Σπάσαμε τα δεσμά και φορέσαμε άλλα από μόνοι μας

Η ιστορία των απελευθερώσεων κρύβει κατά κανόνα συμμαχίες ή εξωτερικές βοήθειες. Η χώρα διεκδίκησε με ίδια μέσα την ελευθερία της, καίρια ωστόσο ήταν η συμβολή των μεγάλων δυνάμεων της εποχής στη ναυμαχία του Ναυαρίνου. Η Χίος πόθησε και μάτωσε με δικό της αίμα για τη δική της λευτεριά, έσπασε όμως τα δεσμά από την πολύχρονη Τουρκική κατοχή με την υποστήριξη των απελευθερωτικών εθνικών δυνάμεων.

Τα χρόνια που πέρασαν, από το 1.912 ίσαμε σήμερα, δεν έγιναν επαρκές μάθημα. Το νησί προσηλυτίστηκε από έναν ιδιότυπο απομονωτισμό, παραχάραξη της ιστορικής εξωστρεφούς τάσης του, και ουσιαστικά φόρεσε δικά του δεσμά, σε μια νεότερη εκδοχή σκλαβιάς, απ’ την οποία πασχίζει να αποδεσμευτεί χωρίς ακόμα να το πετυχαίνει.

Το ένδοξο παρελθόν δεν καθοδήγησε σωστά στις ρίζες του. Διατηρήθηκε ως ιστορική διήγηση κατορθωμάτων αλλά παράλλαξε όσα πραγματικά οδήγησαν στο χιακό θαύμα των προηγούμενων αιώνων. Η καινοτομία για την εποχή, η αναζήτηση συνεργασιών εκτός Χίου, ο σεβασμός στην έννοια του κέρδους, η επιστροφή στη γενέτειρα «αντισταθμιστικών» με τη μορφή ευεργεσιών από όσους μεγαλούργησαν, η διαιώνιση μιας ισχυρής αστικής τάξης και η άμυλα μεταξύ των μελών της.

Όλα αυτά τα βασικά θεμέλια ισχύος του «χιακού θαύματος» ξεθώριασαν στα χρόνια της απελευθέρωσης, σταδιακά δυσφημίστηκαν και τελικά εξοβελίστηκαν από τη σύγχρονη ζωή του νησιού. Καλλιεργήθηκε ένα πνεύμα ισοπέδωσης, εσώκλειστης και άγονης διαμαρτυρίας για τα απολεσθέντα προνόμια, μια μίζερη αντιμετώπιση της σύγχρονης πραγματικότητας, ασύνδετης με το παρελθόν και χωρίς οραματική προσέγγιση για το μέλλον.

Απότομα, μέσα από τα δικά της δεσμά, η Χίος υποβαθμίστηκε. Για να αποφύγει την αυτοκριτική φόρτωνε πάντα την ευθύνη στους άλλους. Στους πραγματικούς ή ευφάνταστους εχθρούς. Μέχρι πρότινος δεν είχε καμία διάθεση αφύπνισης. Αυγάτιζε εισοδήματα παρκαρισμένα στην ασφάλεια του τραπεζικού ή συνταξιοδοτικού συστήματος και μόνο όταν αυτά άρχισαν να κλονίζονται ήρθε αντιμέτωπη με το πραγματικό πρόβλημα. Απέμεινε περιοχή περιορισμένης παραγωγής. Ξεπεσμένη και καταδικασμένη να μηρυκάζει ένδοξες προγονικές παρακαταθήκες.

Κάπως τελευταία προβληματίζεται. Αρχίζει να αναρωτιέται μήπως αυτά που φορά στα χέρια της δεν είναι βραχιόλια λαμπερά, όπως νόμισε, αλλά δεσμά επικίνδυνα πια για την υπόσταση της.  Δεν έχει ακόμα κατασταλάξει. Θα της πάρει κι άλλο χρόνο. Θα βοηθηθεί μόνο αν ενισχυθούν οι φωνές όσων κατάλαβαν ότι τα σιδερικά στα χέρια της είναι δεσμά, που η ίδια φόρεσε. Θα πετύχει να τα σπάσει μόνο όσα παιδιά της, που ενδιαμέσως την εγκατέλειψαν, λειτουργήσουν ως σύγχρονο εκστρατευτικό σώμα απελευθέρωσης της. 

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.