18.7.2017 10:27

«Ο χορός έγινε θέατρο και διδάσκεται από δασκάλους που δεν γνωρίζουν»

Ο ΣΙΜΟΣ ΚΑΡΑΟΛΑΝΗΣ επιμένει στην ανθρωπολογική και κοινωνιολογική προσέγγιση των παραδοσιακών μας χορών.

Πρωτοπόρος πάντα ο Σίμος Καραολάνης, σε μια συνέντευξη που θα συζητηθεί, επιχειρεί να επανατοποθετήσει σωστά στο κάδρο των παραδοσιακών εκδηλώσεων το θέμα του χορού, της διδασκαλίας του και του ήθους που πρέπει να τον περιβάλλει. Τα τελευταία 12 χρόνια έχει αναθεωρήσει αρκετά πράγματα στη διδασκαλία του χορού και εστιάζει περισσότερο στην ανθρωπολογική και κοινωνιολογική του προσέγγιση, δηλαδή το χορό στη λειτουργία του και στη ζωή μας.

Αποκαλεί «θέατρο φολκλόρ με παραδοσιακά στοιχεία» αυτό που σήμερα αποκαλούμε παράδοση. «Ο τρόπος με τον οποίο διδάσκεται έχει αφαιρέσει την ψυχή του χορού και των χορευτών», υποστηρίζει.

Ταυτόχρονα χαρακτηρίζει τα πανηγύρια, όπως πραγματοποιούνται σήμερα, μπουζουξίδικα θερινής νύχτας. Δεν διστάζει να υπογραμμίσει ότι με το αντικείμενο ασχολούνται πάρα πολλοί «δάσκαλοι» που δεν έχουν γνώσεις, με αποτέλεσμα να το καταστρέφουν, αλλά και ότι υπάρχουν κυκλώματα με ισχυρά οικονομικά συμφέροντα που δεν αφήνουν το θέμα να εξελιχθεί.                                            

Η λύση

Ως «γιατρειά» αυτής της πληγής που πυορροεί προτείνει να περάσει ο χορός στη ζωή μας, να επαναφέρουμε στο προσκήνιο τη μορφή των παλιών πανηγυριών, να χορεύουμε παραδοσιακά με τα καθημερινά μας ρούχα και να ανατεθεί η διδασκαλία στους ειδικούς, τους γυμναστές.

«Αυτό που θέλω να περάσω ως μήνυμα είναι τί σημαίνει ο χορός στη ζωή μας γενικότερα.  Αυτό που βλέπουμε και δυστυχώς έχουμε ως καραμέλα, ότι δήθεν διατηρούμε την παράδοση, μόνο παράδοση που δεν είναι. Είναι ένα καθαρά θεατρικό είδος με παραδοσιακά στοιχεία. Σωστά βήματα, ξεκομμένα στην ουσία από τον ψυχισμό του καθενός που χορεύει. Ο Έλληνας  πριν 50-60 χρόνια δεν έβγαινε ξαφνικά στην πίστα να εκτελέσει κάποια βήματα.  Γι’ αυτό πολλές φορές βλέπουμε ανέκφραστα πρόσωπα. Ο χορός είναι η μιλιά της ψυχής και μόνο με την έκφραση δείχνει κανείς ότι νοιώθει αυτό  που κάνει. Παλιά είχε  προηγηθεί ένα σπουδαίο γεγονός. Είτε αυτό ήταν αρραβώνας, είτε γάμος, είτε βάπτιση, είτε γιορτή Αγίου. Τότε έβγαινε να χορέψει με τη συμμετοχή όλων. Τώρα βγαίνει να εκτελέσει. Είναι μια θεατρική μορφή, πρέπει κάποτε να το καταλάβουν όλοι όσοι ασχολούνται με το θέμα του χορού και κυρίως οι ειδικοί».

Καθημερινά ρούχα

Θέλει να περάσει ο χορός στη ζωή μας, όπως συνέβαινε παλιότερα, γιατί μόνο έτσι μπορούμε να βοηθηθούμε στη ζωή. «Ο σημερινός τρόπος χορού δεν προσφέρει απολύτως τίποτα. Κάποια στιγμή θα χαρώ ιδιαίτερα να χορεύουμε με τα ρούχα που φοράμε. Είχα κάνει μια παράσταση το 2005 στο Ομήρειο, όπου έβγαλα μια ομάδα να χορέψει χορούς με τα ρούχα που θα φορούσε ο καθένας αν πήγαινε κάπου την Κυριακή. Ήθελα απλά να δείξω ότι πρέπει να περάσει ο χορός στη ζωή μας και να μην παρουσιάζεται ως φολκλόρ. Βέβαια κατηγορήθηκα σφοδρά από αυτούς που νοικιάζουν φορεσιές και από υπεύθυνους των χορευτικών που είναι δεμένοι στο άρμα αυτό και δεν θέλω να επεκταθώ περισσότερο. Βλέπω την κοινωνιολογική  και την ανθρωπολογική προσέγγιση του χορού και ευελπιστώ ότι κάποτε αυτό θα γίνει αποδεκτό από όλους. Πιθανά θα περάσουν χρόνια, αλλά κάποια στιγμή θα γίνει και αυτό. Πρέπει να δούμε σωστά το θέμα του χορού και να περάσει στη ζωή μας».

Δάσκαλος

Του αρέσει πάρα πολύ η διδασκαλία, αλλά τονίζει συνεχώς ότι δεν είναι δάσκαλος.

«Το έχω πει πάρα πολλές φορές, είμαι ερασιτέχνης του είδους. Είμαι γεωπόνος στο επάγγελμα, προϊστάμενος στο Τμήμα Φυτικής και Ζωικής  της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής και μου αρέσει να ασχολούμαι με το χορό. Βλέπω τη σωστή εκμάθηση των χορών. Με το αντικείμενο ασχολούνται πάρα πολλοί «δάσκαλοι» που δεν έχουν γνώσεις. Θέλουν να ασχολούνται με περιοχές που έχουν ιδιαίτερο μουσικό ηχόχρωμα, όπως είναι η Ανατολική Ρωμυλία, η Μακεδονία, ο Πόντος, η Κρήτη, με αποτέλεσμα από την άγνοια τους να τις ισοπεδώνουν. Έχουν επίσης την καραμέλα που λένε ότι βλέπουν το χορό για το κέφι τους. Δεν διαφωνώ, να κάνεις το χορό, αλλά έχεις υποχρέωση από τη στιγμή που  είναι μάθημα, να παίξεις με τους κανόνες του μαθήματος, που σημαίνει ότι πρέπει να γνωρίζεις το αντικείμενο για να ανταποκριθείς ανάλογα. Όταν δεν το γνωρίζεις κάνεις πολλά λάθη και  ισοπεδώνεις, καταστρέφεις τους χορούς. Βλέπω πάρα πολλούς δασκάλους που προβάλλουν και τονίζουν ιδιαίτερα το άτομο τους ως «χοροδιδάσκαλος τάδε…». Εγώ δεν τόλμησα ποτέ να ονομάσω τον εαυτό μου χοροδιδάσκαλο. Πάντα λέω «επιμέλεια-διδασκαλία χορών», αυτό μπορεί να το κάνει ο οποιοσδήποτε», προσθέτει.

Οι ειδικοί

Θέλει κάποια στιγμή το αντικείμενο της διδασκαλίας να περάσει στους ειδικούς. Ειδικοί είναι οι καθηγητές Φυσικής Αγωγής. Η ειδικότητα του παραδοσιακού χορού δημιουργήθηκε το 1983, η πρώτη φουρνιά με ειδικότητα στον παραδοσιακό χορό βγήκε το 1987.

«Μόνο τότε θα γίνει σωστή δουλειά. Αυτό που γίνεται σήμερα έχει καταστρέψει το ήθος των περισσοτέρων περιοχών. Κάποια στιγμή πρέπει να περάσει ο χορός στη ζωή μας για να βοηθηθούμε όλοι και να μην παρουσιάζεται αυτή η κατάσταση. Βέβαια υπάρχουν οργανωμένα κυκλώματα που δυστυχώς  δεν θα το αφήσουν να προχωρήσει», λέει, και θεωρεί ότι υπάρχει πεδίο συζήτησης και οργάνωσης μιας προσπάθειας ενός νέου ξεκινήματος με αυτούς που εμφορούνται από τις ίδιες ιδέες.

 

Μετατρέψαμε τα πανηγύρια σε θερινά μπουζουξίδικα

 

Εδώ βάζει στο κάδρο τη διαδικασία που γίνονται σήμερα τα πανηγύρια, που έχουν χάσει την αυθεντικότητα τους.

«Αν υπήρχε σήμερα πραγματικό πανηγύρι στη Χίο, κάποια στιγμή όλα αυτά θα περνούσαν στον κόσμο, μέσα από τη σωστή μορφή του πανηγυριού. Δείτε τι γίνεται σήμερα. Τα πανηγύρια ξεκινούν στις 01:00 και 01:30 τα ξημερώματα, ουσιαστικά λειτουργούν ως μπουζουξίδικα θερινής νύχτας. Παίζουν μέχρι τις 08:00 με 09:00. Πως θα πάνε οι εργαζόμενοι το πρωί στη δουλειά τους;  Ή θα πρέπει να είναι ακαμάτης, ή να τρώει τα λεφτά του πατέρα του ή να είναι το πλούσιο παιδί και πολλά άλλα. Παλιά το πανηγύρι ξεκινούσε  στις 11:00 και πήγαινε έως τις 19:00 με 20:00 και οι άνθρωποι την επόμενη το πρωί πήγαιναν στη δουλειά τους χωρίς κανένα πρόβλημα. Θα μπορούσε να γίνεται αυτό και σήμερα σε συνδυασμό με ποιοτική παραδοσιακή  μουσική, όχι με αυτά τα σκυλοτράγουδα. Σήμερα στα πανηγύρια παίζουν συνεχώς συρτό – τσιφτετέλι, τσιφτετέλι – συρτό  ως σκυλοτράγουδα και σε δεύτερο πλάνο μετά τις 04:00 αρχίζουν τα ζεϊμπέκικα, όπου ο άλλος έχει πιεί, θα κολλήσει χρήματα και μην ξεχνάμε ότι οι ορχήστρες ζουν και από αυτό».

 

Ειδήσεις σήμερα. Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Τα νέα της Χίου κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας. Γίνετε συνδρομητής της εφημερίδας «πολίτης» συμπληρώνοντας την ηλεκτρονική φόρμα εδώ.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ