10.1.2017 12:44

«Η έλλειψη ελέγχου στα θαλάσσια σύνορα δεν σημαίνει λιγότερες ανθρώπινες απώλειες» [ΒΙΝΤΕΟ]

Από την κρίσιμη Διεύθυνση Κρατικής Ασφαλείας του ΥΕΝ ο αρχιπλοίαρχος εν αποστρατεία Χάρης Μπουρνιάς είχε τη δυνατότητα να «διαβάσει» την προσφυγική κρίση την περίοδο της αρχικής της επώασης. Η εμπειρία του πολύτιμη, καθώς γνωρίζει τις διαστάσεις του θέματος πολύ πριν καταλήξει ως πρόβλημα στα νησιά μας.

Στη συνέντευξη του στον «π» ο κ. Μπουρνιάς είναι σαφής: υπαρκτοί εθνικοί κίνδυνοι επιβάλλουν στη Χίο και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου να υπάρχουν μόνο κέντρα καταγραφής και ταυτοποίησης.

 

Συνέντευξη στο ΝΙΚΟ ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ

 

Ερ.: Σταδιακά αλλάζει η σύνθεση των ανθρώπων που φτάνουν στα νησιά μας. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια παγκόσμια μετακίνηση πληθυσμών;  

Χ.Μ: Τα αίτια της μετανάστευσης έχουν τη ρίζα τους σε πολεμικές συγκρούσεις, σε θρησκευτικές και πολιτικές αντιπαραθέσεις ή έχουν να κάνουν με την οικονομική ένδεια των ανθρώπων που αναζητούν μια καλύτερη ζωή σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Για αυτό  υπάρχει ο διαχωρισμός από τα Ηνωμένα Έθνη και από τη Σύμβαση της Γενεύης μεταξύ του πρόσφυγα και του μετανάστη. Πρόσφυγας είναι αυτός ο οποίος μετακινείται, αναγκάζεται να φύγει από χώρες που έχουν πολεμικές συγκρούσεις, βίαιες θρησκευτικές ή πολιτικές αντιπαραθέσεις, και μετανάστης αυτός ο οποίος μετακινείται από μια χώρα σε μια άλλη πιο ανεπτυγμένη προκειμένου να αναζητήσει ένα καλύτερο οικονομικό μέλλον.

Στη χώρα μας το πρόβλημα δεν είναι τωρινό. Απλά τώρα εντάθηκε. Ξεκινά το 1990 από τους πολέμους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Τα τελευταία χρόνια από την εμφύλια σύγκρουση στη Συρία, που έχει μετεξελιχθεί σε μία καθόλου αθώα σύγκρουση μεγάλων δυνάμεων για γεωπολιτικούς και γεωστρατηγικούς λόγους, είχαμε τεράστιες προσφυγικές ροές, με τη μεγαλύτερη έξαρση να παρατηρείται το 2015. Εκείνη τη χρονιά μπήκαν στη χώρα μας 847.930 άνθρωποι!

Ερ.: Ο αριθμός αυτός αφορούσε πρόσφυγες;

Χ.Μ: Πρόσφυγες και μετανάστες. Από τους  847.930 ανθρώπους οι μισοί  - και ίσως και παραπάνω - πιθανολογείται σφόδρα ότι δεν δικαιούνται άσυλο. Άρα όλοι αυτοί μεταβιβάζονται στην κατηγορία των μεταναστών. Το 2014, παρότι ο πόλεμος στη Συρία ήταν σε έξαρση, εισήλθαν στη χώρα μας 34.442. Μεταξύ των δύο ετών το χάσμα είναι τεράστιο.

Ερ.: Η σημαντική αυτή απόκλιση προκλήθηκε γιατί άλλαξαν  οι εντολές προς τις λιμενικές αρχές;

Χ.Μ:  Το 2015 ήμουν στην Κύπρο, δεν διαχειριζόμουν τέτοια θέματα. Αυτό όμως το οποίο με εντυπωσιάζει και εμένα είναι γιατί τη μία χρονιά να έχεις σχεδόν 35.000 και την αμέσως επόμενη 848.000;

Ερ.: Ευνόησε η αλλαγή της Κυβέρνησης την αύξηση των εισροών;

Χ.Μ: Είναι πολύ πιθανό η κυβερνητική αλλαγή και η  ιδεοληψία της νέας κυβέρνησης για τη διαχείριση του μεταναστευτικού να οδήγησαν σε αυτό το αποτέλεσμα. Αυτή η διαχείριση έχει καταστρέψει τη χώρα. Δεν μπορώ σε καμία περίπτωση να δεχθώ, έχοντας ένα background χειρισμών στα θαλάσσια σύνορα μας, να έρχονται σωρηδόν οι βάρκες και να μη γίνεται ούτε ένα τυπικό σταμάτημα. Αντί για αυτό τους περίμεναν οι ΜΚΟ , οι αλληλέγγυοι και όποιος άλλος ασχολείται με αυτή τη χαώδη κατάσταση που επικρατεί με το μεταναστευτικό και τους περιέθαλπαν.

Ερ.: Αυτό το «σταμάτημα» δεν εγκυμονεί κινδύνους; Μπορεί να παίζει κάποιος με τις ζωές μέσα στη θάλασσα;

Χ.Μ: Εγκυμονεί. Όμως, συγκριτικά όσοι έχασαν τη ζωή τους μέσα στο 2015 από αυτή την άστατη κατάσταση που δημιουργήθηκε με αυτούς που πνίγηκαν το 2014 είναι πολύ περισσότεροι.

 

«Είναι αδύνατον η Τουρκία να μην μπορεί να ελέγξει τα κυκλώματα διακινητών»

Ερ.:  Με τη Συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας οι εισροές έχουν μειωθεί σημαντικά.

Χ.Μ: Η Τουρκία είναι υποχρεωμένη να εμποδίσει τις ροές. Η Συμφωνία είχε ως βασικό στόχο να χτυπήσει τα κυκλώματα των διακινητών, τα οποία θεριεύουν μέσα στην Τουρκία. Εκεί βρίσκεται η πηγή του κακού.

Ερ.: Η Τουρκία μπορεί να τα ελέγξει αυτά τα κυκλώματα;

Χ.Μ: Η Τουρκία είναι μια στρατοκρατούμενη χώρα. Δεν μπορώ να δεχθώ ότι κάποιος που μπαίνει από τα ανατολικά σύνορα της Τουρκίας , φτάνει στα δυτικά παράλια της και κατόπιν έρχεται στα ελληνικά νησιά, δεν μπορεί να ελεγχτεί στη διαδρομή. Είναι φύση αδύνατο να μην μπορεί να ελεγχτεί. Το αμερικανικό περιοδικό «Time» το 2007 είχε γράψει ότι, με τους τότε αριθμούς μεταναστών, η  Τουρκία εισπράττει 7 δις δολάρια το χρόνο από τη διακίνηση τους. Φανταστείτε λοιπόν με τους δυσθεώρητους αριθμούς που έχουμε σήμερα για τι ποσά μιλάμε.

Ερ.: Ουσιαστικά το  καλλιέργησε ως μέρος του εθνικού ακαθάριστου προϊόντος της …

Χ.Μ: Το 2015, που βλέπαμε σωρηδόν να έρχονται φουσκωτές λέμβοι από τα τουρκικά παράλια προς τα νησιά, δεν είναι δυνατόν να μη γνώριζαν οι υπηρεσίες πληροφοριών της Τουρκίας που κατασκευάζονται αυτές οι βάρκες και αυτά  τα σωσίβια. Τα σωσίβια πουλιόταν στα παζάρια της Σμύρνης. Είναι εύκολο λοιπόν να εντοπίσουν αυτά τα κυκλώματα διακίνησης.

Επίσης, μέσα από τις συνεντεύξεις που γινόταν από τις εθνικές αρχές ασφαλείας και από τη Frontex στους μετανάστες που έφταναν στα ελληνικά νησιά προσδιορίζονταν τα ξενοδοχεία που διέμεναν στην Τουρκία και τα κυκλώματα τα οποία δρούσαν και τους προωθούσαν στα δυτικά παράλια για να έρθουν στα ελληνικά νησιά. Όλοι αυτοί που κυκλοφορούν σήμερα στα νησιά ή στην κεντρική Ελλάδα και προέρχονται από Αλγερία, Μαρόκο, Αφρική φτάνουν αεροπορικώς στην Κωνσταντινούπολη(με πολύ φθηνά εισιτήρια, γιατί η Τουρκία έχει και ένα ειδικό καθεστώς για αυτούς τους μουσουλμάνους), περνούν κανονικά τους ελέγχους εγγράφων, διαβατηρίων και κατόπιν αυτούς τους ανθρώπους τους βλέπουμε στα νησιά και στον ελλαδικό χώρο δίχως κανένα ταξιδιωτικό έγγραφο. Όλα αυτά θα πρέπει να μας προβληματίσουν σοβαρά. Η Ελλάδα, μέσω της Europolol, έχει στείλει πάμπολλες πληροφορίες στις Τουρκικές αρχές για τη δράση των κυκλωμάτων της Τουρκίας. Η Τουρκία λοιπόν είναι ένας παίχτης στο μεταναστευτικό πολύ σοβαρός και πολύ καλά έκανε η Ε.Ε. να τη «στριμώξει» με αυτή τη Συμφωνία, προκειμένου να μαζέψει λίγο αυτό το κουβάρι που λέγεται μετανάστευση.

 

«Πουθενά δεν προβλέπεται ότι όσοι φτάνουν στα νησιά πρέπει να μένουν εδώ»

Ερ.: Συμμερίζεσθε την εθνική γραμμή προάσπισης της Συμφωνίας. Ωστόσο εδώ στα νησιά αντιμετωπίζουμε πρόβλημα καθώς η ερμηνεία που δίνεται από την κυβέρνηση και την Ε.Ε. είναι στην ουσία η ερμηνεία που επιδιώκει η Τουρκική πλευρά.

Χ.Μ: Επειδή τη Συμφωνία την έχω διαβάσει αρκετά καλά, πουθενά δεν αναφέρει ότι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που έρχονται στα ελληνικά νησιά πρέπει να παραμένουν σε αυτά μέχρι να εξεταστεί η αίτηση ασύλου. Όσοι δικαιούνται άσυλο θα προωθούνται στο εσωτερικό της χώρας και όσοι δεν δικαιούνται θα επιστρέφονται πίσω στην Τουρκία. Η Συμφωνία αφορά την καταγραφή και ταυτοποίηση αυτών που εισέρχονται. Και στην καταγραφή πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Γιατί μπορεί μέσα στο 2015 μέσα σε αυτόν τον ορυμαγδό των  848.000 ανθρώπων που πέρασαν από την Ελλάδα να μην ταυτοποιήθηκαν κάποιοι, με αποτέλεσμα ορισμένοι εξ αυτών να μετέβησαν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και να διέπραξαν εγκληματικές πράξεις. Διαπιστώθηκε εξάλλου σε κάποιες περιπτώσεις ότι ορισμένοι είχαν περάσει από τη χώρα δίχως να ταυτοποιηθούν. Αυτό θέτει σε μεγάλο κίνδυνο τη Συμφωνία Σένγκεν, η οποία βασίζεται στο τρίπτυχο ασφάλεια-ελευθερία-δικαιοσύνη.

Ερ.: Μας πήρε χρόνο αλλά οι πάντες πλέον έχουν καταλάβει ότι πουθενά δεν αναφέρεται στη Συμφωνία η παραμονή των προσφύγων-μεταναστών στα νησιά. Από εκεί και πέρα τι κάνουμε; 

Χ.Μ: Οι νομικοί του Δικηγορικού Συλλόγου Χίου εξέτασαν το κείμενο και αποφάνθηκαν ότι παραβιάζει το Σύνταγμα και τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Αν  αυτή τη στιγμή είχαμε μαζέψει 10.000 πρόσφυγες και μετανάστες πάνω στο νησί θα τους αφήναμε όλους εδώ; Υπήρχε περίπτωση αυτούς τους ανθρώπους να τους διαχειριστούμε; Προφανώς θα επέμβαινε το κεντρικό κράτος και θα τους μετακινούσε στην ενδοχώρα.

Ερ.: Η κεντρική κυβέρνηση φαίνεται να μην επιθυμεί να μεταβιβάσει το πολιτικό κόστος και σε άλλες περιοχές της χώρας.

Χ.Μ: Είναι προφανές. Ο κ. Μουζάλας μάλιστα λέει και ξελέει. Τη μια υπόσχεται λαγούς με πετραχήλια και την άλλη λέει δεν μπορώ να τα υλοποιήσω όλα όσα υποσχέθηκα, με αποτέλεσμα και οι τοπικοί άρχοντες να μην είναι σε θέση να διαχειριστούν αποτελεσματικά το συγκεκριμένο θέμα. Από τη στιγμή που δεν έχεις μια κεντρική κατεύθυνση για το πώς η κυβέρνηση θέλει να χειριστεί το προσφυγικό-μεταναστευτικό πρόβλημα, πώς θα το διαχειριστείς σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο;

Ερ.: Δεν αποφεύγει μόνο η κυβέρνηση να τοποθετηθεί επί του θέματος αλλά γενικότερα υπάρχει μια διακομματική σιωπή. Γιατί τα υπόλοιπα κόμματα δεν παίρνουν θέση;

Χ.Μ:  Προείπα ότι το πρόβλημα ξεκίνησε από το 1990 και απλά κορυφώθηκε το 2015. Είδατε ποτέ από το 1990 μέχρι σήμερα να έχει διαμορφώσει η χώρα μεταναστευτική πολιτική; Από εκεί ξεκινάει το πρόβλημα.

 

 

«Δημιουργούνται εν δυνάμει θύλακες μουσουλμανισμού στα νησιά απέναντι από την Τουρκία»

Ερ.: Ενσωμάτωση στη Χίο μπορούμε να πετύχουμε;

Χ.Μ: Κατά την άποψή μου όχι. Το μεγαλύτερο ποσοστό όσων καταφθάνουν στο νησί προέρχεται από μουσουλμανικές χώρες. Μερικοί από αυτούς φέρουν πάνω τους και τον ισλαμικό φονταμεταλισμό, την ακρότητα. Επομένως τα άτομα που ενδεχομένως εγκλωβίστηκαν στη χώρα αποτελούν εν δυνάμει κίνδυνο ασφάλειας της χώρας και των νησιών. Εμείς είμαστε στην πρώτη γραμμή. Είμαστε στη μεθόριο και απέναντί μας έχουμε μια ισλαμική χώρα. Η ενσωμάτωση μπορεί να γίνει για τις οικογένειες των προσφύγων, μέχρι να εξεταστεί η αίτηση ασύλου τους. Εκτός όμως από τις οικογένειες υπάρχουν και άτομα που ρέπουν προς το έγκλημα. Αν κρατήσουμε μεγάλο αριθμό προσφύγων και μεταναστών δημιουργούμε εν δυνάμει θύλακες μουσουλμανισμού στα νησιά του Β.Α. Αιγαίου, απέναντι από μία χώρα ισλαμική, η οποία μας απειλεί ευθέως. Η Τουρκία, με λόγια και πράξεις, θα μπορούσε να επηρεάσει τα άτομα που θα διαμένουν μόνιμα στα ελληνικά νησιά, σε μια περίοδο κρίσεως.

 

«Τίποτε άλλο πέρα από Κέντρο καταγραφής και ταυτοποίησης»

Ερ.: Το νησί τι θα πρέπει να διεκδικήσει;

Χ.Μ: Θα πρέπει να επιμείνει στην εφαρμογή επακριβώς όσων λέει η Συμφωνία. Δηλαδή με την είσοδο των ανθρώπων στο νησί θα πρέπει να υπάρχει ένα Κέντρο καταγραφής και ταυτοποίησης και εν συνεχεία οι άνθρωποι αυτοί να μετακινούνται σε κέντρα διαμονής ανοικτού ή κλειστού τύπου, ανάλογα την περίπτωση, μέχρι να εξεταστεί η αίτηση ασύλου τους.

Ερ.: Τα Κέντρα Κράτησης που ζητά το Σχέδιο Δράσης;

Χ.Μ: Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που μπαίνουν σε μία χώρα οφείλουν να σέβονται τους νόμους και τους κανόνες της χώρας. Όποιος ρέπει προς το έγκλημα υπάρχουν διατάξεις του ποινικού κώδικα και θα αντιμετωπιστεί όπως αντιμετωπίζεται κάθε έλληνας πολίτης. Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στις δομές που δημιουργούμε στα νησιά. Εδώ πρέπει να υπάρχει ένα κέντρο ταυτοποίησης και καταγραφής μόνο. Τίποτε άλλο.

Ερ.: Πώς θα το πετύχουμε όμως αυτό;

Χ.Μ: Απαιτείται μαζική κινητοποίηση. Πρέπει να δείξουμε σθεναρά και με αποφασιστικότητα τη βούληση μας. Ότι πέρα από ένα Κέντρο καταγραφής και ταυτοποίησης δεν θέλουμε κάτι άλλο στο νησί.

Ερ.: Ποιος θα πρέπει να ηγηθεί μιας τέτοιας προσπάθειας; Είδαμε ότι ξεκίνησε μια πρωτοβουλία της Παγχιακής Επιτροπής.

Χ.Μ: Εκτός από την Παγχιακή Επιτροπή υπάρχει ο Δήμος, ενδεχομένως  η Περιφέρεια και οι βουλευτές, που με τις ενέργειές τους μπορούν να πιέσουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Ερ.: Ίσως να πρέπει να δημιουργηθεί ένα συντονιστικό όργανο για το σκοπό αυτό;

Χ.Μ: Βεβαίως. Η Χίος είναι μεθόριος. Αντιμετωπίζουμε προβλήματα απειλών και θερμών καταστάσεων που δημιουργεί η Τουρκία. Δεν μπορούμε να προσθέσουμε και άλλον έναν πονοκέφαλο. 

 

Δείτε τη συνέντευξη που παραχώρησε στο politischios.gr .

Ειδήσεις σήμερα. Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Τα νέα της Χίου κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας. Γίνετε συνδρομητής της εφημερίδας «πολίτης» συμπληρώνοντας την ηλεκτρονική φόρμα εδώ.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ