Η γέννηση ενός Αρχιπελάγους με τεκμήρια και από τη Χίο

Η δημιουργία και η γεωιστορική εξέλιξη του Αιγίου αποτυπώνεται εντυπωσιακά στην εκθεσιακή παρουσίαση του φυσικού πλούτου των νησιών μας στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Διάδοσης Επιστημών «Νόησις» στη Θεσσαλονίκη. Δημιούργημα του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους της Λέσβου, λειτουργεί σαν ένα πανίσχυρο όχημα προβολής του Αιγαίου και όλων των νησιών του, αφού σχεδόν όλα έχουν τη συμμετοχή τους σ’ αυτήν. Μέσα από την ανάδειξη τεκμηρίων που βρίσκονται διάσπαρτα στα νησιά αλλά και κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, στον πυθμένα του Αιγαίου, ξετυλίγονται οι φυσικές διεργασίες δημιουργίας και καταστροφής, που σμίλευσαν με την πάροδο εκατομμυρίων ετών το ανάγλυφο και δημιούργησαν τους φυσικούς πόρους του Αιγαίου.

Η καμηλοπάρδαλη της Χίου!

Μπορεί ο σπάνιος γιγάντιος απολιθωμένος κορμός μήκους14 μέτρων, ενός εμβληματικού καρποφόρου δένδρου με εντυπωσιακά χαρακτηριστικά γνωρίσματα και χρώματα στην εξωτερική του επιφάνεια, να είναι ο «σταρ» ανάμεσα στα δεκάδες εκθέματα, από τα οποία τα περισσότερα παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό, όμως οι επισκέπτες στα εγκαίνια της έκθεσης, κοντοστάθηκαν για να θαυμάσουν πολλά από τα πέτρινα σπαράγματα, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν τα εντυπωσιακά τμήματα απολιθωμένων κορμών που ανελκύθηκαν από το βυθό του Αιγαίου,  τα κρανία των σπάνιων θηλαστικών που έζησαν κάποτε στο Αιγαίο, όπως η κοντόλαιμη καμηλοπάρδαλη από τη Χίο, ή ακόμη τα εντυπωσιακά ευρήματα αμμωνιτών από το νησί μας, που παρουσιάσθηκαν για πρώτη φορά στο κοινό.

«Είχαμε εντάξει στον εκθεσιακό σχεδιασμό την παρουσίαση της Χίου σε ειδικό video. Οι περιορισμένες δυνατότητες της εποχής δεν μας το επέτρεψαν. Ίσως να ήταν αναγκαία μια πιο στενή συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση της Χίου», εξηγεί ο διευθυντής του Μουσείου, Ν. Ζούρος. Τα εκθέματα που προέρχονται από το νησί μας προέρχονται από το τεράστιο δυναμικό ευρημάτων, διάσπαρτο σε πολλά Μουσεία της χώρας και πιο συγκεκριμένα από το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης.

Οι αμμωνίτες

«Η Χίος παρουσιάζει τα παλαιότερα απολιθωμένα κεφαλόποδα στην Ελλάδα. Είναι υποδειγματικό στη στρωματογραφία το πέρασμα που γίνεται από την παλαιοζωική στη μεσοζωική περίοδο στην περιοχή του Κορακάρη», επισημαίνει για τους αμμωνίτες ο διδάκτορ Παλαιοντολογίας του ΙΓΜΕ, Β. Τσελεπίδης. Ο ίδιος έχει μελετήσει σε βάθος τους αμμωνίτες, οργανισμούς που ανήκουν στην ομάδα των κεφαλοπόδων, και μετατρέπονται ως απολιθώματα σε πολύ καλούς δείκτες για τη στρωματογραφία.

Στους αμμωνίτες της Χίου είναι αφιερωμένη μια από τις επόμενες εκδόσεις του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Λέσβου. «Το υλικό είναι έτοιμο, τα οικονομικά περιθώρια δεν επιτρέπουν όμως ασφαλή πρόβλεψη για τη χρονική δυνατότητα έκδοσης του», εξηγεί ο κ. Ζούρος.

Σε όλο τον κόσμο

«Η έκθεση είναι μια μοναδική και σύγχρονη ευκαιρία προβολής όλου του Αιγαίου. Στη Θεσσαλονίκη θα διαρκέσει μέχρι τον Ιούνιο και ήδη προετοιμαζόμαστε για τη μεταφορά της στην Αθήνα όλη την υπόλοπη χρονιά. Αγρότερα σκοπεύουμε να ταξιδέψει στο εξωτερικό, Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Γερμανία, Βέλγιο. Αποτελεί ένα κάλεσμα προς τους επισκέπτες και καλοκαιρινούς επισκέπτες της χώρας μας να επισκεφθούν τα νησιά του Αιγαίου, προκειμένου να γνωρίσουν ένα ιδιαίτερο τόπο με τεράστιο φυσικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον που κρύβει άγνωστους θησαυρούς και αξίζει τον κόπο να ανακαλύψουν», θέτει τους στόχους ο κ. Ζούρος.

Η παρουσία στη Θεσσαλονίκη μέχρι τον προσεχή Ιούνιο είναι μια ευκαιρία για τις μαθητικές πενθήμερες εκδρομές των Λυκείων του νησιού μας, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν προρισμό τη Μακεδονία, να την εντάξουν στο πρόγραμμα τους και να ζήσουν μια μοναδική γνωστική εμπειρία.

ΣΕ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Η έκθεση διαρθρώνεται σε τέσσερις βασικές θεματικές ενότητες που εμπλουτίζονται με εντυπωσιακά εκθέματα και διαδραστικές παρουσιάσεις.

Η κεντρική θεματική ενότητα με τίτλο «ΜΝΗΜΕΣ ΓΑΙΑΣ: Από την Τηθύ στο Αιγαίο», παρουσιάζει το πολύπλοκο μωσαϊκό των ελληνικών νησιών και παραθέτει τα διάσπαρτα τεκμήρια που συναρμόζονται για να διηγηθούν ολόκληρη τη γεωλογική ιστορία της περιοχής του Αιγαίου που γεννήθηκε από τον ωκεανό της Τηθύος για να σχηματίσει στην ενιαία ξηρά της μυθικής Αιγιήδας, και γρήγορα κατακερματίσθηκε για να αποκτήσει σταδιακά τη σημερινή μορφή του ανάγλυφου του Ελληνικού αρχιπελάγους. Τα νησιά και τα πελάγη του, τα γεωλογικά μνημεία και η πολυμορφία των γήινων σχηματισμών, το υγρό στοιχείο, η ανάδυση και η καταβύθιση της στεριάς, μαζί με εντυπωσιακά εκθέματα γεωλογικών σχηματισμών και ένα δεκατετράμετρο απολιθωμένο κορμό, αποτελούν τα στοιχεία αυτής της ενότητας.

Η δεύτερη ενότητα «Στα νησιά του Ηφαίστου και του Ποσειδώνα» παρουσιάζει τις γεωδυναμικές διεργασίες στο Αιγαίο, την ηφαιστειότητα και την σεισμικότητα που διαμόρφωσαν καθοριστικά το Αρχιπέλαγος. Μια διαδικασία με μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις και σεισμικά γεγονότα που επαναλήφθηκε πολλές φορές μέσα σε εκατομμύρια έτη και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Σ’ αυτήν άλλωστε χρωστούμε την ύπαρξη μερικών από τα ομορφότερα νησιά του Αιγαίου, όπως η Σαντορίνη, η Κως, η Νίσυρος, η Μήλος, η Κίμωλος, η Λέσβος, η Λήμνος, η Σαμοθράκη και άλλων. Οι ηφαιστειακές εκρήξεις, οι χθόνιες δυνάμεις, οι σεισμοί, πέρα απ’ τις καταστροφές, δίνουν και τα δώρα της θερμότητας, όπως το θερμαλισμό, που από την αρχαιότητα χαίρεται ο άνθρωπος.

Η τρίτη ενότητα «ΓΑΙΑ: από το μύθο στην επιστήμη» είναι αφιερωμένη στην παλαιο-βιοποικιλότητα του Αιγαίου και παρουσιάζει την εντυπωσιακή εξέλιξη της ζωής της περιοχής του Αιγαίου, την οποία αποδεικνύει ο πλούτος των  φυτικών και ζωικών απολιθωμάτων που έχουν βρεθεί και μαρτυρούν τη συναρπαστική ιστορία της εξέλιξης της ζωής και των οικοσυστημάτων στην λεκάνη του Αιγαίου κατά τη διάρκεια 150 εκατομμύριων χρόνων. Τα νησιά του Αιγαίου φιλοξενούν σπαράγματα της ζωής του παρελθόντος που κέντρισαν την ανθρώπινη σκέψη ώστε να αναζητήσει απαντήσεις για την προέλευση της ζωής και του κόσμου, από την «κοσμογονία» του Ησίοδου στα «Φυσικά» του Αριστοτέλη και το «Περί των λιθουμένων» του Θεόφραστου. Εδώ παρουσιάζονται για πρώτη φορά οι μοναδικοί αμμωνίτες από τη Χίο, οι γνάθοι και τα κρανία ζώων που έζησαν στο μακρινό παρελθόν… Εδώ ένας μεγάλος ογκόλιθος ηφαιστειακής στάχτης κρύβει μέσα του μία απίστευτη ποικιλία απολιθωμένων φύλλων. Πρόκειται για ένα ολόκληρο υποτροπικό δάσος σε μια πέτρα!

Ο πλούτος των απολιθωμάτων του Αιγαίου, περιλαμβάνει το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου, τα απολιθώματα θηλαστικών αλλά και την πρώιμη παρουσία των ανθρωπίδων. Μορφές σύγχρονων δέντρων με τις αντίστοιχες απολιθωμένες  προγονικές μορφές τους και ανάμεσά τους αναπαραστάσεις ζώων, δημιουργούν ένα εντυπωσιακό τοπίο για τον επισκέπτη.

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.