28.4.2023 18:18

Ο Γεώργιος Σουρής και οι πειραιώτικες ιστορίες του

Η σχέση του Γεωργίου Σουρή με τον Πειραιά είναι γνωστή, ειδικά με το Νέο Φάληρο, κοσμικό θέρετρο του 19ου αιώνα, το οποίο ο πρώτος σύγχρονος Έλληνας σατυρικός ποιητής επέλεξε να κατοικήσει μόνιμα.

Πολλά συμβάντα έχουν καταγραφεί σχετικά με τις φιλολογικές ή πνευματιστικές συγκεντρώσεις που επιδιδόταν μετά μανίας ο Σουρής. Έχουν αναφερθεί τα πρόσωπα που μετείχαν σε αυτές τις συγκεντρώσεις, για την καθημερινότητα του Σουρή και για το ρόλο που είχε η Χιώτισσα σύζυγός του Μαρία Κωνσταντινίδη Σουρή και τη συμβολή της στο έργο του.

Γεώργιος Σουρής σε νεαρή ηλικία

Καθημερινές συνήθειές του στο πρώτο λιμάνι της χώρας καταγράφονται από το συγγραφέα και ιστορικό ερευνητή κ. Στέφανο Μίλεση και παρατίθενται στην ιστοσελίδα του www.pireorama.gr.

Ο Σουρής στο καφενείο του Κομηνού (Ωρολόγιο)

Αγαπημένο στέκι του Σουρή ήταν το καφενείο του Κομηνού που στεγαζόταν στο ισόγειο του παλαιού Δημαρχείου (Ωρολόγιο) του Πειραιά. Ο ποιητής εμπνέεται από τους ανθρώπους που συχνάζουν στο καφενείο, αφού ευρισκόμενο πάνω στην παραλία του λιμανιού, συγκέντρωνε εκτός από τους τακτικούς θαμώνες και ναυτικούς, ταξιδιώτες, πολιτευτές και κάθε είδους άτομα που προσέλκυαν την προσοχή του ώστε να γίνουν αργότερα στίχοι στα ποιήματά του.

Μια τέτοια περίπτωση ήταν και του Κωνσταντίνου Πλατούτσα, ενός μόνιμου «πολιτευόμενου» της εποχής, στην κυριολεξία πολυμήχανου άνδρα που ξόδευε αναίτια τον καιρό του στο καφενείο του Ρολογιού, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως πολιτευτή και βαφτισιμιό του Θεόδωρου Δηλιγιάννη.

Ο Πλατούτσας με καταγωγή από το Άργος, έχει αποτύχει επτά φορές να εκλεγεί μέχρι που οι συμπατριώτες του τον λυπήθηκαν και τον εξέλεξαν την όγδοη φορά. Ύστερα από την επιτυχία του αυτή ο Πλατούτσας περνούσε όλη τη μέρα του σχεδόν μέσα στο καφενείο του Κομηνού διηγούμενος ιστορίες από τον κοινοβουλευτικό του βίο και περιμένοντας να εμφανιστούν διάφορες ευκαιρίες στα πρόσωπα των επιβατών που κατέφταναν με τα πλοία της γραμμής.

Ο Σουρής στον Τινάνειο Κήπο

Ο Σουρής συχνάζει ακόμη πολύ και στο διπλανό κήπο του καφενείου, τον Τινάνειο. Ο κήπος αυτός αποτελούσε σημείο συνάντησης των λογοτεχνών και των καλλιτεχνών του Πειραιά όπου δυστυχώς οι περισσότεροι πωλούσαν τα βιβλία τους ή τους πίνακές τους για να εξασφαλίζουν λίγα μόνο χρήματα. Από τον Τινάνειο κήπο πέρασαν κατά καιρούς μεταξύ άλλων και ο Κωνσταντίνος Βολανάκης, ο Λάμπρος Πορφύρας, ο Δημοσθένης Βουτυράς. Το Σεπτέμβριο του 1901 καταπλέει στον Πειραιά πλοίο με Ρουμάνους φοιτητές. Επικεφαλής τους ήταν ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Τοτσιλέσκου ο οποίος έχει σχεδιάσει αυτό το ταξίδι στην Ελλάδα με σκοπό τη σύσφιξη των δεσμών της φοιτητικής νεολαίας της Ρουμανίας με την Ελλάδα. Ο Δήμος Πειραιά υποδέχεται με κάθε επισημότητα τη ρουμανική αποστολή στον Τινάνειο Κήπο όπου ο Δήμαρχος Τρύφων Μουτσόπουλος και ο πρύτανης Σακελλαρόπουλος από τη μια πλευρά και ο Τοτσιλέσκου από την άλλη, ανταλλάσσουν προπόσεις και ευχές. Στο τέλος ο Σουρής καλείται από το δήμαρχο του Πειραιά να απαγγείλει ποίημα αφιερωμένο στη συνάντηση. Η πρόσκληση του Δημάρχου προς τον Σουρή να συμμετέχει στην Ελληνο-Ρουμανική συνάντηση, δείχνει από μόνη της τη σχέση που έχει αναπτύξει ο ποιητής με τον Πειραιά και τον πνευματικό δεσμό που έχει ήδη καλλιεργήσει με τους ανθρώπους και την πόλη.

Διαφήμιση του καφενείου Κομηνού κάτω από το Ρολόι (Δημαρχείο).

Στο τέλος της συνάντησης οι Ρουμάνοι, που ήδη είχαν ζαλιστεί από το κρασί, θέτουν το ζεύγος Σουρή κάτω από μια σκάλα για να βγάλουν την αναμνηστική φωτογραφία.

Τιμή που μας γνωρίσατε, τιμή που σας γνωρίσαμε,

κατάπληκτοι μας βλέπετε, σας βλέπουμε χαζοί

κι αν σ’ άλλους χρόνους πονηρούς λιγάκι τα τσουγκρίσαμε,

μα τώρα τα ποτήρια μας τσουγκρίσαμε μαζί.

Ο Σουρής με τη σύζυγό του  στον Τινάνειο Κήπο, για τη φωτογράφηση με τους Ρουμάνους.

Ο Σουρής και η φοβία του για τη θάλασσα

Παροιμιώδης είναι η φοβία του ποιητή για τη θάλασσα. Τον Ιούλιο του 1894 ο Σταμάτης Μπουντούρης και η γυναίκα του Λουκία, τον καλούν για μια βόλτα με το ιδιόκτητο σκάφος τους. Ο Σουρής, όχι μόνο αρνείται, αλλά προσπαθεί να εμποδίσει και το Νικόλαο Μοσχάκη, παλαιό συνεργάτη του στην εφημερίδα «ΑΙΩΝ» να τους ακολουθήσει. Ο Σουρής έχει ένα κακό προαίσθημα ότι αυτή η θαλάσσια βόλτα θα έχει τραγικό τέλος. Και ακριβώς ύστερα από μια ώρα πραγματικά, ακούει ότι το κότερο αναποδογύρισε και όλοι οι επιβαίνοντες πνίγονται. Όταν αργότερα ανασύρθηκαν, ο Μπουντούρης βρέθηκε να είναι αγκαλιασμένος με τη σύζυγό του. Ο Σουρής έδινε μεγάλη βαρύτητα στην προαίσθησή του για αυτό άλλωστε και επιδόθηκε στη συνέχεια με πάθος σε πνευματιστικές συγκεντρώσεις στο σαλόνι του σπιτιού με τη καθοδήγηση του λογοτέχνη Άγγελου Τανάγρα.

Την ίδια προαίσθηση θα νιώσει και πάλι, χρόνια αργότερα, όταν θα προσπαθήσει να εμποδίσει τον Ιωάννη Βαλαωρίτη να βγει βόλτα με το σκάφος του, που δυστυχώς και πάλι δεν είχε εισακουσθεί. Αποτέλεσμα ήταν ο τραγικός πνιγμός του Βαλαωρίτη στο στόμιο του λιμένος Πειραιώς το 1914.

Ο Σουρής στο «Μέγα ξενοδοχείο» του Σταθμού

Μπροστά από το ξενοδοχείο του Σταθμού «Μέγα Ξενοδοχείον», τα καλοκαίρια, συνήθιζε σε ένα συγκεκριμένο σημείο να κάθεται ο Σουρής με την παρέα του. Αυτό γινόταν τις απογευματινές ώρες όπου ένας μεγάλος αριθμός φίλων έπιανε αρκετά τραπεζάκια μπροστά από το ξενοδοχείο. Όλοι στο Νέο Φάληρο γνώριζαν ποια ήταν τα τραπεζάκια αυτά και δεν πλησίαζαν. Τα είχαν ονομάσει «Σουρέϊκα» και απέφευγαν να κάτσουν σε αυτά. Ωστόσο κάθονταν γύρω τους ώστε να απολαμβάνουν τις πνευματώδεις συζητήσεις της παρέας. Φιλοδωρούσαν μάλιστα και το «Σπύρο», γνωστό γκαρσόνι του ξενοδοχείου, να τους «κρατάει» τραπέζια σε πρώτη σειρά γύρω από τα «Σουρέϊκα».

Πηγή: www.pireorama.gr

Μέγα Ξενοδοχείον Σταθμού Νέου Φαλήρου

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ