Χρήσιμη η αυτοπεποίθηση και η αισιοδοξία για τη διεξαγωγή του ρουκετοπόλεμου φέτος. Φτάνει να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Το … πεδίο μάχης, ο Βροντάδος, είναι σήμερα χωρισμένο σε τέσσερα στρατόπεδα.
Οι «Φίλοι Βρονταδούσικων εθίμων», με μια αγνή πρόθεση διαφύλαξης και διατήρησης του ρουκετοπόλεμου. Καταβάλουν φιλότιμες προσπάθειες να γίνουν αποδεκτοί ως διαμεσολαβητές και εγγυητές της διεξαγωγής του, με έλεγχο του μέτρου, όπως συνέβαινε προ εικοσαετίας.
Γράφει ο Νίκος Γεωργούλης
Οι θερμοκέφαλοι ρουκετατζήδες, όσοι δεν λένε να αντιληφθούν ότι απ’ την αμυαλιά τους κινδυνεύει το έθιμο, περιουσίες και η σωματική ακεραιότητα η δική τους και συνανθρώπων μας. Απερίσκεπτα διακινούν τον τσαμπουκά τους ότι ρουκέτες θα πέσουν φέτος βρέξει – χιονίσει.
Η πλειοψηφία των θιγομένων, μάλλον πεπεισμένοι πως πρέπει να δοθεί στο έθιμο μια τελευταία ευκαιρία για να αποδείξει αν είναι σε θέση να αυτοπροστατευτεί. Συμμετέχουν στις διαβουλεύσεις που έχουν ξεκινήσει και από την πλευρά τους πηγάζει η αίσθηση της αισιοδοξίας.
Ο «σκληρός πυρήνας» των θιγομένων, εξίσου αποφασισμένος να μην κάνει βήμα πίσω τώρα που η υπόθεση κινείται από νομικά γραφεία στην Αθήνα και η πιθανότητα να μην ξαναπέσει ρουκέτα μεταξύ Αγίου Μάρκου και Ερυθιανής είναι πιο κοντά από ποτέ. Αρνούνται μέχρι τώρα μέχρι και τη συμμετοχή στο διάλογο.
Οι αποκλίσεις μεταξύ των τεσσάρων μερών παραμένουν μεγάλες και δεν έχει – τουλάχιστον μέχρι στιγμής – στηθεί έστω μια πρόχειρη γέφυρα επί της οποίας θα επιδιωχθεί η τελική λύση.
Το κρίσιμο σημείο
Έτυχε να συναντηθώ με εκπροσώπους του «σκληρού πυρήνα» των θιγομένων. Ανθρώπους εξαιρετικού επιπέδου, οι οποίοι βιώνουν έναν παρατεταμένο ψυχολογικό Γολγοθά κάθε χρόνο τέτοια εποχή. Λάτρεις του τόπου τους, ρουκεταζήδες στα νιάτα τους και σύγχρονοι μάρτυρες στις δυο δεκαετίες γιγάντωσης και αλλοίωσης του εθίμου. Δεν χρειάζεται να πουν πολλά. Τους εξάντλησε το διαχρονικό δούλεμα όσων ανεύθυνα αναλάμβαναν την ευθύνη, έδιναν υποσχέσεις τις οποίες ο νομοθέτης αρνούνταν να αποδεχτεί και φυσικά … να πληρώσει. Έχασαν κάθε εμπιστοσύνη στους δημοτικούς εκπροσώπους διαχρονικά, απλοί τροχονόμοι σε ένα διογκωμένο πρόβλημα. Δεν έχουν και σήμερα καμία εμπιστοσύνη σε δημοτικούς παράγοντες. Προκαταβολικά νοιώθουν ότι θα ακούσουν πολλά, θα βιώσουν περισσότερα εκείνοι κι οι οικογένειες τους, θα δουν ελάχιστα την επομένη.
Κλειδί η αυτοτροφοδοσία
Η διεξαγωγή του ρουκετοπόλεμου με την ιστορική του μορφή είναι ένα έθιμο ιδιαίτερα δαπανηρό, πέραν των κινδύνων. Η μη νόμιμη φύση του δεν επιτρέπει νόμιμες δαπάνες. Για παράδειγμα, η αποζημίωση για τις επισκευές των οικιών των θιγομένων γίνονταν πάντα δια της πλαγίας οδού και με χρονοκαθυστέρηση σημαντική, ικανή για να νοιώσουν οι θιγόμενοι ότι είναι τα διαχρονικά θύματα.
Καθοριστικός παράγοντας για να εξαλείψει αυτού του είδους τα αγκάθια είναι η οικονομική αυτοδυναμία του εθίμου, η αυτοτροφοδοσία του. Σε όλο τον κόσμο η συμμετοχή ή παρακολούθηση ενός εθίμου είναι μέρος της οικονομικής ζωής του τόπου στον οποίο διεξάγεται. Γύρω του κινούνται οι παραγωγικές μονάδες και δημιουργούν οικονομικά αποτελέσματα, κυρίως στην τουριστική αγορά. Έτυχε το πιο φαντασμαγορικό ελληνικό έθιμο του Πάσχα να διεξάγεται σε νησί με ανύπαρκτες σχέσεις με τον τουρισμό. Οπότε το έθιμο ροκανίζει σε ετήσια βάση πόρους, πολλούς πόρους, χωρίς να ανταποδίδει.
Στρεβλωτικά υπάρχει η απαίτηση να δημιουργηθεί ένα ταμείο από τα δήθεν έσοδα της τουριστικής αγοράς. Ποια έσοδα; Τα ξενοδοχεία στο σύνολο τους είναι ακόμα κλειστά, δεν συμφέρει να ανοίξουν για δυο ημέρες και να ξανακλείσουν και οι επισκέπτες του ρουκετοπόλεμου είναι μετρημένοι, στο σύνολο τους σχεδόν διήμεροι.
Ο μόνος τρόπος
Απ’ τον υφιστάμενο τουρισμό ο ρουκετοπόλεμος δεν πρέπει να έχει ούτε απαιτήσεις, ούτε προσδοκίες. Δεν είναι σε θέση να στηρίξει τις οικονομικές ανάγκες του. Χρειάζεται, επομένως, μια άλλη εμπορική προσέγγιση. Η γιορτή του ρουκετοπόλεμου θα μπορούσε να είναι μια ημερήσια δράση σε έναν από τους ανοιχτούς χώρους του Βροντάδου (Κλειδού – Γούβι – Δασκαλόπετρα). Σ’ αυτήν ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να προσεγγίσει τις απαρχές του εθίμου μέσα από φωτογραφική έκθεση, την αναβίωση της παρέλασης των ρουκετατζήδων, τις αυτοσχέδιες ρίμες, ακόμα και συνεργεία επίδειξης κατασκευής των ρουκετών.
Μέσα στον ίδιο χώρο τοπικοί καλλιτέχνες θα παρουσιάζουν σε μια εμπορική έκθεση τα έργα τους και μικρότερης εμβέλειας πολιτιστικές δράσεις θα αναδεικνύουν την ανοιξιάτικη Χίο με τις θρησκευτικές παραδόσεις της. Αποκορύφωμα της συμμετοχής θα είναι η θέαση του ρουκετοπόλεμου για μία μόνο ώρα από τις 23.15 – 00.15 με προκαθορισμένο αριθμό ρουκετών.
Η συμμετοχή στη γιορτή του ρουκετοπόλεμου θα διαθέτει εισιτήριο και έσοδα από τα δικαιώματα παρουσίας των καλλιτεχνών ή άλλων επαγγελματιών. Το σύνολο των εσόδων θα διατίθεται το επόμενο πρωινό κιόλας για να καλύψει τις δαπάνες της επόμενης μέρας, ουσιαστικά τις φθορές σε κατοικίες και εκκλησίες, σαφώς μικρότερες, εφόσον περιορισμένος και ελέγξιμος θα είναι και ο αριθμός των ρουκετών.
Το «δια ταύτα»
Για να προκύψει σύγκληση απόψεων είναι αναγκαία μια καθαρή πρόταση. Αυτή μπορεί να κινείται στους εξής άξονες:
- Περίφραξη με συρματόπλεγμα των σπιτιών και των εκκλησιών. Η περίφραξη θα αφαιρείται το αργότερο τρεις ημέρες μετά το Πάσχα.
- Δραστικός περιορισμός της ώρας διεξαγωγής του εθίμου και του αριθμού των ρουκετών, γύρω στις 5.000. Την ευθύνη για την τήρηση τους θα αναλάβουν οι «Φίλοι Βρονταδούσικων εθίμων».
- Απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή στο έθιμο είναι η Βρονταδούσικη καταγωγή. Για τους μη Βρονταδούσους ρουκετατζήδες θα υπάρχει η δυνατότητα ρίψεων από σημείο στην παραλιακή του Βροντάδου με κατεύθυνση προς τη θάλασσα.
- Δημιουργία ειδικού ταμείου δωρεών για την εφετινή διοργάνωση του ρουκετοπόλεμου. Την ενίσχυση του θα αναλάβουν οι καταγόμενοι από το Βροντάδο εφοπλιστές, με παρότρυνση του Δήμου Χίου. Η διαχείριση του θα γίνει από τους «Φίλους Βρονταδούσικων εθίμων».
- Άμεση αποκατάσταση των φθορών την επομένη του εθίμου. Έπειτα από κοινά αποδεκτή απογραφή τους, το κόστος κάλυψης των ζημιών θα καταβάλεται στους θιγόμενους και οι ίδιοι, με συνεργεία της αρεσκείας τους, θα προχωρούν στην αποκατάσταση.
- Αναζήτηση από εφέτος ασφαλιστικής εταιρείας για την κάλυψη των οικιών των θιγόμενων.
- Σχεδιασμός από φέτος για τη διοργάνωση το 2018 της γιορτής του ρουκετοπόλεμου, βασικής πηγής εσόδων για τις δαπάνες που απαιτούνται.
- Κοινή αποδοχή ότι στην περίπτωση που κάποιος από τους παραπάνω όρους αθετηθεί, οι κρυφοί ή φανεροί συντελεστές του εθίμου αναλαμβάνουν αποκλειστικά την ευθύνη για τη μη διεξαγωγή του με την ιστορική μορφή του τα επόμενα χρόνια.
Βάση συζήτησης
Οι άξονες αυτοί πιθανά απαιτούν συμπλήρωση. Είναι μια πρώτη μαγιά συζήτησης, που, θέλω να πιστεύω, θα γίνουν αποδεκτοί και από το «σκληρό πυρήνα» των θιγόμενων. Έχουν αντέξει πολλά μέχρι τώρα και ο ρουκετοπόλεμος οφείλει στην ανοχή τους τη δική του αντοχή στο χρόνο . Το έθιμο τους ζητά μια ευκαιρία επανόρθωσης.
Θα τη δώσουν γιατί μεγάλωσαν μ’ αυτό, ένοιωσαν την περηφάνια να παρουσιάζονται ως Βρονταδούσοι, εκεί που γίνεται ο ρουκετοπόλεμος.
Μια τελευταία ευκαιρία μπορούν και πρέπει να του τη δώσουν. Φτάνει οι υπεύθυνοι να καταθέσουν συγκεκριμένη πρόταση συζήτησης σήμερα. Ο χρόνος μετρά αντίστροφα και χάνεται εις βάρος του εθίμου.
facebook
youtube
instagram
X
