ΒΙΝΤΕΟ- ΦΩΤΟ: Η ανάδειξη στο εξωτερικό μιας «εξόριστης» φυλής

Αποστολή στο Ovacik: Παντελής Φύκαρης- Κυριακή Μαυριάνου

Μόλις δέκα λεπτά από το λιμάνι του Τσεσμέ βρίσκεται το χωριό Ovacik. Ένα χωριό που δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να το επισκεφθεί κάποιος που θα παραθερίσει στον Τσεσμέ, καθώς δεν έχει τίποτα το αξιόλογο για τον επισκέπτη. Εκτός και αν τύχεις στο Σεπτεμβριανό διήμερο που το Ovacik τιμά το ... Χιώτικο πρόβατο. Τότε ναι! Αξίζει να παρακολουθήσεις τα εναλλακτικά καλλιστεία που διοργανώνουν οι γείτονες κτηνοτρόφοι, με επίκεντρο μία φυλή που ξεκίνησε από τη Χίο, έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο και στο νησί αποτελεί μας είδος προς εξαφάνιση.

Πάνω από 150 πρόβατα κάθε ηλικίας, αρσενικά και θηλυκά, παρέλασαν στην πίστα που είχε στηθεί στην πλατεία του χωριού στο πλαίσιο του 3^ου Φεστιβάλ Χιακού Προβάτου. Καθαρά, περιποιημένα και στολισμένα με πολύχρωμες χάντρες και μάτια μεταφέρθηκαν από τη στάνη στο Ovacik προκειμένου να κριθούν από έξι ειδικούς.

Οι κριτικοί παρατηρούσαν ξεχωριστά τα θηλυκά και τα αρσενικά πρόβατα, διότι τους ενδιέφεραν διαφορετικά πράγματα για το κάθε φύλλο. Έπειτα τα βαθμολογούσαν και στο τέλος, κατόπιν σύσκεψης της επιτροπής, έβγαλαν τον μεγάλο νικητή στην κάθε κατηγορία. Τα έπαθλα; Χρηματικά ποσά από 500 έως 3.000 λίρες, καθώς και αρκετοί τόνοι τροφής, αφού το χιακό πρόβατο απαιτεί τριπλάσια ποσότητα τροφής από τα κανονικά πρόβατα. 

Η λογική των Τούρκων…

Πως όμως έφθασε ένα καθαρά κτηνοτροφικό χωριό στον Τσεσμέ να προσελκύει εκατοντάδες επισκέπτες και να βρίσκεται στο επίκεντρο της δημοσιότητας εκμεταλλευόμενο τη φυλή του Χιακού Προβάτου; Είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια οι γείτονες προσπαθούν να προσεταιριστούν οτιδήποτε μπορεί να τους επιφέρει τουρισμό. Οι τουριστικοί τους οδηγοί είναι γεμάτοι με αναφορές στο μαστιχόδεντρο και αισίως και στο Χιακό πρόβατο, που με περηφάνια διατρανώνουν ότι όχι μόνο το εκτρέφουν αλλά έχουν επενδύσει πάνω σε αυτό.

Η προσπάθεια ανάδειξης του Χιακού προβάτου, ως μίας φυλής που ευδοκιμεί και αναπτύσσεται ραγδαία στον Τσεσμέ, ξεκίνησε πριν από 3 χρόνια. Γνωρίζοντας ότι το πρόβατο της Χίου αποτελεί την κορυφαία ελληνική φυλή και μία από τις πιο παραγωγικές φυλές παγκοσμίως, οι Τούρκοι ανέλαβαν την πρωτοβουλία να το αναδείξουν και να επενδύσουν σε αυτό.

Με δεδομένο ότι οι κτηνοτρόφοι του Ovacik ηλικιακά κυμαίνονται από 16 έως 45 χρονών, ο Δήμος ανέλαβε αρχικά τη δημιουργία σεμιναρίων. Οι συμμετέχοντες, μετά την ολοκλήρωση του κύκλου μαθημάτων, επιχορηγούνται σε ζωικό κεφάλαιο από τον Δήμο του Τσεσμέ.

Τα κίνητρα όμως δεν σταματούν εκεί, αφού κάθε χρόνο ο Δήμος επιδοτεί με συγκεκριμένο ποσό την εκτροφή του Χιακού Προβάτου και την επιπλέον ανάδειξή του. Σε αυτό το πλαίσιο προήλθε και η ιδέα της γιορτής, που πλέον καθιερώνεται και γίνεται σημείο αναφοράς για τα δρώμενα στον Τσεσμέ και αποτελεί πόλο έλξης για εκατοντάδες επισκέπτες.

Μόλις 400 ζώα στη Χίο

Στον αντίποδα, στη Χίο, ο πληθυσμός των καθαρόαιμων ζώων τείνει να εξαφανιστεί. Σε πανελλαδικό επίπεδο μέχρι το 1980 η φυλή αριθμούσε 1.400 ζώα και είχε χαρακτηριστεί ως σπάνια. Όμως μέσω του προγράμματος του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης ο αριθμός αυξήθηκε και πλέον εκτρέφονται πάνω από 100.000 καθαρόαιμα χιώτικα πρόβατα στην Ελλάδα. Στη Χίο ο πληθυσμός τους ήταν περί τα 2.000 ζώα στις αρχές της δεκαετίας του 1.990 ενώ σήμερα αυτός ο αριθμός υπολογίζεται σε κάτω από 400 και είναι συνεχώς μειούμενος.

«Δεν συμφέρει…»

Ποια όμως η εξήγηση για την εξαφάνιση της ράτσας στη Χίο; Όπως αναφέρει ο πρόεδρος των κτηνοτρόφων του νησιού, Γ. Γεωργούλης, το Χιώτικο πρόβατο αποτελεί την κορυφαία ράτσα στην Ελλάδα, η οποία όμως έχει αρκετές ιδιαιτερότητες. Βασικότερη είναι ότι πρόκειται για πρόβατο που δεν μπορεί να ζήσει στα άγονα εδάφη της Χίου. Συνεπώς πρόκειται για πρόβατο που εκτρέφεται μόνο μέσα σε οργανωμένες μονάδες. Επιπλέον χρειάζεται περίπου την τριπλάσια ποσότητα τροφής σε σχέση με άλλες φυλές. «Η παραγωγή του είναι πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με άλλα ζώα. Όμως ας σκεφτούμε ότι στην Ελλάδα το μαλλί και το δέρμα δεν είναι εκμεταλλεύσιμα πλέον. Έτσι από ένα ζώο πετάς σχεδόν το 1/3 της παραγωγής του. Επιπλέον οι ζωοτροφές έχουν υψηλό κόστος, παράγοντας απαγορευτικός για την εκτροφή χιακών προβάτων», καταλήγει.

Κίνητρα κι αντικίνητρα

Εδώ τελικά κρύβεται το κλειδί της εξήγησης της εξαφάνισης από τη Χίο της χιακής φυλής προβάτου. Οι απαιτήσεις για την εκτροφή μεγάλες, η κινητροδότηση μηδαμινή και η φυσιογνωμία της κτηνοτροφικής παραγωγής του νησιού μας προσανατολισμένη στην ελεύθερη βόσκηση. Έτσι εξηγείται η αποστροφή των κτηνοτρόφων του νησιού από την τοπική φυλή.

Θα δοθούν ποτέ σοβαρά κίνητρα επανάκαμψης της φυλής στη Χίο; Θα συνειδητοποιήσουν οι Χιώτες κτηνοτρόφοι ότι το επάγγελμα τους εξελίσσεται και δεν είναι δυνατόν να παραμένουν στις πατρογονικές μεθόδους εξάσκησης του; Θα αντιγράψουμε τους γείτονες, οι οποίοι επιχειρούν να εκμεταλλευτούν στο έπακρο όσα ανθούν στη χιώτικη γη και οι δικές μας αδυναμίες εμποδίζουν να εκμεταλλευτούμε; 

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.