Η πυρκαγιά της 12ης Αυγούστου στη βόρεια Χίο κατέκαψε περίπου 70.000 στρέμματα. Μια οικολογική πληγή που δεν αφορά μόνο τα δάση · αφορά και την ίδια τη βιοποικιλότητα και την άγρια ζωή του νησιού. Το ερώτημα που πλέον τίθεται επιτακτικά είναι: τι θα γίνει με το κυνήγι;
Δεν αρκεί να απαγορευθεί μόνο στα καμένα
Η πρακτική δείχνει ότι όταν μια απαγόρευση περιορίζεται αυστηρά στα καμένα, το αποτέλεσμα είναι καταστροφικό. Τα θηράματα –λαγός, πέρδικα, τρυγόνι– αναγκάζονται να καταφύγουν στις πιο γειτονικές περιοχές. Εκεί όμως, εάν το κυνήγι επιτρέπεται κανονικά, συγκεντρώνονται και γίνονται εύκολα θηράματα. Έτσι, ουσιαστικά, εξοντώνονται.
Αυτά δεν είναι θεωρίες· είναι εμπειρία. Στην Ηλεία το 2007 και στη Βόρεια Εύβοια το 2021, το Υπουργείο Περιβάλλοντος προχώρησε σε γενικευμένες απαγορεύσεις που κάλυπταν ευρύτερες ζώνες γύρω από τα καμένα. Οι αποφάσεις εκείνες (ΦΕΚ Β’ 1741/2007 για την Ηλεία, ΦΕΚ Β’ 4297/2021 για την Εύβοια) δεν ήταν τυχαίες: ήταν αποτέλεσμα της σκληρής εμπειρίας ότι οι περιορισμένες απαγορεύσεις οδηγούν στην εξόντωση της άγριας ζωής.
Οι θέσεις των κυνηγών και γιατί δεν ευσταθούν
Ο Κυνηγετικός Σύλλογος Χίου, με τη στήριξη μάλιστα κυβερνητικών στελεχών, αλλά και του Δημάρχου Χίου, προβάλλει το επιχείρημα ότι «το βουνό είναι το σπίτι των κυνηγών» και ότι οι ίδιοι συνεισφέρουν σημαντικά στη συντήρηση βιοτόπων, δαπανώντας πάνω από 100.000 € τον χρόνο. Επίσης τονίζουν ότι σχεδόν το μισό της περιοχής που κάηκε ήταν ήδη εκτός θήρας, άρα δεν χρειάζεται περαιτέρω απαγόρευση.
Ωστόσο, η επιστημονική πραγματικότητα είναι διαφορετική:
Η όποια συνεισφορά των κυνηγών, δεν υποκαθιστά την επιστημονική διαχείριση. Η Οδηγία 92/43/ΕΟΚ και η EU Biodiversity Strategy 2030 προβλέπουν ότι η προστασία απαιτεί
ολοκληρωμένα, επιστημονικά σχέδια και όχι αποσπασματικές δράσεις. Αυτό σημαίνει:
• Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ): χαρτογράφηση οικοτόπων και ειδών, εκτίμηση απειλών μετά από πυρκαγιές και προτάσεις για μέτρα διαχείρισης.
• Σχέδια Διαχείρισης Natura 2000: για κάθε προστατευόμενη περιοχή, με σαφείς στόχους διατήρησης και μέτρα όπως ρύθμιση δραστηριοτήτων, αποκατάσταση οικοτόπων, προστασία ειδών.
•Σχέδια Δράσης για συγκεκριμένα είδη: ιδίως για απειλούμενα πτηνά και θηλαστικά, με μεθόδους παρακολούθησης πληθυσμών και συγκεκριμένες παρεμβάσεις προστασίας.
• Πρωτόκολλα παρακολούθησης (monitoring): συστηματική καταγραφή της κατάστασης των ειδών και οικοτόπων με δείκτες βιοποικιλότητας, γεωχωρικά δεδομένα και τακτικές αναφορές.
• Μεταπυρικά σχέδια αποκατάστασης: ειδικά μετά από μεγάλες φωτιές, με δράσεις για φυσική αναγέννηση, αναδασώσεις όπου χρειάζεται, έλεγχο διάβρωσης και προστασία των τελευταίων πληθυσμών άγριας ζωής.
• Το πιο σημαντικό = Σχέδια βιώσιμης θήρας: επιστημονικά τεκμηριωμένες ρυθμίσεις (ζώνες, ποσοστώσεις, περίοδοι), βασισμένες σε πραγματικά πληθυσμιακά δεδομένα και όχι σε παραδοσιακή πρακτική ή σε μπακαλίστικες λογικές που έχουν ήδη ακουστεί από επίσημα χείλη!
Με λίγα λόγια, η προστασία της βιοποικιλότητας απαιτεί συστηματικά σχέδια με δεδομένα, στόχους, μέτρα και συνεχή παρακολούθηση, και όχι αποσπασματικές δράσεις κυνηγετικών ή άλλων συλλόγων, τύπου κυριακάτικων εξορμήσεων με τοποθέτηση ποτίστρων και δοχείων τροφής.
«Ήταν ήδη απαγορευμένο» ≠ επαρκής προστασία. Μετά τη φωτιά, τα θηράματα συγκεντρώνονται στις ελάχιστες άκαυτες νησίδες ή στις γειτνιάζουσες περιοχές. Αν εκεί επιτρέπεται το κυνήγι, τα θηράματα -ας μην κοροιδευόμαστε- μοιραία οδηγούνται σε μαζική εξόντωση. Αυτός ήταν ο λόγος που σε Ηλεία και Εύβοια επεβλήθησαν γενικευμένες απαγορεύσεις.
Η βιοποικιλότητα της Χίου είναι ιδιαίτερα ευάλωτη. Η βόρεια Χίος είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000, με είδη όπως ο φιδαετός, ο πετρίτης και το σπάνιο Emberiza cineracea (σκροτζάκος). Η διεθνής βιβλιογραφία (How to prioritize species recovery after a megafire, 2022) συνιστά πλήρη «περίοδο ανάπαυσης» για τέτοιες περιοχές μετά από μεγάλες πυρκαγιές.
Η διεθνής εμπειρία είναι ξεκάθαρη. Σε Ισπανία και Πορτογαλία, μετά από mega-fires, το κυνήγι απαγορεύθηκε σε ολόκληρες περιφέρειες για 3–5 χρόνια. Ο λόγος είναι προφανής: η
μεταπυρική θηρευτική πίεση επιταχύνει την οικολογική κατάρρευση.
Στη Χίο δεν υπάρχει λόγος να γίνει διαφορετικά
Η Χίος συγκριτικά με τις περιοχές που ήδη αναφέραμε, είναι μικρό οικοσύστημα. Η βόρεια πλευρά που κάηκε συνδέεται άρρηκτα με το υπόλοιπο νησί. Δεν υπάρχουν τεράστιες
δασικές ενότητες για να απορροφήσουν την πίεση. Αυτό σημαίνει ότι η απαγόρευση δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο στα καμένα:
• Στη χειρότερη περίπτωση πρέπει να καλύψει ολόκληρη τη βόρεια Χίο.
• Πολλές περιβαλλοντικές οργανώσεις υποστηρίζουν –και όχι άδικα– ότι το κυνήγι θα έπρεπε να απαγορευθεί σε όλο το νησί για μια περίοδο 3–5 ετών, ώστε να δοθεί πραγματικός
χρόνος αποκατάστασης.
Η ευθύνη της Πολιτείας
Κάθε άλλη επιλογή θα ισοδυναμεί με συνέχιση της καταστροφής που προκάλεσε η πυρκαγια, αλλά με άλλο τρόπο. Δεν έχει νόημα να μιλάμε για αναδάσωση και αποκατάσταση
οικοτόπων, όταν την ίδια στιγμή αφήνουμε τα θηράματα εκτεθειμένα σε εξόντωση. Η απαγόρευση κυνηγιού σε όλη τη βόρεια Χίο –ή, ιδανικά, σε όλο το νησί– δεν είναι υπερβολή·
είναι το ελάχιστο αυτονόητο μέτρο.
Η Χίος δεν αντέχει άλλες μισές λύσεις. Όπως κατά την ημέρα της φωτιάς, το πολιτικό προσωπικό αποδείχθηκε ανεπαρκές και δεν πίεσε ώστε να σταλούν εναέρια μέσα, έτσι και
τώρα δεν πρέπει να αποδειχθεί ανεπαρκές στην προστασία της άγριας ζωής.
Είναι τρέλα να συζητάμε για κυνήγι στη Χίο μετά από μιας τέτοιας έκτασης οικολογική καταστροφή και έστω την τελευταία στιγμή, κάθε σκεπτόμενος πολίτης περιμένει από το
πολιτικό προσωπικό, να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να μην αποφασίσει με βάση το δίλλημα τα ζώα δεν ψηφίζουν, οι κυνηγοί όμως ψηφίζουν!
Η απαγόρευση κυνηγιού πρέπει να είναι γενικευμένη και ξεκάθαρη. Όχι για λόγους συμβολικούς, αλλά για λόγους επιβίωσης του ίδιου του οικοσυστήματος.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο.
facebook
youtube
instagram
X
