Τις βάσεις για τη διεξαγωγή συνεδρίου για τις προοπτικές ανάπτυξης της Χίου θέτει με πρόσκληση της η Επιτροπή Διασύνδεσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Σε μια στιγμή που το ερώτημα τί είδους ανάπτυξη στοχεύει ο τόπος προβάλλεται ολοένα και εντονότερα, απότοκο της αδυναμίας των αρχών να το ορίσουν, το Πανεπιστήμιο αναλαμβάνει την πρωτοβουλία, ως ένας κοινά αποδεκτός φορέας. Τις θέσεις του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών κατέθεσε σε μια πρώτη συνάντηση ο πρόεδρος του, Γιάννης Σιδεράτος. Κυρίαρχο ρόλο στο σκεπτικό των μηχανικών έχει η ανάδειξη της Χίου ως τουριστικού προορισμού και η κίνηση γύρω από αυτή την προοπτική όλης της οικονομίας. Αναλυτικά στην τοποθέτηση του ο κ. Σιδεράτος ανέφερε:
Η ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ
Ο κλάδος των μηχανικών ήταν ίσως από τους πρώτους που κτυπήθηκε από την μακροχρόνια κρίση και η μετανάστευση προς το εξωτερικό κρίθηκε από πολλούς ως μονόδρομος. Έτσι λοιπόν, ανθρώπινο δυναμικό με τεράστια εμπειρία χάθηκε προς όφελος άλλων χωρών. Εκ του αποτελέσματος, το παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθήθηκε τα προηγούμενα χρόνια ήταν λανθασμένο. Στο νέο μοντέλο ανάπτυξης που θα προταθεί, θα πρέπει να προσδιοριστούν οι επιστημονικοί κλάδοι που θα πρωτοστατήσουν.
Η υλοποίηση σημαντικών έργων υποδομής, η προστασία και η ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η ασφάλεια των κατασκευών έναντι των φυσικών φαινομένων, η διαχείριση των υδάτινων πόρων, η παραγωγή και εξοικονόμηση ενέργειας, η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, η προσέλκυση επενδύσεων σε τομείς πρωτογενείς, μεταποίησης ή τουρισμού και πολλά άλλα, είναι άμεσα συνυφασμένα και με το επάγγελμα των πτυχιούχων μηχανικών.
Οποιαδήποτε πρόταση που θα αφορά την παραγωγική ανασυγκρότηση, όχι μόνο της Χίου αλλά και της Ελλάδας γενικότερα, και τις προσδοκώμενες προοπτικές ανάπτυξης θα πρέπει να βασιστεί σε στοιχεία συλλογής και κατόπιν ανάλυσης των δεδομένων που προέκυψαν από την δεκαετή κρίση. Για παράδειγμα να διερευνηθεί: ποιοι κλάδοι της οικονομίας εμφανίστηκαν ανθεκτικότεροι στην κρίση; Ποιο είναι το μοντέλο ανάπτυξης που ταιριάζει και πρέπει να ακολουθηθεί; Θα μπορούσαν τα νησιά, μέσω του τουρισμού, να γίνουν η αφετηρία για την έξοδο από την κρίση και την θετική προβολή όλης της χώρας στο εξωτερικό; Ποια είναι, όχι μόνο τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και οι ιδιαιτερότητες της Χίου, αλλά και τα μειονεκτήματα έναντι των άλλων περιοχών;
Η κρίση … γνώση
Από όλα αυτά τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν πρέπει να γίνει η στόχευση στον ζητούμενο τρόπο ανάπτυξης, με ιεράρχηση των προτεραιοτήτων σε επιμέρους τομείς. Είναι σημαντικό λοιπόν να μετατραπεί η εμπειρία που έχει αποκτηθεί εξαιτίας της κρίσης σε γνώση, για την αποφυγή της ξανά και την μετατροπή της σε κέρδος κατά το δυνατόν, προς όφελος όλης της κοινωνίας.
Είναι κοινώς διαπιστευμένο ότι υπάρχει έλλειψη ενός γενικότερου πλάνου κατεύθυνσης, με αποτέλεσμα να κατασπαταλούνται οικονομικοί πόροι με ελάχιστο ανταποδοτικό όφελος, χωρίς τη δυνατότητα συμμετοχής, προσφοράς και δημιουργίας του ανθρωπίνου δυναμικού που διαθέτει το νησί.
Επιστροφή στην παραδοσιακή οικονομία
Στη Χίο είχαμε «επιστροφή» στην παραδοσιακή οικονομία του νησιού (μαστίχα, ναυτιλία) και κατανόηση της αναγκαιότητας προώθησης του τουριστικού τομέα, απαλλαγμένο όμως από τα λάθη του παρελθόντος.
Ο τουρισμός είναι ένας από τους τομείς που θα μπορούσε η Χίος να στηριχθεί. Η πολιτιστική κληρονομιά και τα μνημεία, το φυσικό περιβάλλον και οι παραλίες, το μέγεθος του νησιού και οι άνθρωποι είναι στοιχεία στα οποία θα μπορούσε να βασιστεί ο τουριστικός κλάδος, κτίζοντας πάνω σε στέρεες βάσεις. Το ότι τόσα χρόνια δεν έχει υπάρξει πρόοδος υποδηλώνει ότι κάτι γίνεται λάθος ή ότι οι πρωτοβουλίες που παίρνονται γίνονται αποσπασματικά και χωρίς συνέχεια.
Από τον τουρισμό έχουν άμεσο όφελος τομείς όπως είναι ο πρωτογενής και της μεταποίησης αλλά και πολλοί άλλοι επιμέρους κλάδοι. Ζητούμενο λοιπόν είναι να υπάρξει προστιθέμενη αξία στο παραγόμενο προϊόν και να αποκτήσει το νησί σιγά-σιγά αναγνωρίσιμο όνομα, αν φυσικά προσδοκεί ποιοτικό τουρισμό. Ο τρόπος προβολής και προσέλκυσης, η αποφυγή της εποχικότητας και της μονοπωλιακής εξάρτησης, η κεντρική ιδέα-πρόταση για το νησί και η αποφυγή υπέρμετρων προσδοκιών, είναι εξίσου σημαντικά.
Ισόρροπη ανάπτυξη
Η ισόρροπη ανάπτυξη του νησιού πρέπει να ληφθεί εντός της θεματολογίας. Πολλές περιοχές των βορειοχώρων έχουν υποστεί ερημοποίηση. Το όποιο τουριστικό ενδιαφέρον υπάρχει για τη Χίο στρέφεται προς το νότο, ανοίγοντας ακόμη περισσότερο την ψαλίδα μεταξύ Βόρειας και Νότιας Χίου.
Τα οικονομικά κίνητρα ανάπτυξης είναι αναγκαία, όμως έχουν αποδείξει ότι από μόνα τους δεν επαρκούν. Θέλει συνολική στοχευμένη πολιτική στήριξης. Στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου υπάρχει ένα γενικότερο κλίμα απο-επένδυσης και το μεταναστευτικό ήρθε να προστεθεί μαζί με άλυτα, χρόνια προβλήματα. Θα πρέπει να υπάρξει ένα ασφαλές επενδυτικό περιβάλλον πρώτιστα για τους ίδιους τους ντόπιους. Αν δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις επένδυσης σε τοπικό επίπεδο από τους μόνιμους κατοίκους, γιατί να υπάρχει αντίστοιχη προσδοκία από τους «ξένους»; Η Κρήτη, για παράδειγμα, έχει γίνει πόλος έλξης ακόμα και εσωτερικής μετανάστευσης, γιατί έχει πετύχει σε αρκετούς τομείς της οικονομίας, με κορυφαίο τον τουριστικό. Θα μπορούσαν λοιπόν τα νησιά, τα οποία έχουν το μέγεθος, να προβούν σε ανάπτυξη μίας πολυσυλλεκτικής και όχι μονοσήμαντης οικονομίας. Απαραίτητη προϋπόθεση να υπάρχουν υποδομές και να υπάρχει η στόχευση για ένα αποκεντρωμένο μοντέλο ανάπτυξης.
Βάση δεδομένων
Η δημιουργία βάσης χωρικών αναπτυξιακών δεδομένων (γεωγραφικά πληροφοριακά συστήματα - GIS), η κωδικοποίηση της νομοθεσίας και η αντιμετώπιση της χρονοβόρας διαδικασίας των επί μέρους εγκρίσεων σε μία επένδυση, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης και διαφάνειας. Στοιχεία, όπως του επιπλέον κόστους μεταφοράς, εξαιτίας της νησιωτικότητας πρέπει να γίνουν γνωστά μέσα από έρευνα. Το κόστος πρόσβασης ανθρώπων και προϊόντων δεν είναι το ίδιο με την ενδοχώρα αλλά ούτε είναι το ίδιο σε όλα τα νησιά. Πόσο όμως στη πραγματικότητα είναι αυτό το επιπλέον κόστος για τη Χίο;
Εκτός όμως από την συλλογή των θεμάτων που θα επιλεχθούν και θα προταθούν, θα πρέπει να υπάρξει η μεταφορά των προτάσεων σε πρακτικό επίπεδο υλοποίησης, ακόμα και για τα απλά. Πολλά πράγματα τα οποία θεωρούνται αυτονόητα και πραγματοποιήσιμα δυστυχώς είναι δύσκολο να υλοποιηθούν, είτε επειδή χρειάζεται η σωστή προετοιμασία και ενημέρωση, είτε επειδή είναι χρονοβόρα. Η μη εφαρμογή τους όμως, στο τέλος λειτουργεί αποθαρρυντικά και αποτρεπτικά. Ο κατακερματισμός της διοίκησης, το πολιτικό κόστος, η δαιδαλώδης νομοθεσία, κλπ, μπορεί να είναι οι βασικές αιτίες.
Η συμμετοχή φορέων και ευρύτερων κοινωνικών ομάδων συνεργασίας, δημιουργεί προσδοκίες. Καλούνται όχι μόνο να διαμορφώσουν το επιθυμητό όραμα ανάπτυξης για το νησί, αλλά και να πιέζουν διαχρονικά-μέσα από βελτιώσεις, λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα που θα προκύπτουν- για την εφαρμογή του.
facebook
youtube
instagram
X
