Ι.Τ.Α.Π.- Ένας ξεχασμένος θρησκευτικός θησαυρός περιφερειακά της πόλης της Χίου- Βίντεο

Με ξεναγό τον πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Ι.Τ.Α.Π., Βασίλειο Σαρμουσάκη, ο «π» βρέθηκε στο χώρο των Ιερών Προσκυνημάτων του Τάγματος. Όπως ανέφερε ο ίδιος: «Ο Ιδρυτής, Παντελεήμων Φωστίνης είχε επισκεφθεί τους Αγίους Τόπους και σκεπτόμενος ότι για τον απλό κόσμο είναι αδύνατον να πάει εκεί πέρα (ήταν και άλλα τα χρόνια τότε, καθώς υπήρχε πολλή φτώχεια), δημιούργησε αυτά τα προσκυνήματα».

Παρά την φθορά του χρόνου το Ιερό Τάγμα αποτελεί έναν ξεχωριστό θρησκευτικό θησαυρό, έτοιμο να προσφέρει ξεχωριστές στιγμές σε όποιον αποφασίσει να το επισκεφθεί και να αφιερώσει λίγο χρόνο.

Σπήλαιο Βηθλεέμ (1952)

Το πρώτο Προσκύνημα, βρίσκεται 11 σκαλοπάτια κάτω από τη γη. Πρόκειται για το Σπήλαιο της Βηθλεέμ, στο οποίο  μέσα βρίσκεται χαραγμένο το αστέρι που φανέρωσε το σημείο της γέννησης του Χριστού.

Η παραστατική τοιχογραφία είναι έργο του Κρητικού αγιογράφου Γιώργου Παναγιωτάκη, ο οποίος έχει αγιογραφήσει πολλές Χιώτικες εκκλησίες. Στο ίδιο ύφος είναι αγιογραφημένα σχεδόν όλα τα Ιερά Προσκυνήματα.

Στο εσωτερικό της Φάτνης θρονιάζεται μεγάλη φορητή εικόνα της Γέννησης του Κυρίου. Απέναντι ακριβώς από τη σκάλα της εισόδου βρίσκεται η σκάλα που οδηγεί στην έξοδο του Σπηλαίου.

Στο σπήλαιο της Βηθλεέμ γινόταν το απόγευμα της Παραμονής των Χριστουγέννων μια ξεχωριστή Ακολουθία, όπου μετέφεραν τη «Γέννηση» από τον Κεντρικό Ναό.

Οι δύο ιστορικές Πύλες της Ιερουσαλήμ

Από τα αριστερά του Σπηλαίου της Βηθλεέμ δυο μεγαλοπρεπείς αψιδωτές Πύλες μας οδηγούν προς τα Ιερά Προσκυνήματα.

Το Προσκύνημα του Ακάνθινου Στεφάνου και των Ήλων (1951)

Μόλις εισέλθομε από την ανοικτή Πύλη της Ιερουσαλήμ προς τα θεία Προσκυνήματα, ακριβώς αριστερά, ένας γραφικός δρομίσκος  μας οδηγεί στο Προσκύνημα του Ακάνθινου Στεφάνου και των Ηλων. Εκεί, ο Ιωσήφ και ο Νικόδημος, μετά την αποκαθήλωση από θεσαν το ακάνθινο στεφάνι του Κυρίου και τα καρφιά με τα οποία είχαν καρφώσει στο Σταυρό το πανακήρατο σώμα Του.

Το Προσκύνημα του Ιερού Γολγοθά (1949)

Το Προσκύνημα του Ιερού Γολγοθά βρίσκεται πλησίον του προηγούμενου κτίσματος. Μια ανθοστόλιστη στοά από αναρριχητικές περικοκλάδες καλύπτει την είσοδο και προετοιμάζει  τον προσκυνητή για τη συγκλονιστική σκηνή που θα αντικρύσει μόλις εισέλθει. «Μέσα από τα ματωμένα σπλάχνα ενός πέτρινου βράχου υψώνεται καρφωμένο στο Σταυρό, σε φυσικό μέγεθος, αιμόφυρτο το πανακήρατο σώμα του Βασιλέα των βασιλέων. Από την οροφή του Ναΰδριου κρέμονται δυο σειρές μεγάλες, παλαιές, πολύχρωμες κανδήλες που συντροφεύουν τιμητικά τον «μεγάλο» νεκρό. Η μία από αυτές παραμένει πάντα ακοίμητη. Άθελα σπαράζει η καρδιά. Τούτη η εικόνα αναβαπτίζει τον πιστό σε βάπτισμα μετάνοιας και τον αναγεννά αναστάσιμα μπροστά στον σταυρωμένο και αιώνιο Λυτρωτή» αναφέρει στο βιβλίο του ο αείμνηστος Ανδρέας Αξιωτάκης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο εκκλησάκι του Εσταυρωμένου πραγματοποιούνται σήμερα οι Θείες Λειτουργίες, λόγω ακαταλληλότητας του κεντρικού Ναού από τις φθορές που υπέστη στον σεισμό του Οκτωβρίου 2020.

Το Προσκύνημα της Ιερής Αποκαθήλωσης (1951)

Στο Ιερό κτίσμα της θείας Αποκαθηλωσης απεικονίζεται η αναπαράσταση κατά την οποία ο Ιωσήφ και ο Νικόδημος ξεκρέμασαν από τον Σταυρό το σώμα του Χριστού. Αφού το άφησαν, οι Μυροφόρες το άλειψαν με μύρα.

Το ίδιο εκκλησάκι υπάρχει και στα Ιεροσόλυμα.

Το Κουβούκλιο του Πανάγιου Τάφου (1952)

Νοτινά του Ναΰδριου της Αποκαθήλωσης μεγαλόπρεπο και αρχοντικό υψώνεται το Κουβούκλιο του Πανάγιου Τάφου. Είναι η σμίκρυνση του πρωτότυπου κτίσματος στην Ιερουσαλήμ.

Εσωτερικά, το Κουβούκλο χωρίζεται σε δύο θαλαμίσκους. Ο πρώτος είναι αφιερωμένος στον Άγιο Λίθο τον οποίο αποκύλησε από τη θύρα του Μνημείου ο Άγγελος Κυρίου.

Το μέσον του θαλαμίσκου στολίζει μια μαρμάρινη στήλη με εικο-νιζόμενο στο άνω μέρος της τον ΄Αγγελο που αποκυλίει τον Λίθο από το Μνημείο

Μια στενή χαμηλή πύλη, οδηγεί στο σημείο όπου βρίσκεται ο Πανάγιος Τάφος.

Η μαρμάρινη πλάκα του Τάφου είναι χαραγμένη σε τεμάχια, όπως ακριβώς και στα Ιεροσόλυμα, σε ανάμνηση της ασεβούς πράξης του Ομέρ Χατάπ, κατά την οποία ο κατακτητής, όταν κατέλαβε την Αγία Πόλη, όπου έβρισκε μαρμάρινες πλάκες τις έπαιρνε και τις τοποθετούσε στα Τζαμιά που έκτιζε.  

Στην οροφή του θαλαμίσκου, ακριβώς πάνω από τον Πανάγιο Τάφο, υψώνεται ένας κομψός περίτεχνος τρουλίσκος με συμμετρικά παράθυρα μέσα από τα οποία διαχέεται άπλετο φως και φωτίζει έντονα μια υπέροχη εικονογραφική παρουσία: Είναι ο τροπαιούχος νικητής του θανάτου αναστημένος Κύριος, ο οποίος ολόσωμος και ολόφωτος αιωρείται σε υπερουράνια φεγγοβόλο λάμψη.

Στα ανατολικά ο τοίχος στολίζεται με τη ζωντανή εικονογραφία με τις Μυροφόρες γυναίκες. Οι δυο Μαρίες και η Σαλώμη, που ήλθαν στον Τάφο «λίαν πρωί της μιας Σαββάτων» για να αλείψουν με μύρα τον Ιησού. Στα χέρια τους κρατούν τα δοχεία με το μύρο.

«Τι ζητείτε; Ιησούν τον Ναζαρηνόν τον Εσταυρωμένον; Ουκ έστιν ώδε. Ίδε ο τόπος όπου έθηκαν Αυτόν»

Στη δυτική πλευρά συναντάμε τον πένθιμο αγιογραφικό διάκοσμο του Πανάγιου Τάφου.

«Εδώ εμφανίζεται κατηφής και συντριμμένος ο Σίμων Πέτρος, ο οποίος μπροστά στο κενό Μνημείο αντικρύζει «τα οθόνια κείμενα μόνα». Πρωτόγνωρη συγκίνηση, ακούσια περιλούει τον κάθε θεατή από την τραγική φιγούρα που παρουσιάζει η μορφή του βαθειά μετανοημένου μαθητή, ο οποίος τρεις φορές αρνήθηκε τον Δάσκαλό του τις τρομερές ώρες του θείου πάθους».

Το Σπήλαιο της εύρεσης του Τίμιου Σταυρού και το Ναΰδριο της Αγίας Βαρβάρας

Νοτινά του Κουβούκλιου του Πανάγιου Τάφου εκτείνεται ανθόκηπος με μικρές λιμνούλες και ένα πελώριο φοίνικα στο μέσο. Ο κορμός του πολύ παράξενα φιδοσέρνεται στο έδαφος, γονατιστός προσκυνητής των θείων κτισμάτων. Εκεί, μικρά τσιμεντένια σκαλοπάτια οδηγούν μπροστά σε δυο θυσιαστήρια που αγιάζουν το ταπεινό τούτο κατάλυμα. Το ένα είναι «Του Τίμιου Σταυρού» και το άλλο της «Αγίας Ελένης».

Στο σημείο ακριβώς της εύρεσης του Τίμιου Ξύλου υψώνεται ένας ξύλινος Σταυρός, του οποίου οι διαστάσεις και το βάρος είναι όμοιο με τον Σταυρό του Κυρίου. Ο Τίμιος Σταυρός φωτίζεται από το παράθυρο μικρού τρουλίσκου που ανοίγεται στην οροφή της στέγης. Είναι ο Σταυρός από τα Ιεροσόλυμα, τον οποίο μετέφερε ο μακαριστός Μητροπολίτης Παντελεήμων, όταν είχε μεταβεί σε προσκυνηματική εκδρομή στην Αγία Πόλη.

Κάθε χρόνο στις 14 Σεπτέμβρη ο Σταυρός μεταφέρεται στην αυλή. Παράλληλα ψάλλονται οι Χαιρετισμοί του Σταυρού.

Το Προσκύνημα της θείας Αγωνίας στον κήπο της Γεθσημανής

«Εκεί που ο Κύριος, στον κήπο της Γεθσημανής, για πρώτη φορά προσευχήθηκε τόσο ζεστά και υλικά, από τα μύχια της καρδιάς του στον ουράνιο Πατέρα Του, τις ανεπανάληπτες τούτες στιγμές του προσωπικού του πάθους, είναι αφιερωμένο το τελευταίο τούτο κτίσμα της «Θείας Αγωνίας». Ο Κύριος προσεύχεται γονυπετής στον ειδυλλιακό κήπο της Γεθσημανής, ο οποίος γεωγραφικά βρίσκεται «πέραν του χειμάρρου των Κέδρων». Είναι εξαΰλωμένος σε μια τραγική έξαρση έντονης αγωνίας, σε επικοινωνία με τον Πατέρα Του, μπροστά στο άδικο δράμα που οραματίζεται, ότι του επιφυλάσσει η παράνομη σπείρα των άνομων Εβραίων. Τα συγκλονιστικά λόγια που ψελλίζει πληγώνουν και την πιο σκληρή καρδιά: «Πάτερ, ει δυνατόν, παρελθέτω απ' εμού το ποτήριον τούτο...»»

* Αποσπάσματα από το βιβλίο του Ανδρέα Σ. Αξιωτάκη: «ΙΕΡΟ ΤΑΓΜΑ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ – Η Νέα Ιερουσαλήμ στην Αγιοτόκο Χίο».

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.