20.5.2017 12:12

Το αλιευτικό «Στυλιανός», η Ομηρούπολη... Αλάσκας και η ιστορία του τόπου μας

Παιδάκι τραβούσα στην τράτα και πήγαινα σπίτι μου την αμοιβή μου σε… είδος (ψαράκια). Αφεντικό μου ήταν ο Μπάρμπα-Δημήτρης ο Ζαννίκος που αν δε τον έλεγες «Καπί» δεν τον έβρισκες. Τραβούσαμε νύχτα διότι ήταν εποχή που υπήρχε το γόνος (νεογέννητα ψάρια) και έτσι είμαστε… παράνομοι (μεγάλη ιστορία). Όμως δεν ξεκίνησα να γράψω ούτε την παιδική μου ιστορία ούτε τα κατορθώματά μου.

Περάσανε λοιπόν τα χρόνια και κάποτε σε ένα από τα τελευταία μου ταξίδια στο Seattle (Wa., BC) μαζί με το επιστημονικό μέρος ικανοποίησα και το… «αλιευτικό» πάθος μου, δηλαδή επισκέφθηκα μια έκθεση αλιείας («ψαρικών» ειδών) που περιελάμβανε από αγκιστράκι μέχρι… φαλαινοθηρικά πλοία! Σε μια γωνιά λοιπόν της πελώριας αίθουσας βλέπω να γράφει (σε ελεύθερη απόδοση): «Ελάτε στην Ομηρούπολη, ελάτε να ψαρέ­ψετε»! Όλος περιέργεια πλησιάζω χαιρετώντας τους εκεί υπαλλήλους με τον χαιρετισμό: «Γεια σας πατριωτάκια μου»!...

Μετά την πρώτη έκπληξη και τις αμοιβαίες διευκρινίσεις, μου εξήγη­σαν ότι ο δήμαρχός τους λεγόταν Όμηρος (Homer Davis) και είχε δώσει το όνομά του στο χωριό που ήταν στο βάθος ενός κόλπου και είχε σαν «σπε­σιαλιτέ» στον Τουρισμό του το ψάρεμα Halibut, ενός ψαριού σαν πελώρια γλώσσα (πάνω από 15-20 κιλά). Στην κάρτα του υπευθύνου του κ. Bevan διαβάζομε ότι η Ομηρούπολη έγινε το 1964 και ευρίσκεται εκεί «όπου η στεριά τελειώνει, και η θάλασσα αρχίζει». Εγώ μάζεψα υλικό (εις διπλούν) και μετέφερα στον τότε δήμαρχο Ομη­ρούπολης Χίου κ. Αριστείδη Ζαννίκο τη μία κόπια… Έκτοτε αγνοείται η τύχη της. (Αριστείδη μ’ακούς;)

Μετά από τον πιο πάνω μακροσκελέστατο πρόλογο έρχομαι στο θέμα:

Πράγματι το αλιευτικό σκάφος «Στυλιανός» έχει υποστεί πιθανώς ανεπανόρθωτες βλάβες, τουλάχιστον όσον αφορά την πλευ­στότητά του, δηλ. δεν πρόκειται να… ξαναταξιδέψει… (μικρό το κακό)! Όμως, και δεν είναι μόνο δική μου γνώμη, δεν είναι μόνο η πλευστότητα. Υπάρχουν τρόποι να διατηρηθεί (να συντηρηθεί) χωρίς όμως να το μετα­κινήσομε. Άλλωστε αυτός είναι ο σκοπός μας, η συντήρησή του για τα επό­μενα 20 χρόνια!...

Συνεχίζοντας την πρότασή μου (και ελπίζοντας το Ίδρυμα «Μαρία Τσάκος» να βοηθήσει έχοντας μάλιστα και τους ειδικούς, εξαίρετο καραβο­μαραγκό κλπ.) θα πρότεινα να προσπαθήσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση να «αναπαράγει» την ιστορία της αλιείας[1] από… πετονιά μέχρι αλιεία ανοικτής θαλάσσης (έστω σε απεικόνιση πίνακες ζωγραφικής ή/και φωτογραφίες), για να γνωρίζουν (βρε αδερφέ…) τα παιδιά και τα εγγόνια μας τι είναι το τρεχαντήρι και τι ο… μπότης[2]!

Αγαπητοί αναγνώστες,

Για σκε­φθείτε όμως, όταν ο επισκέπτης έρχεται στην Χίο, την πατρίδα της εμπο­ρικής ναυτιλίας, και μαθαίνει ότι ξεκινήσαμε από κουπιά και πανιά (οι παππούδες μου είχαν καράβια ιστιοφόρα) και φθάσαμε σ’ αυτές τις κινού­μενες πολιτείες, πόσο θα προβληματιστεί με το ελληνικό δαιμόνιο…

Και δύο λόγια για τις τράτες. Η λέξη τράτα έχει δύο έννοιες: η πρώτη είναι το καΐκι, το αλιευτικό σκάφος, αν προτιμάτε, και η δεύτερη είναι το ειδικό δίχτυ (σάκος)[3] που με αυτό ψαρεύει το εν λόγω καΐκι, το οποίο καΐκι είναι «είδος προς εξαφάνιση» με τους νέους νόμους! Γι’αυτό συντηρήθηκε (όσο συντηρήθηκε) το «ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ» του οποίου το… καλλιτεχνικό όνομα είναι.. «ΚΟΛΟΦΕΓΓΑΡΑ»(!). Δεν γνωρίζω γιατί πήρε αυτό το… κακόηχο όνομα. Την ίδια εποχή στην ίδια περιοχή (Λιμανάκι ή Δασκαλόπετρα ή Βρύση του Πασά) «ζούσαν» το «ΔΑΝΕΙΟ», η «ΚΑΚΙΑ», «ΤΟΥ ΣΤΑΜΑΤΗ», ο «ΠΕΤΕΙΝΟΣ» (στον Βελονά) κ.α. που δεν τα θυμάμαι. Το κάθε καΐκι και μια ιστορία, συνήθως λυπητερή! Ο κόσμος (οι ψαράδες) μέσα στη φτώχεια τους ήταν αξιοπρεπής και βοηθούσε ο ένας τον άλλον στις δύσκολες στιγμές, όσο μπορούσε, η γειτονιά ήταν γειτονιά (πονούσαν όλοι μαζί και χαίρονταν όλοι μαζί)!... Δεν κρατούσαμε κακία μεταξύ μας, η «μπόρα» περνούσε σε 24 ώρες.

Ωραία χρόνια, χωρίς κακίες, πονηριές και… πισώπλατα μαχαιρώματα!

 


ΓΛΩΣΣΑΡΙ

Γόνος:                Τα μικρά (νεογέννητα) ψαράκια

Τράτα:               Βλέπε κείμενο.

Καλάδα:             Βλέπε κείμενο – λεζάντα φωτ. 1.

Γρι-γρι:              Αλιευτικό εργαλείο που ψαρεύει νύχτα με τη βοήθεια φωτισμού

Ανεμότρατα:      Ειδικό αλιευτικό σκάφος που ψαρεύει κινούμενο με δίχτυα που τα τραβάει κοντά στο βυθό

Φαλαινοθηρικό:  Πλοίο μεγάλο που ψαρεύει φάλαινες

Τρεχαντήρι:        Πλοίο με κυρτή πλώρη

Μπότης:             Πλοίο με ευθεία πλώρη

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Μπορούμε και το «ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ» να «ζωντανέψουμε» και τη Ναυτική Ιστορία του τόπου μας να «καλλιεργήσουμε».

 

[1]    Δεν προβάλομε μόνο την τέχνη του καραβομαραγκού.

[2]    Είμαι σίγουρος ότι ήδη πολλοί θα διερωτώνται… τι είναι ο μπότης!...

[3]    Αν ο σάκος (τράτα) σύρεται (τραβιέται) από τη στεριά, τότε ονομάζεται πεζότρατα (βλ. φωτ. 1).

Ειδήσεις σήμερα. Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Τα νέα της Χίου κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας. Γίνετε συνδρομητής της εφημερίδας «πολίτης» συμπληρώνοντας την ηλεκτρονική φόρμα εδώ.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ