3.8.2017 10:44

Δήμος Αβδελιώδης «Πάσχουμε από έναν κληροδοτημένο εγωισμό, από έλλειψη αυτογνωσίας, έλλειψη δηλαδή ουσιώδους παιδείας»

Κάθε παρουσία του Δήμου Αβδελιώδη στο Αιγαίο είναι ένα σημαντικό πολιτιστικό γεγονός. Εδώ και πολλά-πολλά χρόνια το κοινό των νησιών αγκαλιάζει τις κινηματογραφικές και θεατρικές δουλειές του Χιώτη καταξιωμένου δημιουργού, που για ένα διάστημα υπήρξε και διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Β. Αιγαίου.

Την Παρασκευή 4 Αυγούστου,  στο ανοιχτό θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης», θα παρουσιαστεί η «Ελένη»  του μεγάλου μας ποιητή Γιάννη Ρίτσου. Ο Αβδελιώδηςσκηνοθετεί  για πρώτη φορά Γιάννη Ρίτσο, με τη Βερόνικα Αργέντζη στο ρόλο της «Ελένης» να επανέρχεται με επιτυχία στο θέατρο, ερμηνεύοντας συγκλονιστικά το εμβληματικό αυτό έργο.

 «Μέσα από έναν γκρεμοτσακισμένο, γερασμένο κόσμο κωμικοτραγικών εικόνων και ματαιωμένων ονείρων, στον απόηχο ενός ολέθριου εμφύλιου, αναδύεται το φάσμα της ΕΛΕΝΗΣ, ολοζώντανο, για  να μας αποκαλύψει μέσα από ένα νοητό καθρέπτη,  όλες τις αντιφατικές ανθρώπινες συμπεριφορές και πράξεις που επέλεξαν οι Άνδρες διαχρονικά  για να την κερδίσουν, είτε σαν Γυναίκα, είτε σαν σύμβολο της ελευθερίας και της αιώνιας θεϊκής ομορφιάς, χωρίς όμως ποτέ να το καταφέρουν.  Ο  Ρίτσος με την ιδιοφυή αυτή ελεγεία επιλέγει να μιλήσει ποιητικά, αλλά ολοκάθαρα ρεαλιστικά, για μια ριζική αλλαγή πορείας του ανθρώπου και την αναζήτηση  μιας νέας συνειδητής ταυτότητας, με αυτογνωσία και διαλλαχτικότητα, για να μπορέσει να αποκτήσει πραγματικά όλ’ αυτά που εκπροσωπεί η «Ελένη»» γράφει ο σκηνοθέτης στο πρόγραμμα της παράστασης. 

 

Με την ευκαιρία της παράστασης και το παρουσίας του στο νησί μας και δυο μέρες αργότερα στη γειτονική Μυτιλήνη ο Παναγιώτης Σκορδάς φιλοξένησε στο «εμπρός» την ακόλουθη συνέντευξη. Ευχαριστούμε για το δικαίωμα αναδημοσίευσης της.

 

Εν αρχή είναι ο Λόγος

 

-          Παπαδιαμάντης, Βιζυηνός, Σολωμός, Πλάτων, Ρίτσος:  αρχαία και νέα Ελληνική λογοτεχνία ως πρώτη  ύλη για το θεατρικό σανίδι.  Γιατί επιλέγετε τα έργα που ανεβάζετε από τα πλούσια μεν αλλά πολύ απαιτητικά λογοτεχνικά κοιτάσματα;

 

Δ.Α.: Έργα αυτών των συγγραφέων  έχουν γίνει παραστάσεις μας, που έχουν ενθουσιάσει τους  θεατές μας εδώ και χρόνια, ανεξάρτητα από την παιδεία τους και την ηλικία τους. Έχει αποδειχθεί πλέον έμπρακτα πως η γλωσσική τους μορφή, είτε είναι η καθαρεύουσα είτε είναι η αρχαία ελληνική, με τον τρόπο που ακούγονται, δεν απαιτείται να είναι κανείς φιλόλογος ή πολύ μορφωμένος για να τα νοιώσει και να καταλάβει απόλυτα. Αν τα ίδια έργα τα ακούγαμε από μεταφράσεις τους, όσο καλές και να ήταν, να είστε βέβαιος πως δεν θα είχαμε νοιώσει τα ίδια αισθήματα, γιατί τα αισθήματα είναι καταγεγραμμένα μέσα στους ήχους των λέξεων που έχουν γράψει  οι συγγραφείς των. Όταν αλλάζει η γλωσσική δομή και οι λέξεις, με μια νέα μετάφραση, όσο καλές και να είναι οι προθέσεις του μεταφραστή, δημιουργείται μια άλλη ηχητική δομή,  που αλλάζει ριζικά, αισθητικά και νοηματικά το πρωτότυπο έργο.

Επιπλέον με ενδιέφερε να γίνει έμπρακτα κατανοητό, ότι  η ελληνική γλώσσα σε όλες της τις μορφές είναι ζωντανή και οικεία και αστείρευτη πηγή πολύ μεγάλων συγκινήσεων, που επηρεάζουν απίστευτα την καθημερινή μας ζωή, τις επιλογές μας  και τη δημιουργική μας εξέλιξη. Δεν είναι ούτε μύθος  ούτε θεωρία πως τα αριστουργηματικά έργα είναι θεραπευτικά, αφού η θεραπεία που κάνουν δεν είναι τίποτα πιο απλό από το ότι κουρδίζουν το μυαλό μας μέσα από την  απαράμιλλη λογική ροή και διαχείριση του θέματός τους, που εμείς την προσλαμβάνουμε σαν ψυχική ευφορία και επιβεβαίωση πως εν αρχή είναι ο Λόγος.Άρα δεν είμαστε αθύρματα της μοίρας αλλά μπορούμε να διαχειριζόμαστε τη ζωή μας.

 

Λογική-Μουσική μέθοδος

 

-          Η διδασκαλία-σκηνοθεσία σας έχει κάποια ευδιάκριτα γνωρίσματα που  την  καθιστούν μια ξεχωριστή σχολή.  Ποια είναι η σκηνοθετική σας φιλοσοφία;

 

Δ.Α.: Τη μέθοδος που ανασυνθέτω νοηματικά τα κείμενα των παραστάσεών μας, την λέω Λογική-Μουσική μέθοδο, και θεωρεί πως το κάθε λογοτεχνικό, θεατρικό, ποιητικό κείμενο είναι γραμμένο σαν μια παρτιτούρα, που αν σχεδιασθεί και εκτελεσθεί σωστά με λογικούς και αισθητικούς κανόνες, καταφέρνει να αναδείξει τις εικόνες , τις ιδέες αλλά παράλληλα και τα αισθήματα του συγγραφέα , τη στιγμή που γράφει, συλλαμβάνει το έργο του. Έτσι αυτό το έργο ξαναζωντανεύει μπροστά μας σαν να συμβαίνει στο τώρα, τη στιγμή που το ακούμε και το βλέπουμε.

 

-          Με ποιο  σκεπτικό στραφήκατε στον Γιάννη Ρίτσο και τι ήταν αυτό που σας γοήτευσε στην «Ελένη»;

 

Δ.Α: Ο Γιάννης Ρίτσος είναι ένας μεγάλος παγκόσμιος ποιητής, όχι μόνο για τον πλούτο και την ευφυή ιδιοτυπία των στίχων του, αλλά κυρίως γιατί αναζητά την «Αλήθεια» εκείνη, που θα κάνει τους ανθρώπους να είναι καλύτεροι και ευτυχείς.

 

-          Η «Ελένη» είναι ένα έργο πολυπρισματικό με  πολλές φιλοσοφικές και υπαρξιακές  στρώσεις, διαστάσεις και αναγνώσεις. Τι είναι αυτό που  εσείς θέλετε να πάρει μαζί του φεύγοντας ο θεατής;

 

Δ.Α.: Μόνο την απολαυστική επίγνωση, ότι αν δούμε και αναγνωρίσουμε αυτή την «Αλήθεια» που ανέφερα πριν,  μόνο τότε θα μπορούμε να χτίσουμε οι ίδιοι το μέλλον μας.

 

Θέατρο και κινηματογράφος

 

-          Τα τελευταία χρόνια  στραφήκατε αποκλειστικά στο θέατρο και σας χάσαμε από τον κινηματογράφο. Δηλώνει κάτι αυτή η επιλογή ή υπάρχει και κάποια κινηματογραφική δουλειά στα σκαριά;

 

Δ.Α.: Είχα εγκαταλείψει το θέατρο από πολύ παλιά, όταν όμως επανήλθα από το 1993 και διέγνωσα την προτεραιότητα που έχει η ορθή εκφορά του λόγου, άρχισα να ανακαλύπτω μια φλέβα χρυσού, που δεν μου επέτρεπε να το αφήσω. Τώρα που ολοκλήρωσα αυτή την αναζήτηση την οποία θα καταθέσω και γραπτώς σε ένα βιβλίο με 24 κεφάλαια, που έχω ήδη ξεκινήσει, θα έχω τη δυνατότητα να επανέλθω στον κινηματογράφο, χωρίς να εγκαταλείψω το θέατρο με τις παραστάσεις του ρεπερτορίου μου, που φιλοδοξώ να διαμορφώσει μια νέα αντίληψη στις νέες γενιές για τα κλασικά κείμενα ελληνικής γραμματείας.

 

-          Για σας κύριε Αβδελιώδη η κρίση που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια είναι απλά οικονομική ή κάτι πολύ βαθύτερο , που έχει να κάνει με την παιδεία, τον πολιτισμό μας, το αξιακό μας φορτίο;

 

Δ.Α.: Πιστεύω πως χάθηκε το πρακτικό και δημιουργικό πνεύμα των ελλήνων, μέσα από τον απατηλό ευδαιμονισμό με τον οποίο εκπαίδευε κανονικά τον κόσμο η ιδιωτική κυρίως τηλεόραση, με ευτελή μοντέλα και ανόητα παιχνίδια, εξαφανίζοντας σιγά σιγάακόμα και την κοινή λογική. Δεν ισχυρίζομαι ότι ήταν στημένο, αλλά φυσικό επακόλουθο μιας ανταγωνιστικής τηλεόρασης που προσπαθώντας να διεκδικήσει περισσότερο κοινό και περισσότερα χρήματα από τις διαφημίσεις,πλειοδοτούσε στην ανοησία. Η δύναμη αυτής της καθημερινής και ασταμάτητης πηγής εικόνων και ιδεών επηρεάζει τους πάντες, σαν πλύση εγκεφάλου,ακόμα και τους πολιτικούς και τους καλλιτέχνες και φυσικά το περισσότερο ανυποψίαστο κοινό. Μετά από  χρόνια ξυπνάς μια μέρα από το λήθαργο στο Καστελόριζο και προσπαθείς να καταλάβεις το γιατί.

Δεν πιστεύω πως υπάρχουν πολιτικοί στην διαχείριση της κρίσης που λειτούργησαν προδοτικά. Το μόνο που θα μπορούσε να κατηγορήσει κανείς όχι μόνο τους πολιτικούς αλλά και τους καλλιτέχνες αλλά και  όλους τους μικρούς και τους μεγάλους πνευματικούς ταγούς, είναι η έλλειψη πρόνοιας και κυρίωςη έλλειψη συνεργασίας και σύμπνοιας στα ζωτικά θέματα της χώρας μας.Είναι όμως παράλογονα εξακολουθεί να συμβαίνει σαν ένα πεπρωμένο, γιατί αυτό αποδεικνύει εθνική ανικανότητα που οφείλεται αποκλειστικά και μόνο σε έναν κληροδοτημένο εγωισμό, από έλλειψη αυτογνωσίας, έλλειψη δηλαδή ουσιώδους παιδείας. Την αιτία που δημιούργησε διαχρονικά όλες τις εθνικές μας καταστροφές και εδραίωσε έναν ορατό και αόρατο διαρκή εμφύλιο. Δεν αρνούμαι τις σκευωρίες και τα ξένα συμφέροντα, αλλά αυτό πρέπει να το αντιλαμβανόμαστε σαν μια αναπόφευκτη μαθηματική σταθερά, αφού οι «διάφοροι άλλοι» προσπαθούν όχι να μας εξαφανίσουν αλλά μόνο να αυξήσουν τη δύναμή τους και τα δικά τους συμφέροντα. Άρα το μόνο που μπορεί να αλλάξει σε αυτή την εξίσωση, για να αλλάξει και το αναμενόμενο πάντα  αποτέλεσμα,είναι αποκλειστικά και μόνο ο δικός μας εγωισμός και όχι των ‘άλλων’.

Δ. Αβδελιώδης:

  • «Δεν αρνούμαι τις σκευωρίες και τα ξένα συμφέροντα, αλλά αυτό πρέπει να το αντιλαμβανόμαστε σαν μια αναπόφευκτη μαθηματική σταθερά, αφού οι «διάφοροι άλλοι» προσπαθούν όχι να μας εξαφανίσουν αλλά μόνο να αυξήσουν τη δύναμή τους και τα δικά τους συμφέροντα. Άρα το μόνο που μπορεί να αλλάξει σε αυτή την εξίσωση, για να αλλάξει και το αναμενόμενο πάντα  αποτέλεσμα, είναι αποκλειστικά και μόνο ο δικός μας εγωισμός και όχι των «άλλων».»

 

  •  «Η ελληνική γλώσσα σε όλες της τις μορφές είναι ζωντανή και οικεία και αστείρευτη πηγή πολύ μεγάλων συγκινήσεων, που επηρεάζουν απίστευτα την καθημερινή μας ζωή, τις επιλογές μας  και τη δημιουργική μας εξέλιξη.»

Ειδήσεις σήμερα. Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Τα νέα της Χίου κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας. Γίνετε συνδρομητής της εφημερίδας «πολίτης» συμπληρώνοντας την ηλεκτρονική φόρμα εδώ.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ