλογές θα είναι εξαιρετικά κρίσιμες για την Ευρώπη. Η αίσθησή μου είναι ότι θα αναδείξουμε το χειρότερο κοινοβούλιο της ιστορίας των ευρωπαϊκών θεσμών. Στη χώρα μας ήδη έχουμε από τον  Ιανουάριο του 2015 το χειρότερο κοινοβούλιο της μεταπολίτευσης.  Υπάρχουν δυνάμεις αντιευρωπαϊκές, λαϊκιστικές, εθνικιστικές, με μεγάλο δυναμισμό σε χώρες όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Αυστρία, η Ουγγαρία, η Γερμανία.

Υπάρχει μια ομάδα  αντιευρωπαϊστών και  εθνικιστών, συνάμα και λαϊκιστές συνήθως, οι οποίοι είναι αποφασισμένοι να γκρεμίσουν αρκετά από τα κεκτημένα της Ευρωπαϊκής ενοποίησης.

- Η Ελλάδα τί μπορεί να περιμένει από μια τέτοια Ευρώπη;

Γ.Π.:  Αναμένει μια  Ευρωπαϊκή ‘Ένωση που τουλάχιστον θα αναδείξει μια πλειοψηφία φιλοευρωπαϊκή. Απλά θα υπάρχουν και θα αυξηθούν  οι  φωνές του φανατισμού και της ευρωφοβικότητας. Η πρόσφατη εμπειρία της Ελλάδας, στις εκλογές του 2015, κατέδειξε ότι ο δρόμος της δέσμευσης μας με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς είναι μονόδρομος, Οποιαδήποτε απόκλιση από αυτόν έχει τεράστιους κινδύνους ασφάλειας της χώρας με την ευρύτερη έννοια. Για να μπορούμε όμως να παραμείνουμε στον δρόμο  των ευρωπαϊκών θεσμών θα πρέπει να βάλουμε ξανά εμπρός τις μηχανές της οικονομίας.  

• Μια οικονομία, όπως η ελληνική, που βρίσκεται σε χρόνια ύφεση, πώς θα ενεργοποιηθεί ξανά και θα μπει σε τροχιά ανάπτυξης;

Γ.Π.: Καταρχήν χρειάζεται τήρηση των συμφωνημένων ως βάση. Μόνο αν τηρείς τα συμφωνημένα μπορείς να έχεις μια βάση. Επίσης απαιτούνται  μεταρρυθμίσεις για να έρθει η ανάπτυξη. Η ανάπτυξη που έχουμε στην Ελλάδα είναι πολύ αδύναμη. Το 2017 είχαμε το χειρότερο αριθμό ανάπτυξης σε ολόκληρη την Ευρωζώνη και το 2018 ήμασταν περίπου έκτοι. Τα ποσοστά  είναι πολύ χαμηλά για μια οικονομία που βρίσκεται τόσα χρόνια σε ύφεση και ο λαός της έχει κάνει τόσες θυσίες.  

Η  συνταγή  της υπερφορολόγησης αυτής της κυβέρνησης δεν  μπορεί να μας βγάλει από την ύφεση. Το μόνο που πετυχαίνει είναι να βγάλει από την επίσημη οικονομία ένα μεγάλο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας.

Η πολιτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ (σε συνδυασμό με τα λοιπά πεπραγμένα τους) παράγει ένα εχθρικό και πάντως αντίξοο περιβάλλον για τη δημιουργία επιχειρήσεων από τον ιδιωτικό τομέα, που είναι ο μόνος που μπορεί να αυξήσει την απασχόληση και να μειώσει την ανεργία. Αντίθετα, τα φορολογικά έσοδα έπρεπε να αυξηθούν μέσα από τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης. Και με τα έσοδα πρέπει να αποκτήσουμε ένα κοινωνικό κράτος, που θα προστατεύει κι ενισχύει τους μακροχρόνια ανέργους και τους πραγματικά φτωχούς (οι οποίοι σήμερα γλιστράνε μέσα από το δίχτυ κοινωνικής προστασίας) κι όχι να σπεύδει να μοιράζει πλεονάσματα στους συνταξιούχους, επειδή αποτελούν μια εντοπίσιμη πελατειακή ομάδα.

• Μια αλλαγή κυβέρνησης τί διαφορετική πολιτική θα μπορούσε να ακολουθήσει τη στιγμή που υπάρχουν «δεσμεύσεις»;

Γ.Π.: Πολλές και διαφορετικές. Καταρχήν εμβληματικές μεταρρυθμίσεις.  Αποκρατικοποιήσεις, οι οποίες θα αλλάξουν την  αντίληψη που επικρατεί στο εξωτερικό για τη χώρα. Θα δώσουν μια νότα επιτυχημένης ιστορίας.  Αποφόρτιση της φορολογίας. Ο συνδυασμός υψηλής φορολογίας και υψηλών ασφαλιστικών εισφορών καταστρέφει κάθε έννοια παραγωγής. Χρειαζόμαστε ένα καλύτερο μείγμα μεταρρυθμίσεων και δημοσιονομικών μέτρων, ώστε να πάρει πάλι μπρος η μηχανή της παραγωγικότητας της οικονομίας.

• Πόσο αισιόδοξοι μπορούμε να είμαστε για το μέλλον;

Γ.Π.: Οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξοι. Αν παραιτηθούμε από αυτή την ελπίδα θα κατρακυλήσουμε σε ένα φαύλο κύκλο χαμηλών προσδοκιών, χαμηλής εμπιστοσύνης και οικονομικής στασιμότητας. Δεν πρέπει να το επιτρέψουμε αυτό.

• Η μεγαλύτερη συνέπεια της κρίσης ήταν η απώλεια ενεργού ανθρώπινου δυναμικού. Πώς θα πείσουμε όλους αυτούς τους νέους που «έφυγαν» να επιστρέψουν στην Ελλάδα;

Γ.Π: Η επιστροφή θα γίνει  μόνο όταν  η οικονομία πάρει και πάλι μπροστά. Όλος αυτός ο κόσμος που έφυγε, όχι από χόμπι αλλά για καλύτερες συνθήκες εργασίας, θα επιστρέψει μόνο όταν δει ότι υπάρχει βελτίωση, υπάρχει ανάπτυξη, υπάρχει αξιόπιστη κυβέρνηση.

- Η Χίος, όπως και τα υπόλοιπα νησιά του Β.Α. Αιγαίου,  σηκώνουν στις πλάτες τους το βαρύ φορτίο του προσφυγικού-μεταναστευτικού. Τί πρέπει να ζητήσει η ελληνική κυβέρνηση για  τα νησιά από την Ευρώπη, ώστε να μπορέσουν να διαχειριστούν αυτή τη δύσκολη κατάσταση;

Γ.Π.: Είναι δύσκολο για μια οικονομία αδύναμη, όπως η ελληνική, να ενσωματώσει όλες αυτές τις μεταναστευτικές ροές. Ιδίως δε όταν το ανθρώπινο δυναμικό που έρχεται από τα απέναντι παράλια δεν είναι υψηλής επαγγελματικής ποιότητας. Είναι απαραίτητο να γίνει διάκριση ανάμεσα στους οικονομικούς μετανάστες και τους πρόσφυγες.  

 Η Ελλάδα δεν αντέχει άλλες μεταναστευτικές ροές. Η κατάσταση απαιτεί μια σωστή πολιτική διαχείρισης τόσο από τις ελληνικές αρχές (κυβέρνηση-τοπικές αρχές) όσο και από την Ευρώπη.  

Η πρόταση του προϋπολογισμού που έχει υποβάλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει μεγάλες χρηματοδότησης προς τις χώρες εισόδου των μεταναστών (Ελλάδα-Ιταλία), για δημιουργία προσωρινών δομών φιλοξενίας, για επάνδρωση υπηρεσιών χορήγησης ασύλου, για ενίσχυση φύλαξης των συνόρων  αλλά και για επαναπροωθήσεις.

 Αυτή η λογική υπάρχει στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Με μια σειρά από  διαρθρωτικές πολιτικές μέχρι την ευρωπαϊκή πολιτική αντιμετώπισης της μετανάστευσης,  η Ελλάδα έχει να περιμένει πολύ σημαντικές κοινοτικές εισροές  για αλληλεγγύη από τον ευρωπαϊκό κόσμο σε σχέση με το παρελθόν.

Η αίσθησή μου είναι ότι θα έχουμε την έμπρακτη υποστήριξη και αλληλεγγύη με τη  μορφή επενδύσεων που θα έρθουν στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια. Και αυτό θα γίνει γιατί υπάρχει αναγνώριση ότι η οικονομία χρειάζεται στήριξη.

Άποψη μου, ωστόσο, είναι ότι στα νησιά έπρεπε  οι πρόσφυγες-μετανάστες απλά να εισέρχονται, να καταγράφονται και μετά να συνεχίζουν προς άλλες δομές. Δεν αντέχουν τα νησιά να σηκώνουν άλλο το βάρος των μεταναστών. 

Η  συνταγή  της υπερφορολόγησης το μόνο που πετυχαίνει είναι να βγάλει από την επίσημη οικονομία ένα μεγάλο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας.

Η Ελλάδα έχει να περιμένει πολύ σημαντικές κοινοτικές εισροές  για αλληλεγγύη από τον ευρωπαϊκό κόσμο σε σχέση με το παρελθόν.

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.