12.1.2017 9:44

Δήμος Αβδελιώδης: «Πίσω είναι πάντα η πραγματική ζωή. Ποτέ μπροστά!»

Η παράσταση του Δήμου Αβδελιώδη, «Πλάτωνας, Απολογία Σωκράτη», ξεκίνησε από πέρυσι σαν παραγωγή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Το έργο έκανε μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα και το εξωτερικό  (Ρουμανία, Κύπρο, Βιετνάμ, Σερβία).

 
Η αυθεντική αυτή αναπαράσταση της πιο συγκλονιστικής δίκης στην ιστορία του πολιτισμού, στην ίδια ακριβώς γλώσσα που μιλούσε ο Σωκράτης, κάνουν την παρακολούθηση της για τους θεατές, μια μοναδική βιωματική εμπειρία, έχοντας την αίσθηση ότι ζουν μέσα στην πραγματική ατμόσφαιρα της ημέρας της δίκης κι όπου ο Σωκράτης και ο Μέλητος ενσαρκώνονται μπροστά τους ζωντανά.
 
Η αρχαία ελληνική γλώσσα έτσι, ώστε ν’ ακούγεται με έναν φυσικό, άμεσο και οικείο τρόπο χωρίς χαρακτήρα πειραματισμού, αναδεικνύοντας την αδιάλειπτη ενότητα όλων των μορφών της ελληνικής γλώσσας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
 
Ο Δήμος Αβδελιώδης, είναι ο εμπνευστής και δημιουργός αυτού του εγχειρήματος, έχοντας διδάξει την εκφορά της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την πρωτότυπη μουσική μέθοδό του.

«Mε την "Απολογία του Σωκράτη" το οικουμενικό πνεύμα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού φθάνει στην πιο κορυφαία του στιγμή, γιατί γίνεται συνειδητή πράξη, αποκτώντας αναμφισβήτητη σωματική υπόσταση με τον Σωκράτη, ο οποίος αρνείται να σκέφτεται και να ζει χωρίς την ελευθερία να αναζητά την αυτογνωσία, αναγκαζόμενος να  προτιμήσει τον θάνατο, από το να στερηθεί τον ενθουσιασμό και το βίωμα αυτής της αναζήτησης σαν του πιο ουσιαστικού σκοπού της ύπαρξής μας. Πρόθεσή μας δεν είναι  μια ‘θεατρόφιλη’ παράσταση, αλλά κυρίως μια αυθεντική  Αναπαράσταση της δίκης του Σωκράτη, με ένα κάθισμα και μια κλεψύδρα, χωρίς άλλα  θεατρικά στοιχεία, παρά μόνο με την ατμόσφαιρα που δημιουργεί η ίδια η ενσάρκωση, από τους δυο ηθοποιούς, της φωνής του πρωτότυπου κειμένου στην αρχαία αττική διάλεκτο, της αυθεντικής δηλαδή φωνής του, που του επαναπροσδίδει το "χαμένο" από τις μεταφράσεις  νόημα του».

 
Ένα πουλόβερ κι αυτό μαύρο. Είναι μια φιγούρα καλλιτεχνική, αλλά του παλιού καιρού. Θα μπορούσε να πει κανείς πως ο Δήμος Αβδελιώδης είναι μια συνέχεια του Αλέξη Δαμιανού. Έχει την ίδια ακριβώς αύρα με εκείνον τον τύπο, που ήταν τόσο πολύ γειωμένος με την παράδοσή του. Με τη χώρα του.
 
Ποια είναι η χώρα του; Η Χίος. Δηλαδή η Ελλάδα. Το καταλαβαίνεις και από τα λόγια του: «Το λοιπόν, αυτό το κακάο είναι πολύ καλό. Δεν το βρίσκω πουθενά πιά, παρά μόνον εδώ. Μ’ αρέσει το κακάο, που το πίνανε παλιά σαν καφέ στο μικρό φλιτζάνι. Κανείς όμως δεν το πίνει σήμερα. Το λοιπόν, εδώ είναι ωραία».
 
Και ζητάει άλλο ένα για μένα. «Ξέρεις τι σημαίνει αμαρτία; Να αστοχείς. Να χάνεις τον σκοπό σου. Αυτό είναι αμαρτία. Και σήμερα όλοι είμαστε αμαρτωλοί, διότι χάνουμε το στόχο μας. Ποιος είναι ο ανθρώπινος στόχος; Να προσφέρεις και να δημιουργείς. Και έτσι να απολαμβάνεις. Όμως εμείς αντί γι’ αυτό, συνεχώς καταστρέφουμε. Όλη η ανθρωπότητα σήμερα υπάρχει καταστρέφοντας. Αυτό είναι μεγάλη αμαρτία».
 
Έζησε για λίγα χρόνια στο νησί του και μετά πήρε τα μάτια του και έφυγε. Και δεν ήθελε με τίποτα να ξαναγυρίσει πίσω. Τον αρρώσταινε η ιδέα της επιστροφής, γιατί «δεν θες να ξαναβλέπεις τα ίδια μέρη, όταν ζητάς να ανοίξεις τα φτερά σου, να γνωρίσεις τον κόσμο. Σ’ εκείνη τη φάση η πατρίδα σου, που γεννήθηκες, σου είναι βάρος». Και έγινε ηθοποιός. Αλλά λεφτά δεν είχε καθόλου. Δούλεψε σε δουλειές του ποδαριού, πουλούσε κανάτια ή σερβίριζε στην ταβέρνα του αδελφού του, του Μακάριου, τον περίφημο «Πειναλέοντα», στα Εξάρχεια.
 
Εκεί στη σχολή του Θεοδοσιάδη μπήκε στην υποκριτική. Έκανε και αρκετούς ρόλους, αλλά δεν κάτι δεν του πήγαινε: «Γρήγορα κατάλαβα πως δεν μπορούσα να μείνω ηθοποιός. Με ενοχλούσε που δεν ταίριαζα με τους άλλους. Κουραζόμουνα πολύ. Γιατί ήθελα να κάνω πράγματα πιο συνθετικά και όχι να παίζω συνεχώς ένα ρόλο. Δεν με ενδιέφερε καθόλου η επαγγελματική καριέρα του ηθοποιού. Και κάπως έτσι τα παράτησα. Και στράφηκα στη σκηνοθεσία».
 
Έρχεται μια κρέπα, αλλά δεν υπάρχει όρεξη για φαγητό. Μόνο για κακάο και ποτό. Και τσιγάρο φυσικά. Όπως τον κοιτάζει κανείς, την ώρα που μιλάει, βλέπει πως έχει περάσει πολλές φουρτούνες, είναι πονεμένος άνθρωπος. Γι’ αυτό το λόγο και η ματιά του είναι ουμανιστική, παρότι είναι τόσο πολύ βαθιά μέσα στην ελληνικότητα, στην συνείδηση δηλαδή της καταγωγής και της παράδοσης.
 
Αλλά είναι εντελώς απογοητευμένος με την πατρίδα του: «Η Ελλάδα βρίσκεται σε πλήρη διάλυση. Η παιδεία της η ελληνική δεν υπάρχει. Πολιτικοί δεν υπάρχουν, ασχολούνται με τις δόσεις και τα μνημόνια. Και ο κόσμος έχασε τις σταθερές του τις πολιτισμικές. Πάει μόνον να την βγάλει καθημερινά, χωρίς όραμα, χωρίς πίστη. Η εκκλησία, που ήταν μεγάλη παρηγοριά κάποτε, σαν τελετουργία, τώρα μοιάζει αδύναμη. Δύσκολη εποχή. Πρέπει να προσπαθήσουμε από την αρχή. Να διαβάσουμε και να σκεφτούμε».
 
Είναι ταυτόχρονα Έλληνας, που όμως αποζητάει την προστασία της διαφορετικότητας για τους άλλους: «Έτσι όπως είναι σήμερα η κοινωνία, το πρώτο πράγμα που πρέπει να υπερασπίσεις είναι δυνατότητα του καθενός να υπάρχει με τον τρόπο του. Η πολιτισμική διαφορά δεν είναι υποστασιοποιημένη. Δηλαδή δεν υπάρχει καθεαυτή. Πρώτα είναι ο άνθρωπος γενικά. Κάθε άνθρωπος έχει τη δική του αξία. Και κάθε ξεχωριστός πολιτισμός επίσης. Ο κίνδυνος είναι σήμερα να ισοπεδωθούν όλα, να χάσουμε τη διαφορετικότητά μας, μέσα σε μια παγκόσμια νέα τάξη. Εμείς οι έλληνες δεν θέλουμε να κρατήσουμε τις παραδόσεις μας, την ιδιομορφία μας, μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Θέλουμε. Το ίδιο όμως θέλει και ένας αφρικανός, που ζει στη Ευρώπη. Δεν θα κάνουμε την Ευρώπη λοιπόν ένα χωνευτήρι, όπου όλοι θα εξαφανιστούν. Αντίθετα, θα είναι μια ομάδα κρατών, όπου ο κάθε λαός θα αναγνωρίζει τον εαυτό του. Αλλιώς καλύτερα να μην υπάρχει καν».
 
Προκύπτει όμως ένα πρόβλημα: η πολιτισμική μίξη είναι κι αυτή ισοπέδωση από την ανάποδη, οδηγεί σε κατάρρευση συστήματα πολιτισμικά, που στην καθαρή τους μορφή έφτασαν σε μεγάλα ύψη. Οπότε τι κάνουμε  σ΄ αυτή την περίπτωση;
 
Αναγνωρίζουμε πρώτα την ιδιαίτερη αξία του κάθε πολιτισμού. Και μετά υπερασπιζόμαστε την ύπαρξή του μέσα στην ιστορία. Ο Βυζάντιος δεν ήταν συντηρητικός, που έβλεπε αρνητικά την πολυγλωσσία στο νέο κράτος. Ήθελε να την θεραπεύσει, ώστε να οδηγηθούμε σε συνεννόηση. Σήμερα η πολυγλωσσία είναι θετική. Γιατί κινδυνεύουμε από αφανισμό παγκόσμιο. Σε λίγο όλοι θα μιλάμε αγγλικά μόνον. Δεν είναι τρομερό αυτό;
Είναι. Αλλά για να υπάρξει το κράτος, πρέπει να έχει ταυτότητα συλλογική δική του. Και είναι λογικό να απαιτεί αφομοίωση. Ειδάλλως θα αυτοακυρωθεί. Θα γίνουμε ένα παγκόσμιο χωριό, με κοινότητες πολύχρωμες, χωρίς κρατικές κυριαρχίες. Και θα απομείνει μόνον μία: η αμερικανική ενδεχομένωςΟπότε είναι άλλο ο ουμανισμός και άλλο η κρατική λογική.
 
Εγώ δεν είμαι το κράτος. Εγώ βλέπω ουμανιστικά το θέμα. Συμφωνώ πως από πολιτική άποψη υπάρχουν θέματα. Αλλά να μην χάσουμε την πλανητική διάσταση. Σήμερα μιλάμε με παγκόσμιο τρόπο. Δεν μπορείς να μιλάς μόνον εθνικά. Τουλάχιστον όχι στην τέχνηΚαι το λέω αυτό εγώ που είμαι έλληνας και ο πολιτισμός μου έχει δώσει ίσως τα περισσότερα στον κόσμο. Κάνω όμως λίγο πίσω για να περάσει και ο άλλος. Να ζήσει. Δεν θέλω να τον ισοπεδώσω τον άλλο.
 
Μιλάει χαμηλόφωνα, σαν να εξομολογείται στον παπά. Και όλο σκύβει να ρουφήξει μια γουλιά κακάο. Δίπλα μια παρέα νεαρών γυναικών, η μοναδική μέσα στο καφέ, καπνίζει και μιλάει για μπίζνες. Ο Αβδελιώδης μοιάζει να απασχολείται πολύ με τη γυναίκα. Γιατί όχι; Τρεις γιους έχει, οπότε όλο και κάτι θα έχουν κουβεντιάσει μεταξύ τους. Όλο και κάποια ιστορία θα έχει ζήσει κι αυτός. «Η γυναίκα είναι συνδεδεμένη με το σύμπαν. Και με τη γη επίσης. Διότι από τη φύση της ακολουθεί μια κανονικότητα, που έρχεται από την τάξη του κόσμου. Είναι ο κύκλος της κάθε μήνα και επίσης είναι η γέννα. Αυτή η τρομερή της εμπειρία είναι μια μύηση στα μυστικά της ύπαρξης. Γι’ αυτό το λόγο και είναι περισσότερο προσγειωμένη και στα ερωτικά της. Διότι έχει μέσα της κάτι που την τραβάει προς τη γη».
 
Και ο άντρας;
 
Μα, να σου πω κάτι, τι είναι ένα αγόρι που έρχεται στη ζωή; Ένας χαζός που όλο κοιτάζει ψηλά με έκπληξη και περπατάει σαν χάνος. Χαρούμενος και γεμάτος όρεξη να παίξει. Το κορίτσι όμως δεν είναι έτσι. Είναι στραμμένο στη φύση του. Ωριμάζει αμέσως και αισθάνεται την αλήθεια του κόσμου. Και μόλις πάει 15 χρονών γίνεται τότε κανονική θεά. Ούτε κορίτσι, ούτε γυναίκα. Ενδιάμεσο. Η Αρτεμις».
 
Γιατί δεν καπνίζει; Γιατί το έκοψε πριν μερικά χρόνια. Και γιατί δεν πίνει; Πίνει ένα ποτήρι κρασί, διότι ένα ποτήρι πίνει και η μάνα του! Έχει μεγάλη αγάπη στην οικογένεια. Γι’ αυτήν παράτησε πριν μερικά χρόνια την Αθήνα και ξαναπήγε στη Χίο και έζησε τους γονείς του από κοντά, στα τελευταία χρόνια του πατέρα του. Και έτσι απέφυγε τις τύψεις του θανάτου, που όλοι τους περνάμε με τους δικούς μας. Ήταν κοντά τους. Και τώρα ζει για μερικές μέρες στην Αθήνα, στα Εξάρχεια, στο σπίτι του γιού του και μετά πίσω στη Χίο.
 
Και όσο για τον έρωτα; «Είναι δύο πράγματα. Το ένα είναι όταν έχεις πάθος σωματικό. Αυτό σε οδηγεί στην καταστροφή. Δεν μπορείς να σκεφτείς. Και μπορεί να γίνεις ρεζίλι. Όταν όμως υπάρχει έρωτας αγνός, όπου προσφέρεις στον άλλο τη ζωή σου, του δίνεις τα πάντα, τότε αυτό είναι πράγμα ιερό. Κανείς δεν μπορεί να σου πει τίποτα. Είναι η άρνηση του θανάτου. Αυτός ο πραγματικός έρωτας είναι ευλογία. Τυχερός είναι αυτός που του συμβαίνει».
 
Έξω ρίχνει καντάρια. Σηκώνει το γιακά του και με βάζει κάτω από την ομπρέλα του. Την ανοίγει, αλλά είναι σπασμένη. Χαλασμένη. Σκύβουμε και περπατάμε στη Σταδίου, θα πάρει το λεωφορείο και θα πάει σπίτι. Δεν οδηγεί. Σου δίνει την εντύπωση πως τον απασχολεί πολύ το παρελθόν. «Μα, εδώ είναι το μεγάλο μυστικό. Ο πλατωνικός βίος. Να κοιτάζεις προς τα πίσω. Να ζεις με το παρελθόν. Αυτό είναι η απόλαυση και αυτό είναι ανθρώπινο. Σε σώζει. Όταν πας μπροστά πέφτεις σε τοίχο. Διότι μπροστά σου είναι ο θάνατος. Πίσω είναι πάντα η πραγματική ζωή, η ευτυχία. Ποτέ μπροστά. Μπροστά είναι η καταστροφή. Γι’ αυτό ο πλανήτης πάει στην καταστροφή. Διότι κυριάρχησε ο πολιτισμός του μέλλοντος».
 
Αυτό κανένας επιστήμονας δεν θα μπορούσε να το πει. Που θα έχει βουλιάξει στην εξειδίκευση. Μόνον κάποιος που διαισθάνεται τα πράγματα και έχει την πολυτέλεια να διαβάζει ακόμη με αληθινό ενδιαφέρον τον Πλάτωνα.

 

 

«Πλάτωνα, Απολογία Σωκράτη»
 
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ                                                                                                              
Διδασκαλία Εκφοράς &Ερμηνείας Αρχαίου Κειμένου,
Σκηνικός χώρος,
Σκηνοθεσία, Μετάφραση: Δήμος Αβδελιώδης
 
Μακέτες, Κοστούμια: Αριστείδης Πατσόγλου
Σχεδιασμός, κατασκευή Κλεψύδρας: ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΡΧΑΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ, Κώστας Κοτσανάς 
Μεταγραφή στην Αγγλική γλώσσα,
επιμέλεια υποτιτλισμού: Αμαλία Κοντογιάννη 
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Βασίλης Καραμπούλας 
ΜΕΛΗΤΟΣ: Γιάννης Κολόι
 
Από Παρασκευή 6 Ιανουαρίου έως Κυριακή 29 Ιανουαρίου, κάθε Παρασκευή & Σάββατο στις 21:00, Κυριακές στις 18:00.

 

Διάρκεια: 1:30’

ΘEATΡΟ της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών,
Πειραιώς 256, Ταύρος

 

 

πηγή:http://tvxs.gr/

Ειδήσεις σήμερα. Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Τα νέα της Χίου κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας. Γίνετε συνδρομητής της εφημερίδας «πολίτης» συμπληρώνοντας την ηλεκτρονική φόρμα εδώ.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ