Έννοια παρεξηγημένη και μεταξύ των επαγγελματιών του τουρισμού. Η φυσιογνωμία του προσκυνητή, ως τουρίστα, ταυτίζεται αυτόματα στη συνείδηση πολλών με ηλικιωμένα πρόσωπα, κατά τεκμήριο γυναίκες, μαντηλοφορούσες, με κομποσκίνια, μπόλικη δόση θρησκοληψίας και χαμηλού εισοδήματος και μορφωτικού επιπέδου.
Η πρώτη απόπειρα προσέγγισης του προσκυνηματικού τουρισμού από το νεοσύστατο Δίκτυο Επαγγελματιών Αμανής ανέδειξε τη φωτεινή πλευρά της συγκεκριμένης μορφής τουρισμού. Χάρη στην καθοδήγηση του Troodos Travel, πρακτορείου με εξειδίκευση στον προσκυνηματικό τουρισμό, το αποτέλεσμα της τριήμερης επίσκεψης 47 εκδρομέων από τη Λιβαδειά και την Αθήνα ήταν απολαυστικό για εκείνους και προσοδοφόρο για μια σημαντική μερίδα επαγγελματιών της Αμανής.
Μεγάλη έκπληξη η σύνθεση των εκδρομέων. Με καθοδηγητές τον ηγούμενο Πορφύριο και τρεις επιπλέον μοναχούς, η ομάδα περιελάμβανε νέες οικογένειες, ακόμα και με μικρά παιδιά, νέους και νέες εξαιρετικού επιπέδου και καλλιεργημένους επιστήμονες και επαγγελματίες, ανθρώπους προικισμένους με υπομονή και κατανόηση. Ανθρώπους εξοπλισμένους με τις αρχές της χριστιανικής πίστης.
Το κλειδί
Καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχία ήταν η στήριξη από την Ιερά Μητρόπολη Χίου και το Ιερό Προσκύνημα της Αγίας Μαρκέλλας. Οι κοιτώνες του Προσκυνήματος έγιναν η έδρα της τριήμερης παρουσίας των εκδρομέων και συνέβαλαν καθοριστικά στην διαμόρφωση μιας ανταγωνιστικής τιμής για τη συμμετοχή στην εκδρομή. Το πακέτο απέκτησε χαρακτηριστικά all inclusive, υπό την έννοια ότι είχε εξ’ αρχής περιλάβει τα πάντα (συνοδούς, διαμονή, πρωινό και διατροφή), μόνο που το οικονομικό αποτέλεσμα διαχύθηκε σε όσο το δυνατόν περισσότερες μικροεπιχειρήσεις της Αμανής.
Το δέλεαρ και το εμπόδιο
Οι περίπου 20 επαγγελματίες της Αμανής με συμμετοχή στο Δίκτυο δοκίμασαν τεχνοκρατικά να προσεγγίσουν τον οργανωμένο προσκυνηματικό τουρισμό. Διαμόρφωσαν μια τριήμερη πρόταση επίσκεψης στους πιο βασικούς χώρους λατρείας της κεντρικής και βόρειας Χίου, ενίσχυσαν το προϊόν τους με επισκέψεις ιστορικού, λαογραφικού και φυσικού ενδιαφέροντος και χτύπησαν πόρτα – πόρτα τα πρακτορεία προσκυνηματικού τουρισμού. Αρχικά το αποτέλεσμα δημιουργούσε μεγαλύτερες προσδοκίες. Η βορειοδυτική Χίος ήταν τόπος ανεξερεύνητος και επομένως ελκυστικός. Οι προσδοκίες ψαλιδίστηκαν από τη διόγκωση του προσφυγικού τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο και τελικά η τριήμερη πρόκληση δοκιμάστηκε μόνο το διάστημα 30 Σεπτεμβρίου – 2 Οκτωβρίου. Ο Θεός της Αμανής βοήθησε ώστε το γραφείο που οργάνωσε την εκδρομή, το Troodos Travel, με μεγάλη εμπειρία στο χώρο και επιμονή στην οργανωτικότητα, έδωσε τα φώτα του στο Δίκτυο και προβλέφθηκαν ακόμα και οι τελευταίες λεπτομέρειες. Όλα λειτούργησαν με την ακρίβεια Ελβετικού ρολογιού.
Α’ ΗΜΕΡΑ
Στα χνάρια των Αγίων
Οι προσκυνητές έφτασαν χαράματα στο λιμάνι της Χίου. Στην αίθουσα αναμονής επιβατών τους προϋπάντησε εκπρόσωπος του Δικτύου για μια πρώτη περιγραφή του νησιού και του προγράμματος που θα ακολουθούσαν. Πριν χαράξει η αυγή ο πατ. Ι. Τσιμούνης υποδέχθηκε τους προσκυνητές σε ένα από τα σημαντικότερα πρωτοχριστιανικά μνημεία του νησιού, τους τάφους των Αγίων Ισιδώρου και Μυρώπης. Οι εκδρομείς εξέφρασαν την απορία τους πως είναι δυνατόν ένα τόσο σημαντικό θρησκευτικό μνημείο να μην έχει αναδειχθεί όπως του αρμόζει και αναχώρησαν με την ικανοποίηση ότι τελευταία γίνονται έστω και περιορισμένης έκτασης κινήσεις για τη διάσωση του.
Λίγα λεπτά αργότερα ευλογήθηκαν από το Σεβασμιώτατο στον ενοριακό Ναό του Αγίου Μάρκου στο Βροντάδο, καθώς η άφιξη τους συνέπεσε με τη Λειτουργία του Αγίου Μάρκου. Ακολούθησε σύντομη στάση στη Δασκαλόπετρα, στο σημείο όπου η παράδοση επιμένει ότι διδάχτηκαν τα αθάνατα Ομηρικά έπη.
Η ανάβαση στο οροπέδιο του Αίπους διακόπηκε για ένα προσκύνημα στο ασκητήριο του Αγίου Μακαρίου, άλλο ένα «κρυμμένο» σημαντικό θρησκευτικό μνημείο του νησιού.
Η πρώτη επαφή με την καλή διάθεση των επαγγελματιών της Αμανής έγινε στο καφεγλυκοπωλείο της Άννας, στον Άγιο Σίδερο του Πιτυούς. Με λουκουμάδες, μουσταλευριά, σπιτικές μαρμελάδες και βότανα του βουνού η Άννα εξάντλησε τις δυνατότητες περιποίησης. Στον Άγιο Γιώργη τον Πιτυανό η κυρά Βιβή με γλαφυρό τρόπο τους διηγήθηκε το μαρτύριο του συγχωριανού της Αγίου αλλά και μνήμες από τον πατέρα της για το πώς άκουγε και αισθάνονταν μέχρι τα τελευταία χρόνια του ολοζώντανη την παρουσία του Αγίου. Οι εξαιρετικές σύγχρονες αγιογραφίες του Ναού αναπαραστούσαν πιστά τη διήγηση της κυρά Βιβής.
Εκστασιασμένοι έμειναν λίγα λεπτά αργότερα όταν αντίκρισαν τον πλούσιο λαϊκό τοιχογραφικό διάκοσμο της Μονής Μουνδών. Η θλίψη για το μαράζωμα του μοναστηριού αντικαταστάθηκε από το δέος για τις περίφημες αγιογραφίες. Είχε κιόλας μεσημεριάσει και το ταβερνάκι του Σπ. Φωκά στην πλατεία των Διευχών είχε από νωρίς προετοιμάσει το νηστίσιμο γεύμα. Το διπλό καζάνι με χταπόδι με κοφτό μακαρονάκι και πιλάφι με σουπιές ανάδυε όλη την μαγειρική τέχνη των Φωκάδων.
Χορτάτοι αλλά ταλαιπωρημένοι απ’ το ταξίδι οι προσκυνητές έφτασαν πρόωρα στους κοιτώνες του Προσκυνήματος της Αγίας Μαρκέλλας. Σε λιγότερο από 5 λεπτά είχαν όλοι τακτοποιηθεί στα δωμάτια τους και με ελεύθερο απόγευμα άλλοι τράβηξαν κατά το Αγίασμα κι άλλοι συμμετείχαν στον Εσπερινό. Το βράδυ η ταβέρνα του Παντ. Μπαχά κατέθεσε τα δικά της διαπιστευτήρια γεύσης και εξυπηρέτησης. «Είναι από τους κορυφαίους επαγγελματίες που έχω συναντήσει», μονολογούσε την επόμενη ημέρα ο εκπρόσωπος του Troodos Travel, Ανδρ. Χριστοφόρου.
Β’ ΗΜΕΡΑ
Τα ξυλόγλυπτα της Αμανής
Η δεύτερη μέρα ήταν αφιερωμένη στην απαράμιλλής ομορφιάς τεχνική των ξυλόγλυπτων τέμπλων της Αμανής. Κάθε χωριό της κρύβει ένα μικρό αριστούργημα, βγαλμένο απ’ την τεράστια παράδοση του νησιού τον 18ο αιώνα. Πρώτη στάση στην Πιραμά και το εντυπωσιακό τέμπλο του Αγίου Ιωάννη. Παράλληλα βρέθηκε χρόνος για μια επίσκεψη στη φωτογραφική έκθεση του πύργου της Πιραμάς, με ιστορικές αναφορές στο ρόλο του Αντ. Μπουρνιά στην επανάσταση του 1.822.
Σύντομα βρέθηκαν για πρωινό στην πλατεία της Παρπαριάς, όπου η Τ. Πιπεράκη είχε οργανώσει τη δική της πρόταση με βάση την πορτοκαλόπιτα. Στη χωριοεκκλησιά του Αγίου Ιωάννη οι εκδρομείς συνάντησαν άλλο ένα δείγμα ξυλόγλυπτης τέχνης της Αμανής και αγιάστηκαν από τον ιερέα του χωριού.
Στο Άγιο Γάλας το σμίξιμο της φύσης με τη λατρευτική παράδοση τους ενθουσίασε. Ξενάγηση στα σπήλαια και την Αγιογαλούσαινα με το πιο λεπτομερές τέμπλο του νησιού, φημισμένο για τους συμβολισμούς του. Η παράδοση της αποθεραπείας της λεπρής κόρης και η συναίσθηση της παρουσίας σε ένα ασκητήριο μέσα στη γη πριν μερικούς αιώνες συνεπήραν τους προσκυνητές. Η θετική έκπληξη ολοκληρώθηκε απ’ το γεύμα κάτω απ’ τα πλατάνια με συνταγές της περιοχής, που εξελίχθηκε σε μικρό γλέντι με παραδοσιακά χιώτικα ακούσματα.
Στη Στέγη Εκπαιδευτικής Ιστορίας στα Νενητούρια ήρθαν ακόμη πιο κοντά στις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης στην περιοχή, μέσα από την περιγραφή της σκληρής εκπαιδευτικής διαδικασίας σχεδόν πριν από μισό αιώνα.
Στα Κουρούνια θαύμασαν τις αγιογραφίες του Γ. Παναγιωτάκη στο Εκκλησιαστικό Μουσείο του χωριού κι απόλαυσαν το καφεδάκι τους σε ένα απ’ τα ωραιότερα μπαλκόνια του Αιγαίου, στην πλατεία του χωριού. Εκεί ρασοφόροι και παιδιά έγιναν ένα σε μια απρόσμενη αναμέτρηση αγώνα μπάσκετ, σχεδιασμένη εκείνη τη στιγμή.
Ο Δημ. Κεφάλας τους υποδέχθηκε στην οινοποιητική μονάδα της «Αριούσιος» και τους ταξίδεψε στη μακραίωνη ιστορία του Αριούσιου οίνου.
Ο κύκλος της ημέρας ολοκληρώθηκε στη Λήμνο, με δείπνο στο εστιατόριο «Άμμος», φροντισμένο από το Μπ. Νταούτη.
Γ’ ΗΜΕΡΑ
Με πρωινό στην Αγία Μαρκέλλα και Παράκληση στη Βολισσιανή Αγία οι εκδρομείς γέμισαν τις μπαταρίες τους για την τελευταία ημέρα. Το βάρος έπεσε στην ανακάλυψη της Βολισσού με συνοδό τους τον κηροποιό Διομ. Τζιώτη. Στις πλατείες της Βολισσού με τους περίτεχνους ναούς της εύκολα προσέγγισαν τη λειτουργία μιας πάλαι ποτέ ισχυρής κωμόπολης, όταν η Βολισσός ήταν το μαργαριτάρι όλης της βόρειας Χίου.
Το μεσημέρι στην ταβέρνα «Για ουζάκι» γεύτηκαν τη βορειοχωρούσικη εκδοχή της κουζίνας με βάση το κρέας, με κατσικάκι στη γάστρα ή κοντοσούβλι. Η κάθοδος προς την πόλη τους οδήγησε απόγευμα στην αυτοκρατορική Νέα Μονή, με τα κενά που απέμειναν για μια επόμενη παρουσία τους στη Χίο να είναι το προσκύνημα στην Αγία Ματρώνα και τον Άγιο Άνθιμο.
Το βράδυ η επιβίβαση στο πλοίο φόρτωνε, πέρα από τις αποσκευές, την αίσθηση πως το νησί μας κρύβει ακόμα πολλά κι είναι απαραίτητη η εκδρομική επάνοδος πολύ σύντομα.
Ισχυρό χαρτί
Η μόνιμη επωδός πως το νησί μας χαρακτηρίζεται ως «Αγιονήσι» μένει ανεκμετάλλευτη εδώ και δεκαετίες. Η τριήμερη προσέγγιση του προσκυνηματικού τουρισμού από το Δίκτυο Επαγγελματιών Αμανής ανέδειξε ότι παραμένει μια σημαντική πλουτοπαραγωγική πηγή αφενός κι ένα σημαντικό ερέθισμα αναγνώρισης της Χίου ως τόπος που ευλογήθηκε διαχρονικά με την παρουσία δεκάδων άγιων μορφών.
Η προσέλκυση θρησκευτικών εκδρομών δεν είναι εύκολη υπόθεση. Η συνεργασία των επαγγελματιών της Αμανής όμως με το Ιερό Προσκύνημα της Αγίας Μαρκέλλας και την ευλογία της Ιεράς Μητροπόλεως ανοίγει για πρώτη φορά, με μεθοδικό τρόπο, την πόρτα για μεγαλύτερες προσδοκίες.
Τώρα πια η τεχνογνωσία υπάρχει, όλα θα είναι ευκολότερα, υπό την προϋπόθεση ότι η οργάνωση θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα και οι επαγγελματίες θα συνεχίσουν να δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους. Γιατί αυτό που περισσότερο εισέπραξαν οι προσκυνητές ήταν ότι ταξίδεψαν σε μέρη με οικεία πρόσωπα, σαν να φιλοξενούσαν δικούς τους ανθρώπους. Θα υπάρξει συνέχεια;
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ
Το Δίκτυο Επαγγελματιών Αμανής εκφράζει τις ευχαριστίες του στον Σεβασμιώτατο Χίου για τη συμπαράσταση, στο Ιερό Προσκύνημα της Αγίας Μαρκέλλας για την πολύτιμη συμβολή και ιδιαίτερα στην κ. Μαρία Μπινίκου για την άψογη εξυπηρέτηση. Τέλος στα «Mastic Spa» και προσωπικά τον κ. Γεώργιο Σόδη για την ενίσχυση της προσπάθειας.
facebook
youtube
instagram
X
