Έχοντας μελετήσει το Master Plan για το λιμάνι της Χίου που έχει διανείμει η δημοτική αρχή, η Χιακή Συμπολιτεία καταθέτει κάποιες παρατηρήσεις που ενισχύουν τη βασική θέση που έχει τεκμηριωμένα υποστηρίξει:
(1) Δεν χρειάζεται νέο μεγάλο κεντρικό λιμάνι όπως υποστήριζε η προηγούμενη δημοτική αρχή (Λαμπρινούδη) αλλά καλύτερη αξιοποίηση των υπαρχόντων λιμένων, (2) η καλύτερη αξιοποίηση των υπαρχόντων μπορεί και πρέπει να βασιστεί στην μέγιστη εποχική αξιοποίηση του λιμένα των Μεστών και στην ελάχιστη παρέμβαση στο κεντρικό λιμάνι (Χώρα). H μέγιστη παρέμβαση στο λιμάνι της πόλης της Χίου που προτείνει το Master Plan και προωθεί η δημοτική αρχή, βασίζεται στην προκλητική αγνόηση του λιμένα των Μεστών ως αυτού που μπορεί αμεσότατα να επιτελέσει έναν κρίσιμο ειδικό ρόλο: την χρήση του κατά τα διαστήματα στα οποία υπάρχει αυξημένη κίνηση, από επιβάτες που ταξιδεύουν με ιδιωτικά αυτοκίνητα και μπορούν να αφιχθούν ή αναχωρήσουν από το λιμάνι των Μεστών.
Πιο συγκεκριμένα:
Εναλλακτική χρήση του Λιμένα Μεστών
To Master Plan αναγνωρίζει ότι η όποια αύξηση της κίνησης (αν υπάρξει τέτοια, με βάση ένα πολύ αισιόδοξο σενάριο) θα αφορά το θερινό εξάμηνο, οπότε και αυξάνεται καθοριστικά η άφιξη-αναχώρηση ιδιωτικών αυτοκινήτων. Μια πιο προσεκτική ανάγνωση των πινάκων του Μaster Plan δείχνει επιπλέον ότι η κίνηση αυτή είναι ακόμη πιο εστιασμένη και προβλέψιμη σε διάστημα ελάχιστων εβδομάδων. Η πρότασή μας είναι να είναι αυτές ακριβώς οι εβδομάδες κατά τις οποίες αξιοποιείται το λιμάνι των Μεστών, το οποίο δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί. Η Χιακή Συμπολιτεία είχε ταχθεί ενάντια στις υπερβολές περί μετατροπής του λιμένα των Μεστών σε βασικό λιμάνι της Χίου για όλο το χρόνο (με τις οποίες είχε φλερτάρει αρχικά η παρούσα δημοτική αρχή). Διαφωνεί όμως και με την αντίθετη υπερβολή, την εγκατάλειψη και μη αξιοποίηση του λιμένα των Μεστών στο ρόλο που χρειάζεται το νησί.
Ορθολογικός συντονισμός και αλληλεπίδραση Μέσων Μεταφοράς
Στους υπολογισμούς του Master Plan δεν αγνοείται απλά η δυνατότητα συγκεκριμένης αξιοποίησης του λιμένα των Μεστών, αξιοποίηση για την οποία έχουν τόσα γραφτεί στο νησί. Αγνοείται και η ανάγκη να συνδυαστούν οι προβλέψεις για την ακτοπλοϊκή κίνηση με τις προβλέψεις για την αεροπορική κίνηση (και την κίνηση με υδροπλάνα, η οποία μεγιστοποιείται στο Master Plan ρητορικά όταν είναι να προταθεί η μεγάλη παρέμβαση στο λιμάνι αλλά αγνοείται όταν είναι να υπολογιστεί η επίπτωσή της στην ακτοπλοϊκή κίνηση). Κι ενώ αναγνωρίζεται στο Master Plan ότι το νέο γενικό πολεοδομικό σχέδιο της Δημοτικής Ενότητας Χίου ορθά «εστιάζει στο συντονισμό των μέσων μεταφοράς (αεροπορικές, ακτοπλοϊκές, χερσαίες) και στην οργάνωση και τον εκσυγχρονισμό των υποδομών τους (αεροδρόμιο, λιμάνια)» (σελίδα 212), ο συντονισμός αυτός δεν συνυπολογίζεται στο Master Plan του λιμανιού και αγνοείται στους υπολογισμούς. Για να καταδειχθεί το πόσο αυτό είναι προβληματικό, αρκεί να μελετήσει κανείς το MasterPlan του αεροδρομίου, στο οποίο παρατίθενται σειρά πινάκων με συσχετισμένα τα δεδομένα ακτοπλοϊκής και αεροπορικής κίνησης που αποδεικνύουν την απόλυτη εξάρτηση των δύο.
Κυκλοφοριακή επιβάρυνση; Με ποια στοιχεία;
Ένα βασικό επιχείρημα για την πρόταση του Master Plan για μεγάλη παρέμβαση στο κεντρικό λιμάνι είναι η κυκλοφοριακή επιβάρυνση στην πόλη. Αυτή όμως δεν προσδιορίζεται στο Master Plan, στο οποίο υπάρχει απλά αναφορά σε μια «Επικαιροποίηση στοιχείων κυκλοφοριακής μελέτης Χίου» του 2007 (ας φροντίσει η δημοτική αρχή να διανεμηθεί στους δημοτικούς συμβούλους ώστε να μάθουμε τι ακριβώς αναφέρει και ποιος την υπογράφει). Το Master Plan όχι μόνο δεν παρέχει συγκεκριμένα στοιχεία για το λιμάνι αλλά αγνοεί και κάτι πολύ βασικό: (α) ότι η ώρα άφιξης του πλοίου στο νησί από τον Πειραιά (οπότε και υπάρχει απότομη πρόσθεση κίνησης) είναι 4 το πρωί, όταν δεν μπορεί να υπάρξει κάποιο κυκλοφοριακό πρόβλημα, (β) ότι η ώρα αναχώρησης για Πειραιά είναι 11 το βράδυ, όταν και πάλι είναι κλειστή η αγορά (και η κίνηση στην περίπτωση αυτή, όπως σε κάθε αναχώρηση, δεν προστίθεται απότομα αλλά σταδιακά) και (γ) την αποφασιστική αποσυμφόρηση στο όποιο περιορισμένο ημερολογιακά κυκλοφοριακό πρόβλημα που θα μπορούσε να επιφέρει η ειδική χρήση του λιμένα των Μεστών που προτείνουμε παραπάνω.
Πώς εξυπηρετείται πραγματικά η κρουαζιέρα;
Υποτίθεται ότι η εξυπηρέτηση της κρουαζιέρας είναι το άλλο βασικό «επιχείρημα» για τη μείζονα παρέμβαση στο λιμάνι που προτείνει το Master Plan και προωθεί η δημοτική αρχή. Για να προωθήσει αυτή την παρέμβαση Master Plan μιλά αφηρημένα και ρητορικά στη σελίδα 158 για «διαρκώς αυξανόμενη κίνηση κρουαζιέρας». Μόνο που λίγες σελίδες πριν, το ίδιο το Master Plan έχει αναγνωρίσει ότι «είναι κοινή πεποίθηση μεταξύ των παραγόντων της ναυτιλιακής αγοράς της νήσου ότι η σχετική θέση της στην αγορά της κρουαζιέρας στο Αιγαίο δεν θα μεταβληθεί σημαντικά», ότι «την κυρίαρχη θέση στην αγορά αυτή θα εξακολουθήσουν να κατέχουν τα νησιά που και σήμερα προσελκύουν το μεγαλύτερο μέρος της ζήτησης» αλλά και ότι «το γεγονός ότι ο λιμένας [ως έχει] μπορεί να φιλοξενήσει χωρίς προβλήματα Κ/Ζ έως 190m περίπου» (σελίδα 153).
Πόσο μεγάλα πλοία;
Χωρίς να έχει προηγηθεί στο Master Plan κάποια τεκμηριωμένη εξήγηση για την αύξηση του μεγέθους των πλοίων της ακτοπλοΐας, χωρίς κανένας (και ούτε και το πιο αισιόδοξο σενάριο του Master Plan) να προβλέπει κάποια αύξηση της κίνησης που να δείχνει σε αύξηση του μεγέθους των πλοίων, και αγνοώντας το ότι κάποια πλοία τόσο μεγάλα και σύγχρονα που εξυπηρετούν ακόμη και τη γραμμή της Κρήτης αξιοποιούνται και στην ακτοπλοϊκή γραμμή της Χίου, χωρίς κανένα πρόβλημα με το λιμάνι, το Master Plan ζητά «να παρέχεται η δυνατότητα εξυπηρέτησης μεγάλων και σύγχρονων πλοίων» (158). Από πού προκύπτει ότι θα χρειαστούμε στην ακτοπλοΐα της Χίου ένα πλοίο μεγαλύτερο από το «Αριάδνη»; Το πιο αισιόδοξο σενάριο του Master Plan ως προς τη κίνηση επιβατών καλύπτεται ανετότατα από πλοία όπως το «Αριάδνη». Τα οποία καλύπτουν και θα καλύπτουν ακόμη πιο άνετα την κίνηση εμπορευμάτων, για την οποία το Master Plan αναγνωρίζει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να γνωρίσει κάποια αξιόλογη αύξηση.
Σε ποια στοιχεία βασίζεται;
Η παρούσα δημοτική αρχή έκανε σημαία της το να μην ξεκινούν έργα χωρίς στοιχεία. Προχωρά όμως στην παρουσίαση ενός Master Plan από το οποίο δεν απουσιάζουν απλά στοιχεία όπως αυτά που συσχετίζουν την ακτοπλοϊκή κίνηση με αυτή του λιμένα (που υπάρχουν σε άλλα Master Plan) αλλά δεν υπάρχουν και στοιχειώδη δεδομένα για τα πιο απαραίτητα, π.χ. τα οικονομικά του λιμανιού. Με δικαιολογημένη ενόχληση οι συντάκτες του Master Plan αναγνωρίζουν ότι ««Τα μοναδικά στοιχεία οικονομικής δραστηριότητας του Διαδημοτικού Λιμενικού Ταμείου που παραχωρήθηκαν στον μελετητή προέρχονται από τον Ισολογισμό του έτους 2012. Λόγω της έλλειψης συγκρίσιμων στοιχείων μιας χρονοσειράς, δεν είναι δυνατή η αποτίμηση και αξιολόγηση των οικονομικών συνθηκών για τους λιμένες ενδιαφέροντος της παρούσας μελέτης» (σελίδα 153).
Λιμάνι και Αεροδρόμιο: κανονισμοί και προϋποθέσεις
Στην ενότητα (7.7) του Master Plan αναφέρονται μια σειρά από κανονισμούς που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη πριν υπάρξει η μεγάλης κλίμακας παρέμβαση στο λιμάνι που προτείνει το Master Plan και η δημοτική αρχή. Λείπει όμως κάποια ουσιαστική αναφορά στους κανονισμούς που έχουν ιστορικά αναδειχθεί στο απόλυτο πρόβλημα και αφορούν την προτεινόμενη από το MasterPlan μετακίνηση του σημείου πρόσδεσης των πλοίων πάνω στην νοητή ευθεία που συνδέει τον διάδρομο προσγείωσης και απογείωσης και τον αεροδιάδρομο. Το MasterPlan απωθεί αυτό το κρίσιμο ζήτημα. Αν δεν συνυπολογιστεί στο Master Plan αυτό το κρίσιμο ζήτημα με ευθύνη της δημοτικής αρχής, η Χιακή Συμπολιτεία θα επανέλθει με τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει από δημόσια διαθέσιμα κείμενα.
Περιβαλλοντικό – αρχιτεκτονικό - πολιτισμικό κόστος
Το Master Plan αναγνωρίζει την ανάγκη «αρχιτεκτονικής αναβάθμισης του παραλιακού μετώπου» (159) αλλά δεν την συσχετίζει με το σύνολο της παραλίας κι επομένως και με τη θέση στην οποία προτείνεται μια μείζονα παρέμβαση. Αυτό παρότι έχει ομολογήσει ότι «η περιοχή περιμετρικά του κεντρικού λιμένα θεωρείται ένα από τα πιο ζωντανά σημεία της πόλης» (66). Μια μείζονα παρέμβαση στο πρόσωπο της πόλης προτείνεται και προωθείται χωρίς την απαραίτητη αρχιτεκτονική (και μελέτη των επιπτώσεων στο σύνολο του ιστορικού προσώπου της πόλης, από την αισθητική μέχρι τον πολιτισμό και την ιστορία). Το τι θα γίνει όμως με το πρόσωπο της πόλης δεν είναι μόνο θέμα λιμενολογίας και μηχανικής αλλά και αρχαιολογίας, ιστορίας, πολιτισμικής μελέτης κτλ.
Εκατομμύρια στο βωμό του ΥπερΤΑΙΠΕΔ;
Αν, όπως αποδεικνύουν και τα παραπάνω, δεν χρειαζόμαστε μια πολλών εκατομμυρίων μείζονα παρέμβαση στο κεντρικό λιμάνι αλλά μια ελάσσονα παρέμβαση που θα αξιοποιεί στοχευμένα και το λιμάνι των Μεστών, τότε ποιος ο λόγος για όσα προτείνονται; Μήπως τα πολλά εκατομμύρια για να εξωθηθεί το πλοίο της ακτοπλοΐας έξω από το σημερινό λιμάνι συνδέονται με το γεγονός ότι η δημοτική αρχή δεν διεκδικεί (και λειτουργεί αδιαφανώς ως προ αυτό) να σταματήσει την κατοχή του 40% του λιμανιού από το ΤΑΙΠΕΔ (και πλέον ΥΠΕΡ-ΤΑΙΠΕΔ); Μήπως πρέπει να δοθούν αξιόλογοι και σπανίζοντες δημόσιοι πόροι για να βγει το πλοίο της ακτοπλοΐας έξω ώστε να χωρέσουν μέσα τα αδιαφανή-ιδιωτικά σχέδια του ΤΑΙΠΕΔ/ΥΠΕΡ-ΤΑΙΠΕΔ;
Η θέση της ΧΣ είναι και ως προς αυτό απλή: τα όποια εκατομμύρια να μη δοθούν σε αμφισβητήσιμα έργα για ένα «νέο τουριστικό λιμένα» έξω από το ιστορικό και επαρκές λιμάνι της Χίου αλλά να διαχυθούν στους κατοίκους του νησιού, με έμφαση σε συνεργασίες και συνεταιρισμούς νέων ανθρώπων, που θα μετατρέψουν τη Χίο σε προνομιακό προορισμό για επισκέπτες που θα τους ενδιαφέρει η φύση και ο πολιτισμός.
facebook
youtube
instagram
X
